Cách Châm Cứu Điều Trị Đau Vai Gáy

Cơ chế tác động của châm cứu trong điều trị đau vai gáy

Quan điểm Y học cổ truyền

Theo quan điểm của Y học cổ truyền, cơ thể con người có một hệ thống kinh lạc. Đây là đường vận hành của khí – một dạng năng lượng sống. Khi khí huyết lưu thông thuận lợi, cơ thể sẽ ở trong trạng thái khỏe mạnh. Ngược lại, nếu khí huyết bị ứ trệ sẽ gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó có đau nhức. Châm cứu các huyệt đạo được cho rằng có tác dụng điều hòa khí huyết, đả thông kinh lạc, nhờ đó mà giảm đau.

Quan điểm Y học hiện đại

• Kích thích sản sinh chất giảm đau nội sinh: Khi kim châm tác động lên huyệt vị có thể kích thích cơ thể sản sinh ra các chất giảm đau tự nhiên như endorphins. Từ đó giúp giảm tín hiệu đau truyền về não bộ.
• Tăng cường lưu thông máu: Châm cứu có thể làm giãn mạch, tăng lưu thông máu cục bộ đến vùng bị đau, giúp tăng cường cung cấp oxy và dinh dưỡng, đồng thời hỗ trợ đào thải các chất gây viêm và giảm đau.
• Thư giãn cơ: Đau mỏi vai gáy thường kèm theo tình trạng căng cơ, khi châm cứu đúng huyệt có tác dụng thư giãn cơ bị co cứng, từ đó giảm đau và tăng tầm vận động.

Các huyệt vị thường được sử dụng trong châm cứu đau vai gáy

Việc tác động chính xác vào các huyệt vị quan trọng là yếu tố then chốt góp phần vào hiệu quả điều trị. Các huyệt đạo thường được sử dụng trong châm cứu chữa đau vai gáy:

Huyệt Phong Trì

• Vị trí: Ở vùng sau cổ, chỗ lõm giữa 2 cơ thang, ngang với đốt sống cổ 1 (C1).
• Tác dụng: Khu phong tán hàn (giảm triệu chứng do cảm lạnh), chỉ thống (giảm đau), thông lạc. Chủ trị các chứng bệnh đau đầu, cứng cổ, chóng mặt, cảm mạo…

Huyệt Kiên Tỉnh

• Vị trí: Ở điểm cao nhất của bờ vai, là điểm giữa của đoạn nối đầu ngoài xương đòn và gai đốt sống cổ 7 (C7).
• Tác dụng: Giảm đau vùng vai gáy, thư cân hoạt lạc, thường được chỉ định trong các trường hợp đau vai gáy, cứng gáy, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.

 Huyệt Thiên Tông

• Vị trí: Tại điểm giữa bờ trong xương bả vai, ngang với khoảng gai đốt sống ngực 4 (D4).
• Tác dụng: Khu phong giải biểu, thư cân hoạt lạc. Thường được sử dụng trong điều trị các trường hợp vùng vai gáy đau nhức, khó vận động.

Huyệt Đại Chùy

• Vị trí: Dưới gai đốt sống cổ 7 (C7), ngang với huyệt Đốc Du.
• Tác dụng: Khu phong tán thấp, thông kinh hoạt lạc. Có tác dụng trong điều trị đau vùng cổ gáy lan lên đầu, hạn chế vận động cổ…

Ngoài các huyệt chính trên, các huyệt sau cũng thường được phối hợp trong châm cứu đau vai gáy:

• Kiên Ngung: trên bờ vai, điểm cuối ngoài của xương bả vai (nếu huyệt Kiên Tỉnh là điểm cao nhất của vai).
• Khúc Trì: Điểm giữa của nếp gấp khuỷu tay, phía ngoài cơ nhị đầu.
• Hợp Cốc: Ở hổ khẩu (giữa xương bàn tay 1 và 2).
• Ngoại Quan: Ở mặt sau cẳng tay, cách cổ tay khoảng 3cm.

Các kỹ thuật cơ bản trong châm cứu

Trong châm cứu điều trị đau vai gáy, các kỹ thuật phổ biến nhất bao gồm:

• Hành châm: Đây là thao tác đưa kim vào huyệt đạo một cách nhanh gọn, dứt khoát. Kỹ thuật này thường áp dụng để kích thích huyệt đạo, mang lại cảm giác tức thời.
• Tả châm: Kim được đưa vào huyệt và xoay ngược chiều kim đồng hồ. Theo quan niệm y học cổ truyền, kỹ thuật này giúp tả nhiệt, giảm viêm, giảm đau.
• Bổ châm: Kim được đưa vào và xoay cùng chiều kim đồng hồ. Kỹ thuật này giúp bổ khí, tăng cường chính khí để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
• Vê châm: Sau khi kim được đưa vào huyệt, thầy thuốc sẽ vê kim liên tục giữa hai ngón tay để tăng cường kích thích.

Các bước châm cứu trong điều trị vai gáy

• Xác định huyệt vị: Một số huyệt thường được sử dụng bao gồm Phong trì, Kiên tỉnh, Thiên tông, Đại chùy. Vị trí của các huyệt này cần được xác định chính xác để đảm bảo hiệu quả điều trị.
• Tiến hành sát khuẩn: Vùng da quanh các huyệt vị cần được làm sạch và sát khuẩn để giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm.
• Lựa chọn kim châm phù hợp: Độ dài và độ dày của kim châm được lựa chọn tùy thuộc vào vị trí huyệt và đặc điểm cơ thể của bệnh nhân.
• Thực hiện các kỹ thuật châm cứu: Thầy thuốc sẽ phối hợp các kỹ thuật cơ bản đã nêu trên (hành châm, vê châm, bổ châm, tả châm) tùy theo mục đích điều trị, thể trạng bệnh nhân và liệu trình cụ thể.
• Lưu kim: Sau khi châm cứu, kim thường được giữ lại (lưu kim) trong một khoảng thời gian, thường từ 15-30 phút.
• Kết thúc liệu trình: Kim được rút ra nhẹ nhàng. Bác sĩ có thể xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ xung quanh huyệt châm.

Các hình thức châm cứu trị đau vai gáy

• Điện châm: Sử dụng dòng điện nhỏ để kích thích các huyệt đạo thông qua kim châm.
• Thủy châm: Tiêm các loại thuốc vào huyệt đạo, thường là các vitamin hoặc thuốc giảm đau, kháng viêm.
• Cứu ngải: Đốt một ấm ngải cứu trên huyệt đạo. Khói từ ngải cứu giúp kích thích các huyệt và cải thiện sức khỏe.

Chỉ định và chống chỉ định

• Chỉ định: Phương pháp châm cứu thích hợp cho một số đối tượng bị đau mỏi vai gáy do các nguyên nhân như thoái hóa đốt sống cổ, đau vai gáy do căng cơ, sai tư thế, đau vai gáy sau chấn thương.
• Chống chỉ định: Người mắc bệnh lý về máu và có nguy cơ chảy máu cao, người có bệnh lý về da, phụ nữ có thai, người có cơ thể suy nhược hoặc mắc các bệnh lý mãn tính nặng.

Rủi ro khi châm cứu đau vai gáy

• Kỹ thuật châm cứu, các huyệt vị được sử dụng có thể khác nhau tùy thuộc tình trạng bệnh cụ thể của mỗi người.
• Việc xác định chính xác vị trí các huyệt đạo đòi hỏi chuyên môn và kinh nghiệm.
• Nếu triệu chứng đau nhức trở nên nghiêm trọng, bạn cần tìm đến chuyên gia y tế để được thăm khám và tìm ra phương pháp điều trị thích hợp.