Thoái hóa điểm vàng khô

Thoái hóa điểm vàng khô là một chứng rối loạn mắt phổ biến ở những người trên 50 tuổi. Bệnh gây mờ hoặc giảm thị lực trung tâm do các lớp bên trong của điểm vàng (MAK-u-luh) bị phá vỡ. Hoàng điểm là một phần của võng mạc giúp mắt nhìn rõ theo đường nhìn trực tiếp.

Thoái hóa điểm vàng khô thường bắt đầu ở một mắt trước khi phát triển ở mắt kia. Nó cũng có thể phát triển ở cả hai mắt cùng một lúc. Theo thời gian, thị lực có thể kém đi và ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc như đọc, lái xe và nhận dạng khuôn mặt.

Nhưng bị thoái hóa điểm vàng khô không có nghĩa là bạn sẽ mất toàn bộ thị lực. Mất thị lực thường là trung tâm và mọi người vẫn giữ được tầm nhìn ngoại vi. Một số người chỉ bị mất thị lực trung tâm ở mức nhẹ. Ở những người khác, nó có thể nghiêm trọng hơn.

Các biện pháp phát hiện sớm và tự chăm sóc có thể trì hoãn tình trạng mất thị lực do thoái hóa điểm vàng khô.

Triệu chứng thoái hóa điểm vàng khô thường phát triển dần dần và không gây đau đớn. Chúng có thể bao gồm:

• Biến dạng thị giác, chẳng hạn như đường thẳng có vẻ bị uốn cong.
• Giảm thị lực trung tâm ở 1 hoặc cả 2 bên mắt.
• Cần ánh sáng mạnh hơn khi đọc sách hoặc làm việc cận cảnh.
• Khó khăn hơn khi thích nghi với mức độ ánh sáng yếu, chẳng hạn như khi bước vào nhà hàng hoặc rạp hát thiếu ánh sáng.
• Tăng độ mờ của chữ in.
• Khó nhận diện khuôn mặt.
• Một điểm mờ hoặc điểm mù được xác định rõ ràng trong tầm nhìn.

Thoái hóa điểm vàng khô có thể gây ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt. Nếu chỉ có một mắt bị ảnh hưởng, bạn có thể không nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về thị lực của mình. Điều này là do mắt bình thường của bạn có thể bù đắp cho mắt bị ảnh hưởng nên không gây mù hoàn toàn.

Thoái hóa điểm vàng khô là một trong hai loại thoái hóa điểm vàng có liên quan đến tuổi tác. Nó có thể tiến triển thành thoái hóa điểm vàng thể ướt, tức là khi các mạch máu phát triển và rò rỉ dưới võng mạc. Loại khô phổ biến hơn nhưng thường tiến triển chậm qua nhiều năm. Loại ướt có nhiều khả năng gây ra sự thay đổi thị lực tương đối đột ngột dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng.

Không ai biết chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng thoái hóa điểm vàng khô. Nghiên cứu chỉ ra rằng đó có thể là sự kết hợp giữa gen gia đình và các yếu tố môi trường, bao gồm việc hút thuốc, tình trạng béo phì và chế độ ăn uống.

Thoái hóa điểm vàng khô phát triển khi mắt già đi, làm ảnh hưởng đến hoàng điểm - vùng võng mạc chịu trách nhiệm cho tầm nhìn rõ ràng theo đường nhìn trực tiếp. Theo thời gian, mô ở điểm vàng có thể mỏng đi và mất đi các tế bào chịu trách nhiệm về thị lực.

Bác sĩ nhãn khoa có thể chẩn đoán tình trạng của bạn bằng cách xem xét bệnh sử và tiền sử gia đình của bạn, sau đó mới tiến hành khám mắt toàn diện. Các xét nghiệm thoái hóa điểm vàng khô khác có thể được thực hiện, bao gồm:

• Kiểm tra phía sau mắt của bạn: Bác sĩ sẽ nhỏ thuốc vào mắt bạn nhằm làm giãn chúng và sử dụng một dụng cụ đặc biệt để kiểm tra phía sau mắt của bạn. Bác sĩ nhãn khoa sẽ tìm kiếm các đốm xuất hiện do cặn màu vàng hình thành dưới võng mạc, được gọi là drusen. Người bị thoái hóa điểm vàng thường xuất hiện nhiều drusen.
• Kiểm tra những thay đổi ở trung tâm tầm nhìn của bạn: Trong khi khám mắt, bác sĩ nhãn khoa của bạn có thể sử dụng lưới Amsler để kiểm tra những thay đổi ở trung tâm thị lực của bạn. Nếu bạn bị thoái hóa điểm vàng, một số đường thẳng trong lưới có thể bị mờ, gãy hoặc bị biến dạng.
• Chụp mạch huỳnh quang: Trong quá trình kiểm tra này, bác sĩ nhãn khoa sẽ tiêm thuốc nhuộm vào tĩnh mạch ở cánh tay của bạn. Thuốc nhuộm di chuyển đến và làm nổi bật các mạch máu trong mắt bạn. Một chiếc máy ảnh đặc biệt sẽ chụp một số bức ảnh khi thuốc nhuộm di chuyển qua các mạch máu. Các hình ảnh sẽ hiển thị nếu bạn có những thay đổi ở võng mạc hoặc mạch máu, đó là dấu hiệu của bệnh thoái hóa điểm vàng thể ướt.
• Chụp động mạch xanh Indocyanine: Giống như chụp động mạch huỳnh quang, xét nghiệm này sử dụng thuốc nhuộm được tiêm hoặc kết hợp cùng với chụp động mạch huỳnh quang để xác định các loại thoái hóa điểm vàng cụ thể.
• Chụp cắt lớp mạch lạc quang học: Xét nghiệm hình ảnh không xâm lấn này hiển thị hình ảnh cắt ngang chi tiết của võng mạc. Nó xác định các khu vực mà võng mạc có thể mỏng đi, dày lên hoặc sưng tấy. Những hiện tượng này có thể do chất lỏng tích tụ do rò rỉ các mạch máu trong và dưới võng mạc của bạn.

Hiện tại, không có cách nào để khắc phục tổn thương do thoái hóa điểm vàng khô. Tuy nhiên, có nhiều thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành. Nếu được chẩn đoán sớm, bạn có thể bắt đầu thực hiện các bước để giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh, chẳng hạn như bổ sung vitamin, ăn uống lành mạnh và nói “không” với việc hút thuốc.

Bổ sung vitamin

Đối với những người mắc bệnh ở giai đoạn trung bình hoặc giai đoạn nặng, dùng công thức liều cao chứa các vitamin và khoáng chất chống oxy hóa có thể giúp giảm nguy cơ mất thị lực. Nghiên cứu từ Nghiên cứu Bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác 2 (AREDS2) đã cho thấy lợi ích của công thức bao gồm:

• 500 miligam (mg) vitamin C.
• 400 IU vitamin E.
• 10 mg lutein.
• 2 mg Zeaxanthin.
• 80mg kẽm dưới dạng oxit kẽm.
• 2mg đồng dưới dạng oxit cupric.

Bằng chứng không cho thấy lợi ích của việc dùng các chất bổ sung này đối với những người bị thoái hóa điểm vàng khô giai đoạn đầu. Hãy hỏi bác sĩ nhãn khoa xem việc bổ sung chất bổ sung có phù hợp với bạn hay không.

Phục hồi thị lực kém

Thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác không ảnh hưởng đến thị lực bên của bạn và thường không gây mù hoàn toàn. Tuy nhiên nó có thể làm giảm hoặc loại bỏ tầm nhìn trung tâm của bạn. Trong khi, tầm nhìn trung tâm giúp đọc, lái xe và nhận diện khuôn mặt của mọi người. Bạn có thể nhận được sự chăm sóc từ chuyên gia phục hồi thị lực kém, bác sĩ trị liệu nghề nghiệp, bác sĩ nhãn khoa của bạn và những người khác được đào tạo về phục hồi thị lực kém. Họ có thể giúp bạn tìm cách thích ứng với tầm nhìn đang thay đổi của bạn.

Phẫu thuật cấy ghép ống kính thiên văn

Đối với một số người bị thoái hóa điểm vàng khô tiến triển ở cả hai mắt, một lựa chọn để cải thiện thị lực có thể là phẫu thuật cấy ghép nội nhãn vào một mắt. Ống kính thiên văn, trông giống như một ống nhựa nhỏ được trang bị các thấu kính giúp phóng đại tầm nhìn của bạn. Việc cấy ghép nội nhãn có thể cải thiện cả tầm nhìn xa và tầm nhìn cận cảnh, nhưng nó có trường nhìn rất hẹp. Nó có thể đặc biệt hữu ích trong môi trường đô thị để hỗ trợ xác định các biển báo đường phố.