Hội chứng mạch vành cấp

Hội chứng mạch vành cấp tính là thuật ngữ mô tả tình trạng liên lưu lượng máu đến tim bị giảm đột ngột. Khi đó người bệnh sẽ gặp phải các vấn đề như đau tim và đau thắt ngực không ổn định.

Cơn đau tim xảy ra khi tế bào chết làm tổn thương hoặc phá hủy mô tim. Cơn đau này còn được gọi là nhồi máu cơ tim.

Đau thắt ngực không ổn định xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm. Nó không đủ nghiêm trọng để gây chết tế bào hoặc đau tim. Nhưng lưu lượng máu giảm có thể làm tăng nguy cơ đau tim.

Hội chứng mạch vành cấp tính thường gây đau ngực dữ dội hoặc khó chịu. Đây là một trường hợp cấp cứu y tế cần được chẩn đoán và chăm sóc ngay lập tức. Mục tiêu của việc điều trị bao gồm cải thiện lưu lượng máu, điều trị các biến chứng và ngăn ngừa các vấn đề xảy ra trong tương lai.

Các triệu chứng của hội chứng mạch vành cấp tính thường bắt đầu đột ngột, bao gồm:

• Đau ngực hoặc khó chịu. 
• Cơn đau bắt đầu ở ngực và lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Những vùng này bao gồm vai, cánh tay, vùng bụng trên, lưng, cổ hoặc hàm.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Khó tiêu.
• Khó thở.
• Đột ngột đổ mồ hôi nhiều.
• Nhịp tim nhanh.
• Cảm thấy choáng váng, chóng mặt.
• Ngất xỉu.
• Mệt mỏi.

Đau ngực hoặc khó chịu là những triệu chứng phổ biến nhất. Nhưng các triệu chứng có thể thay đổi khá nhiều tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và các tình trạng bệnh lý khác của bạn. 

Hội chứng mạch vành cấp tính là kết quả của việc tích tụ chất béo trên thành mạch, giúp cung cấp máu, oxy và chất dinh dưỡng cho cơ tim. Chất béo tích tụ còn được gọi là mảng bám. Các mạch máu cung cấp máu cho tim còn được gọi là động mạch vành.

Khi mỡ tích tụ vỡ ra hoặc tách ra sẽ hình thành cục máu đông. Cục máu đông này chặn dòng máu đến cơ tim.

Khi lượng oxy cung cấp cho tế bào quá thấp, các tế bào trong cơ tim có thể chết. Sự chết của tế bào dẫn đến tổn thương các mô cơ, được gọi là cơn đau tim.

Ngay cả khi không có tế bào chết, lượng oxy giảm vẫn khiến cơ tim không hoạt động như bình thường. Sự thay đổi này có thể tồn tại trong thời gian ngắn hoặc kéo dài vĩnh viễn. Khi hội chứng mạch vành cấp tính không gây chết tế bào thì được gọi là đau thắt ngực không ổn định.

Hội chứng mạch vành cấp tính cần được chăm sóc y tế khẩn cấp tại bệnh viện. Các xét nghiệm được thực hiện để kiểm tra tim và xác định nguyên nhân. Một số xét nghiệm có thể được thực hiện trong khi bác sĩ sẽ hỏi bạn những câu hỏi về các triệu chứng hoặc tiền sử bệnh của bạn.

Các xét nghiệm chẩn đoán hội chứng mạch vành cấp tính có thể bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG): Thử nghiệm nhanh này đo hoạt động điện của tim. Các cảm biến được gọi là điện cực được gắn vào ngực, cánh tay hoặc chân. Những thay đổi trong nhịp tim có nghĩa là tim không hoạt động bình thường. Một số mẫu tín hiệu điện nhất định có thể hiển thị vị trí chung của vật cản. Thử nghiệm có thể được lặp lại nhiều lần.
• Xét nghiệm máu: Một số protein tim sẽ từ từ rò rỉ vào máu sau khi tim bị tổn thương. Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra các protein này.

Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện để tìm hiểu thêm về tình trạng của bạn và loại trừ các nguyên nhân gây ra triệu chứng khác, bao gồm:

• Chụp mạch vành: Xét nghiệm này giúp bác sĩ phát hiện tắc nghẽn trong động mạch tim. Một ống dài và mỏng gọi là ống thông được đưa vào mạch máu ở háng hoặc cổ tay và hướng tới trái tim. Thuốc nhuộm chảy qua ống thông đến động mạch trong tim. Một loạt tia X cho thấy thuốc nhuộm di chuyển qua các động mạch như thế nào. 
• Siêu âm tim: Thử nghiệm này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của trái tim đang đập. Nó cho thấy máu chảy qua tim và van tim như thế nào. Siêu âm tim có thể giúp xác định xem tim có bơm máu chính xác hay không.
• Hình ảnh tưới máu cơ tim: Xét nghiệm này cho thấy máu chảy qua cơ tim tốt như thế nào. Một lượng nhỏ chất phóng xạ an toàn được cung cấp bởi IV. Một máy ảnh chuyên dụng sẽ chụp ảnh chất này khi nó di chuyển qua tim. Xét nghiệm này giúp tìm ra những vùng máu kém lưu thông hoặc những tổn thương trong tim.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Xét nghiệm này giúp theo dõi các động mạch cung cấp máu cho tim. Nó sử dụng một máy chụp X-quang để tạo ra hình ảnh của tim và các mạch máu.
• Kiểm tra căng thẳng: Bài kiểm tra mức độ căng thẳng cho thấy tim bạn hoạt động tốt như thế nào khi bạn tập thể dục. Nó thường liên quan đến việc đi bộ trên máy chạy bộ hoặc đạp xe tại chỗ. Nếu bạn không thể tập thể dục, bạn có thể dùng thuốc. Xét nghiệm này chỉ được thực hiện khi bạn không có triệu chứng của hội chứng mạch vành cấp tính hoặc bệnh tim đe dọa tính mạng. Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện trong quá trình kiểm tra gắng sức để xem tim hoạt động như thế nào.

Mục tiêu trước mắt của việc điều trị hội chứng mạch vành cấp là:

• Giảm đau đớn và phiền muộn.
• Cải thiện lưu lượng máu.
• Phục hồi chức năng tim một cách nhanh chóng.

Mục tiêu điều trị lâu dài là giúp tim hoạt động tốt hơn, kiểm soát các biến chứng và giảm nguy cơ đau tim. Điều trị có thể bao gồm dùng thuốc và phẫu thuật.

Các loại thuốc

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn có thể dùng một số loại thuốc bao gồm:

• Thuốc làm tan cục máu đông: Có tác dụng giúp phá vỡ cục máu đông đang làm tắc nghẽn động mạch. Những loại thuốc này còn được gọi là thuốc tan huyết khối.
• Nitroglycerin: Giúp cải thiện lưu lượng máu bằng cách tạm thời mở rộng các mạch máu.
• Thuốc chống tiểu cầu: Giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông. Chúng bao gồm aspirin, clopidogrel (Plavix) và prasugrel (Effient).
• Thuốc chẹn beta: Giúp thư giãn cơ tim và làm chậm nhịp tim. Chúng làm giảm nhu cầu về tim và hạ huyết áp. Các loại thuốc bao gồm metoprolol (Lopressor, Toprol-XL) và nadolol (Corgard).
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE): Làm giãn mạch máu và cải thiện lưu lượng máu. Điều này giúp tim hoạt động tốt hơn. Các loại thuốc bao gồm lisinopril (Zestril), benazepril (Lotensin) và các loại khác.
• Thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB): Có tác dụng giúp kiểm soát huyết áp. Chúng bao gồm các loại thuốc irbesartan (Avapro), losartan (Cozaar) và các loại khác.
• Statin: Giúp làm giảm lượng cholesterol trong máu, tránh hình thành cục máu đông. Statin bao gồm atorvastatin (Lipitor), simvastatin (Zocor, Flolipid) và các loại khác.
• Thuốc khác: Các loại thuốc giảm cholesterol khác như ezetimibe (Zetia).

Phẫu thuật và các thủ tục khác

Bác sĩ có thể đề xuất một trong những phương pháp điều trị sau để khôi phục lưu lượng máu đến tim:

• Nong mạch và đặt stent: Phương pháp điều trị này sử dụng một ống mỏng, linh hoạt và một quả bóng nhỏ để thông các động mạch tim bị tắc. Từ đó giúp động mạch luôn thông thoáng. 
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: Cuộc phẫu thuật này liên quan đến việc lấy một mạch máu khỏe mạnh từ vùng ngực hoặc chân. Bác sĩ phẫu thuật sẽ gắn các đầu của mảnh ghép bên dưới động mạch tim bị tắc. Điều này tạo ra một con đường mới cho máu chảy về tim.