Cách Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm

Các phương pháp điều trị bảo tồn thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, gây đau đớn và ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Điều trị bảo tồn là lựa chọn đầu tiên trong hầu hết các trường hợp, với mục tiêu giảm đau, cải thiện chức năng vận động, và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn.

Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi đối với bệnh nhân thoát vị đĩa đệm không có nghĩa là bất động hoàn toàn. Việc nằm quá lâu cũng có thể gây ra tác hại như teo cơ, cứng khớp,…

Nguyên tắc nghỉ ngơi hợp lý bao gồm:

• Tránh vận động quá sức: Hạn chế các hoạt động mang vác vật nặng, cúi gập người đột ngột, đi hoặc đứng quá lâu,….
• Nghỉ ngơi ngắn xen kẽ khi làm việc: Nếu đặc thù công việc bắt buộc phải ngồi nhiều, hãy tranh thủ đứng dậy đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 30 – 60 phút.
• Thời gian nghỉ ngơi hợp lý: Không nên nằm một chỗ kéo dài suốt ngày. Trong giai đoạn cơn đau thoát vị đĩa đệm cấp tính, người bệnh có thể cần nằm nghỉ nhiều hơn, nhưng nên bắt đầu vận động nhẹ nhàng sớm khi tình trạng cải thiện. Hầu hết các chuyên gia khuyên chỉ nên nghỉ ngơi hoàn toàn tối đa 1-2 ngày.
• Lắng nghe cơ thể: Nếu hoạt động nào khiến cơn đau tăng nặng, bạn cần tạm dừng và chuyển sang tư thế nằm nghỉ hoặc đi lại nhẹ nhàng.

Dùng thuốc tân dược

Thuốc tân dược là phương pháp chủ lực trong điều trị bảo tồn bệnh thoát vị đĩa đệm. Về cơ bản, thuốc không có khả năng đẩy nhân nhầy đĩa đệm về lại vị trí cũ, mà tác động chính của thuốc là:

• Giảm đau và chống viêm: Đây là mục tiêu quan trọng đầu tiên, giúp cải thiện triệu chứng và chất lượng sống cho người bệnh.
• Giảm co cứng cơ: Tình trạng cơ cạnh cột sống co cứng khiến bệnh nhân đau đớn và hạn chế vận động. Thuốc giúp thư giãn cơ, từ đó cải thiện tình hình.
• Cải thiện dinh dưỡng đĩa đệm: Một số loại thuốc có thể hỗ trợ quá trình phục hồi, làm chậm tiến triển thoái hóa đĩa đệm.

Một số loại thuốc tân dược thường dùng như:

• Thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs): Là nhóm thuốc được dùng phổ biến nhất, bao gồm: Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib,… Các thuốc này có ưu điểm giảm đau nhanh nhưng có thể gây tác dụng phụ, đặc biệt là trên hệ tiêu hóa.
• Thuốc giãn cơ: Chỉ định sử dụng khi khi đĩa đệm bị thoát vị gây co thắt cơ. Các loại: Mydocalm, Myonal, Methocarbamol,… giúp làm dịu các cơn co cơ, hỗ trợ giảm đau.
• Thuốc nhóm Corticoid: Được sử dụng trong các đợt đau cấp tính, có tác dụng giảm đau và kháng viêm rất mạnh. Tuy nhiên nhiều tác dụng phụ và cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc bổ sung dưỡng chất cho đĩa đệm: Mặc dù không thể giúp nhân nhầy trở về vị trí bình thường, một số thuốc có chứa Glucosamine, Chondroitin,… có thể góp phần làm chậm quá trình thoái hóa đĩa đệm.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp sử dụng các tác nhân vật lý như nhiệt, điện, sóng âm, các bài tập vận động, kỹ thuật nắn chỉnh,… tác động lên cơ thể nhằm giúp giảm đau, kháng viêm, tăng tầm vận động và cải thiện chức năng cho người bệnh.

Các phương pháp vật lý trị liệu cho hiệu quả cao như:

• Bài tập vận động: Bài tập tăng cường sức cơ, bài tập kéo giãn, bài tập điều hòa nhịp thở,…
• Nhiệt trị liệu: Chườm nóng, chườm lạnh, paraffin.
• Điện trị liệu: Điện xung, sóng ngắn, siêu âm trị liệu, tia laser cường độ cao,…
• Kéo giãn giảm áp cột sống: Kéo giãn là kỹ thuật sử dụng lực kéo ngoài tác động lên cột sống nhằm giảm áp lực đè ép lên đĩa đệm. Phương pháp này cần thực hiện tại cơ sở y tế có trang thiết bị chuyên dụng và theo chỉ định bác sĩ.
• Thủy trị liệu (tập luyện trong nước).
• Một số kỹ thuật khác: Nắn chỉnh cột sống, xoa bóp bấm huyệt,…

Tiêm ngoài màng cứng

Tiêm ngoài màng cứng (Epidural Steroid Injection – ESI) là kỹ thuật đưa thuốc (thường là thuốc giảm viêm corticosteroid alone hoặc kết hợp với thuốc gây tê) vào khoang ngoài màng cứng. Đây là một khoang nằm ngay bên ngoài cùng của ống sống, chứa tủy sống, dây thần kinh và các rễ thần kinh.

Quy trình thực hiện tiêm ngoài màng cứng:

Trước khi tiêm: Bệnh nhân được khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết (xét nghiệm máu, chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ MRI,…).

Trong khi tiêm:

• Vô trùng tại vị trí tiêm
• Tiêm thuốc tê để giảm đau khi thực hiện thủ thuật.
• Dựa vào hình ảnh X-quang hoặc siêu âm, bác sĩ xác định vị trí và đưa thuốc vào khoang ngoài màng cứng chính xác.

Sau khi tiêm:

• Bệnh nhân nghỉ ngơi và theo dõi các tác dụng phụ có thể gặp.
• Sau vài ngày, hiệu quả giảm đau thường bắt đầu xuất hiện.

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

Phẫu thuật chữa thoát vị đĩa đệm là thủ thuật nhằm loại bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị gây chèn ép rễ thần kinh và các cấu trúc lân cận, giải phóng sự chèn ép và giảm đau cho người bệnh.

Ngoài ra, tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định thêm các kỹ thuật khác như cố định cột sống để tăng độ vững chắc hoặc ghép xương để tăng chiều cao đĩa đệm.

Chỉ định của phẫu thuật

• Người bệnh bị đau dữ dội, ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt, điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả.
• Bệnh nhân có dấu hiệu tổn thương thần kinh: yếu liệt cơ chi, rối loạn tiểu tiện,…
• Phẫu thuật cũng có thể được chỉ định sớm hơn ở người trẻ, còn nhiều lao động nặng.

Các phương pháp phẫu thuật phổ biến

• Phẫu thuật mở truyền thống: Bác sĩ sẽ tạo một đường rạch tương đối dài trên da để tiếp cận, loại bỏ đĩa đệm thoát vị và cố định đốt sống (nếu cần).
• Phẫu thuật nội soi: Được thực hiện thông qua các vết rạch nhỏ (khoảng 1cm) cùng với hệ thống máy móc hiện đại giúp bác sĩ quan sát và loại bỏ phần đĩa đệm thoát vị ra ngoài một cách chính xác.
• Phẫu thuật bằng laser: Sử dụng laser để đốt/hóa hơi nhân nhầy đĩa đệm. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này còn cần được nghiên cứu thêm.

Quy trình phẫu thuật thoát vị đĩa đệm:

• Giai đoạn chuẩn bị: Thực hiện xét nghiệm máu, chụp X-quang, CT-scan, MRI,… đánh giá tình trạng thoát vị đĩa đệm và sức khỏe người bệnh. Nhịn ăn theo hướng dẫn, được đặt đường truyền tĩnh mạch. Người bệnh có thể gây tê cục bộ hoặc gây mê toàn thân, tùy trường hợp.
• Giai đoạn phẫu thuật: Tùy vào kỹ thuật được áp dụng và vị trí đĩa đệm thoát vị, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ nhân nhầy, cố định cột sống,…
• Giai đoạn hậu phẫu: Theo dõi sức khỏe tại phòng hồi sức, sử dụng thuốc giảm đau, kháng sinh, kháng viêm. Người bệnh bắt đầu được chỉ định tập các bài tập phục hồi chức năng sớm.

Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm

• Kiểm soát cân nặng, duy trì chỉ số BMI lành mạnh: Điều này giúp giảm áp lực thường xuyên lên cột sống .
• Tập thể dục đều đặn: Các bài tập phù hợp (30 phút/ngày, 5 ngày/tuần) giúp tăng cường sức mạnh các nhóm cơ cạnh cột sống, từ đó hỗ trợ và giảm tải trên đĩa đệm. Nên tham khảo ý kiến chuyên gia để chọn bài tập phù hợp với thể trạng. Một số môn thể thao gợi ý: đi bộ, yoga, bơi lội,…
• Tư thế đúng trong mọi hoạt động: Tư thế đúng khi đứng, ngồi, nằm, bê vác nặng,… sẽ hạn chế các vi chấn thương tích lũy lên cột sống.
• Dinh dưỡng hợp lý: Xây dựng chế độ ăn giàu canxi, vitamin D (sữa, trứng, rau xanh,…) giúp xương chắc khỏe. Ăn nhiều các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và omega-3.
• Ngủ đủ giấc, quản lý stress: Thiếu ngủ và căng thẳng cũng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cột sống.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về tình trạng cột sống.

Trên đây là những thông tin tổng quan về các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, khả năng chi trả, và sở thích cá nhân. Hy vọng bạn đã biết thêm nhiều thông tin hữu ích qua bài viết của chúng tôi.