Bắn Laser Sỏi Thận Áp Dụng Cho Trường Hợp Nào? Các Phương Pháp

Phương pháp bắn laser sỏi thận là gì?

Trước đây, trong điều trị sỏi thận, bệnh nhân cần phải thực hiện phẫu thuật mổ mở đau đớn, thời gian nằm viện dài, chi phí tốn kém. Hiện nay, can thiệp ít xâm lấn được ưu tiên ứng dụng. Trong đó bắn laser sỏi thận là bước đột phá trong phẫu thuật ngoại khoa.

Với phương pháp này, bác sĩ tạo một đường dẫn từ bên ngoài da vào vị trí có sỏi. Sau đó dùng năng lượng tia laser để bắn vỡ viên sỏi thành những mảnh nhỏ và hút ra ngoài.

Chi phí bắn laser sỏi thận dao động trong khoảng từ 11 – 13 triệu đồng. Chi phí thăm khám, làm xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán vị trí, kích thước sỏi khoảng 1 – 3 triệu đồng.

Các phương pháp phẫu thuật bắn laser sỏi thận

Hiện nay, có nhiều phương pháp tán sỏi bằng laser hiện đại.

Tán sỏi ngoài cơ thể

Kỹ thuật tán sỏi dùng sóng xung động, tác động từ bên ngoài vào vùng có sỏi. Sóng xuyên qua bề mặt cơ thể, truyền qua môi trường nước, hội tụ tại điểm có sỏi và tán vỡ thành mảnh nhỏ. Sau đó, các mảnh sỏi vỡ được đưa ra ngoài cơ thể bằng thuốc điều trị sỏi thận, đào thải qua nước tiểu.

Phương pháp này thường được chỉ định cho trường hợp sỏi ở bể thận, đài trên, đài dưới, sỏi ⅓ trên niệu quản, sỏi có đường kính dưới 30mm. Trung bình tỷ lệ thành công đạt tới 80%.

Tán sỏi nội soi qua da

Kỹ thuật này dùng ống nội soi đưa vào cơ thể qua đường hầm trên da. Sau đó, bác sĩ dùng laser để bắn sỏi, hút vụn sỏi ra khỏi cơ thể.

Phương pháp này phù hợp cho trường hợp sỏi kích thước lớn, sỏi cứng, sỏi san hô, sỏi bể thận. Tỷ lệ thành công đến 95% chỉ sau một lần can thiệp.

Tán sỏi nội soi ngược dòng

Thực hiện kỹ thuật đưa ống nội soi từ niệu đạo lên niệu quản thông qua bàng quang. Sau đó dùng năng lượng sóng laser để tán nhỏ viên sỏi và bơm rửa ra ngoài.

Phương pháp này được chỉ định cho sỏi niệu quản ⅓ dưới và ⅓ giữa, kích thước 20 – 30mm.

Tán sỏi thận bằng laser có sạch không? Ưu nhược điểm

Hiệu quả điều trị sỏi thận bằng phương pháp bắn laser rất cao, đạt từ 80 đến 95%. Tuy nhiên, tỷ lệ sạch sỏi còn phụ thuộc vào đặc tính, kích thước sỏi, thiết bị sử dụng cũng như tay nghề bác sĩ.

Đại đa số các trường hợp chỉ cần thực hiện thủ thuật một lần sẽ sạch hoàn toàn. Chỉ có một vài trường hợp sỏi lớn, ở vị trí phức tạp có thể phải tán nhiều lần.

Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật này cũng có ưu nhược điểm nhất định.

Ưu điểm: 

• Đau ít: Phương pháp nội soi chỉ cần rạch 1 vết nhỏ khoảng 0,6cm tại lưng nên ít gây đau cho người bệnh. Thời gian thực hiện thủ thuật chỉ khoảng 2 tiếng.
• Hiệu quả cao: Hiện nay đây là cách điều trị sỏi thận cho hiệu quả cao nhất.
• Ít tổn hại thận: Mức độ ảnh hưởng đến thận chỉ 1%. Trong khi, phẫu thuật bình thường có thể ảnh hưởng đến chức năng thận do đường rạch trên nhu mô thận.
• Hạn chế tối đa biến chứng: Do mổ nội soi qua da nên giảm tối đa nguy cơ nhiễm trùng.
• Nhanh phục hồi: Người bệnh không cần nằm viện quá lâu, chỉ cần nghỉ ngơi vài ngày.

Nhược điểm: 

• Chi phí khá cao: Điều trị sỏi thận bằng bắn laser có giá khoảng từ 11 – 13 triệu đồng/ lần.
• Đòi hỏi trình độ cao: Để đảm bảo sạch sỏi, giảm biến chứng cần yêu cầu bác sĩ có trình độ, giàu kinh nghiệm.
• Biến chứng: Có nguy cơ bị chảy máu khi mở đường hầm qua nhu mô thận, đốt laser nhầm vị trí, tắc mạch cầm máu.

Đối tượng chỉ định và chống chỉ định thực hiện bắn laser sỏi thận

Đối tượng nên thực hiện:

• Sỏi đài bể thận, kích thước nhỏ hơn 3cm, sỏi đơn hoặc nhiều viên.
• Sỏi thận và sỏi niệu quản sát bể thận, kích thước lớn hơn 2cm.
• Sỏi cấu tạo quá cứng khó tán nhỏ, sỏi niệu quản di chuyển vào trong thận sau nội soi phúc mạc, nội soi ngược dòng.
• Trẻ em dưới 30kg, người béo phì trên 130kg, người tái phát sỏi sau mổ mở.

Đối tượng không được áp dụng:

• Bệnh nhân rối loạn đông máu.
• Bệnh nhân bị thận ứ nước độ 3, độ 4.
• Bệnh nhân bị tai biến.
• Bệnh nhân bị tăng huyết áp.
• Bệnh nhân bị viêm nhiễm đường tiết niệu, nam giới hẹp niệu đạo.

Triệu chứng hậu phẫu và biến chứng có thể gặp

Mặc dù hiệu quả đến 95% và an toàn, tuy nhiên, phương pháp này vẫn khiến bệnh nhân gặp triệu chứng hậu phẫu, biến chứng sau bắn laser.

• Đau rát trong niệu đạo, đau nhẹ vùng thắt lưng hoặc bàng quang, đau khi vận động mạnh. Nguyên nhân chủ yếu là do còn stent đặt trong niệu quản.
• Có thể bị buồn nôn và nôn do còn tác dụng phụ của thuốc mê.
• Có thể bỏ sót các mảnh sỏi vỡ trong thận hoặc niệu quản. Lúc này, bác sĩ sẽ giải quyết mảnh sỏi lần 2.
• Rách, thủng thành niệu quản khi nội soi. Tuy nhiên, những tổn thương này sẽ lành lại khi đặt stent niệu quản kéo dài, hiếm khi phải can thiệp mổ nối lại.
• Hẹp niệu quản do mô sẹo sau mổ trong lòng niệu quản. Ngày nay, sự cải tiến của ống nội soi niệu quản nhỏ giúp nguy cơ này hiếm gặp hơn.
• Nhiễm trùng, tiểu ra máu có thể gặp sau khi nội soi niệu quản. Nhưng có thể ổn định sau khi dùng thuốc giảm đau, kháng sinh đường niệu.

Sỏi thận có tái phát không và cách phòng ngừa hiệu quả

Hiệu quả điều trị sỏi thận bằng phương pháp bắn laser rất cao. Tuy nhiên, sau khi thực hiện, người bệnh vẫn có nguy cơ bị tái phát. Do đó, để phòng tránh người bệnh cần nghiêm túc chú ý những điều sau đây:

• Thay đổi quan điểm bổ sung canxi sẽ dẫn đến hình thành sỏi thận. Thực tế, bổ sung canxi quá ít có thể khiến cơ thể hấp thụ oxalat nhiều hơn ở ruột, gây tăng lượng oxalat niệu quản, hình thành sỏi. Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều cũng là tác nhân gây sỏi thận.
• Bổ sung đạm từ động vật hợp lý, không nên ăn nhiều cua, tôm. Bởi các chất này sau chuyển hóa sẽ tạo thành chất thải ure, lắng đọng ở thận hình thành sỏi.
• Uống đủ nước để tránh làm chất cặn bã lắng đọng ở thận, tăng nguy cơ tái phát. Người có tiền sử bị sỏi thận nên uống 2,5 – 3 lít nước, nhiều hơn người bình thường.
• Không nên nhịn ăn sáng bởi dịch mật tích tụ trong túi mật lâu hơn, cholesterol trong mật tiết ra làm tăng nguy cơ tái phát sỏi.
• Tuân thủ chế độ ăn uống của bác sĩ, bổ sung chất xơ, vitamin, đồ ăn nhẹ, uống nhiều nước. Một số thực phẩm lợi niệu nên dùng như củ cải đường, rau cải, nước đậu đen, rau cần tây, nước cam, nước râu ngô, rau mồng tơi, rau lang, khoai lang, súp lơ, chuối,…
• Tránh dùng đồ cay, đồ chua, hạn chế muối, không dùng thuốc lá, rượu bia, cafein,…
• Sau phẫu thuật người bệnh cần ngủ đúng giờ, không thức khuya, nghỉ ngơi hợp lý, giữ tinh thần lạc quan, tránh làm việc căng thẳng.

Những lưu ý cho bệnh nhân khi bắn laser điều trị sỏi thận

Để điều trị sỏi thận bằng laser hiệu quả và an toàn nhất, trước và sau khi thực hiện người bệnh cần chú ý những điều sau.

Trước khi phẫu thuật: 

• Ngưng sử dụng thuốc điều trị bệnh khác, có thể dùng kháng sinh dự phòng trước khi tán sỏi.
• Trước ngày phẫu thuật, người bệnh không được dùng chất kích thích như rượu, bia, cafein,…
• Trước khi thực hiện phẫu thuật cần nhịn ăn uống.

Sau khi phẫu thuật:

• Bệnh nhân nên nằm lại viện theo dõi 1 – 2 ngày. Sau 3 – 6 tiếng bệnh nhân có thể ăn nhẹ nhàng. Sau 3 – 5 ngày có thể làm việc và sinh hoạt bình thường.
• Tránh vận động mạnh sau khi phẫu thuật bởi có thể gây đau, tức vùng thắt lưng, bàng quang.
• Sau khi bắn laser sỏi thận có thể xuất hiện nước tiểu có lẫn ít máu, kéo dài đến 2 tuần. Khi đó, bạn nên uống nhiều nước, gồm cả nước lọc, nước trái cây.
• Trường hợp bị đau xung quanh vùng phẫu thuật kéo dài, bạn nên trao đổi với bác sĩ để dùng thêm thuốc giảm đau.
• Hoạt động tình dục có thể thực hiện sau 2 tuần phẫu thuật.

Bắn laser sỏi thận là phương pháp điều trị hiện đại, hiệu quả và an toàn. Người bệnh cần lựa chọn địa chỉ uy tín thực hiện để đảm bảo hiệu quả.