Giảm oxy máu
Giảm oxy máu là lượng oxy trong máu thấp. Nó gây ra các triệu chứng như nhức đầu, khó thở, nhịp tim nhanh và da xanh. Một số căn bệnh về tim và phổi khiến bạn có nguy cơ bị thiếu oxy máu. Nó cũng có thể xảy ra ở độ cao lớn. Thiếu oxy máu có thể đe dọa tính mạng. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng thiếu oxy máu, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Định nghĩa
Thiếu oxy máu là nồng độ oxy trong máu thấp. Nó bắt đầu xảy ra ở các động mạch. Thiếu oxy máu không phải là một căn bệnh hay một tình trạng. Đó là dấu hiệu của một vấn đề liên quan đến hô hấp hoặc lưu lượng máu. Nó có thể dẫn đến các vấn đề như:
- Hụt hơi.
- Thở nhanh.
- Nhịp tim nhanh hoặc đập mạnh.
- Lú lẫn.
Mức oxy lành mạnh trong động mạch là khoảng 75 đến 100 mm thủy ngân (mm Hg). Hạ oxy máu là dưới 60 mm Hg. Mức oxy và khí thải carbon dioxide được đo bằng mẫu máu lấy từ động mạch. Đây được gọi là xét nghiệm khí máu động mạch.
Thông thường, lượng oxy được vận chuyển bởi các tế bào hồng cầu, được gọi là độ bão hòa oxy. Nó được đo bằng một thiết bị y tế kẹp vào ngón tay, được gọi là máy đo nồng độ oxy trong mạch. Giá trị của máy đo nồng độ oxy trong mạch khỏe mạnh thường nằm trong khoảng từ 95% đến 100%. Giá trị dưới 90% được coi là thấp.
Thông thường, điều trị thiếu oxy bao gồm việc nhận thêm oxy. Phương pháp điều trị này được gọi là liệu pháp oxy bổ sung hoặc liệu pháp oxy. Các phương pháp điều trị khác tập trung vào nguyên nhân gây thiếu oxy máu.
Nguyên nhân
Thiếu oxy máu có thể là dấu hiệu của các vấn đề như:
- Ít oxy hơn trong không khí bạn hít thở, chẳng hạn như ở độ cao lớn.
- Thở quá chậm hoặc nông để đáp ứng nhu cầu oxy của phổi.
- Lưu lượng máu đến phổi không đủ hoặc không đủ oxy đến phổi.
- Gặp vấn đề khi vận chuyển oxy vào máu và đào thải khí carbon dioxide ra ngoài.
- Máu lưu thông đến tim gặp vấn đề.
- Những thay đổi bất thường trong protein gọi là huyết sắc tố, mang oxy trong tế bào hồng cầu.
Nguyên nhân gây thiếu oxy máu có liên quan đến các vấn đề về máu hoặc lưu lượng máu bao gồm:
- Thiếu máu: Tình trạng cơ thể không nhận được oxy do thiếu tế bào hồng cầu khỏe mạnh.
- Dị tật tim bẩm sinh ở trẻ em: Bệnh tim bẩm sinh ở trẻ em.
- Bệnh tim bẩm sinh ở người lớn: Những vấn đề về tim mà người lớn sinh ra đã mắc phải.
Các tình trạng hô hấp có thể dẫn đến thiếu oxy máu bao gồm:
- ARDS (hội chứng suy hô hấp cấp tính): Thiếu không khí do tích tụ chất lỏng trong phổi.
- Hen suyễn: Một tình trạng lâu dài ảnh hưởng đến đường thở trong phổi.
- COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính): Thuật ngữ chung cho một nhóm bệnh ngăn chặn luồng không khí từ phổi bao gồm cả khí thũng.
- Bệnh phổi kẽ: Thuật ngữ chung cho một nhóm lớn các tình trạng gây sẹo phổi.
- Viêm phổi: Nhiễm trùng ở một hoặc cả hai bên phổi.
- Tràn khí màng phổi: Xẹp phổi.
- Phù phổi: Có chất lỏng dư thừa trong phổi.
- Thuyên tắc phổi: Xuất hiện cục máu đông trong động mạch ở phổi.
- Xơ phổi: Một căn bệnh xảy ra khi mô phổi bị tổn thương và có sẹo.
- Ngưng thở khi ngủ: Tình trạng hơi thở ngừng lại và bắt đầu nhiều lần trong khi ngủ.
- Một số loại thuốc có thể gây thở chậm, nông có thể dẫn đến thiếu oxy máu. Chúng bao gồm một số loại thuốc giảm đau opioid và thuốc ngăn ngừa đau khi phẫu thuật và các thủ thuật khác, được gọi là thuốc gây mê.
Chăm sóc tại nhà
Những lời khuyên này có thể giúp bạn đối phó với tình trạng khó thở liên tục:
- Nếu bạn có thói quen hút thuốc thì hãy bỏ thuốc lá. Đây là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm nếu bạn đang bị thiếu oxy máu. Hút thuốc làm cho các vấn đề y tế trở nên tồi tệ hơn và khó điều trị hơn. Nếu bạn cần trợ giúp để bỏ thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ.
- Tránh xa khói thuốc thụ động vì nó có thể gây tổn thương phổi nhiều hơn.
- Tập thể dục thường xuyên, có thể nhờ bác sĩ tư vấn về những hoạt động nào an toàn cho bạn. Tập thể dục thường xuyên có thể tăng cường sức mạnh và sức bền của bạn.
Khi nào đi khám bác sĩ?
Tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp nếu bạn bị khó thở:
- Hiện tượng giảm oxy máu diễn ra nhanh, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của bạn hoặc xảy ra với các triệu chứng như đau ngực.
- Xảy ra ở độ cao trên 2.400 mét và xảy ra khi ho, nhịp tim nhanh hoặc suy nhược. Đây là những triệu chứng của chất lỏng rò rỉ từ mạch máu vào phổi, được gọi là phù phổi do độ cao. Điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hãy gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn:
- Khó thở sau khi gắng sức nhẹ hoặc khi bạn đang nghỉ ngơi.
- Khó thở mà bạn không mong đợi từ một hoạt động nhất định cũng như thể lực và sức khỏe hiện tại của bạn.
- Thức dậy vào ban đêm với cảm giác thở hổn hển hoặc cảm giác như bị nghẹn. Đây có thể là dấu hiệu của hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Câu hỏi thường gặp
Một số câu hỏi liên quan sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này:
Các triệu chứng của tình trạng thiếu oxy máu là gì?
Các triệu chứng thiếu oxy máu khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân cơ bản. Một số triệu chứng thiếu oxy máu bao gồm: 1
- Đau đầu.
- Khó thở hoặc hụt hơi.
- Nhịp tim nhanh.
- Ho.
- Thở khò khè.
- Lú lẫn.
- Da có màu xanh, móng tay và môi có màu tím nhạt.
Làm thế nào được chẩn đoán thiếu oxy máu?
Để chẩn đoán tình trạng thiếu oxy trong máu, bác sĩ sẽ khám sức khỏe để lắng nghe tim và phổi của bạn. Những bất thường ở các cơ quan này có thể là dấu hiệu của lượng oxy trong máu thấp. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra xem da, môi hoặc móng tay của bạn có bị xanh hay không.
Bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm để kiểm tra nồng độ oxy của bạn, có thể bao gồm:
- Đo oxy trong mạch.
- Xét nghiệm khí máu động mạch.
- Kiểm tra đi bộ sáu phút (6MWT).