Cách Chữa Bệnh Sỏi Mật

Điều trị nội khoa (Không cần phẫu thuật)

Trường hợp chỉ định:

• Sỏi mật cholesterol có kích thước nhỏ (dưới 5mm)
• Người bệnh cao tuổi hoặc có các bệnh lý nền khiến phẫu thuật cắt túi mật trở nên nguy hiểm.

Điều trị nội khoa sỏi mật chủ yếu dựa trên việc sử dụng thuốc axit ursodeoxycholic để:

• Tan sỏi mật: Nhóm thuốc này có tác dụng hòa tan cholesterol trong sỏi mật, giúp chúng nhỏ dần và dễ dàng được đào thải ra ngoài theo đường mật.
• Giảm đau: Khi sỏi mật gây ra các cơn đau quặn bụng, bác sĩ có thể kê thêm thuốc giảm đau để giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Lưu ý: 

• Hiệu quả của thuốc tan sỏi mật phụ thuộc vào kích thước, thành phần của sỏi mật, cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.
• Có thể cần đến vài tháng hoặc thậm chí vài năm để thuốc phát huy tác dụng.
• Không phải trường hợp nào thuốc tan sỏi cũng mang lại hiệu quả mong muốn.
• Một số trường hợp có thể gây tác dụng phụ như ngứa da, buồn nôn
• Thuốc chống chỉ định sử dụng cho đối tượng là phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
• Sau khi điều trị nội khoa, sỏi mật vẫn có khả năng hình thành trở lại.

Phẫu thuật cắt túi mật

Phẫu thuật được chỉ định trong các trường hợp:

• Sỏi mật gây ra các triệu chứng đau bụng, buồn nôn, khó tiêu.
• Sỏi mật có kích thước lớn (trên 10mm).
• Xẹp túi mật do sỏi mật gây tắc nghẽn mạn tính.
• Viêm túi mật cấp hoặc viêm đường mật do sỏi mật.

Hiện nay, phẫu thuật cắt túi mật có thể thực hiện theo hai phương pháp chính:

• Phẫu thuật nội soi (phổ biến hơn): Bác sĩ sẽ tạo vài vết mổ nhỏ trên thành bụng, sau đó luồn các dụng cụ và camera nội soi vào ổ bụng. Qua hình ảnh camera, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ túi mật và lấy ra ngoài. Ưu điểm của phương pháp này là ít đau, thời gian hồi phục nhanh, tính thẩm mỹ cao.
• Mổ mở: Đây là phương pháp truyền thống, bác sĩ sẽ rạch một đường mổ lớn hơn trên thành bụng để tiến hành phẫu thuật. Mổ mở thường chỉ được chỉ định trong những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như sỏi mật kích thước lớn, viêm túi mật cấp nặng, hoặc giải phẫu vùng túi mật phức tạp.

Mặc dù là thủ thuật ít xâm lấn (đặc biệt với phương pháp nội soi), phẫu thuật cắt túi mật vẫn tiềm ẩn các nguy cơ như chảy máu, nhiễm trùng. Một số người bệnh có thể gặp phải hội chứng sau cắt túi mật, với các triệu chứng như tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu. Tuy nhiên, tình trạng này thường nhẹ và có thể cải thiện theo thời gian.

Điều trị sỏi mật bằng y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, sỏi mật hình thành do sự mất cân bằng giữa khí trệ (ứ trệ khí) và thấp nhiệt (đờm trệ ứ lại) trong cơ thể. Điều trị sỏi mật theo y học cổ truyền tập trung vào việc sơ can lý khí, thanh nhiệt lợi thấp, thông lợi đường mật. 

Y học cổ truyền sử dụng nhiều bài thuốc từ các dược liệu tự nhiên để hỗ trợ điều trị sỏi mật. Một số bài thuốc thường gặp bao gồm:

Giai đoạn cấp tính: Thanh nhiệt, lợi thấp, thông khí, tiêu sỏi.

Bài thuốc: Sài hồ, Hoàng cầm, Chỉ thực, Chi tứ, Uất kim, Sinh đại hoàng: 12g mỗi vị. Bạch thược, Nhân trần, Hổ thượng: 15g mỗi vị. Kim tiền thảo: 20g. Mộc hương: 0.6g. Sắc những loại dược liệu trên uống trong ngày.

Giai đoạn ổn định: 

• Thể can uất khí trệ: Trần bì, Cam thảo, Hương phụ, Uất kim: 10g mỗi vị. Sài hồ, Xuyên khung, Chỉ xác: 12g mỗi vị. Bạch thược: 15g. Kim tiền thảo: 30g. Sắc uống trước mỗi bữa ăn và trong ngày.
• Thể thấp nhiệt uẩn kết: Bán hạ, Hoàng cầm, Chí thực, Bạch thược: 10g mỗi vị. Sài hồ, Sinh khương, Hải kim sa, Kê nội kim: 15g mỗi vị. Đại hoàng: 0.6g. Đại táo: 5 quả giúp tả nhiệt thông phủ, thanh uất nhiệt ở đởm.
• Thể đàm trọc trở trệ: Trần bì, Bán hạ: 15g mỗi vị. Phục linh: 10g. Cam thảo: 0.6g. Ô mai: 1 quả. Sinh khương: 7 lát. Dùng sắc uống trong ngày giúp tán và thu giúp tiêu đàm, ích khí kiện tỳ.
• Thể ứ huyết tích tụ: Trần bì, Cam thảo, Uất kim, Hương phụ: 10g mỗi vị. Sài hồ, Xuyên khung, Chí xác: 12g mỗi vị. Bạch thược: 15g. Kim tiền thảo: 30g. Sắc uống 1 thang/ngày giúp thông lợi huyết mạch, hành khí tán kết, hành huyết chỉ thống, tiêu sỏi, lợi tiểu.

Các bài thuốc thường sử dụng dược liệu tự nhiên, ít gây ra tác dụng phụ so với thuốc tây y. Tuy nhiên, thời gian tác dụng của các bài thuốc y học cổ truyền thường chậm hơn so với thuốc tây y.  Người bệnh có một số bệnh lý nền hoặc cơ địa nhạy cảm cần thận trọng khi dùng thuốc.

Mẹo chữa sỏi mật tại nhà

• Dùng cây kế sữa: Lá và hoa của cây kế sữa chứa nhiều hoạt chất có khả năng giúp tan sỏi mật và cải thiện chức năng gan. Bạn có thể sử dụng cây kế sữa dưới dạng trà hàng ngày để hỗ trợ điều trị bệnh. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để xác định hiệu quả và an toàn của cây kế sữa trong điều trị sỏi mật.
• Giấm táo và nước ép táo: Giấm táo được biết đến với khả năng giúp hòa tan các tạp chất trong cơ thể, bao gồm cả sỏi mật. Hòa một muỗng cà phê giấm táo vào một cốc nước ấm và uống mỗi ngày có thể giúp làm giảm sự hình thành sỏi mật. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều giấm táo có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như men tiêu hóa và tổn thương men răng.
• Bồ công anh: Bồ công anh là một loại thảo dược lợi mật được sử dụng trong y học cổ truyền. Nó được cho là có tác dụng kích thích sản xuất và lưu thông mật, có thể hỗ trợ loại bỏ sỏi mật. Tuy nhiên, những nghiên cứu về hiệu quả của bồ công anh đối với sỏi mật còn hạn chế.
• Atiso: Atiso là một loại thảo dược phổ biến được sử dụng trong y học dân gian để giúp cải thiện sức khỏe gan và giảm nguy cơ sỏi mật. Chất chống oxy hóa có trong atiso có khả năng giúp làm giảm sự hình thành của sỏi mật và hỗ trợ quá trình loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể.

Thay đổi lối sống để phòng ngừa sỏi mật

• Giữ cân nặng ở mức phù hợp: Xác định BMI lý tưởng và giảm cân nếu cần thiết. Người bệnh nên ưu tiên chế độ ăn ít calo, giàu chất xơ và tập thể dục thường xuyên.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tăng cường chất béo lành mạnh (dầu olive, dầu hạt cải), chất xơ (rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám) và canxi (sữa chua, sữa ít béo). Giảm lượng cholesterol (lòng đỏ trứng, nội tạng động vật, sữa béo).
• Ăn uống điều độ: Duy trì lịch ăn uống đều đặn, tránh bỏ bữa sáng. Ăn 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ lành mạnh trong ngày.
• Uống đủ nước: Mỗi ngày nên uống khoảng 2 lít nước. Điều chỉnh lượng nước theo khí hậu, hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe.
• Tập thể dục thường xuyên: Đặt mục tiêu ít nhất 30 phút hoạt động thể lực vừa sức hầu hết các ngày trong tuần. Đi bộ, bơi lội, đạp xe đạp là những lựa chọn tuyệt vời.

Dù có nhiều phương pháp chữa sỏi mật tại nhà, nhưng việc thực hiện chúng cần phải được thảo luận và tuân thủ dưới sự giám sát của một chuyên gia y tế. Bên cạnh đó, bạn cũng nên duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối và tập thể dục đều đặn để ngăn chặn và điều trị sỏi mật một cách hiệu quả.