Khô Âm Đạo

Triệu chứng và nguyên nhân

Khô âm đạo - tình trạng vô cùng phổ biến ở phụ nữ trung niên trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Tuy nhiên hiện nay rất nhiều người trẻ đang phải đối mặt với chứng bệnh này. Một vài thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và cách trị khô hạn sau đây chúng ta không nên bỏ qua.

Định nghĩa

Vùng kín của phụ nữ luôn được tiết ra dịch nhày với vai trò là giữ ẩm cho âm đạo, cân bằng pH tránh viêm nhiễm, vi khuẩn. Trong đời sống tình dục nó làm nhiệm vụ bôi trơn giúp dương vật dễ xâm nhập, tạo điều kiện để tinh trùng gặp trứng và thụ thai.

Khô âm đạo hay khô hạn là tình trạng niêm mạc vùng kín giảm, không còn tiết dịch nhờn để bôi trơn khiến chị em cảm thấy khô, gặp khó khăn khi quan hệ, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Theo một số thống kê, có khoảng 17% chị em trong độ tuổi 18-50 mắc chứng bệnh này.

Hình ảnh

Triệu chứng

Vùng kín bị khô, thiếu chất nhờn chị em sẽ dễ dàng nhận thấy những dấu hiệu sau:

  • Khô, nóng ở âm đạo: Khi quan hệ tình dục hoặc sinh hoạt bình thường với các hoạt động đứng, ngồi, nằm chị em có thể cảm nhận được vùng kín nóng, khô, đau rát bất thường
  • Đau rát khi quan hệ: Đây là biểu hiện dễ nhận thấy nhất. Cô bé không còn "ướt át" mà nhạy cảm hơn trong mỗi lần "xâm nhập". Chị em cảm nhận thấy cơn đau với nhiều mức độ khác nhau, thậm chí là chảy máu.
  • Âm đạo ngứa, châm chích khó chịu: Ngứa, cảm giác châm chích khó chịu tại vùng kín cũng được nhiều chị em phản ánh. Nguyên nhân có thể là do viêm nhiễm, bỏng rát tại âm đạo khiến chị em bứt rứt.

Nguyên Nhân

Theo các chuyên gia, tình trạng khô hạn vùng kín có thể xuất phát từ nguyên nhân bên trong hoặc tác nhân từ bên ngoài, phổ biến nhất là:

  • Do rối loạn nội tiết tố nữ

Estrogen, progesterone trong cơ thể phụ nữ quyết định vấn đề sinh lý, giúp cân bằng môi trường âm đạo. Nếu hormone nội tiết này bị thiếu hụt, rối loạn sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết dịch nhờn, khiến thành âm đạo mỏng, bị khô dễ đau rát, tổn thương khi quan hệ tình dục.

  • Do căng thẳng, stress

Đây là cũng một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ bị khô âm đạo. Bởi khi bị áp lực, căng thẳng sẽ khiến quá trình tuần hoàn máu đến âm đạo bị chậm lại. Bên cạnh đó, tâm lý luôn căng thẳng sẽ khiến tuyến thượng thận tăng sản sinh hormone cortisol và giảm nồng độ testosterone khiến chị em bị khô hạn, giảm ham muốn.

  • Vệ sinh vùng kín không đúng cách gây khô hạn

Các chuyên gia cho biết việc vệ sinh vùng kín không đúng cách như thụt rửa âm đạo sâu, sử dụng các loại dung dịch vệ sinh, nước hoa vùng kín... cũng gây ảnh hưởng đến môi trường âm đạo khiến vi khuẩn có điều kiện thuận lợi để phát triển, âm đạo khô, ngứa ngáy khó chịu.

  • Mắc hội chứng buồng trứng đa nang

Chị em bị hội chứng này ngoài các dấu hiệu như rối loạn kinh nguyệt, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch... còn tác động đến quá trình sản sinh dịch nhờ tự nhiên, chính vì vậy tình trạng vùng kín khô hạn không loại trừ khả năng do bệnh buồng trứng đa nang này.

  • Tác dụng phụ của các loại thuốc

Sử dụng các loại thuốc an thần, thuốc tránh thai, thuốc chẹn beta hay thuốc kháng sinh... quá nhiều có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến khả năng tiết dịch nhờn bôi trơn đâu đạo.

  • Do màn dạo đầu

Đối với phụ nữ nếu màn dạo đầu diễn ra qua nhanh, vùng kín chưa được kích sẽ không tiết đủ chất nhờn để bôi trơn cũng như đáp ứng quá trình quan hệ. Khi âm đạo bị khô cộng với lực ma sát lớn gây đau rát, tổn thương thậm chí là chảy máu.

  • Do sử dụng chất kích thích thường xuyên

Nhiều chị em có thói quen sử dụng cà phê, thuốc lá, uống rượu... lâu dần khiến trung khu thần kinh bị ức chế, giảm kích thích tại khu vực âm đạo, giảm sản xuất chất nhờn.

Yếu tố nguy cơ

Tình trạng âm đạo bị khô, không tiết đủ dịch có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi, giai đoạn nào của chị em. Tuy nhiên thường gặp nhất ở những đối tượng sau:

Phụ nữ đang mang thai

Trong giai đoạn mang bầu, âm đạo của chị em sẽ được phủ một lớp chất lỏng mỏng, trong suốt và duy trì bởi estrogen. Tác dụng là tăng cường bảo vệ, giúp vùng kín khỏe mạnh giảm nguy cơ xâm nhập từ nấm khuẩn gây viêm nhiễm. Tuy nhiên ở nhiều chị em do những nguyên nhân khác nhau mà nội tiết tố bị rối loạn điều này ảnh hưởng đến việc sản xuất dịch nhờn gây khô hạn

Phụ nữ sau sinh

Tỉ lệ chị em bị khô hạn sau sinh vô cùng cao do sự suy giảm nồng độ estrogen để kích thích hormone prolactin tiết sữa cho con bú. Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác cũng khiến mẹ bỉm sữa có nguy cơ cao bị khô hạn.

Phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh

Phụ nữ tiền mãn kinh bị khô hạn chiếm khoảng 1/5 số lượng phụ nữ. Nguyên nhân do hệ trục não bộ, tuyến yên và buồng trứng giảm chức năng ảnh hưởng đến việc tiết estrogen từ đó gây ra các vấn đề về tâm lý, sinh lý, sức khỏe trong đó có khô vùng kín.

Biến chứng

Dù là bệnh lý thường gặp ở chị em phụ nữ và không dọa nhiều tới sức khỏe nhưng không vì vậy mà chị em chủ quan. Để tình trạng khô vùng kín kéo dài có thể dẫn đến tác hại:

  • Giảm ham muốn về tình dục

Những ảnh hưởng về tâm lý, cảm giác đau rát khó chịu khi quan hệ do khô âm đạo khiến chị em dần sợ hãi, không còn ham muốn "ân ái".

  • Tổn thương vùng kín, tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa

Do môi trường âm đạo không đảm bảo, thêm tổn thương tại vùng kín khiến vi khuẩn, nấm dễ dàng tấn công, sinh sôi phát triển, tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa như viêm âm đạo, nấm âm đạo.

  • Ảnh hưởng đến khả năng mang thai

Dịch âm đạo có ảnh hưởng đến khả năng sống sót của tinh trùng cũng như góp phần đưa tinh trùng vào gặp trứng để thụ thai. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra khô âm đạo là nguyên nhân thứ phát gây vô sinh ở chị em phụ nữ. Chính vì vậy nếu khô hạn kéo dài ở người trẻ khả năng mang thai sẽ thấp hơn so với những chị em có sức khỏe bình thường.

  • Ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ vợ chồng

Đời sống tình dục không đảm bảo sẽ dễ dẫn đến mâu thuẫn, trường hợp khó mang thai càng khiến quan hệ vợ chồng tệ hơn. Nguy cơ rạn nứt, đổ vỡ hôn nhân cũng có thể do căn bệnh này gây ra.

Phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ “cô bé” thiếu dịch nhờn ảnh hưởng xấu đến tâm lý, sinh sản. Ngay từ khi còn trẻ chị em hãy chủ động tìm cách phòng ngừa. Sau đây là một số lời khuyên từ chuyên gia:

  • Ăn uống khoa học, thường xuyên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, E, A, thực phẩm chứa estrogen tự nhiên, uống đủ nước... Đồng thời hạn chế đồ nhiều dầu mỡ, chất kích thích, đồ cay nóng gây hại.
  • Chăm sóc vùng kín đúng cách, sử dụng dung dịch vệ sinh từ thảo dược tự nhiên, độ pH phù hợp. Chọn quần lót chất liệu thấm hút mồ hôi tốt, vừa vặn.
  • Thăm khám sức khỏe sản phụ khoa định kỳ.
  • Luôn giữ tâm trạng thoải mái, tránh để cơ thể rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng.
  • Tránh thức quá khuya, ngủ đủ giấc kết hợp tập luyện thể dục thể thao để tăng cường quá trình trao đổi chất, ổn định hệ miễn dịch, cải thiện sinh lý.

“Phụ nữ không sợ khổ, chỉ sợ khô” đừng để khô âm đạo làm suy giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến chuyện “phòng the”. Hãy sớm tìm đến bác sĩ chuyên khoa để thăm khám, điều trị.  

Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp chẩn đoán

Chị em có biểu hiện khô, nóng rát, khó chịu ở vùng kín để chắc chắn hãy đến các cơ sở chuyên khoa y tế để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán. Các phương pháp được áp dụng gồm:

  • Khám tổng quát, hỏi tiền sử các bệnh lý đang mắc phải, thuốc sử dụng và triệu chứng lâm sàng.
  • Khám âm đạo bằng cách quan sát âm hộ, dùng mỏ vịt để kiểm tra; thực hiện kiểm tra cổ tử cung; phết tế bào cổ tử cung...

Khi đã có kết quả chính xác bác sĩ sẽ chỉ định thuốc điều trị và lời khuyên nhằm giúp chị em cải thiện triệu chứng bệnh.

Biện pháp điều trị

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà chị em có thể lựa chọn giải pháp điều trị phù hợp. Một số cách chữa khô hạn ở nữ giới phổ biến nhất hiện nay là:

Giải pháp tự khắc phục tại nhà

Đây được xem là các đơn giản nhất, chị em có thể thể dễ dàng thực hiện mà không cần thăm khám.

  • Giải tỏa tâm lý bằng cách trao đổi với nửa kia: Khắc phục tình trạng khô âm đạo do yếu tố tâm lý chị em nên thẳng thắn trao đổi với người bạn tình để giảm tải áp lực cũng như đưa ra hướng giải quyết phù hợp.
  • Thay đổi các thói quen vệ sinh vùng kín: Hạn chế tối đa hành động thụt rửa âm đạo, đổi loại dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp, vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày và giảm thiểu các loại nước hoa, mỹ phẩm cho vùng kín.
  • Dùng gel bôi trơn: Trường hợp khô âm đạo khi quan hệ chị em có thể nhở đến sự trợ giúp của gel bôi trơn. Gel có tác dụng tức thì giúp quá trình quan hệ trơn tru, giảm đau rát, khó chịu khi "yêu".
  • Chú trọng màn dạo đầu: Bạn cùng nửa kia hãy dành nhiều thời gian hơn cho màn dạo đầu để kích thích "cô bé" tiết dịch, giúp quan hệ dễ dàng hơn.
  • Áp dụng mẹo dân gian: Để cải thiện chứng khô hạn tại nhà chị em có thể tham khảo các mẹo như: uống nước đậu bắp kết hợp nghệ vàng; dùng củ từ và mật ong massage vùng kín, lá trầu không xông hơi vùng kín...

Điều trị bằng tây y

Với trường hợp bị khô hạn trong thời gian dài, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống chị em cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa để khám, điều trị. Các loại thuốc được chỉ định cho bệnh nhân khô hạn gồm:

  • Liệu pháp hormone thay thế: Bổ sung nội tiết tố vào cơ thể với các dạng thuốc uống, miếng dán, gel bôi, thuốc đặt. Tuy nhiên loại thuốc này tiềm ẩn nhiều rủi ro vì vậy chị em cần tuân theo đúng chỉ dẫn không tự ý mua thuốc về dùng.
  • Thuốc tăng chất nhờn dạng gel: Đây cũng là loại thuốc có thể được bác sĩ kê đơn. Loại gel này có tác dụng bôi trơn vùng kín, giúp quá trình quan hệ diễn ra dễ dàng, chị em ít bị đau rát, khó chịu
  • Estrogen tổng hợp: Loại thuốc này thường được chỉ định cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh, bệnh nhân phẫu thuật buồng trứng bị khô hạn sử dụng.
  • Thuốc giữ ẩm âm đạo: Loại thuốc này thường ở dạng viên đặt có tác dụng lưu giữ trên niêm mạc âm đạo. Thuốc sẽ thẩm thấu, phục hồi dần khả năng tiết dịch. Thuốc thường được chỉ định dùng liều 3 ngày/lần.
Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

  • Ra huyết trắng có thể là dấu hiệu mang thai, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của hiện tượng sinh lý bình thường hoặc bệnh lý ở nữ giới
  • Để kiểm tra chính xác có mang thai hay không, chị em nên sử dụng que thử thai hoặc đến khám tại các cơ sở y tế.
Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
BS.CKI Phạm Thị Sâm
BS.CKI Phạm Thị Sâm
BS.CKII.Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Hữu Cốc
BS.CKII.Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Hữu Cốc
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android