Chấn thương ACL

Chấn thương ACL là vết rách hoặc bong gân của dây chằng chéo trước (KROO-she-ate) - một trong những dải mô chắc chắn giúp kết nối xương đùi với xương ống chân của bạn. Chấn thương ACL thường xảy ra trong các môn thể thao liên quan đến việc dừng đột ngột hoặc thay đổi hướng tiếp đất, chẳng hạn như bóng đá, bóng rổ, bóng đá, thể dục dụng cụ và trượt tuyết.

Nhiều người nghe thấy tiếng bốp ở đầu gối khi chấn thương ACL xảy ra. Đầu gối của bạn có thể sưng lên, cảm thấy không ổn định và khá đau.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của việc chấn thương ACL, việc điều trị có thể bao gồm các bài tập nghỉ ngơi và phục hồi chức năng để giúp bạn lấy lại sức mạnh và sự ổn định. Trường hợp nặng có thể phẫu thuật để thay thế dây chằng bị rách sau đó là phục hồi chức năng. 

Các dấu hiệu của chấn thương ACL bao gồm:

• Người bệnh nghe thấy tiếng "bốp" lớn ở đầu gối.
• Đau dữ dội và không thể tiếp tục cử động.
• Sưng nhanh.
• Không thể chuyển động.
• Cảm giác bất ổn khi chịu sức nặng.

Dây chằng là những dải mô chắc chắn nối xương này với xương khác. ACL là một trong hai dây chằng chéo ở giữa đầu gối, nối xương đùi với xương ống chân và giúp ổn định khớp gối của bạn .

Chấn thương ACL thường xảy ra trong các hoạt động thể thao và thể dục  bao gồm: 

• Đột ngột giảm tốc độ và đổi hướng.
• Xoay người bằng chân.
• Tiếp đất sau một cú nhảy.
• Dừng đột ngột.
• Bị một cú đánh trực tiếp vào đầu gối hoặc có va chạm trong lúc chơi thể thao.

Khi dây chằng bị tổn thương, mô thường bị rách một phần hoặc toàn bộ. Một chấn thương nhẹ có thể làm căng dây chằng nhưng vẫn không gây ra hiện tượng đứt dây chằng.

Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra đầu gối của bạn xem có bị sưng và đau không và tiến hành so sánh đầu gối bị thương với đầu gối không bị thương. Bác sĩ có thể di chuyển đầu gối của bạn vào nhiều vị trí khác nhau để đánh giá phạm vi chuyển động và chức năng tổng thể của khớp.

Thông thường, chẩn đoán có thể được thực hiện chỉ dựa trên khám thực thể, nhưng bạn có thể cần xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác và xác định mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Những xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Chụp X-quang: Có thể cần chụp X-quang để loại trừ gãy xương. Tuy nhiên, tia X không hiển thị các mô mềm, chẳng hạn như dây chằng và gân.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh để tạo ra hình ảnh của cả mô cứng và mô mềm trong cơ thể. Chụp MRI có thể cho thấy mức độ tổn thương ACL và các dấu hiệu tổn thương các mô khác ở đầu gối, bao gồm cả sụn.
• Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để hình dung các cấu trúc bên trong, siêu âm có thể được sử dụng để kiểm tra chấn thương ở dây chằng, gân và cơ đầu gối.

Chăm sóc sơ cứu kịp thời có thể làm giảm đau và sưng tấy ngay sau khi bạn bị thương ở đầu gối. Bạn có thể tự chăm sóc tại nhà theo cách như sau:

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi chung là cần thiết để chữa lành và hạn chế sức nặng đè lên đầu gối của bạn.
• Chườm đá: Hãy cố gắng chườm đá vào đầu gối ít nhất hai giờ một lần, mỗi lần 20 phút.
• Nén vết thương: Quấn một miếng băng thun hoặc băng nén quanh đầu gối của bạn.
• Nâng cao chân: Nằm xuống, chèn gối cao phía dưới đầu gối.

Phục hồi chức năng

Liệu pháp phục hồi chức năng sẽ được thực hiện trong vài tuần. Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ dạy bạn các bài tập mà bạn có thể thực hiện tại nhà. Bạn cũng có thể đeo nẹp để ổn định đầu gối và sử dụng nạng để tránh dồn trọng lượng lên đầu gối.

Mục tiêu của việc phục hồi chức năng là giảm đau và sưng tấy, khôi phục toàn bộ khả năng chuyển động của đầu gối và tăng cường cơ bắp. Khóa vật lý trị liệu này có thể điều trị thành công chấn thương ACL cho mọi trường hợp từ nhẹ đến nặng.

Phẫu thuật

Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu:

• Bạn là một vận động viên và muốn tiếp tục tham gia môn thể thao của mình, đặc biệt nếu môn thể thao đó liên quan đến việc nhảy hoặc xoay.
• Nhiều dây chằng hoặc sụn xơ ở đầu gối của bạn cũng bị tổn thương.
• Chấn thương khiến đầu gối của bạn bị cong, gặp khó khăn khi hoạt động hàng ngày.

Trong quá trình tái tạo ACL, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ dây chằng bị tổn thương và thay thế nó bằng một đoạn gân - mô tương tự như dây chằng nối cơ với xương. Bác sĩ sẽ sử dụng một đoạn gân từ một phần khác của đầu gối của bạn hoặc gân từ một người hiến tặng đã qua đời.

Sau khi phẫu thuật, bạn sẽ tiếp tục một đợt trị liệu phục hồi chức năng khác. Tái thiết ACL thành công kết hợp với phục hồi chức năng nghiêm ngặt thường có thể khôi phục lại sự ổn định và chức năng cho đầu gối của bạn.