Ung thư bạch cầu cấp tính

Bệnh ung thư bạch cầu cấp tính (AML) là một bệnh ung thư máu và tủy xương - mô xốp bên trong xương, nơi tạo ra các tế bào máu.

Từ "cấp tính" trong bệnh bạch cầu tủy cấp tính biểu thị sự tiến triển nhanh chóng của bệnh. Nó được gọi là căn bệnh bạch cầu dòng tủy. Vì nó ảnh hưởng đến một nhóm tế bào bạch cầu gọi là tế bào tủy, thường phát triển thành các loại tế bào máu trưởng thành khác nhau, chẳng hạn như hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.

Bệnh ung thư bạch cầu cấp tính còn được gọi là bệnh bạch cầu tủy cấp tính, bạch cầu dòng tủy cấp tính, bệnh bạch cầu bạch cầu hạt cấp tính, bệnh bạch cầu nguyên bào tủy cấp tính,...

Các dấu hiệu và triệu chứng chung của giai đoạn đầu của bệnh bạch cầu tủy cấp tính có thể giống với bệnh cúm hoặc các bệnh thông thường khác.

Các dấu hiệu của bệnh bạch cầu tủy cấp tính bao gồm:

• Sốt.
• Đau xương.
• Thờ ơ và mệt mỏi.
• Hụt hơi.
• Da nhợt nhạt.
• Nhiễm trùng thường xuyên.
• Dễ bầm tím.
• Chảy máu bất thường, chẳng hạn như chảy máu cam và chảy máu nướu răng.

Bệnh bạch cầu tủy cấp tính xảy ra khi tế bào tủy xương có những đột biến bên trong DNA của nó. DNA của tế bào sẽ ra lệnh cho tế bào phát triển với tốc độ cố định và chết vào một thời điểm nhất định. Đối với bệnh ung thư bạch cầu cấp tính, các đột biến yêu cầu tế bào tủy xương tiếp tục phát triển và phân chia.

Khi điều này xảy ra, việc sản xuất tế bào máu sẽ trở nên mất kiểm soát. Tủy xương tạo ra các tế bào chưa trưởng thành và chúng có thể phát triển thành các tế bào bạch cầu. Những tế bào bất thường này không thể hoạt động bình thường, chúng có thể phát triển và lấn át các tế bào khỏe mạnh.

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây đột biến DNA dẫn đến bệnh bạch cầu, nhưng các bác sĩ đã xác định được các yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm: 

• Bệnh bạch cầu tủy cấp tính phổ biến nhất ở người lớn từ 65 tuổi trở lên.
• Đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh bạch cầu tủy cấp tính hơn phụ nữ.
• Những người đã trải qua một số loại hóa trị và xạ trị nhất định có thể có nguy cơ phát triển AML cao hơn.
• Những người tiếp xúc với mức độ bức xạ rất cao có nguy cơ phát triển AML cao hơn .
• Việc tiếp xúc với một số hóa chất nhất định, chẳng hạn như benzen, có liên quan đến nguy cơ mắc AML cao hơn.
• AML có liên quan đến khói thuốc lá, chứa benzen và các hóa chất gây ung thư khác.
• Những người từng mắc chứng rối loạn máu khác, chẳng hạn như rối loạn sản tủy, xơ tủy, đa hồng cầu nguyên phát hoặc tăng tiểu cầu, có nguy cơ phát triển AML cao hơn.
• Một số rối loạn di truyền nhất định, chẳng hạn như hội chứng Down, có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh AML.

Nếu bạn có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh bạch cầu tủy cấp tính, bác sĩ có thể khuyên bạn nên thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán, bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Hầu hết những người mắc bệnh bạch cầu tủy cấp tính đều có quá nhiều bạch cầu, không đủ hồng cầu và không đủ tiểu cầu. Nhưng đôi khi mức độ bạch cầu cũng có thể quá thấp. Sự hiện diện của tế bào chưa trưởng thành thường được tìm thấy trong tủy xương nhưng không lưu thông trong máu cũng là một dấu hiệu khác của bệnh bạch cầu tủy cấp tính.
• Xét nghiệm tủy xương: Xét nghiệm máu có thể gợi ý bệnh bạch cầu, nhưng thường cần xét nghiệm tủy xương để xác nhận chẩn đoán. Trong quá trình sinh thiết tủy xương, một cây kim sẽ được sử dụng để lấy mẫu tủy xương của bạn. Thông thường, mẫu được lấy từ xương hông, sau đó được gửi đến phòng thí nghiệm.
• Chọc dò thắt lưng (vòi cột sống): Trong một số trường hợp nhất định, có thể cần phải loại bỏ một số chất lỏng xung quanh tủy sống để kiểm tra các tế bào ung thư bạch cầu. Bác sĩ có thể thu thập chất lỏng này bằng cách đưa một cây kim nhỏ vào ống sống ở lưng bên dưới của bạn.
• Kiểm tra tế bào ung thư của bạn trong phòng thí nghiệm: Trong phòng thí nghiệm, các bác sĩ kiểm tra các tế bào ung thư bạch cầu để hiểu rõ hơn về những đột biến gen đang hiện diện trong cơ thể. Điều này sẽ giúp xác định tiên lượng của bạn và có được phương pháp điều trị phù hợp.

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị bệnh bạch cầu, bạn sẽ được giới thiệu đến bác sĩ chuyên về ung thư máu.

Điều trị bệnh bạch cầu tủy cấp tính phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm loại bệnh, tuổi tác, sức khỏe tổng thể của bạn. Nhìn chung, điều trị chia thành hai giai đoạn:

• Liệu pháp cảm ứng thuyên giảm: Mục đích của giai đoạn điều trị đầu tiên là tiêu diệt các tế bào ung thư bạch cầu trong máu và trong tủy xương của bạn. Tuy nhiên, phương pháp gây thuyên giảm thường không loại bỏ được tất cả các tế bào ung thư bạch cầu. Vì vậy bạn cần điều trị thêm để ngăn ngừa bệnh tái phát trở lại.
• Liệu pháp củng cố: Còn được gọi là liệu pháp duy trì. Giai đoạn điều trị này nhằm mục đích tiêu diệt các tế bào ung thư bạch cầu còn sót lại. Nó được coi là rất quan trọng để giúp giảm nguy cơ tái phát.

Các liệu pháp được sử dụng trong những giai đoạn này bao gồm:

• Hóa trị: Hóa trị là hình thức chính của liệu pháp cảm ứng thuyên giảm, mặc dù nó cũng có thể được sử dụng để điều trị củng cố. Hóa trị sử dụng hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư trong cơ thể. Những người mắc bệnh ung thư bạch cầu cấp tính thường phải nằm viện trong suốt quá trình hóa trị. Bởi vì thuốc phá hủy nhiều tế bào máu bình thường trong quá trình tiêu diệt các tế bào ung thư bạch cầu. Nếu chu kỳ hóa trị đầu tiên không thuyên giảm thì có thể sẽ phải lặp lại.
• Liệu pháp nhắm mục tiêu: Phương pháp điều trị bằng thuốc nhắm mục tiêu tập trung vào những bất thường hiện diện trong tế bào ung thư. Phương pháp điều trị bằng thuốc nhằm mục đích tiêu diệt tế bào ung thư. Các tế bào ung thư bạch cầu của bạn sẽ được kiểm tra để xem liệu phương pháp này có hữu ích hay không. Liệu pháp nhắm mục tiêu có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với hóa trị liệu để điều trị cảm ứng và điều trị củng cố.
• Cấy ghép tủy xương: Ghép tủy xương còn được gọi là ghép tế bào gốc, có thể được dùng để điều trị củng cố. Cụ thể, bác sĩ sẽ thay thế tủy xương bị bệnh bằng các tế bào gốc khỏe mạnh để tái tạo tủy xương. Trước khi ghép tủy xương, bạn sẽ được hóa trị hoặc xạ trị liều rất cao để tiêu diệt tủy xương tạo ra bệnh bạch cầu. Sau đó, bạn sẽ được truyền tế bào gốc từ một người hiến tặng tương thích. Bạn cũng có thể nhận được tế bào gốc của chính mình nếu trước đó bạn đã thuyên giảm và đã lưu trữ các tế bào gốc khỏe mạnh để cấy ghép trong tương lai.
• Các thử nghiệm lâm sàng: Một số người bị mắc bệnh bạch cầu chọn đăng ký tham gia thử nghiệm lâm sàng để thử các phương pháp điều trị thử nghiệm hoặc kết hợp mới các liệu pháp đã biết.