Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị khô khớp gối ở người già

Quản trị viên Phan Dũng

Cập nhật: 13/06/2025

Khô khớp gối ở người già là tình trạng phổ biến, dễ gặp ở tuổi trung niên trở đi, khiến việc vận động hằng ngày trở nên khó khăn và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng. Tình trạng này thường phát triển âm thầm nhưng có thể tiến triển nặng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Vietmec chia sẻ đến bạn những thông tin hữu ích giúp nhận biết dấu hiệu, nguyên nhân, cách phòng ngừa cũng như hướng dẫn điều trị hiệu quả, từ đó giúp người cao tuổi duy trì khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Giải đáp khô khớp gối ở người già: Triệu chứng âm thầm, biến chứng đáng ngại

Khô khớp gối ở người già là một hiện tượng thường gặp nhưng lại ít được quan tâm đúng mức. Đây không chỉ là biểu hiện lão hóa đơn thuần mà còn có thể là dấu hiệu ban đầu của những bệnh lý khớp nghiêm trọng. Khi gối bắt đầu phát ra tiếng lục cục, cảm giác cứng khớp khi đứng lên ngồi xuống hoặc đau nhức âm ỉ, đó có thể là lời cảnh báo rằng khớp đang dần thoái hóa.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tình trạng thoái hóa khớp – một nguyên nhân phổ biến gây khô khớp – là nguyên nhân hàng đầu gây hạn chế vận động ở người trên 60 tuổi. Khô khớp gối không đơn thuần là việc khớp “khô dầu”, mà phản ánh sự suy giảm chất lượng dịch khớp, tổn thương sụn khớp và viêm khớp mạn tính.

Khô khớp thường biểu hiện với các triệu chứng như:

Cảm giác lạo xạo, tiếng lục cục khi di chuyển đầu gối
Cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu
Đau âm ỉ tại vùng đầu gối, nhất là khi leo cầu thang hoặc vận động nhiều
Giảm tầm vận động, đi lại khó khăn

Tình trạng này chủ yếu xuất hiện tại khớp gối – vị trí chịu lực chính của cơ thể – và ảnh hưởng nhiều nhất đến nhóm người cao tuổi, đặc biệt là người lao động nặng, thừa cân hoặc từng có chấn thương khớp.

Phân loại khô khớp gối gồm:

Cấp tính: Thường xảy ra do tổn thương đột ngột như chấn thương, viêm cấp
Mạn tính: Liên quan đến thoái hóa, viêm khớp kéo dài, thường diễn tiến âm thầm

Mức độ biểu hiện được chia thành:

Nhẹ: Chỉ cảm thấy cứng khớp, ít đau
Trung bình: Đau gối khi vận động, có tiếng lục cục
Nặng: Đau liên tục, hạn chế vận động rõ rệt, có thể biến dạng khớp

Nguyên nhân do bệnh lý

Nhiều bệnh lý có thể gây nên hiện tượng khô khớp gối ở người già. Một số nguyên nhân bệnh lý phổ biến bao gồm:

Thoái hóa khớp gối: Là nguyên nhân hàng đầu, khiến sụn khớp bị bào mòn, giảm tiết dịch khớp
Viêm khớp dạng thấp: Tự miễn gây viêm mạn tính ở khớp gối, làm giảm dịch khớp
Gút: Sự lắng đọng tinh thể urat tại khớp gối gây đau, viêm và khô khớp
Chấn thương khớp gối cũ: Các tổn thương không lành hoàn toàn khiến khớp bị suy yếu, mất ổn định
Loãng xương: Làm giảm mật độ xương dưới sụn khớp, gây biến dạng bề mặt khớp

Tất cả các bệnh lý này cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh tình trạng khớp gối bị phá hủy hoàn toàn.

Nguyên nhân không do bệnh lý

Không chỉ bệnh lý, các yếu tố bên ngoài cũng góp phần gây khô khớp gối ở người già. Một số nguyên nhân không do bệnh bao gồm:

Lão hóa tự nhiên: Quá trình lão hóa làm giảm sản xuất dịch khớp, giảm đàn hồi sụn
Thừa cân – béo phì: Tăng áp lực lên khớp gối, thúc đẩy thoái hóa sớm
Vận động sai tư thế: Thường xuyên ngồi xổm, gập gối sâu gây tổn thương khớp
Thiếu vận động: Làm giảm tuần hoàn dịch khớp, khiến khớp “khô dầu”
Chế độ ăn thiếu chất: Thiếu hụt canxi, vitamin D, collagen làm yếu cấu trúc khớp

Việc nhận diện đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn đọc lựa chọn giải pháp cải thiện tình trạng khô khớp một cách phù hợp và bền vững. Vietmec khuyến nghị bạn nên theo dõi sát các biểu hiện bất thường tại khớp gối và chủ động khám chuyên khoa khi có dấu hiệu kéo dài.

Biến chứng nguy hiểm khô khớp gối ở người già: Đừng chủ quan với những cơn đau lặp lại

Khô khớp gối tưởng chừng đơn giản nhưng nếu không kiểm soát tốt, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là ở vị trí khớp gối – khu vực chịu lực lớn của toàn cơ thể. Những biến chứng này không chỉ gây đau đớn kéo dài mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi.

Biến dạng khớp gối: Tình trạng mòn sụn và lệch trục khớp kéo dài có thể khiến khớp bị biến dạng, gối cong vẹo, đi lại khó khăn.
Teo cơ quanh khớp: Khi vận động bị hạn chế lâu ngày, cơ bắp quanh gối không được sử dụng sẽ dần teo lại, yếu đi, mất khả năng nâng đỡ.
Cứng khớp vĩnh viễn: Dịch khớp suy giảm, tổ chức xơ hóa hình thành trong ổ khớp khiến khớp gối mất hoàn toàn khả năng duỗi hoặc gập.
Viêm khớp thứ phát: Khô khớp kéo dài gây viêm mạn tính, dẫn đến viêm bao hoạt dịch, viêm màng hoạt dịch, làm tăng đau và sưng.
Tăng nguy cơ gãy xương: Người cao tuổi khô khớp gối thường giảm khả năng giữ thăng bằng, dễ té ngã, kết hợp với loãng xương dễ dẫn đến gãy xương, đặc biệt là vùng đùi và cổ xương đùi.
Tàn phế, lệ thuộc hoàn toàn: Trường hợp nặng, người bệnh mất khả năng tự vận động, phải ngồi xe lăn hoặc nằm một chỗ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và thể chất.

Khi nào cần gặp bác sĩ vì khô khớp gối ở người già? Đừng để muộn mới chữa

Không phải trường hợp nào khô khớp gối cũng cần điều trị y tế ngay, tuy nhiên bạn đọc nên đặc biệt lưu tâm đến các biểu hiện bất thường dưới đây. Việc chủ động thăm khám sớm giúp hạn chế biến chứng và nâng cao hiệu quả điều trị.

Đau khớp kéo dài trên 1 tuần không giảm: Cơn đau âm ỉ, đặc biệt khi vận động, khiến việc sinh hoạt thường ngày bị cản trở.
Khớp gối phát tiếng lạo xạo kèm đau: Mỗi khi di chuyển, khớp phát ra âm thanh rõ rệt và đi kèm cảm giác đau nhức.
Cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn 30 phút: Khó khăn trong việc co duỗi khớp sau khi ngủ dậy hoặc ngồi lâu.
Khớp sưng to, nóng đỏ hoặc biến dạng bất thường: Dấu hiệu cảnh báo viêm nặng hoặc tràn dịch khớp, cần xử lý chuyên sâu.
Giảm khả năng vận động rõ rệt: Không thể đứng lên ngồi xuống dễ dàng, đi lại khó khăn, có nguy cơ té ngã.
Đã dùng thuốc giảm đau hoặc mẹo dân gian nhưng không hiệu quả: Việc tự điều trị không mang lại cải thiện, thậm chí bệnh ngày càng nặng hơn.
Người bệnh kèm theo các bệnh lý nền như tiểu đường, gút, loãng xương: Các tình trạng này dễ khiến khô khớp gối tiến triển nhanh và phức tạp hơn.

Bạn đọc nên lưu tâm đến những dấu hiệu này và chủ động đến cơ sở y tế chuyên khoa cơ xương khớp để được thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe. Vietmec khuyến khích người cao tuổi không nên trì hoãn vì việc điều trị càng sớm thì khả năng phục hồi càng cao.

Phương pháp điều trị khô khớp gối ở người già: Đừng để cơn đau làm bạn chùn bước

Việc kiểm soát khô khớp gối ở người cao tuổi không chỉ nhằm giảm đau mà còn ngăn ngừa biến chứng và phục hồi chức năng vận động. Mỗi người có thể phù hợp với một phương pháp khác nhau, vì vậy hiểu rõ từng lựa chọn điều trị là điều rất cần thiết.

Điều trị bằng thuốc tây: Lựa chọn phổ biến nhưng cần dùng đúng cách

Tây y hiện là phương pháp điều trị được áp dụng rộng rãi nhờ khả năng tác động nhanh, cải thiện triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, việc sử dụng cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Nhóm thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen giúp giảm đau, kháng viêm tại chỗ.
Thuốc giãn cơ: Mydocalm, Decontractyl được kê trong trường hợp khô khớp gây co cứng.
Glucosamine, Chondroitin sulfate: Hỗ trợ tái tạo sụn, tăng tiết dịch khớp, dùng kéo dài từ 3–6 tháng.
Thuốc tiêm nội khớp: Acid hyaluronic hoặc corticoid tiêm trực tiếp vào khớp gối giảm đau, bôi trơn.

Lưu ý khi dùng thuốc tây:

Không tự ý mua và sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc tiêm nội khớp.
Người có bệnh dạ dày, tim mạch, thận nên thận trọng với NSAIDs.
Tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng theo chỉ định.

Ưu điểm: Tác dụng nhanh, giảm đau rõ rệt, tiện sử dụng.
Nhược điểm: Có nguy cơ gây tác dụng phụ, không giải quyết được căn nguyên bệnh nếu chỉ dùng đơn lẻ.

Điều trị bằng mẹo dân gian: Cách đơn giản từ nhà nhưng cần thận trọng

Nhiều người cao tuổi lựa chọn các mẹo dân gian vì sự lành tính, dễ áp dụng tại nhà. Tuy nhiên, không nên kỳ vọng hiệu quả tức thì từ phương pháp này.

Ngải cứu rang muối chườm gối: Giúp giảm đau, tiêu sưng tại chỗ.
Lá lốt nấu nước ngâm chân gối: Tác dụng giảm đau, lưu thông khí huyết.
Gừng tươi giã nát đắp gối: Làm ấm, kích thích máu lưu thông.
Uống nước rễ cây trinh nữ: Giúp an thần, giảm co cứng cơ khớp.

Ưu điểm: Dễ thực hiện, nguyên liệu sẵn có, ít tốn kém.
Nhược điểm: Hiệu quả chậm, chỉ phù hợp với triệu chứng nhẹ, không thay thế điều trị y khoa.

Điều trị bằng Đông y: Giải pháp toàn diện cho người cao tuổi

Theo quan điểm của Đông y, khô khớp gối không đơn thuần là do lão hóa mà là biểu hiện của sự suy yếu khí huyết, can thận hư tổn. Điều trị vì vậy cần đi từ căn nguyên, chú trọng khôi phục chức năng tạng phủ, lưu thông khí huyết, bổ can thận, mạnh gân cốt.

Cơ chế tác động của Đông y là kích thích cơ thể tự điều chỉnh, giảm viêm, tăng tiết dịch khớp và tái tạo sụn tổn thương. Các bài thuốc thường sử dụng thảo dược có công dụng:

Độc hoạt, phòng phong: Trừ phong thấp, giảm đau.
Ngưu tất, đỗ trọng: Bổ can thận, mạnh gân cốt.
Thục địa, đương quy: Bổ huyết, dưỡng âm.
Tục đoạn, tang ký sinh: Dưỡng khớp, giảm thoái hóa.

Bài thuốc được cá nhân hóa theo thể trạng và mức độ bệnh lý từng người, kết hợp thêm với xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu để tối ưu hiệu quả. Đây là hướng điều trị an toàn, ít tác dụng phụ, phù hợp với người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mạn tính cần điều trị dài hạn.

Những lưu ý không thể bỏ qua khi điều trị và phòng tránh khô khớp gối ở người già

Việc điều trị khô khớp gối ở người cao tuổi cần sự kiên trì và đúng phương pháp. Bên cạnh đó, phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế tái phát và bảo vệ chức năng vận động lâu dài.

Lưu ý khi thăm khám và điều trị:

Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ hoặc thầy thuốc, không tự ý ngừng thuốc khi chưa có chỉ định.
Tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.
Không lạm dụng thuốc giảm đau chống viêm, đặc biệt khi dùng dài ngày có thể ảnh hưởng đến gan, thận, dạ dày.
Cẩn trọng khi kết hợp Đông – Tây y, cần có sự hướng dẫn của người có chuyên môn để tránh tương tác bất lợi.
Trong trường hợp áp dụng mẹo dân gian, chỉ nên coi đây là biện pháp hỗ trợ, không thay thế điều trị y học chính thống.

Lưu ý trong việc phòng ngừa khô khớp gối:

Duy trì cân nặng hợp lý, tránh gây áp lực lớn lên khớp gối.
Luyện tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, đạp xe để duy trì độ linh hoạt cho khớp.
Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, collagen và omega-3 từ chế độ ăn hoặc thực phẩm bổ sung.
Tránh ngồi xổm, quỳ gối, mang vác vật nặng thường xuyên gây tổn thương khớp.
Kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tiểu đường, gút, tăng huyết áp để hạn chế ảnh hưởng đến khớp.

Khô khớp gối ở người già không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không được xử lý kịp thời. Việc điều trị đúng cách, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa và lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn hạn chế nguy cơ tiến triển nặng và giữ vững khả năng vận động. Qua bài viết trên, mong rằng Vietmec đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn và chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe xương khớp cho bản thân và người thân.