Viêm Da Cơ Địa Ở Chân

Tổng quan

Viêm da cơ địa ở chân có thể nhận biết sớm từ các dấu hiệu như da khô, ngứa, nổi sẩn đỏ, bong tróc và nứt nẻ. Bệnh thường diễn biến kéo dài, khó điều trị, dễ tái phát và ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc di chuyển và sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Bài viết dưới đây Vietmec sẽ giúp bạn hiểu hơn về nguyên nhân, cách nhận biết và phương án điều trị hiệu quả, tránh tái phát căn bệnh da liễu này.

Định nghĩa

Viêm da cơ địa (eczema) là một bệnh viêm da mạn tính, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn. Bệnh lý này có liên quan đến cơ địa dị ứng, biểu hiện chủ yếu là tình trạng da khô, bong tróc kèm theo ngứa ngáy dữ dội. Viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, nhưng bàn chân lại là một trong những khu vực dễ bị ảnh hưởng nhất.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Triệu chứng điển hình của viêm da cơ địa ở chân là ngứa ngáy dữ dội, thường nặng hơn vào ban đêm. Ngứa có thể gây ra các hành vi gãi nhiều, dẫn đến trầy xước, bong tróc da và làm tình trạng viêm nhiễm nặng thêm.

Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như:

  • Da khô, bong tróc: Đặc biệt ở vùng gót chân và kẽ ngón chân.
  • Đỏ da, sưng tấy: Vùng da tổn thương có thể bị đỏ, sưng nhẹ và nóng rát.
  • Xuất hiện mụn nước nhỏ: Mụn nước có thể vỡ ra, gây rỉ dịch và đóng vảy tiết.
  • Da dày sừng: Trong một số trường hợp, da có thể bị dày sừng, trở nên xù xì và thâm sạm.

Nguyên Nhân

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở chân đến nay vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng được cho là có sự kết hợp của các yếu tố sau:

  • Di truyền: Những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng có nguy cơ cao mắc viêm da cơ địa.
  • Rối loạn chức năng hàng rào bảo vệ da: Làn da của người bệnh viêm da cơ địa thường bị suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ, khiến da dễ bị kích ứng và mất nước.
  • Yếu tố môi trường: Các yếu tố môi trường như thời tiết hanh khô, bụi bẩn, lông động vật, nước nóng, hóa chất tẩy rửa mạnh... có thể làm bệnh nặng thêm.
  • Căng thẳng thần kinh: Căng thẳng, stress kéo dài cũng được coi là một yếu tố khởi phát hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm da cơ địa.

Đường lây truyền

Viêm da cơ địa không phải là bệnh lây nhiễm, do đó nó không lây truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường.

Yếu tố nguy cơ

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm da cơ địa ở chân, bao gồm:

  • Tiền sử gia đình: Như đã đề cập, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh. Nếu bạn có người thân trong gia đình mắc các bệnh dị ứng, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
  • Cơ địa dị ứng: Những người có cơ địa dị ứng, dễ bị dị ứng với phấn hoa, bụi, lông thú hoặc thực phẩm thường dễ mắc viêm da cơ địa hơn.
  • Môi trường sống và làm việc: Làm việc trong môi trường nhiều bụi bặm, hóa chất hoặc khí hậu khắc nghiệt cũng là yếu tố nguy cơ.
  • Căng thẳng: Stress và căng thẳng kéo dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, từ đó làm tăng nguy cơ bùng phát viêm da cơ địa.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm da cơ địa ở chân có thể dẫn đến một số biến chứng như:

  • Nhiễm trùng da: Ngứa ngáy liên tục do viêm da cơ địa có thể làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng da do vi khuẩn, nấm hoặc virus.
  • Rối loạn giấc ngủ: Ngứa ngáy về đêm có thể gây mất ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể.
  • Suy giảm chất lượng cuộc sống: Viêm da cơ địa ở chân gây mất thẩm mỹ, ngứa ngáy khó chịu, có thể khiến người bệnh cảm thấy tự ti, hạn chế các hoạt động giao tiếp.

Phòng ngừa

Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn viêm da cơ địa ở chân, nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ bùng phát và cải thiện tình trạng bệnh.

  • Dưỡng ẩm thường xuyên: Thoa kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không mùi hương lên vùng da chân hàng ngày, đặc biệt là sau khi tắm/gội để duy trì độ ẩm cần thiết cho da.
  • Mặc quần áo thoáng mát: Chọn lựa trang phục chất liệu cotton, thoáng khí, tránh mặc quần áo bó sát, bằng len, sợi tổng hợp dễ gây kích ứng da.
  • Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ: Tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm và sữa tắm dịu nhẹ, không chứa xà phòng. Lau khô người nhẹ nhàng bằng khăn mềm, tránh chà xát mạnh vào vùng da tổn thương.
  • Kiểm soát các yếu tố kích thích: Lưu ý các yếu tố khiến bệnh nặng lên như bụi, phấn hoa, lông động vật, thời tiết khô lạnh và tránh tiếp xúc với các yếu tố này càng nhiều càng tốt.
  • Cắt ngắn móng tay: Giữ móng tay sạch sẽ, cắt ngắn để hạn chế tổn thương da do gãi.
  • Quản lý stress hiệu quả: Căng thẳng thần kinh có thể làm nặng thêm tình trạng viêm da cơ địa. Thực hiện các biện pháp giảm stress như yoga, thiền định, hít thở sâu... để duy trì trạng thái tinh thần thư giãn.
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Xây dựng chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, hạn chế thực phẩm cay nóng, đồ ăn nhiều đường, đồ uống có gas... có thể làm nặng thêm tình trạng viêm da.
  • Thay đổi thói quen sinh hoạt: Bỏ hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia vì những chất này có thể làm nặng thêm tình trạng viêm da cơ địa.
  • Theo dõi diễn biến bệnh: Chú ý đến các dấu hiệu thay đổi của bệnh và đi khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng viêm da cơ địa bùng phát để được điều trị kịp thời và hiệu quả.

Bên cạnh các biện pháp nêu trên, việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ da liễu là vô cùng quan trọng. Kết hợp các biện pháp chăm sóc da hàng ngày với việc điều trị y khoa sẽ giúp bạn kiểm soát tốt bệnh viêm da cơ địa ở chân, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp chẩn đoán

Bác sĩ thường chẩn đoán viêm da cơ địa ở chân dựa vào việc thăm khám da và hỏi về tiền sử bệnh lý của người bệnh. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định làm các xét nghiệm như sinh thiết da để loại trừ các bệnh lý da khác có triệu chứng tương tự.

Biện pháp điều trị

Hiện tại, vẫn chưa có biện pháp nào có thể hoàn toàn chữa khỏi viêm da cơ địa. Mục tiêu chính của điều trị là giảm ngứa, cải thiện tình trạng viêm da, ngăn ngừa biến chứng và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn. Bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng cá nhân và tiền sử bệnh lý của người bệnh. Các phương pháp điều trị thường được áp dụng bao gồm:

Điều trị tại chỗ

  • Thuốc bôi corticosteroid: Đây là thuốc được lựa chọn hàng đầu trong điều trị viêm da cơ địa ở chân. Corticosteroid giúp làm giảm viêm và ngứa một cách hiệu quả. Bác sĩ sẽ lựa chọn loại corticosteroid phù hợp với mức độ nghiêm trọng của bệnh. Liều dùng và thời gian điều trị cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ như teo da, rạn da, nhiễm trùng da...
  • Thuốc bôi làm mềm da (kem dưỡng ẩm): Giúp cải thiện hàng ràng bảo vệ da, ngăn ngừa tình trạng khô ráp, bong tróc. Bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho da, giảm ngứa và giúp da phục hồi. Nên lựa chọn các loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu, chất bảo quản để tránh kích ứng da.
  • Thuốc mỡ bôi khác: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thêm thuốc mỡ bôi chứa calcineurin hoặc thuốc mỡ kháng viêm không steroid để giảm viêm, ngứa.

Điều trị toàn thân

  • Thuốc kháng histamine đường uống: Giúp giảm ngứa ngáy, đặc biệt là ngứa ban đêm, cải thiện giấc ngủ cho người bệnh.
  • Thuốc ức chế miễn dịch: Ở những trường hợp viêm da cơ địa nặng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch dạng uống hoặc tiêm để kiểm soát tình trạng viêm. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng nên cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.

Liệu pháp khác

  • Liệu pháp ánh sáng (Phototherapy): Chiếu tia cực tím liều thấp (UVB) lên vùng da bị tổn thương có thể giúp giảm viêm, cải thiện tình trạng bệnh. Liệu pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp viêm da cơ địa nặng, không đáp ứng với điều trị bằng thuốc bôi.
  • Chườm lạnh: Chườm lạnh bằng khăn lạnh ẩm lên vùng da ngứa có thể giúp giảm ngứa tạm thời.
  • Tắm với nước muối loãng: Ngâm mình trong nước muối loãng ấm có thể giúp làm dịu da, giảm ngứa và sát khuẩn nhẹ.

Kiểm soát các yếu tố kích hoạt

Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, việc kiểm soát các yếu tố kích hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng viêm da cơ địa và ngăn ngừa tái phát. Người bệnh cần lưu ý:

  • Tránh các yếu tố gây kích ứng da như xà phòng có tính tẩy mạnh, nước nóng, len, lông thú cưng, bụi, phấn hoa...
  • Giữ ẩm da thường xuyên bằng cách bôi kem dưỡng ẩm nhiều lần trong ngày.
  • Mặc quần áo cotton thoáng mát, tránh mặc quần áo bó sát.
  • Cắt ngắn móng tay để tránh làm trầy xước da do gãi.
  • Quản lý tốt căng thẳng, stress.
  • Chế độ ăn uống: Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu chất béo omega-3, hạn chế thực phẩm nhiều đường và đồ ăn cay nóng có thể giúp cải thiện tình trạng viêm da cơ địa. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp.

Lưu ý:

  • Việc điều trị viêm da cơ địa ở chân cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Không tự ý mua thuốc điều trị hoặc áp dụng các phương pháp điều trị tại nhà mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
  • Điều trị viêm da cơ địa thường cần thời gian. Người bệnh cần kiên trì thực hiện các biện pháp điều trị và chăm sóc da để đạt được hiệu quả mong muốn.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Nếu tình trạng viêm da cơ địa mới tiến triển, người bệnh có thể chủ động tự điều trị bằng các mẹo dân gian tại nhà như:

  • Bài thuốc chữa viêm da cơ địa ở chân bằng lá lốt: Lấy khoảng 50g lá lốt, rửa sạch, ngâm nước muối loãng, sau đó mang đi giã nhuyễn hoặc xay nhỏ. Vệ sinh vùng da chân cần điều trị rồi đắp trực tiếp phần lá đã giã lên, để yên khoảng 30 phút và rửa lại bằng nước sạch.
  • Bài thuốc ngâm rửa bằng lá khế: Rửa sạch và ngâm nước muối loãng khoảng 100g lá khế tươi. Sau đó cho vào nồi đun cùng 2 lít nước trong khoảng 10 - 15 phút. Để nguội bớt nước này rồi dùng ngâm rửa vùng da chân bị bệnh. Sử dụng bã lá khế đắp lên vùng da bị bệnh khoảng 15 phút rồi rửa lại với nước sạch.
  • Bài thuốc từ lá trầu không: Chuẩn bị 1 nắm lá trầu không, rửa sạch, vò nát, đun sôi với 2 lít nước. Thêm 1 chút muối hạt vào nồi rồi lấy nước này ngâm rửa vùng da bị viêm ở chân.
  • Bài thuốc từ lá đơn đỏ: Lấy 1 nắm lá đơn đỏ, rửa sạch và ngâm với nước muối loãng. Sau đó cho vào đun với nước sôi trong khoảng 10 - 15 phút, tắt bếp và đổ ra chậu. Để nguội bớt rồi dùng nước này để ngâm, rửa vùng da chân bị bệnh.

Lưu ý: Mặc dù khá an toàn và lành tính nhưng các mẹo dân gian chữa viêm da cơ địa ở chân chỉ phù hợp với trường hợp bệnh nhẹ, mới tiến triển. Hiệu quả điều trị cũng khác nhau, phụ thuộc vào cơ địa và cách thực hiện của mỗi người. Người bệnh nên tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.

Chuẩn bị khi đi khám

Khi bạn quyết định đi khám vì nghi ngờ mắc viêm da cơ địa ở chân, hãy chuẩn bị kỹ lưỡng để buổi khám đạt hiệu quả tốt nhất.

Chuẩn bị thông tin cá nhân

  • Tiền sử bệnh: Ghi chép lại các triệu chứng, thời gian xuất hiện và tình trạng hiện tại của bệnh. Nếu bạn từng đi khám hoặc điều trị trước đó, hãy mang theo các kết quả xét nghiệm và đơn thuốc cũ.
  • Thông tin gia đình: Cung cấp thông tin về tiền sử bệnh dị ứng hoặc viêm da của các thành viên trong gia đình nếu có.

Mang theo các sản phẩm đang sử dụng

  • Sản phẩm chăm sóc da: Mang theo các sản phẩm bạn đang sử dụng như kem dưỡng ẩm, sữa tắm, xà phòng để bác sĩ xem xét và đánh giá xem chúng có thể là nguyên nhân gây kích ứng hay không.
  • Thuốc đang dùng: Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, hãy mang theo để bác sĩ biết chính xác bạn đang sử dụng những gì.

Viêm da cơ địa ở chân là một tình trạng bệnh lý phức tạp, nhưng với sự hiểu biết và chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn có thể kiểm soát được bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết.

Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android