Bài Thuốc Đông Y Trị Đau Nhức Xương Khớp

Đau nhức xương khớp theo quan điểm Đông y

Theo quan niệm của y học cổ truyền (YHCT), bệnh xương khớp thuộc chứng tý thống, hình thành do các yếu tố tác động từ bên ngoài (phong, hàn, thấp, nhiệt) hoặc sự suy yếu chức năng bên trong cơ thể (can thận hư, khí huyết ứ trệ).

Sự kết hợp của các yếu tố này gây cản trở lưu thông khí huyết, ứ tắc kinh lạc, từ đó gây nên các triệu chứng đau nhức, cứng khớp, hạn chế vận động.

Nguyên tắc điều trị của YHCT trong bệnh xương khớp là kết hợp:

• Khu phong, tán hàn, trừ thấp: Giảm tác động của các yếu tố gây bệnh từ bên ngoài.
• Thông kinh hoạt lạc: Cải thiện tình trạng tắc nghẽn khí huyết, giảm đau nhức.
• Bồi bổ can thận: Tăng cường chức năng tạng phủ, giúp lưu thông khí huyết, nuôi dưỡng xương khớp tốt hơn.

Các bài thuốc Đông Y trị đau nhức xương khớp phổ biến

Tùy tình trạng đau nhức xương khớp, các lương y sẽ bắt mạch, chẩn bệnh và cung cấp bài thuốc phù hợp với thể trạng bệnh của từng người. Dưới đây là một số bài thuốc được sử dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả được ghi nhận.

Bài thuốc Phòng Tê Thấp

Công dụng: Khu phong, trừ thấp, giảm đau, chống viêm, tăng cường khí huyết cho những trường hợp đau nhức do phong hàn thấp.

Thành phần:

• Một dược, diên hồ sách, thoát hạch anh nhi, nhũ hương: Mỗi loại 10 gram.
• Đương quy: 12 gram
• Nhục quế: 8 gram.

Cách thực hiện:

• Hòa trộn tất cả các thành phần với nhau theo liều lượng được chỉ định trong đơn thuốc.
• Đun sôi hỗn hợp với 1 lít nước cần thiết.
• Khi hỗn hợp đã sôi, giảm lửa và đun nhỏ lửa cho đến khi cạn còn 500ml.
• Lọc bỏ bã các thành phần, chỉ giữ lại nước thuốc.

Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp thể dương hư

Công dụng: Hành khí hoạt huyết, khu phong tán hàn, giảm đau nhức. Các vị phụ tử, thạch cao, tri mẫu được điều chỉnh dùng trong trường hợp có kèm theo các biểu hiện phong thấp nhiệt.

Thành phần: 

• Sơn thù, đương quy, phụ tử chế, nhục quế, thỏ ty tử: 8gram
• Lộc giác giao, đỗ trọng: 12gram
• Kỷ tử: 10 gram
• Thục địa: 16 gram

Cách sử dụng:

• Rửa sạch dược liệu,  để ráo nước.
• Đặt các loại thuốc vào ấm (nên sử dụng ấm đất) và thêm vào 2 lít nước sạch.
• Đun sôi nước trong ấm rồi giảm lửa nhỏ, tiếp tục sắc trong khoảng 20 – 30 phút.
• Gạn nước ra bát, chia đều thành 2 phần sử dụng sau bữa ăn sáng và tối.

Bài thuốc trị bệnh thể khí huyết bất túc

Công dụng: Trừ phong thấp, mạnh gân cốt, dưỡng can thận. Được dùng nhiều trong các trường hợp đau thắt lưng lan xuống chân, thuộc chứng tọa cốt thống (đau thần kinh tọa).

Thành phần:

• Đảng sâm, khẩu kỳ: Mỗi loại 180 gram
• Kỷ tử, phế kinh thảo, hồng căn, thủ ô, quy giao, táo nhân: Mỗi loại dược liệu 120 gram.
• Sa nhân: 30 gram.

Cách sử dụng:

• Ngoại trừ quy giao, tất cả các loại thuốc khác sau khi sao khô sẽ được tán thành bột mịn.
• Hòa bột thuốc với quy giao và mật với lượng vừa đủ để nặn thành các viên tròn nhỏ.
• Mỗi ngày sử dụng hai lần, mỗi lần 10 gram, nuốt trực tiếp với nước ấm.

Bài thuốc Đông y trị đau nhức xương khớp thể hàn thấp

Công dụng: Giảm đau, làm dịu cảm giác khó chịu và căng thẳng trong các khớp bị tổn thương, đồng thời cũng giúp cải thiện sự linh hoạt và di động của các khớp.

Thành phần:

• Bạt kế, tầm gửi cây dâu, kê huyết đằng, vỏ quýt khô, xuyên khung: Mỗi loại 16 gram.
• Mã kế, sơn thục, quế chi, can khương: Mỗi loại dược liệu 8 gram.
• Bạch linh: 12gram
• Cườm gạo: 10 gram.
• Trần bì: 6 gram
• Quốc lão: 4 gram
• Rượu rắn lượng đủ dùng.

Cách sử dụng:

• Sau khi đã làm sạch bụi bẩn, đặt tất cả các thành phần vào ấm.
• Sắc thuốc với 1 lít nước cho đến khi cạn nước còn lại 1/3 thể tích ban đầu.
• Gạn uống đều đặn mỗi ngày 1 thang.
• Có thể ngâm thuốc với rượu trong 2 – 3 tháng và uống mỗi ngày 1 ly nhỏ.

Bài thuốc điều trị đau nhức xương khớp thể thấp nhiệt

Công dụng: Giảm đau và cải thiện sự di động của các khớp bị ảnh hưởng, đồng thời giúp làm dịu cảm giác khó chịu và căng thẳng trong khu vực đau.

Thành phần:

• Thuần câu câu, chói đèn, đỗ trọng, ngưu tất: Mỗi loại 16 gram.
• Đỗ phụ, định phong thảo, chi tử: Mỗi loại dược liệu 12 gram.
• Cửu khổng, nấm phục linh, hà thủ ô, tang ký sinh: Mỗi loại 20 gram.

Cách dùng:

• Đặt các loại thuốc vào ấm và đổ vào 5 bát nước sắc, đun cho đến khi cạn nước còn lại 2 bát.
• Chia nước sắc thuốc thành 3 lần sử dụng trong ngày, sau bữa ăn khoảng 30 phút.

Các phương pháp khác trị đau nhức xương khớp trong Đông y

Châm cứu

Châm cứu là phương pháp dùng kim châm cực mảnh, tác động lên các huyệt đạo cụ thể. Kỹ thuật này giúp giảm đau, tăng cường lưu thông khí huyết, điều hòa hoạt động của các tạng phủ, hỗ trợ phục hồi chức năng xương khớp. Châm cứu đặc biệt có hiệu quả đối với chứng đau nhức xương khớp do phong hàn thấp.

Xoa bóp và bấm huyệt

Xoa bóp và bấm huyệt làm dịu cơn đau tại chỗ, kích thích lưu thông máu đến khu vực bị tổn thương, hóa giải sự ứ trệ và hỗ trợ đào thải độc tố. Liệu pháp này giúp làm giãn gân cơ, cải thiện tầm vận động của khớp, giảm cứng khớp.

Dưỡng sinh và tập luyện

Các môn khí công cổ truyền như Thái Cực Quyền, Dưỡng sinh tập trung vào việc điều hòa hơi thở, thư giãn gân cơ và vận động nhẹ nhàng. Tập luyện thường xuyên giúp khí huyết lưu thông, tăng tính linh hoạt của khớp, cải thiện tinh thần, giảm căng thẳng – một yếu tố có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng đau nhức.

Hiệu quả của thuốc Đông Y trị đau nhức xương khớp

• Giảm đau, kháng viêm: Các dược liệu có chứa hoạt chất giảm đau tự nhiên, ức chế quá trình viêm, giúp người bệnh dễ chịu hơn.
• Tăng cường chức năng vận động: Sự kết hợp dược liệu, xoa bóp, châm cứu giúp giảm cứng khớp, tăng độ linh hoạt.
• Bồi bổ, tăng cường sức khỏe: Thuốc Đông y chú trọng bồi bổ can thận, tăng cường khí huyết, đem lại tác dụng bền vững với bệnh xương khớp mạn tính.

Những lưu ý khi sử dụng Đông y trị xương khớp

• Tầm quan trọng của chẩn đoán: Cần thăm khám và xác định nguyên nhân chính xác gây đau nhức theo cả Đông y và Tây y để có phương pháp điều trị phù hợp.
• Không tự ý áp dụng: Các bài thuốc Đông y tuy có thành phần tự nhiên nhưng cần được gia giảm liều lượng theo thể trạng và tình hình bệnh lý cụ thể của mỗi người. Do đó, bạn tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc để tránh xảy ra phản ứng bất lợi.
• Phòng ngừa tác dụng phụ: Một số vị thuốc Đông y có thể gây ra tác dụng không mong muốn trên tiêu hóa, gan, thận… Do đó, việc dùng thuốc đúng liều lượng và kết hợp các vị thuốc là rất quan trọng.
• Lựa chọn thầy thuốc uy tín: Một lương y giỏi sẽ có kiến thức chuyên sâu để chẩn đoán, bốc thuốc chính xác, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị và đảm bảo an toàn khi sử dụng.
• Kiên trì điều trị: Thuốc Đông Y thường tác động từ từ, bền vững. Bạn cần kiên trì, đồng thời kết hợp ăn uống điều độ, lối sống lành mạnh để hỗ trợ quá trình phục hồi.

Thuốc Đông Y mở ra cơ hội điều trị an toàn, hiệu quả cho những người bị đau nhức xương khớp. Với sự tư vấn chặt chẽ của các thầy thuốc y học cổ truyền, các bài thuốc hoàn toàn có thể giúp bạn lấy lại sự linh hoạt của cơ thể, giảm những cơn đau phiền toái, và có được cuộc sống vui khỏe, thoải mái hơn.