Thay Khớp Háng

Thay khớp háng là gì?

Thay khớp háng là một phương pháp phẫu thuật, trong đó bác sĩ sẽ loại bỏ các phần sụn khớp và xương dưới sụn đã bị tổn thương nặng của khớp háng. Sau đó, bác sĩ sẽ thay thế bằng một khớp háng nhân tạo, thường làm bằng kim loại, nhựa y tế đặc biệt hoặc gốm sứ. Khớp háng nhân tạo này giúp giảm đau và khôi phục lại khả năng vận động cho bệnh nhân.

Phẫu thuật thay thế khớp háng được thực hiện với các mục tiêu chính:

• Giảm đau do tổn thương khớp háng: Đây là hiệu quả quan trọng nhất của phẫu thuật giúp người bệnh thoát khỏi các cơn đau hành hạ, cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Phục hồi khả năng vận động của khớp háng: Thay khớp háng sẽ giúp người bệnh có thể đi lại, tập luyện dễ dàng hơn, hạn chế nguy cơ teo cơ do bất động.
• Cải thiện cấu trúc khớp háng: Phẫu thuật đặc biệt quan trọng với các trường hợp khớp háng bị biến dạng nghiêm trọng.

Đối tượng của phẫu thuật thay khớp háng

Mục đích của phẫu thuật là giảm đau, cải thiện lại chức năng vận động cho người bệnh. Vậy những ai là đối tượng phù hợp của phẫu thuật thay khớp háng?

Các bệnh lý thường gặp chỉ định phẫu thuật thay khớp háng:

• Thoái hóa khớp háng: Đây là tình trạng lớp sụn bao bọc các đầu xương vùng khớp háng bị bào mòn và hư hại, gây đau đớn và hạn chế vận động. Thoái hóa khớp háng thường gặp ở người lớn tuổi hoặc do các nguyên nhân khác như di chứng chấn thương, viêm khớp do bệnh lý,…
• Hoại tử chỏm xương đùi: Là tình trạng phần đầu xương đùi bị thiếu máu nuôi dưỡng dẫn đến hoại tử. Bệnh thường gây đau nhức vùng háng, đùi, hạn chế vận động khớp háng.
• Viêm khớp dạng thấp: Bệnh viêm tự miễn gây đau và tổn thương nhiều khớp, trong đó có khớp háng.
• Gãy cổ xương đùi (đặc biệt ở người cao tuổi): Gãy xương do chấn thương hoặc loãng xương có thể không liền hoặc liền nhưng ở tư thế xấu, gây đau đớn và tàn phế.

Các tình trạng được xem xét chỉ định phẫu thuật thay khớp háng:

Khi gặp các bệnh lý trên, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Phẫu thuật thay khớp háng sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng trong các trường hợp:

• Các biện pháp điều trị bảo tồn thất bại: Nghĩa là đã áp dụng thuốc, vật lý trị liệu, tập luyện phục hồi chức năng,… nhưng cơn đau không thuyên giảm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
• Tổn thương khớp háng nặng: Với các trường hợp khớp háng bị hư hại nhiều, phẫu thuật thay khớp là lựa chọn có thể giúp người bệnh thoát khỏi cơn đau và lấy lại khả năng vận động.
• Chống chỉ định hoặc không có hiệu quả với các phương pháp điều trị khác: Một số người không thể sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, hoặc không đáp ứng tốt với vật lý trị liệu,… có thể được cân nhắc chỉ định phẫu thuật thay khớp háng.

Những đối tượng thận trọng khi cân nhắc phẫu thuật thay khớp háng:

• Người có sức khỏe không ổn định, mắc các bệnh lý nền nặng như tim mạch, tiểu đường, bệnh thận,…
• Người có nguy cơ cao bị nhiễm trùng: Người đang có nhiễm trùng tại chỗ hoặc toàn thân, người suy giảm miễn dịch,…

Quy trình phẫu thuật thay khớp háng

Quy trình phẫu thuật thay khớp háng diễn ra tuần tự, bao gồm các giai đoạn chính sau:

Chuẩn bị trước phẫu thuật:

• Khám và đánh giá kỹ lưỡng: Bác sĩ sẽ khám lâm sàng chi tiết, đánh giá các triệu chứng, mức độ hạn chế vận động,… Xác định chính xác tình trạng bệnh nhân thông qua các xét nghiệm, chụp phim X-Quang, CT-scan, MRI, …
• Thảo luận với bệnh nhân: Giúp bệnh nhân hiểu rõ về tình trạng của mình cũng như mục tiêu, rủi ro của cuộc phẫu thuật sắp tới. Bác sĩ cũng sẽ tư vấn loại khớp nhân tạo phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
• Chuẩn bị tổng thể: Xét nghiệm máu, kiểm tra các bệnh lý nền (nếu có) để đảm bảo người bệnh đủ điều kiện thực hiện phẫu thuật.

Gây mê:

• Bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống, tùy theo đánh giá của bác sĩ gây mê.

Tiến hành phẫu thuật:

• Tiếp cận khớp: Bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một đường rạch ở vùng hông, sau đó bộc lộ, đánh giá mức độ tổn thương của ổ khớp và tiến hành cắt bỏ phần sụn khớp, xương đã bị hư hại.
• Tạo hình ổ khớp: Các dụng cụ chuyên dụng sẽ được sử dụng để tạo hình lại chỏm xương đùi và ổ cối khớp háng.
• Lắp đặt khớp nhân tạo: Các thành phần của khớp háng nhân tạo được đặt vào vị trí phù hợp, cố định chắc chắn bằng các phương pháp khác nhau tùy thuộc vào loại khớp nhân tạo và tình trạng xương của bệnh nhân.
• Đóng vết mổ: Khâu phục hồi các lớp cơ, cân cơ và da.

Hậu phẫu và phục hồi chức năng:

• Người bệnh sẽ được đưa về phòng hồi sức để theo dõi các chỉ số sinh tồn (mạch, huyết áp, nhịp thở,…).
• Bắt đầu tập vật lý trị liệu ngay trong những ngày đầu sau mổ dưới sự hướng dẫn của các chuyên viên. Các bài tập phục hồi chức năng giúp khớp háng nhân tạo vận động đúng, tăng cường sức mạnh cơ bắp và nhanh chóng lấy lại khả năng đi lại bình thường.

Chăm sóc và phục hồi chức năng khớp háng sau mổ

Chăm sóc và phục hồi chức năng sau mổ đóng vai trò quyết định đến thành công của ca phẫu thuật và chất lượng cuộc sống của người bệnh về sau.

Chăm sóc khớp háng sau phẫu thuật

• Kiểm soát cơn đau sau mổ: Bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc giảm đau, kháng viêm phù hợp. Người bệnh cần tuân thủ sử dụng thuốc để vết thương nhanh lành, đồng thời có thể bắt đầu quá trình tập phục hồi sớm.
• Theo dõi vết mổ: Quan sát vết mổ hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng, nóng, đỏ, chảy dịch bất thường. Báo ngay cho bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhiễm trùng.
• Vệ sinh vết mổ đúng cách: Thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ/điều dưỡng để tránh nhiễm trùng và giúp vết thương mau lành.
• Thay băng vết thương: Thực hiện theo định kỳ đã được bác sĩ hướng dẫn.
• Hạn chế vận động quá sớm: Trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật, thông thường bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể về việc vận động khớp. Không tự ý vận động mạnh, sai tư thế vì có thể gây tổn thương vết mổ và làm ảnh hưởng xấu đến quá trình lành thương.

Phục hồi chức năng khớp háng

Phục hồi chức năng sau phẫu thuật là giai đoạn vô cùng quan trọng, quyết định đến kết quả điều trị và khả năng vận động của người bệnh về lâu dài.

Biện pháp phục hồi chức năng khớp háng:

• Vật lý trị liệu: Được tiến hành bởi các chuyên viên vật lý trị liệu. Bao gồm các kỹ thuật xoa bóp, các bài tập phục hồi được thiết kế riêng cho từng người bệnh.
• Tập vận động tại nhà: Bác sĩ/chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn cho người bệnh các bài tập phù hợp để thực hiện tại nhà. Tần suất tập và kỹ thuật cần được tuân thủ chặt chẽ để đạt được hiệu quả phục hồi tốt nhất.

Thời gian phục hồi: Thời gian phục hồi chức năng của khớp háng sau phẫu thuật khác nhau tùy thuộc vào tình trạng tổn thương, phương pháp phẫu thuật, tuổi tác và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Trung bình, quá trình có thể mất từ vài tháng cho đến hơn một năm.

Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Nạng, gậy chống,… có thể được chỉ định để giúp người bệnh đi lại dễ dàng và giảm tải trọng cho khớp háng.

Lưu ý:

• Luôn tập dưới sự hướng dẫn trực tiếp của chuyên gia vật lý trị liệu.
• Đảm bảo cường độ và thời lượng tập luyện đúng với chỉ định cho từng giai đoạn hồi phục.
• Ngừng tập và thông báo ngay cho bác sĩ/chuyên gia trị liệu nếu bạn cảm thấy đau ở khớp
• Tập luyện phục hồi chức năng cần thời gian và sự kiên trì.

Phẫu thuật thay khớp háng là một phương pháp phẫu thuật hiệu quả để điều trị các bệnh lý khớp háng nặng, giúp giảm đau và cải thiện vận động cho người bệnh. Nếu bạn đang phải chịu đựng các cơn đau dai dẳng do bệnh lý khớp háng, đừng ngại ngần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để nhận được tư vấn và phương án điều trị phù hợp nhất.