Phương Pháp Phẫu Thuật Thoát Vị Đĩa Đệm Cột Sống Thắt Lưng

Khi nào cần phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng?

Thông thường, phẫu thuật sẽ chỉ được cân nhắc khi điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả mong muốn. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật dựa trên các yếu tố sau:

Điều trị nội khoa thất bại

Điều trị nội khoa thường kéo dài từ 4-8 tuần. Nếu sau khoảng thời gian này, các triệu chứng đau, tê yếu chân tay không giảm bớt đáng kể thì phẫu thuật có thể được xem xét. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ cải thiện dựa trên tình trạng đau, khả năng vận động, và các thăm dò cận lâm sàng (MRI, điện cơ).

Thoát vị gây chèn ép thần kinh

Trong một số trường hợp, thoát vị đĩa đệm gây chèn ép rیشه thần kinh (rễ thần kinh) بشكل حاد (một cách cấp tính) (đột ngột và dữ dội). Điều này dẫn đến các triệu chứng đau buốt, tê bì, yếu liệt chi radiating (lan tỏa) xuống chân, kèm theo rối loạn đại tiểu tiện. Nếu tình trạng này diễn ra cấp tính và không đáp ứng với thuốc giảm đau mạnh, phẫu thuật có thể cần thiết để giải phóng chèn ép thần kinh, ngăn ngừa các biến chứng về thần kinh sau này.

Các trường hợp đặc biệt khác

Bên cạnh những trường hợp nêu trên, phẫu thuật còn có thể được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như:

• Thoát vị di trú: Đĩa đệm thoát ra ngoài bao xơ và không thể tự đưa về vị trí.
• Rách bao xơ: Bao xơ đĩa đệm bị rách, làm tăng nguy cơ thoát vị tái phát.
• Người bệnh có các bệnh lý đi kèm: chẳng hạn như bệnh lý về tim mạch, phổi khiến việc điều trị nội khoa gặp nhiều hạn chế.

Các phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật mổ mở

Đây là phương pháp phẫu thuật truyền thống, bác sĩ sẽ rạch một đường rạch nhỏ trên lưng của bệnh nhân để tiếp cận vùng cột sống thắt lưng cần điều trị. Sau đó, bác sĩ sẽ bóc tách các cơ xung quanh và mở rộng ống sống để lấy bỏ phần nhân đĩa đệm thoát vị chèn ép rễ thần kinh.

• Ưu điểm: Phẫu thuật mổ mở có ưu điểm là cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp vùng phẫu thuật, đảm bảo lấy bỏ triệt để phần thoát vị. Phương pháp này cũng phù hợp với các trường hợp thoát vị đĩa đệm phức tạp.
• Nhược điểm: Phẫu thuật mổ mở gây ra nhiều tổn thương hơn cho các mô xung quanh, có thể dẫn đến đau sau mổ nhiều hơn và thời gian phục hồi lâu hơn.

Phẫu thuật (vi phẫu) nội soi

Phẫu thuật vi phẫu nội soi là kỹ thuật mới, ít xâm lấn hơn so với mổ mở. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên biệt cùng camera nội soi để thực hiện các thao tác qua một hoặc vài vết rạch nhỏ.

• Ưu điểm: Phẫu thuật vi phẫu nội soi giúp giảm thiểu tổn thương mô, ít chảy máu, đau sau mổ ít hơn, thời gian nằm viện ngắn và quá trình phục hồi nhanh hơn.
• Nhược điểm: Kỹ thuật nội soi đòi hỏi bác sĩ có chuyên môn cao và kinh nghiệm phẫu thuật nội soi cột sống. Phương pháp này cũng có thể hạn chế về góc nhìn và thao tác trong một số trường hợp phức tạp.

Sau phẫu thuật có thể gặp biến chứng gì?

• Nhiễm trùng: Có thể xảy ra tại vết mổ hoặc lan rộng vào bên trong ống sống, gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng bao gồm: Thời gian phẫu thuật kéo dài, bệnh nhân có bệnh lý nền hoặc chăm sóc vết thương không đúng cách.
• Tổn thương thần kinh: Trong quá trình phẫu thuật, các dây thần kinh xung quanh khu vực thoát vị có nguy cơ bị tổn thương. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như đau nhức, tê bì, yếu chi hoặc thậm chí liệt tạm thời.
• Chảy máu sau phẫu thuật: Có thể xảy ra và tạo thành cục máu đông. Tùy thuộc vào vị trí và kích thước của máu tụ, nó có thể gây chèn ép các cấu trúc thần kinh xung quanh, dẫn đến đau lưng và hông.
• Tái phát thoát vị đĩa đệm: Nguy cơ này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi của bệnh nhân, mức độ thoái hóa cột sống và các thói quen sinh hoạt thường ngày.
• Xơ hóa: Sau phẫu thuật, quá trình lành thương có thể dẫn đến hình thành mô xơ cứng quanh khu vực mổ.

Chăm sóc hậu phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

Nghỉ ngơi, tránh vận động nặng

24 giờ đầu sau phẫu thuật, bạn sẽ được yêu cầu nằm bất động trên giường. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ chảy máu và tạo điều kiện cho vết mổ bắt đầu lành lại. Bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau để kiểm soát cơn đau sau mổ.

Trong vài ngày tiếp theo, bạn có thể được tập vật lý nhẹ nhàng để cải thiện lưu thông máu và ngăn ngừa cứng khớp. Ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng cũng được khuyến khích dưới sự hướng dẫn của nhân viên y tế.

Lưu ý: Mặc dù cơn đau đã giảm bớt nhờ thuốc, bạn vẫn cần tránh các hoạt động gắng sức, mang vác vật nặng hay bất kỳ cử động đột ngột nào có thể làm căng thẳng cột sống.

Giữ tư thế đúng và dùng nẹp cố định

Giữ cho cột sống luôn ở tư thế thẳng là điều vô cùng quan trọng trong quá trình hồi phục. Điều này giúp giảm áp lực lên các đốt sống và dây thần kinh, thúc đẩy quá trình lành thương.

Bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng nẹp cột sống trong một khoảng thời gian nhất định. Nẹp giúp cố định cột sống, giảm đau và hỗ trợ duy trì tư thế đúng. Tuy nhiên, không nên đeo nẹp quá lâu vì có thể làm yếu cơ lưng.

Đảm bảo chế độ ăn uống

Hãy tập trung vào các thực phẩm giàu canxi, vitamin D và protein để hỗ trợ xương khớp chắc khỏe. Canxi có thể tìm thấy trong các sản phẩm từ sữa, rau xanh đậm, cá hồi; vitamin D có trong sữa, trứng, cá béo; protein dồi dào trong thịt, cá, trứng, các loại đậu.

Ngoài ra, bạn nên uống nhiều nước để đảm bảo đủ nước cho cơ thể, giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng đi nuôi các tế bào và đào thải độc tố.

Vận động, tập luyện phục hồi

Vận động phục hồi là một phần thiết yếu của quá trình cải thiện chức năng sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm. Các bài tập vật lý giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tính linh hoạt của cột sống, giảm đau và ngăn ngừa tái phát.

Lưu ý: Các bài tập phục hồi cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên ngành phục hồi chức năng. Hãy khởi động những bài tập nhẹ và tăng dần mức độ theo khả năng của cơ thể. Không nên tự ý tập luyện các bài tập nặng có thể gây hại cho cột sống.

Tái khám

Tái khám theo lịch hẹn với bác sĩ để theo dõi tình trạng phục hồi, kiểm tra vết mổ. Bác sĩ có thể điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.