Thực Đơn Cho Người Bị Viêm Đa Khớp Đầy Đủ Chất Dinh Dưỡng

Trong thực đơn cho người bị viêm đa khớp, các thực phẩm có đặc tính kháng viêm, giảm đau tự nhiên thường được ưu tiên sử dụng. Người bệnh cần kiêng uống bia rượu và cắt giảm ngay các thực phẩm dưới đây trong khẩu phần ăn nếu không muốn bệnh ngày càng nghiêm trọng hơn.

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người bị viêm đa khớp

Bệnh viêm đa khớp là tình trạng nhiều khớp bị viêm cùng lúc do nhiễm khuẩn, chấn thương, rối loạn tự miễn, lao động nặng nhọc hay các nguyên nhân khác. Hiện tượng sưng viêm xảy ra đồng thời ở nhiều khớp khiến bệnh nhân phải chịu nhiều đau đớn, sinh hoạt hàng ngày cũng gặp nhiều khó khăn do phạm vi vận động bị giới hạn.

Ngoài việc tích cực điều trị viêm đa khớp theo phác đồ của bác sĩ, người bệnh cũng được khuyến cáo nên xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lành mạnh để hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu và thúc đẩy quá trình tái tạo tổn thương tại khớp.

Không có một chế độ dinh dưỡng đặc biệt nào giúp chữa khỏi bệnh viêm đa khớp. Tuy nhiên, qua nghiên cứu y học hiện đại đã phát hiện ra nhiều loại thực phẩm có chứa chất giảm đau, kháng viêm, kháng sinh tự nhiên, giúp hỗ trợ đẩy lùi bệnh, nâng cao hiệu quả của thuốc bác sĩ kê đơn hay các phương pháp điều trị khác. Điều quan trọng là bệnh nhân cần biết cách ăn uống sao cho đúng để đạt được lợi ích tốt nhất.

Khi xây dựng thực đơn cho người bị viêm đa khớp, cần tuân thủ các nguyên tắc dưới đây:

• Tăng cường bổ sung các thực phẩm có lợi và cắt giảm các thức ăn có thể khiến triệu chứng bệnh tăng nặng ra khỏi thực đơn.
• Sử dụng đa dạng các loại thực phẩm trong chế độ ăn và đảm bảo bổ sung đầy đủ 5 nhóm chất thiết yếu cho cơ thể. Bao gồm chất đạm, đường, tinh bột, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất.
• Ưu tiên chế biến món ăn theo khẩu vị của người bệnh để kích thích vị giác và không gây ngán. Tuy nhiên, cần chú ý điều chỉnh các thực phẩm và lượng dùng cho phù hợp với bệnh.
• Việc kiêng cữ một số thực phẩm nhất định là điều cần thiết trong quá trình điều trị viêm đa khớp dạng thấp. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là người bệnh phải ăn uống kiêng khem quá mức gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số thực phẩm chỉ cần phải cắt giảm lượng dùng là được, không cần phải kiêng ăn tuyệt đối. Đối với các chất kích thích như bia, rượu hay thuốc lá thì nên tránh xa.
• Kiểm soát chế độ ăn với các trường hợp đang bị béo phì. Duy trì chế độ ăn giàu chất xơ kết hợp với tập luyện để giảm cân an toàn và giảm thiểu gánh nặng chèn ép lên các khớp xương, tạo điều kiện cho khớp bị tổn thương nhanh lành hơn.
• Uống nhiều nước để thanh lọc cơ thể, thúc đẩy quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng tốt vào xương khớp và đào thải độc tố, giúp loại bỏ bớt các yếu tố gây viêm ra khỏi cơ thể.

Các thực phẩm tốt cho người bị viêm đa khớp

Để xây dựng được thực đơn ăn uống hợp lý, người bệnh cần nhận diện được những thực phẩm nào nên và không nên ăn. Các thực phẩm tốt nhất cho người bị viêm đa khớp bao gồm:

• Cá béo:

Các loại cá béo như cá thu, cá trích hay cá hồi đều cung cấp nguồn omega 3 phong phú cho cơ thể. Chất này có khả năng kháng viêm, giúp giảm sưng đau các khớp một cách tự nhiên. Người bệnh nên ăn cá béo ít nhất 2 lần mỗi tuần.

• Dầu ô liu:

Sử dụng dầu o liu để chế biến thức ăn là một cách đơn giản để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh viêm đa khớp. Loại dầu này chứa nhiều oleocanthal, một chất có tác dụng giống với thuốc kháng viêm không steroid, giúp ức chế phản ứng viêm trong cơ thể, giảm sưng đỏ khớp. Ngoài ra, dầu ô liu còn rất tốt cho tim mạch

• Sữa và các sản phẩm từ sữa

Sữa tươi, sữa chua, phô mai hay phô mát bổ sung một lượng lớn canxi và vitamin D. Chúng có tác dụng làm tăng mật độ xương, giúp xương khớp chắc khỏe và nhanh lành tổn thương.

• Tỏi:

Đây là thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn cho người bị viêm đa khớp. Loại củ gia vị này có khả năng diệt khuẩn, tiêu viêm tự nhiên nhờ chứa nhiều allicin. Tỏi còn giúp tăng cường khả năng miễn dịch, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị viêm đa khớp do nhiễm khuẩn.

• Các loại đậu:

Bao gồm nhiều loại như đậu nành, đậu đỏ, đậu đen hay đậu Hà Lan… Chúng cung cấp nhiều chất xơ và các dưỡng chất có khả năng giảm yếu tố gây viêm CRP. Bên cạnh đó, các loại đậu còn cung cấp nhiều protein, sắt, canxi cùng vô số loại vitamin và khoáng chất thiết yếu góp phần thúc đẩy quá trình tái tạo, phục hồi khớp.

• Thực phẩm chứa nhiều vitamin C:

Vitamin C được tìm thấy nhiều trong các thực phẩm như trái cây có múi, rau lá xanh, kiwi, khoai tây, ớt chuông đỏ… Nghiên cứu hiện đại đã chứng minh, vitamin C có khả năng chống oxy hóa, ức chế phản ứng viêm, giảm hiện tượng sưng đau cho các khớp và nâng cao khả năng miễn dịch.

• Các loại hạt:

Ngoài đậu thì các loại hạt khác như hạt lanh, hạt óc chó, hạnh nhân… cũng đặc biệt tốt cho người bị viêm đa khớp. Chúng bổ sung nhiều vitamin E và omega 3 là những chất kháng viêm tự nhiên, an toàn cho cơ thể. Bên cạnh đó, nguồn canxi và protein phong phú có trong các loại hạt còn tham gia vào quá trình tái tạo sụn và xương.

• Trà xanh:

Nước trà xanh hay các thức ăn được chế biến từ thực phẩm này cũng được khuyến cáo sử dụng trong thực đơn cho người bị viêm đa khớp. Nhờ chứa nguồn polyphenol phong phú, trà xanh hoạt động tích cực trong việc chống oxy hóa, giảm viêm, bảo vệ các mô sụn.

Bên cạnh đó, trà xanh còn chứa epigallocatechin-3-gallate (EGCG) . Chất này được biết đến với tác dụng giảm viêm, ngăn chặn quá trình sản xuất các tác nhân gây phá hủy sụn và xương dưới sụn.

• Ngũ cốc nguyên hạt:

Bổ sung ngũ cốc nguyên hạt trong các bữa ăn sáng hoặc bữa chính có tác dụng làm giảm hoạt động của protein phản ứng C – một chất gây viêm trong máu. Điều này không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng của viêm đa khớp mà còn giảm thiểu nguy cơ bị bệnh tim mạch, đái tháo đường.

• Nước hầm xương, sụn:

Nước hầm từ xương ống và sụn động vật là nguồn bổ sung glucosamine và chondroitin phong phú tốt cho xương khớp. Đây là những thành phần chính cấu tạo nên sụn. Chúng giúp các mô sụn bị tổn thương được tái tạo nhanh hơn, đồng thời cải thiện khả năng vận động cho người bệnh.

• Rau lá xanh

Các loại rau có lá màu xanh đậm là một gợi ý hữu ích cho thực đơn của người bị viêm đa khớp. Chúng giàu chất chống oxy hóa và vitamin D giúp hỗ trợ tiêu viêm, giảm sưng đau các khớp và tăng khả năng hấp thụ canxi để xương khớp chắc khỏe hơn.

• Bông cải xanh:

Bông cải xanh chứa nguồn sulforaphane, vitamin C, K phong phú. Những chất này đã được khoa học chứng minh về khả năng chống oxy hóa, tiêu viêm, loại bỏ các tác nhân có hại cho khớp.

• Anh đào

Đây là một trong những loại quả mọng tốt nhất cho người bị viêm đa khớp, nhất là các trường hợp mắc bệnh gout. Theo nghiên cứu hiện đại, nguồn anthocyanins được tìm thấy trong anh đào chính là phương thuốc kháng viêm hữu hiệu cho người bệnh.

• Gừng:

Trong thực đơn cho người bị viêm đa khớp hay thoái hóa khớp thường có chứa gừng. Loại gia vị này được bổ sung như một chất kháng viêm, giảm đau cho cơ thể, giúp giảm thiểu sự lệ thuộc vào các loại thuốc Tây có nhiều tác dụng phụ.

• Nghệ:

Nghệ cũng là một trong số những loại gia vị có đặc tính kháng viêm tốt. Sử dụng thực phẩm này thường xuyên trong chế biến món ăn vừa có tác dụng hỗ trợ giảm sưng đau, vừa giúp món ăn có màu sắc bắt mắt cùng hương vị hấp dẫn hơn.

Thực đơn cho người bị viêm đa khớp cần tránh thực phẩm nào?

Nhiều người bị viêm đa khớp vẫn luôn duy trì thói quen ăn uống cũ mà không nhận thức được rằng, một số thực phẩm trong số đó lại khiến cơn đau cùng các triệu chứng liên quan đến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Khi xây dựng thực đơn, người bệnh nên hạn chế sử dụng các loại đồ ăn, thức uống dưới đây:

• Đường tinh luyện: 

Đồ ngọt, nước ngọt hay bánh kẹo đều chứa nhiều đường tinh luyện. Thường xuyên sử dụng các thực phẩm này không chỉ gây tăng cân, tăng nguy cơ bị tiểu đường mà còn kích thích sản sinh nhiều chất gây viêm khớp.

• Chất béo bão hòa:

Các thực phẩm như nội tạng động vật, thịt mỡ, thức ăn nhanh, đồ chiên rán… thường chứa nhiều chất béo bão hòa. Thường xuyên sử dụng chúng có thể gây tăng cân, làm tăng gánh nặng cho khớp và khiến tổn thương viêm lâu lành, thậm chí bệnh còn có nguy cơ bùng phát nghiêm trọng hơn.

• Thịt đỏ:

Một số bệnh nhân cảm thấy khớp bị đau nhức và sưng viêm nghiêm trọng hơn sau khi sử dụng khẩu phần ăn có nhiều thịt đỏ. Nguyên nhân là do loại thịt này chứa protein lạ, có thể kích hoạt hệ miễn dịch phản ứng mạnh và giải phóng nhiều kháng thể tấn công nhầm lẫn vào các mô khỏe mạnh tại khớp.

Không thể phủ nhận, đối với người bình thường thì thịt đỏ rất tốt cho sức khỏe nhưng nếu đang bị viêm đa khớp thì cần hạn chế sử dụng.

• Các thức ăn cay nóng

Các món ăn chứa nhiều tiêu, , sa tế hay mù tạt đều có thể gây kích thích khiến khớp bị viêm có cảm giác nóng rát, khó chịu. Ngoài ra, người bệnh cũng không nên ăn đồ nếp hay các loại trái cây có tính nóng bởi chúng có thể gây sinh mủ và làm chậm quá trình phục hồi tổn thương trong khớp.

• Thực phẩm chế biến:

Bao gồm đồ hộp, xúc xích, dăm bông, thịt xông khói,… Chúng cũng không được khuyến khích sử dụng trong thực đơn cho người bị viêm đa khớp vì chứa nhiều chất bảo quản độc hại nhưng giá trị dinh dưỡng lại không cao.

• Muối:

Người bị viêm đa khớp dạng thấp nên cắt giảm lượng muối sử dụng khi chế biến thức ăn. Dung nạp quá nhiều muối làm tăng gánh nặng cho thận và khiến các mô bị tích nước, từ đó khiến khớp bị sưng phù và đau nhức dữ dội hơn.

• Bia, rượu và các chất kích thích:

Uống nhiều bia, rượu , cà phê hay các thức uống có tính kích thích khác không chỉ làm tăng cảm giác khóc chịu mà còn gây khô khớp, đồng thời ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị viêm đa khớp.

Trên đây là những hướng dẫn trong việc lên thực đơn cho người bị viêm đa khớp, hy vọng thông tin này sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát tình trạng bệnh, nhanh chóng phục hồi sức khỏe.