Viêm Màng Hoạt Dịch

Màng hoạt dịch hay còn gọi là túi hoạt dịch, đây là một miếng đệm nhỏ nằm bên trong bao khớp. Trong màng hoạt dịch chứa đầy chất nhầy có tác dụng bôi trơn đầu xương, nuôi dưỡng sụn khớp và chống viêm nhiễm. Viêm màng hoạt dịch xảy ra khi các chất trong bao hoạt dịch tăng cao đột ngột gây kích thích và khởi phát phản ứng viêm. Bệnh lý này có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể như khớp háng, khớp gối, khớp cổ chân,...

Dựa vào thời gian tiến triển mà y khoa chia bệnh lý này thành hai dạng là mãn tính và cấp tính.

• Viêm màng hoạt dịch cấp tính thường xảy ra sau khi khớp bị chấn thương, lạm dụng khớp quá mức hoặc khớp bị nhiễm khuẩn. Tình trạng viêm diễn ra chỉ trong thời gian ngắn và có thể điều trị khỏi dễ dàng.
• Viêm màng hoạt dịch mãn tính là hiện tượng viêm nhiễm diễn ra kéo dài và tái phát nhiều lần. Đây là hệ quả của việc không điều trị dứt điểm viêm màng hoạt dịch cấp tính.

Chuyên gia xương khớp, viêm màng hoạt dịch là bệnh lý cần được phát hiện sớm và điều trị đúng cách để tránh phát sinh biến chứng. Nếu bạn chủ quan trong việc điều điều trị sẽ tạo cơ hội cho các bệnh lý xương khớp khác khởi phát như viêm khớp, thoái hóa khớp, nhiễm khuẩn khớp,... Với những trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ gây teo cơ hoặc bại liệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động.

Khi gặp các vấn đề bất thường về sức khỏe xương khớp, bạn cần thăm khám chuyên khoa để tìm ra nguyên nhân và được hướng dẫn điều trị đúng cách. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bệnh viêm màng hoạt dịch bạn có thể tham khảo:

• Xuất hiện cơn đau nhức tại khớp, cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn di chuyển hoặc vận động khớp. Tình trạng này thường xảy ra ở một số khớp vận động nhiều như khớp gối, khớp cổ tay, khớp cổ chân,...
• Quan sát bên ngoài bạn sẽ thấy vùng khớp tổn thương bị tấy đỏ hoặc bầm tím. Đây là dấu hiệu cho thấy một vài cơ quan bên trong khớp đang bị tổn thương.
• Viêm màng hoạt dịch khiến khả năng bôi trơn tại khớp bị suy giảm và gây ra triệu chứng cứng khớp. Điều này đã khiến cho khả năng vận động tại khớp bị ảnh hưởng đáng kể. Tình trạng cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng sớm sau khi ngủ dậy hoặc sau khi ngồi quá lâu.
• Ngoài các triệu chứng tại chỗ ở trên, người bệnh còn có thêm một số triệu chứng toàn thân khác như chán ăn, mệt mỏi, cơ thể suy nhược, sốt hoặc sốt cao,...

Nắm rõ các nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng hoạt dịch sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc điều trị và phòng ngừa. Chuyên gia xương khớp cho biết, tình trạng viêm tại màng hoạt dịch có thể khởi phát do tác động từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng phổ biến là:

• Tuổi tác: Đây là nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng hoạt dịch phổ biến nhất. Tuổi tác càng cao đồng nghĩa với việc quá trình lão hóa xương khớp diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Điều này đã khiến cho các tổn thương tại xương khớp phục hồi chậm hơn bình thường và gây ra một số vấn đề y tế, điển hình là viêm màng hoạt dịch.
• Vận động liên tục tại khớp: Lặp lại một động tác tại khớp liên tục trong thời gian dài sẽ khiến màng hoạt dịch tại khớp có nguy cơ viêm nhiễm rất cao. Vận động này sẽ gây ức chế bao hoạt dịch và kích thích phản ứng viêm xảy ra. Nguyên nhân gây viêm màng hoạt dịch này thường xảy ra ở vận động viên điền kinh, nhân viên văn phòng dùng máy tính nhiều,...
• Duy trì tư thế tĩnh quá lâu: Việc duy trì tư thế tĩnh trong khoảng thời gian dài làm việc cũng sẽ khiến cho lớp màng hoạt dịch bị kích thích và dẫn đến viêm nhiễm. Nếu có tính chất công việc phải ngồi hoặc đứng nhiều, bạn nên thường xuyên thay đổi tư thế ngồi hoặc dành thời gian để vận động cơ thể để phòng ngừa bệnh.
• Do bệnh lý: Viêm màng hoạt dịch cũng rất dễ xảy ra khi bạn mắc phải một số bệnh lý về xương khớp như gout, viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp,... Ở những trường hợp này bạn không được chủ quan trong việc điều trị để tránh gây ảnh hưởng đến khả năng vận động.

Viêm màng hoạt dịch có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng nào, bạn cần phải chủ động trong việc phòng ngừa bệnh. Tránh để tình trạng này khởi phát nhiều lần, chuyển biến sang giai đoạn mãn tính và phát sinh biến chứng không mong muốn. Các biện pháp phòng ngừa bệnh có thể kể đến là:

• Tránh thực hiện lặp lại một động tác trong thời gian dài khiến màng hoạt dịch bị kích thích. Bạn nên dành một khoảng thời gian nghỉ giải lao giữa giờ giúp khớp được nghỉ ngơi và phục hồi. Lúc này, bạn có thể giải tỏa áp lực lên khớp bằng cách vận động nhẹ nhàng, massage hoặc xoa bóp,...
• Không nên mang vác vật nặng khiến bao hoạt dịch tại khớp bị chèn ép quá mức và dẫn đến tổn thương. Tránh các động tác gây áp lực lên bao hoạt dịch như ngồi, nằm hoặc quỳ ở một tư thế trong thời gian dài,...
• Hình thành thói quen sinh hoạt tích cực để xương khớp luôn hoạt động tốt và hạn chế các tổn thương không mong muốn. Nên dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày, ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng và vừa sức. Sử dụng đồ phòng hộ khi chơi các bộ môn thể thao đối kháng.
• Nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý, thừa cân cũng sẽ khiến màng hoạt dịch bị chèn ép quá mức và kích thích phản ứng viêm xảy ra. Lên kế hoạch giảm cân khoa học nếu đang bị thừa cân - béo phì.

Khi có các dấu hiệu của bệnh, bạn cần đến bệnh viện tiến hành thăm khám chuyên khoa. Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh bằng cách kiểm tra lâm sàng, hỏi về tiền sử bệnh lý và làm xét nghiệm cận lâm sàng. Sau khi đã có chẩn đoán chính xác về bệnh lý mà bạn đang mắc phải, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị sao cho phù hợp. Với những trường hợp bị viêm màng hoạt dịch sẽ được tiến hành điều trị bằng các cách sau đây:

Điều trị y tế

Điều trị y tế nhằm mục đích kiểm soát nhanh chóng các triệu chứng khó chịu của bệnh, cải thiện khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày. Dựa vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn phương pháp điều trị phù hợp nhất. Cụ thể là:

1. Dùng thuốc Tây y: Đây là phương pháp trị bệnh có thể áp dụng cho cả trường hợp nhẹ và nặng. Thuốc chống viêm và thuốc giảm đau là hai loại thuốc trị bệnh được áp dụng phổ biến nhất. Thuốc có tác dụng giảm nhanh các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra. Với những trường hợp nặng hơn không đáp ứng điều trị bằng hai loại thuốc trên, bác sĩ sẽ tiến hành tiêm thuốc Corticosteroid vào trong khớp giúp cải thiện triệu chứng viêm đau. Việc tiêm thuốc cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn để đảm bảo an toàn cũng như hiệu quả mang lại.

2. Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị có độ an toàn cao và được ưu tiên áp dụng hiện nay. Mục đích của việc thực hiện vật lý trị liệu là đẩy lùi triệu chứng đau nhức, khôi phục khả năng vận động và ngăn ngừa tình trạng yếu cơ. Ngoài ra, vật lý trị liệu còn có tác dụng phòng ngừa bệnh tái phát nhiều lần và chuyển biến sang giai đoạn mãn tính.

3. Chọc hút dịch: Mục đích của việc chọc hút dịch là loại bỏ dịch khớp tích tụ bên trong khớp, giúp đẩy lùi triệu chứng đau nhức và viêm sưng nhanh chóng. Đây là phương pháp trị bệnh an toàn và mang lại hiệu quả nhanh nhưng chỉ áp dụng được với những trường hợp viêm màng hoạt dịch gây tích tụ dịch bên trong khớp.

4. Phẫu thuật: Được chỉ định thực hiện với những trường hợp bệnh nặng, không đáp ứng tốt với tất cả các phương pháp điều trị ở trên. Phẫu thuật nhằm mục đích loại bỏ hoạt dịch bị tổn thương. Sau khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh dùng phối hợp với thuốc Tây y giúp quá trình điều trị nhanh chóng mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, phẫu thuật tiềm ẩn rất nhiều rủi ro không mong muốn nên không được ưu tiên áp dụng để trị bệnh.

Hỗ trợ điều trị tại nhà

Bên cạnh việc thực hiện điều trị y tế theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, bạn cũng nên có các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà giúp tình trạng bệnh nhanh chóng chuyển biến tốt. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo:

• Tiến hành chườm ấm hoặc chườm lạnh để cải thiện triệu chứng. Chườm ấm được tiến hành với những trường hợp viêm màng hoạt dịch do bệnh lý xương khớp, giúp đẩy lùi tình trạng co cứng cơ và nuôi dưỡng xương khớp. Chườm lạnh được áp dụng với những trường hợp căng cơ và viêm đau thông thường.
• Dành thời gian để nghỉ ngơi khi cơn đau khởi phát giúp làm dịu phản ứng viêm và độ nhạy cảm tại khớp, từ đó mô mềm sẽ được thư giãn và người bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.
• Hình thành thói quen sinh hoạt tích cực như vận động thường xuyên và đúng cách, hạn chế duy trì một tư thế tĩnh quá lâu, làm việc vừa sức, tránh khuân vác vật nặng,... Nên tập yoga hoặc đi bộ sau khi tình trạng đau nhức đã được cải thiện giúp tăng độ linh hoạt của cơ và khớp.
• Điều chỉnh thói quen ăn uống theo hướng tích cực. Nên tăng cường bổ sung vào trong thực đơn ăn uống hàng ngày các loại thực phẩm tốt cho xương khớp. Đặc biệt là thực phẩm giàu canxi, vitamin, omega-3,...