Sơ cứu Hồi sức tim phổi (CPR)
Hồi sức tim phổi (CPR) là một kỹ thuật cứu sống hữu ích trong nhiều trường hợp khẩn cấp khi nạn nhân ngừng thở hoặc ngừng tim. Ví dụ, khi ai đó bị đau tim hoặc suýt chết đuối. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị nên bắt đầu CPR bằng cách ép ngực mạnh và nhanh. Khuyến nghị CPR chỉ dùng tay này áp dụng cho cả người ngoài cuộc và người ứng cứu đầu tiên chưa qua đào tạo.
Nếu bạn sợ thực hiện CPR hoặc không biết cách thực hiện CPR đúng cách, hãy biết rằng cố gắng luôn tốt hơn là không làm gì cả. Sự khác biệt giữa làm điều gì đó và không làm gì có thể là cuộc sống của một ai đó.
Đây là lời khuyên từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ:
- Chưa được đào tạo: Nếu bạn không được đào tạo về hô hấp nhân tạo hoặc lo lắng về việc hô hấp nhân tạo thì hãy chỉ thực hiện hô hấp nhân tạo bằng tay. Điều đó có nghĩa là ép ngực liên tục từ 100 đến 120 phút một phút cho đến khi nhân viên y tế đến (được mô tả chi tiết hơn bên dưới). Bạn không cần phải thử thở cấp cứu.
- Được đào tạo và sẵn sàng để thực hiện: Nếu bạn đã được huấn luyện bài bản và tự tin vào khả năng của mình thì hãy kiểm tra xem có mạch và nhịp thở hay không. Nếu không có mạch hoặc nhịp thở trong vòng 10 giây, hãy bắt đầu ép ngực. Bắt đầu hô hấp nhân tạo với 30 lần ép ngực trước khi thổi ngạt hai lần.
- Được đào tạo nhưng rỉ sét: Nếu trước đây bạn đã được đào tạo về CPR nhưng không tự tin vào khả năng của mình thì chỉ cần thực hiện ép ngực với tốc độ 100 đến 120 lần một phút. Chi tiết được mô tả dưới đây.
Lời khuyên trên áp dụng cho các tình huống mà người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh cần CPR , nhưng trẻ sơ sinh dưới 4 tuần tuổi thì không thực hiện.
CPR có thể giữ cho máu giàu oxy chảy đến não và các cơ quan khác cho đến khi điều trị y tế khẩn cấp có thể khôi phục nhịp tim bình thường. Khi tim ngừng đập, cơ thể không còn nhận được máu giàu oxy nữa. Việc thiếu máu giàu oxy có thể gây tổn thương não chỉ trong vài phút và khiến bạn rơi vào tình trạng nguy hiểm.
Nếu bạn chưa được đào tạo và có thể sử dụng điện thoại ngay lập tức, hãy gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương trước khi bắt đầu CPR. Người điều phối có thể cho bạn biết cách thực hiện các thủ tục thích hợp cho đến khi có sự trợ giúp. Để học CPR đúng cách, hãy tham gia khóa đào tạo sơ cứu được công nhận, bao gồm CPR và cách sử dụng máy khử rung tim ngoài tự động (AED).
Trước khi bắt đầu
Trước khi bắt đầu CPR bạn cần kiểm tra:
- Môi trường có an toàn cho con người không?
- Người đó có ý thức hay vô thức?
- Nếu người đó có vẻ bất tỉnh, hãy chạm hoặc lắc vai họ và hỏi to, "Bạn ổn chứ?"
- Nếu người đó không phản hồi và bạn đang ở cùng một người khác có thể giúp đỡ, hãy nhờ một người gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương và nhận AED (nếu có). Yêu cầu người khác bắt đầu CPR .
- Nếu bạn ở một mình và có điện thoại ngay lập tức, hãy gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương trước khi bắt đầu CPR. Nhận AED nếu có.
- Ngay khi có AED, hãy thực hiện một cú sốc nếu được thiết bị hướng dẫn, sau đó bắt đầu hô hấp nhân tạo .
Nhớ đánh vần CAB
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ sử dụng chữ cái CAB để giúp mọi người ghi nhớ thứ tự thực hiện các bước CPR:
- C: nén.
- A: đường hàng không.
- B: thở.
Nén: Khôi phục lưu lượng máu
Nén có nghĩa là bạn dùng tay ấn mạnh và nhanh xuống ngực của người đó theo một cách cụ thể. Nén là bước quan trọng nhất trong CPR. Thực hiện theo các bước sau để thực hiện ép tim CPR:
- Đặt người nằm ngửa trên bề mặt chắc chắn.
- Quỳ bên cạnh cổ và vai của người đó.
- Đặt lòng bàn tay dưới của bạn lên giữa ngực của họ, giữa hai núm vú.
- Đặt bàn tay còn lại của bạn lên trên bàn tay đầu tiên. Giữ khuỷu tay của bạn thẳng. Đặt vai của bạn ngay phía trên bàn tay của bạn.
- Ấn thẳng xuống ngực ít nhất 2 inch (5cm) nhưng không quá 2,4 inch (6cm). Sử dụng toàn bộ trọng lượng cơ thể của bạn thay vì chỉ sử dụng lực của cánh tay khi thực hiện động tác ấn.
- Đẩy mạnh với tốc độ 100 đến 120 lần nén một phút. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đề nghị thực hiện nén theo nhịp của bài hát "Stayin' Alive". Để ngực bật trở lại sau mỗi lần đẩy.
- Nếu bạn chưa được đào tạo về CPR, hãy tiếp tục ép ngực cho đến khi có dấu hiệu cử động hoặc cho đến khi nhân viên y tế cấp cứu đến. Nếu bạn đã được đào tạo về CPR , hãy tiếp tục mở đường thở và hô hấp nhân tạo.
Đường thở: Mở đường thở
Nếu bạn được đào tạo về CPR và đã thực hiện 30 lần ép ngực, hãy mở đường thở của người đó bằng thao tác nghiêng đầu, nâng cằm. Đặt lòng bàn tay lên trán người đó và nhẹ nhàng ngửa đầu ra sau. Sau đó dùng tay còn lại nhẹ nhàng nâng cằm về phía trước để mở đường thở.
Hơi thở: Hơi thở cho con người
Thở cứu hộ có thể là thở miệng - miệng hoặc thở miệng - mũi nếu miệng bị thương nặng hoặc không thể mở được. Các khuyến nghị hiện tại đề xuất thực hiện hô hấp cấp cứu bằng thiết bị mặt nạ dạng túi có bộ lọc không khí dạng hạt hiệu quả cao (HEPA).
- Sau khi mở đường thở (sử dụng động tác nghiêng đầu, nâng cằm), hãy bịt chặt lỗ mũi để thở bằng miệng và dùng miệng của bạn bịt miệng người đó lại, tạo thành một bịt kín.
- Chuẩn bị thở hai hơi thở cứu nguy. Thổi hơi thở cứu hộ đầu tiên - kéo dài một giây - và quan sát xem ngực có nâng lên không.
- Nếu ngực phồng lên hãy thở lần thứ hai.
- Nếu ngực không phồng lên, lặp lại động tác nghiêng đầu, nâng cằm rồi thổi hơi thứ hai. Ba mươi lần ép ngực sau đó là hai hơi thở cấp cứu được coi là một chu kỳ. Cẩn thận không thở quá nhiều hoặc thở quá mạnh.
- Tiếp tục ép ngực để phục hồi lưu lượng máu.
Ngay khi có sẵn máy khử rung tim ngoài tự động (AED), hãy áp dụng nó và làm theo lời nhắc. Thực hiện một cú sốc, sau đó tiếp tục ấn ngực thêm hai phút nữa trước khi thực hiện cú sốc thứ hai. - Nếu bạn không được đào tạo cách sử dụng AED, nhân viên điều hành 115 hoặc nhân viên điều hành y tế khẩn cấp khác có thể hướng dẫn bạn. Nếu không có AED, hãy chuyển sang bước 5 bên dưới.
- Tiếp tục CPR cho đến khi có dấu hiệu cử động hoặc nhân viên y tế cấp cứu tiếp quản.
Để thực hiện CPR cho một đứa trẻ
Quy trình thực hiện CPR cho trẻ từ 1 tuổi đến tuổi dậy thì về cơ bản giống như quy trình dành cho người lớn - hãy làm theo các bước CAB. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho biết bạn không nên trì hoãn CPR và đưa ra lời khuyên về cách thực hiện CPR cho trẻ:
Nén: Khôi phục lưu lượng máu
Nếu bạn ở một mình và không thấy trẻ ngã xuống, hãy bắt đầu ép ngực trong khoảng hai phút. Sau đó nhanh chóng gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương của bạn và nhận AED nếu có.
Nếu bạn ở một mình và nhìn thấy đứa trẻ ngã gục, trước tiên hãy gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương. Sau đó lấy AED , nếu có và bắt đầu CPR. Nếu có người khác ở bên bạn, hãy nhờ người đó gọi trợ giúp và lấy AED trong khi bạn bắt đầu hô hấp nhân tạo .
- Đặt trẻ nằm ngửa trên bề mặt chắc chắn.
- Quỳ bên cạnh cổ và vai của trẻ.
- Đặt hai tay - hoặc chỉ một tay nếu trẻ còn rất nhỏ - ở nửa dưới xương ức của trẻ.
- Dùng gót chân của một hoặc cả hai tay ấn thẳng xuống ngực khoảng 2 inch (khoảng 5cm) nhưng không quá 2,4 inch (khoảng 6 cm). Đẩy mạnh và nhanh - 100 đến 120 lần nén một phút.
- Nếu bạn chưa được đào tạo về CPR , hãy tiếp tục ấn ngực cho đến khi trẻ di chuyển hoặc cho đến khi nhân viên y tế cấp cứu đến. Nếu bạn đã được đào tạo về CPR , hãy mở đường thở và bắt đầu hô hấp nhân tạo.
Đường thở: Mở đường thở
Nếu bạn được đào tạo về CPR và đã thực hiện 30 lần ép ngực, hãy mở đường thở cho trẻ bằng động tác nghiêng đầu, nâng cằm.
- Đặt lòng bàn tay lên trán trẻ và nhẹ nhàng nghiêng đầu trẻ về phía sau.
- Mặt khác, nhẹ nhàng nâng cằm về phía trước để mở đường thở.
Hơi thở: Hơi thở cho trẻ
Thực hiện theo các bước sau để thở bằng miệng cho trẻ.
- Sau khi thực hiện động tác ngửa đầu, nâng cằm để mở đường thở, bịt chặt lỗ mũi của trẻ. Dùng miệng của bạn che miệng trẻ lại, tạo thành một dấu ấn.
- Hít vào miệng trẻ trong một giây. Quan sát xem ngực có nhô lên không. Nếu nó tăng lên, hãy thở lần thứ hai. Nếu ngực không nhô lên, trước tiên hãy lặp lại động tác nghiêng đầu, nâng cằm. Sau đó thở hơi thứ hai. Cẩn thận không thở quá nhiều hoặc thở quá mạnh.
- Sau hai nhịp thở, ngay lập tức bắt đầu chu kỳ ấn và thở tiếp theo. Lưu ý: Nếu có hai người sẵn sàng thực hiện hô hấp nhân tạo cho trẻ, hãy thay người cứu hộ hai phút một lần - hoặc sớm hơn nếu người cứu hộ mệt - và thổi ngạt từ một đến hai lần sau mỗi 15 lần ấn.
- Ngay khi có AED, hãy áp dụng nó và làm theo lời nhắc. Sử dụng miếng lót dành cho trẻ em trên 4 tuần tuổi và đến 8 tuổi. Nếu không có miếng lót dành cho trẻ em, hãy sử dụng miếng lót dành cho người lớn. Thực hiện một cú sốc, sau đó khởi động lại CPR - bắt đầu bằng việc ép ngực - trong hai phút nữa trước khi thực hiện cú sốc thứ hai. Nếu bạn không được đào tạo để sử dụng AED, nhân viên điều hành 115 hoặc nhân viên điều hành y tế khẩn cấp khác có thể hướng dẫn bạn.
Tiếp tục cho đến khi trẻ di chuyển hoặc có người giúp đỡ đến.
Thực hiện CPR cho trẻ từ 4 tuần tuổi trở lên
Ngừng tim ở trẻ sơ sinh thường là do thiếu oxy, chẳng hạn như do nghẹt thở. Nếu bạn biết trẻ bị tắc nghẽn đường thở, hãy thực hiện sơ cứu trẻ bị nghẹn. Nếu bạn không biết tại sao trẻ không thở, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo .
Đầu tiên, đánh giá tình hình. Chạm vào em bé và quan sát phản ứng, chẳng hạn như chuyển động. Đừng lắc em bé.
Nếu không có phản hồi, hãy gọi 115 hoặc số khẩn cấp tại địa phương của bạn, sau đó bắt đầu hô hấp nhân tạo ngay lập tức .
Thực hiện theo phương pháp ép ngực, đường thở và thở cho trẻ dưới 1 tuổi. Không làm theo quy trình này đối với trẻ sơ sinh, bao gồm cả trẻ sơ sinh đến 4 tuần tuổi.
Nếu bạn thấy em bé ngã gục, hãy lấy máy AED, nếu có, trước khi bắt đầu hô hấp nhân tạo. Nếu có người khác, hãy nhờ người đó gọi trợ giúp ngay lập tức và lấy AED trong khi bạn ở bên em bé và thực hiện hô hấp nhân tạo .
Nén: Khôi phục lưu lượng máu
- Đặt trẻ nằm ngửa trên một bề mặt phẳng chắc chắn, chẳng hạn như bàn hoặc sàn nhà.
- Hãy tưởng tượng một đường ngang được vẽ giữa núm vú của em bé. Đặt hai ngón tay của một bàn tay ngay dưới đường này, ở giữa ngực.
- Nhẹ nhàng ấn ngực khoảng 1,5 inch, tức là khoảng 4 cm.
- Đếm to khi bạn nhấn với nhịp điệu khá nhanh. Bạn nên ấn với tốc độ 100 đến 120 lần một phút, giống như khi thực hiện hô hấp nhân tạo cho người lớn .
Đường thở: Mở đường thở
Sau 30 lần ấn, nhẹ nhàng ngửa đầu ra sau bằng cách nâng cằm bằng một tay và dùng tay kia ấn trán xuống.
Hơi thở: Thở cho bé
- Che miệng và mũi của bé bằng miệng của bạn.
- Chuẩn bị thở hai hơi thở cứu nguy. Sử dụng sức mạnh của má để đưa ra những luồng không khí nhẹ nhàng thay vì hít thở sâu từ phổi. Nhẹ nhàng thổi hơi vào miệng trẻ một lần, thở một giây. Quan sát xem ngực trẻ có nhô lên không. Nếu có, hãy thở hơi cứu hộ lần thứ hai. Nếu ngực không phồng lên, lặp lại động tác nghiêng đầu, nâng cằm rồi thổi hơi thứ hai.
- Nếu ngực trẻ vẫn không phồng lên, hãy tiếp tục ấn ngực.
- Thổi ngạt hai lần sau mỗi 30 lần ép ngực. Nếu có hai người đang thực hiện hô hấp nhân tạo, hãy thổi một đến hai hơi sau mỗi 15 lần ép ngực.
- Tiếp tục CPR cho đến khi bạn thấy dấu hiệu của sự sống hoặc cho đến khi nhân viên y tế đến.