Điều Trị Viêm Quanh Khớp Vai Theo Y Học Cổ Truyền (YHCT)

Điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền vừa có nhiều ưu nhược điểm nhưng cần tìm đến các phòng khám, bệnh viện chuyên về Đông y uy tín để thăm khám mới thực sự cho kết quả tốt nhất. Các phương pháp pháp này mang đến hiệu quả tốt nhất đặc biệt ở những giai đoạn đầu của bệnh. 

Hiểu về viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền

Những nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai thường là chấn thương, chơi thể thao sai cách, mang vang vật nặng quá mức hay liên quan đến các bệnh lý thư thoái hóa, viêm khớp dạng thấp.. Y học cổ truyền gọi chứng này là kiên tý thống, thuộc phạm vi chứng tý và được chia thành nhiều dạng khác nhau, tùy theo nguyên nhân và các triệu chứng.

Cụ thể, chứng bệnh này được chia làm 3 dạng bao gồm

• Thể kiên thống: thường được dùng cho giai đoạn đầu, phong hàn thắng. Lúc này bệnh nhân chủ yếu bị đau quanh khớp vai mỗi khi hoạt động mạnh, chất lưỡi hồng, có rêu trắng. Cơn đau có thể nghiêm trọng hơn mỗi khi thay đổi thời tiết hay về đêm trời lạnh khiến người bệnh bị mất ngủ, đau nhiều mạch có thể huyền khẩn.
• Thể kiên ngưng: tức giai đoạn sau, cơn đau lúc này cũng đã nghiêm trọng hơn, hàn thấp thắng cho tà khí từ ngoài xâm nhập vào. Lúc này người bệnh cũng bắt đầu gặp một số hạn chế trong vận động, cảm giác cứng tại khớp vai đặc biệt vào buổi sáng mỗi khi thức dậy. Chất lưỡi hồng có xuất hiện rêu nhạt và nhớt, mạch trầm. Người bệnh có thể không thực hiện các động tác xoay chuyển khớp vai chẳng hạn đưa tay ra sau để cột tóc, nếu không sớm điều trị thậm chí có dấu hiệu teo vai nhẹ.
• Thể hậu kiên phong: hay còn được gọi thể loạn dưỡng phản xạ chi trên với mức độ nghiêm trọng hơn rất nhiều. Lúc này tà khí xâm nhập nhiều khiến đường lưu thông khí huyết bị tắc nghẽn, không thể nuôi dưỡng được cơ và có nhìn thấy rõ cơ bàn tay bị teo đi. Cơn đau từ vai bắt đầu lan xuống cả cánh tay, yếu cơ, không cầm hay xách đồ nặng được, thậm chí nhìn thấy có dấu hiệu tay sưng tím hay thâm bầm. Người bệnh cảm thấy tay ê ẩm, đau nhức suốt đêm đến không ngủ được, đồng thời móng tay bị giòn và yếu hơn.

Các chuyên gia trong y học cổ truyền sẽ xem xét và đưa ra chẩn đoán về từng dạng bệnh thông qua xem xét kỹ các triệu chứng bên ngoài, bắt mạch cùng một số phương pháp chuyên môn khác. Chỉ khi có thể xác định rõ chứng bệnh, nguyên nhân gây bệnh thì mới có thể đưa ra hướng điều trị đau khớp vai, phục hồi sức khỏe nhanh chóng nhất.

Theo Y học cổ truyền, điều trị viêm quanh khớp vai cần loại bỏ được tận gốc các nguyên nhân gây bệnh tiềm ẩn từ bên trong, đả thông kinh mạch, loại bỏ khí huyết bị tắc nghẽn. Nhờ đó không chỉ giảm đau nhức mà còn kích thích tốc độ phục hồi các tổn thương tại khớp vai nhanh chóng hơn.

Hướng  điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền

Tùy từng thể bệnh, tình trạng bệnh, mức độ bệnh mà hướng điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền sẽ khác nhau. Người bệnh có thể dùng thuốc hoặc các biện pháp trị liệu như châm cứu hay bấm huyệt. Việc thực hiện các phương pháp này cũng cần có chỉ định từ người có chuyên môn để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bản thân.

Dùng thuốc

Các bài thuốc được dùng trong Đông y thường xuất phát từ các thảo dược quen thuộc xung quanh nên có độ an toàn cao, hầu như không gây ra bất cứ tác dụng phụ nào nghiêm trọng như khi dùng thuốc Tây. Người uống thuốc Đông y còn có xu hướng ăn ngon, ngủ ngon, tinh thần sảng khoái, hồng hào hẳn lên. Vì thế rất nhiều người ở các giai đoạn đau quanh khớp vai nhẹ thường ưu tiên ứng dụng phương pháp này.

Bài thuốc điều trị viêm quanh khớp vai thể kiên thống

• Bài thuốc: Quyên tý thang gia giảm
• Mục đích:  Đả thông kinh lạc, Khu phong, tán hàn, trừ thấp,
• Chuẩn bị nguyên liệu: Sinh khương cùng cam thảo mỗi thứ 6g; Quế chi và trần bì mỗi loại 8g; Đại táo, khương hoạt, phòng phong, hoàng xích thược cùng phòng phong 12g mỗi thứ; 16g Hoàn kỳ. Một số dược liệu khác có thể được gia giảm, bổ sung tùy theo các triệu chứng bệnh.
• Cách thực hiện: Làm sạch các nguyên liệu sau đó đem sắc cùng nước, dùng ngày 1 thang chia làm hai lần dùng hết trong ngày.

Bài thuốc điều trị viêm quanh khớp vai thể kiên ngưng theo y học cổ truyền

• Bài  thuốc: Quyên tý thang gia vị
• Mục đích: Trừ thấp, tán hàn, khu phong cùng thư cân hoạt lạc
• Nguyên liệu chuẩn bị: cam thảo, quế chi và sinh khương 6g mỗi vị thuốc; Trần bì, khương hoạt, xuyên sơn giáp cùng phòng phong mỗi loại 8g; Xích thược, bạch truật, bạch chỉ, nghệ vàng dùng 12g mỗi vị cùng 16g Đẳng sâm. Gia giảm thêm thục địa, đẳng sâm nếu có dấu hiệu teo cơ hoặc cũng có thể thêm hà thủ ô để tăng thêm tác dụng bổ máu.
• Thực hiện: Làm sạch các nguyên liệu sau đó đem sắc cùng một ấm nước lọc, dùng ngày 1 thang, chia làm hai lần dùng hết trong ngày.

Bài thuốc cho người đau quanh khớp vai thể hậu kiên phong

• Bài thuốc: Tứ vật đào hồng gia vị
• Mục đích: Bồi bổ khí huyết, hoạt huyết tiêu ứ
• Nguyên liệu chuẩn bị: Đẳng sâm, Hồng hoa, đào nhân 10g mỗi loại; 12g bạch thược; Hoàng kỳ, Xuyên khung, thục địa 16g mỗi dược liệu. Tùy thể trạng có thể bổ sung thêm một vài dược liệu, chẳng hạn hà thủ ô giúp bổ máu, tăng phục hồi cho cơ thể.
• Thực hiện: Làm sạch các nguyên liệu sau đó đem sắc cùng nước, dùng ngày 1 thang chia làm hai lần dùng hết trong ngày.

Tuy các nguyên liệu dùng trong các bài thuốc này đều là thảo dược tự nhiên, chưa qua điều chế nhưng thực sự có mang đến nhiều công dụng tốt trong việc cải thiện các triệu chứng. Người bệnh tuân thủ tuyệt đối liều dùng theo chỉ định của thầy thuốc, tuyệt đối không tự ý điều chỉnh thêm bớt hay bổ sung bất cứ dược liệu này vì vô tình có thể làm sinh ra độc tính.

Xoa bóp bấm huyệt

Điều trị viêm quanh khớp vai thông qua xoa bóp bấm huyệt theo y học cổ truyền cũng là phương pháp được dân gian cực kỳ ưa chuộng. Theo đó, phương pháp này sẽ dùng lực từ bàn tay, ngón tay tác động trực tiếp tới các vị trí khớp vai hoặc các vùng xung quanh để kích thích đến các cơ quan cảm thụ của cơ thể.

Thực hiện xoa bóp bấm huyệt có thể đem lại rất nhiều lợi ích như giảm đau, thư giãn khớp vai bị đau nhức, kích thích máu lưu thông, đả thông khí huyết đang bị tắc nghẽn. Bên cạnh đó, các phương pháp này nếu được thực hiện đúng cách, đúng vị trí sẽ không gây hại cho cơ thể làm còn tốt cho cơ quan nội tạng, kích thích ngủ ngon, hạn chế tê mỏi cánh tay do ảnh hưởng từ viêm khớp quanh vai.

Một số huyệt thường được chú trọng trong quá trình xoa bóp bấm huyệt trị viêm quanh khớp vai như  A Thị, Tý Nhu, Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Cự Cốt, Vân Môn Thiền tông, Trung phủ hay ở bàn tay. Thầy thuốc còn có thể kết hợp thêm một số dược liệu đặc biệt để làm nóng vùng xoa bóp, nhờ đó kích thích tác dụng giảm đau cũng như giúp máu lưu thông tốt hơn.

Xoa bóp bấm huyệt có thể đem lại hiệu quả cho mọi thể bệnh nếu thực hiện đúng kỹ thuật, hạn chế tối thiểu được nguy cơ bị teo cơ. Chẳng hạn ở thể kiên thống sẽ giúp giảm đau nhức, ở thể kiên ngưng giúp hỗ trợ việc vận động ổn định còn trong thể hậu kiên phong xoa bóp nhằm mục đích giảm bầm tím, phù nề, ngăn ngừa nguy cơ teo cơ.

Nhìn chung xoa bóp có phần đơn giản hơn nhưng với bấm huyệt tuyệt đối không nên tự ý thực hiện nếu không thực sự am hiểu về kinh huyệt. Bấm huyệt sai vị trí hoàn toàn có thể gây ra một số ảnh hưởng không mong muốn cho sức khỏe. Phương pháp này được đánh giá hiệu quả tốt nhất cho người thể kiên ngưng.

Châm cứu

Châm cứu cũng là một phương pháp được ứng dụng nhiều trong điều trị viêm quanh khớp vai theo hướng y học cổ truyền. Mục đích chính của phương pháp này là kích thích vào kinh huyệt để thông kinh hoạt lạc, khử tà phù chính, kích thích lượng máu tuần hoàn ổn định, đi đến các vị trí không được nhận đủ máu, nhờ đó đẩy nhanh tốc độ phục hồi tổn thương tại đây.

Các vị trí được châm cứu có thể tùy thuộc vào từng thể bệnh, cụ thể

• Thể kiên thống: châm vào các huyệt như Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn.
• Thể kiên ngưng: tương tự các huyệt thể kiên thống
• Thể hậu kiên phong: kết hợp giữa thể kiên thống và bổ sung thêm các huyệt như Khúc trì, Thủ tam lý, Ngoại quan, Dương trì, Hợp cốc

Châm cứu cần đảm bảo được thực hiện bởi những người có chuyên môn cao, am hiểu về kinh mạch, tuyệt đối không được tự ý thực hiện vì có thể gây nguy hiểm ngược lại. Phương pháp này được đánh giá hiệu quả tốt nhất cho thể kiên ngưng (xoa bóp chỉ là phụ với thể này).

Thủy châm

Điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền bằng thủy châm hay còn được gọi là tiêm thuốc vào huyệt thực tế là một phương pháp được kết hợp với y học hiện đại để đem đến nhiều tác dụng cải thiện tốt hơn cho người bệnh. Theo đó, bác sĩ sẽ thực hiện kỹ thuật châm cứu đưa thuốc nhằm tiêm thuốc tây y vào bên trong huyệt đạo, nhờ đó có thể tăng thêm bề mặt, mức độ và thời gian được kích thích.

Phương pháp này hiện đang được thực hiện tại các khoa y học cổ truyền tại rất nhiều bệnh viện, được ứng dụng cho các bệnh nhân thuộc chứng hậu kiên phong để kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa nguy cơ bị đau nặng. Hiệu quả của phương pháp này được đánh giá lâu dài, ngăn ngừa được nguy cơ các biến chứng nguy hiểm khác xuất hiện.

Cấy chỉ

Cấy chỉ cũng là một trong những phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền. Thực tế đây là một phương pháp được phát triển từ phương pháp châm cứu nhưng có thể mang đến tác dụng tốt hơn cho các bệnh nhân viêm đau khớp, người bệnh xương khớp mãn tính. Bệnh nhân thực hiện cấy chỉ có thể loại bỏ cơn đau trong 6 tháng hay thậm chí là 1 năm , quá trình phục hồi các tổn thương cũng diễn ra nhanh hơn.

Theo đó, bác sĩ sẽ thực hiện các kỹ thuật để đưa một loại chỉ tự tiêu (catgut) vào huyệt châm cứu trong hệ kinh lạc, nơi gây ra tình trạng đau nhức khớp vai nhằm để duy trì quá trình kích thích lâu dài. Cơ thể sau đó sẽ tự kích thích các huyệt phù hợp để thay đổi các rối loạn, dần trở về trạng thái cân bằng. Loại chỉ này cũng tự tiêu dần nên không phải thực hiện các kỹ thuật xâm lấn lấy chỉ khác.

Phương pháp này thường dùng kim có kích thước nhỏ nên sẽ không quá đau, mỗi lần thực hiện chỉ khoảng 30 phút và có thể đáp ứng được với rất nhiều đối tượng. Người bệnh có thể phải thực hiện cấy chỉ theo liệu trình từ 4- 6 lần tùy tình trạng để đem đến những kết quả tốt nhất.

Lưu ý khi điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền

Một ưu điểm có thể thấy rõ ràng ở các phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền chính là rất ít tác dụng phụ nguy hiểm nếu thực hiện đúng cách. Các phương pháp này cũng áp dụng được cho khá đa dạng đối tượng, dù dùng trong một thời gian dài cũng không ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thể. Ngược lại cơ thể còn khỏe mạnh và tràn đầy sinh lực hơn.

Tuy nhiên, thực tế thì các biện pháp y học cổ truyền vẫn có rất nhiều nhược điểm mà bạn cần nắm bắt. Hiểu rõ hơn về các phương pháp này thông qua các lưu ý sau

• Việc sử dụng các bài thuốc Đông y thường khá tốn thời gian vì phải tự sắc thuốc hằng ngày, không thể để qua đêm nhưng hiệu quả còn phụ thuộc vào từng cơ địa, không phải ai cũng có kết quả như nhau. Hơn nữa hiệu quả các bài thuốc này cũng khá chậm, người đang bị đau vai nếu dùng các thuốc này hầu như không đem đến tác dụng quá rõ rệt. Tuy nhiên người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc đắp để giảm đau nhanh chóng
• Các biện pháp này thường được phối hợp cùng lúc với nhau để đem đến kết quả nhanh chóng hơn
• Khi dùng các bài thuốc Đông y tuyệt đối không nên kết hợp cùng thuốc Tây y hay các thực phẩm chức năng hoặc các thảo dược nào khác vì có thể khiến các thành phần đối kháng với nhau làm sản sinh độc tố trở lại. Thông báo cho bác sĩ nếu đang sử dụng bất cứ loại thuốc nào trước đó
• Khá tốn thời gian phải đi lại vì các phương pháp châm cứu, bấm huyệt, thủy châm nếu không am hiểu về kinh huyệt tuyệt đối không được thực hiện. Châm cứu bấm huyệt sai vị trí có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng nên không được chủ quan.
• Hầu hết các phương pháp này được khuyến khích với các tình trạng bệnh chưa quá nghiêm trọng, người không còn hiệu quả với các biện pháp y học hiện đại. Với những người bị viêm đau khớp vai có liên quan đến chấn thương, tổn thương nghiêm trọng bên trong thì thực hiện vật lý trị liệu hiện đại hay phẫu thuật sẽ đem đến nhiều kết quả tốt hơn
• Người bệnh nên tìm đến các cơ sở y học cổ truyền uy tín, có chuyên gia giỏi, có đầy đủ thiết bị cần thiết để thăm khám và điều trị. Hiện nay các bệnh viện lớn cũng đã có khoa y học cổ truyền, bạn cũng có thể tham khảo điều trị tại đây để an toàn hơn
• Thực hiện đúng phác đồ điều trị viêm quanh khớp vai theo chỉ định từ bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhất, nhanh chóng đẩy lùi bệnh
• Cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, nghỉ ngơi nhiều hơn, tập luyện thể dục thể thao hằng ngày, bỏ bia rượu thì mới mang đến tác dụng tốt nhất

Trên đây là các thông tin chi tiết về hướng điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền cùng các lưu ý cần thiết để đem lại hiệu quả nhanh chóng. Người bệnh nếu muốn điều trị bệnh theo hướng nào đều nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia để được hỗ trợ và chỉ định phù hợp với từng trường hợp, không nên tự ý kết hợp nhiều phương pháp với nhau có thể gây nguy hiểm ngược lại.