Mẹ Sau Sinh Bị Nổi Mẩn Ngứa

Tình trạng nổi mẩn ngứa sau khi sinh là vấn đề không hiếm gặp ở các sản phụ. Tình trạng này thường gây ra các tổn thương da nông, sần sùi, nóng rát, ngứa ngáy, khó chịu. Nguyên nhân gây mề đay mẩn ngứa sau sinh có thể đến từ các yếu tố bên trong hoặc bên ngoài cơ thể mẹ.

Cụ thể, một số nguyên nhân chính có thể gây ra tình trạng nổi mẩn ngứa sau sinh ở phụ nữ gồm:

1. Thay đổi nội tiết tố

Estrogen là một loại hormone do buồng trứng tiết ra và quyết định các đặc điểm sinh lý và hình thể của nữ giới như mông cong, ngực nở, xương chậu phát triển… Trong giai đoạn thai kì, hàm lượng estrogen có thể tăng đột biến từ 500 – 1000 lần để phù hợp với sự phát triển của tử cung và thai nhi.

Sau khi sinh, hàm lượng hormon này giảm xuống, thay vào đó là sự tăng tiết Prolactin – một loại hormon điều hòa sữa mẹ. Các mẹ có thể nhận biết sự thay đổi này rõ rệt ở các đặc điểm tăng tạo sữa, thèm ăn, dễ quên, tóc rụng thành nhiều mảng, móng tay, chân dễ gãy, da sần sùi, nổi mụn… Ở một số trường hợp đặc biệt, mẹ có cơ địa dễ dị ứng có thể gặp các tình trạng nổi mề đay, mẩn ngứa…

Theo các chuyên gia, người mẹ sau khi sinh chỉ có thể thiết lập lại cân bằng nội tiết sau khi chấm dứt thời kỳ cho con bú. Tuy nhiên, có tới 60% phụ nữ mặc dù đã ngưng cho con bú nhưng vẫn không thể lấy lại sự cân bằng nội tiết này, dẫn đến tình trạng rụng tóc, da mụn, nổi mẩn đỏ ngứa sau sinh kéo dài nhiều năm sau đó.

2. Suy giảm sức khỏe và khả năng miễn dịch, đề kháng

Để bảo vệ cơ thể sẽ có 2 hệ thống hàng rào bảo vệ, bao gồm: hàng rào vật lý (da, niêm mạc và các màng nhầy) và hàng rào miễn dịch chủ động được tạo ra bởi các tế bào bạch cầu và kháng thể.

Trong khi mang thai và sau khi sinh con, hầu hết cơ thể mẹ đều có xu hướng tăng cân, tăng diện tích da cơ thể. Điều này không chỉ làm tăng diện tích tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, mà còn làm giảm khả năng miễn dịch và đề kháng của da. Do đó da mẹ sau sinh dễ nhạy cảm, nổi mụn, mề đay, mẩn ngứa hơn bình thường.

Ngoài ra, khi mang thai và sau sinh, lượng bạch cầu và kháng thể của mẹ đều phải chia sẻ sang cơ thể con qua nhua thai hoặc sữa mẹ. Chỉnh điều này khiến các hệ miễn dịch của mẹ thường không hoạt động hoàn chỉnh, khiến cơ thể dễ nhạy cảm hơn với thức ăn và các loại tác nhân gây dị ứng từ bên ngoài. Do vậy, phụ nữ thường có nguy cơ nổi mẩn ngứa sau sinh con cao hơn.

3. Căng thẳng thần kinh

Căng thẳng thần kinh ở phụ nữ sau sinh thường gây ra bởi 2 yếu tố. Đó là sự thay đổi nội tiết tố nữ và những xáo trộn trong sinh hoạt hằng ngày. Hầu hết giờ giấc sinh hoạt của các mẹ đều phụ thuộc vào trẻ sơ sinh. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, gây mệt mỏi, mất ngủ, căng thẳng, dễ cáu gắt. Sự mất cân bằng tâm lý này cũng là một trong các yếu tố nội sinh làm suy giảm đề kháng và tăng nguy cơ dị ứng, nổi mẩn ngứa sau sinh.

4. Mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa do vệ sinh thân thể kém

Theo quan niệm dân gian, phụ nữ sau sinh cần có thời gian ngắn để “ở cữ”, hạn chế tắm gội, mặc quần áo dài, ấm hơn, cần hơ than và tránh tiếp xúc với gió lạnh. Điều này có thể khiến có thể tiết nhiều mồ hôi, gây bít tắc lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển trên da. Nếu không chú ý vệ sinh sạch sẽ trong giai đoạn này, các chị em rất dễ mắc phải các bệnh lý nhiễm khuẩn, dị ứng da như: mề đay, mẩn ngứa, mề đay cholinergic, viêm da dị ứng, nhiễm trùng da, mụn nhọt…

5. Tác dụng phụ của thuốc

Nổi mẩn ngứa sau sinh có thể là tác dụng không mong muốn của một số loại thuốc gây tê, gây mê, giảm đau, chống viêm… được sử dụng trong quá trình sinh nở.

6. Chế độ ăn uống không hợp lý

Sau sinh nở, phụ nữ thường có xu hướng tăng cường các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhiều đạm, chất bột đường, chất béo… để tăng sữa cho con. Tuy nhiên, cần chú ý, việc dung nạp quá nhiều thực phẩm giàu đạm, béo… có thể gây ra những gánh nặng cho hệ tiêu hóa, tăng nguy cơ dị ứng với các “protein lạ”, tăng tích tụ độc tố ở gan, gây nên hiện tượng nổi mẩn ngứa khắp người sau sinh.

7. Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân trên, mẹ bầu sau sinh bị nổi mẩn ngứa có thể đến từ một số nguyên nhân khác như dị ứng mỹ phẩm, tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, lông động vật, chà xát mạnh khi lau, tắm….

Khắc phục tình trạng nổi mẩn ngứa sau sinh thường ưu tiên các biện pháp không dùng thuốc để tránh nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng sữa và sức khỏe của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng, việc dùng thuốc điều trị cần bắt buộc để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ và thể trạng của người bệnh, các biện pháp cải thiện tình trạng nổi mẩn ngứa sau sinh sẽ được ưu tiên thực hiện như sau:

1. Loại trừ nguyên nhân gây bệnh và tránh xa các tác nhân dị ứng

Hầu hết các trường hợp nổi mẩn đỏ ngứa sau sinh do tác nhân bên ngoài có thể được cải thiện nhanh chóng sau khi ngừng tiếp xúc với tác nhân đó. Do đó, ngay khi có dấu hiệu dị ứng, người bệnh cần tiến hành cách ly làn da với các tác nhân gây bệnh. Cụ thể:

• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, lông động vật, hóa mỹ phẩm, hải sản, đậu phộng…
• Vệ sinh thân thể sạch sẽ, loại bỏ căn nguyên gây mẩn ngứa do mồ hôi, nhiệt độ trong trường hợp mề đay do cholin
• Hạn chế dung nạp các thực phẩm chứa nhiều đạm, thực phẩm dễ gây dị ứng
• Cân bằng thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc con hiệu quả để tránh gây căng thẳng, áp lực, mệt mỏi.

3. Điều chỉnh chế độ sinh hoạt, thay đổi các thói quen xấu

Một số thói quen xấu trong sinh hoạt hằng ngày có thể là nguyên nhân gây bùng phát hoặc làm nặng hơn tình trạng dị ứng, mẩn ngứa sau sinh. Để cải thiện tình trạng này, các mẹ cần chú ý:

• Tuyệt đối không cào gãi mạnh hoặc chà xát gây ra các tổn thương hở trên vùng da bị tổn thương vì có thể tạo điều kiện gây nhiễm trùng da.
• Tránh mặc quần áo chật, quần áo có chất liệu vải cứng, bí, không thấm hút, gây cọ xát vào vùng da bị mẩn ngứa.
• Hạn chế các hoạt động nặng sau khi sinh
• Thay đổi nhận thức trong một số thói quen kiêng cữ như kiêng nước, kiêng tắm, hơ than…
• Xây dựng thực đơn ăn uống cân bằng các nhóm dinh dưỡng, không tập trung bổ sung quá nhiều đạm, chất béo.

Mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa có nguy hiểm không? Có tự khỏi không?

Phần lớn hiện tượng nổi mẩn ngứa sau sinh thường khởi phát đột ngột, diễn tiến nhanh và biến mất sau vài giờ nếu được chăm sóc đúng cách. Một số ít còn lại, tình trạng này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Trên thực tế, hiện tượng mẹ sau sinh bị nổi mẩn ngứa khá phổ biến và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Các triệu chứng nổi mẩn đỏ ngứa sau sinh chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu, bứt rứt… Từ đó ảnh hưởng đến sinh hoạt, chất lượng cuộc sống, giấc ngủ của người mẹ.

Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, mề đay có thể là biểu hiện sớm của tình trạng dị ứng phản vệ trên các cơ địa nhạy cảm, dễ dị ứng. Dị ứng phản vệ nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới sốc phản vệ, suy hô hấp, trụy tim mạch và tử vong.

Bởi vậy, ngay khi thấy xuất hiện các triệu chứng dị ứng, mẩn ngứa sau sinh, kèm theo dấu hiệu sưng môi, sưng lưỡi, khó thở, co thắt phế quản… các mẹ nên tới ngay bệnh viện để được khám và xử lý kịp thời.

• Đau Lưng Khi Nằm Ngửa Là Bị Gì?
• Nhức Mỏi Chân Tay Vào Ban Đêm
• Đau Lưng Khi Nằm Nhiều
• Đau Buốt Thắt Lưng
• Đau Bụng Kèm Đau Lưng Buồn Nôn
• Đau Đốt Sống Lưng Cuối