Viêm Da Cơ Địa Ở Người Lớn
Theo thống kê, số bệnh nhân bị mắc viêm da cơ địa ở người lớn đang có xu hướng tăng lên trong thời gian hiện nay. Bởi họ thường xuyên tiếp xúc với nguyên nhân gây bệnh, các chất dị ứng trong cuộc sống hằng ngày. Và khi bị bệnh, rất dễ xuất hiện nhiều biến chứng và hệ lụy về sau. Để hiểu hơn về tình trạng viêm da cơ địa ở người lớn, mời bạn đọc những thông tin hữu ích dưới đây mà Vietmec tổng hợp được.
Định nghĩa
Viêm da cơ địa ở người lớn là những tổn thương ở trên da ở thể cấp và mãn tính, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Người bệnh sẽ thấy những mảng da chuyển màu đỏ, sưng tấy, nóng rát, mụn nước cùng kèm theo những biểu hiện về suy giảm hệ miễn dịch, bội nhiễm trên da,...
Bệnh lý này thường xuất hiện nhiều ở trẻ nhỏ nhiều hơn nhưng người lớn cũng vẫn có người bị mắc phải. Và người lớn thường bị ở thể mãn tính, việc điều trị và những hệ lụy sau này cũng sẽ nặng nề hơn.
Đáng chú ý, viêm da cơ địa ở người lớn không chỉ thấy những biểu hiện là tổn thương trên da mà còn có hiện tượng sốt, hen suyễn, kèm theo khó thở,... Đồng thời, cộng thêm tính chất bệnh lý mà hiện nay chưa có phương pháp triệt để để điều trị bệnh này ở người lớn. Các hình thức điều trị chỉ có tác dụng làm dịu da thuyên giảm triệu chứng và tăng cường dưỡng chất cho da khỏe mạnh hơn.
Còn về viêm da cơ địa ở người lớn có lây hay không? Câu trả lời là KHÔNG. Bởi nguyên nhân nhân gây ra bệnh này là do người bệnh tiếp xúc với dị nguyên, những yếu tố gây dị ứng da, hoặc chức năng của một cơ quan nào đó bên trong cơ thể suy giảm và bộc phát ngoài da. Hoàn toàn không có bất kỳ yếu tố là do virus, vi khuẩn gây bệnh nào nên sẽ không có tính lây lan giữa những người cùng tiếp xúc với nhau.
Tuy nhiên, viêm da cơ địa lại có tính di truyền khá cao. Đặc biệt ở đối tượng người lớn, đang trong thời kỳ bị bệnh, điều trị lại sinh em bé hoặc tiến hành quá trình thụ thai hơn 70% em bé sinh ra có thể sẽ bị viêm da cơ địa bẩm sinh và phát bệnh ngay từ lúc sinh ra. Tình trạng nặng nhẹ, có thể tự khỏi được hay không hay theo bé đến khi lớn lên lại còn tùy thuộc và thể trạng của mỗi người.
Hình ảnh
Triệu chứng
Triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa ở người lớn có biểu hiện khác nhau ở từng giai đoạn bệnh cấp tính và mãn tính. Mà trên thực tế, bệnh này tiến triển rất nhanh chóng, đôi khi bệnh nhân không phân biệt được là mình đã tiến triển đến giai đoạn nào, nên dễ sinh tâm lý chủ quan. Do đó, những thông tin dưới đây về triệu chứng của bệnh nhất định bạn phải biết:
Triệu chứng viêm da cơ địa ở người lớn thể cấp tính
Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh hay còn được gọi là giai đoạn khởi phát, những tổn thương trên da xuất hiện một cách đột ngột, bắt đầu ở những trên da mặt, tay hoặc trên ngực, sau đó lan rộng ra toàn bộ cơ thể. Một số những dấu hiệu điển hình dưới đây bệnh nhân cần biết:
- Da nổi mẩn đỏ và hình thành từng mảng giống hình móng ngựa, không có ranh giới rõ ràng.
- Da có những mảng sần nhỏ ở trên da mặt, gần khóe mắt, hoặc những mụn nước li ti ở bên trong còn có dịch.
- Sau đó vài ngày, dịch mủ bắt đầu chảy ra, người bệnh bắt đầu có cảm giác ngứa ngáy.
- Da dần bị sừng hóa, đóng vảy, cảm giác đau nhức rõ ràng hơn.
- Cảm giác da nóng rát xuất hiện vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ của người bệnh.
Triệu chứng viêm da ở thể mãn tính
Ở giai đoạn mãn tính, tình trạng bệnh và những triệu chứng được thể hiện một cách rõ ràng nhất, nhưng cũng nặng nề nhất và xuất hiện dày đặc hơn. Cụ thể như sau:
- Viêm da cơ địa ở người lớn mãn tính với biểu hiện da khô ráp, nứt nẻ và sừng hóa trên da.
- các vùng da bị tổn thương chuyển sang màu đỏ sẫm, sưng tấy, bắt đầu có những ranh giới rõ ràng hơn với những vùng da ở xung quanh.
- Theo thời gian, những vùng da bị tổn thương bắt đầu có dấu hiệu bội nhiễm da, tăng sinh tế bào quá mức và chồng chất lên nhau,
- Da nứt nẻ, có máu chảy ra, người bệnh cảm thấy ngứa ngáy và nhức nhối dữ dội.
- Một số trường hợp còn có biểu hiện sốt nhẹ, hen suyễn, đau tức ngực, khó thở,...
Nguyên Nhân
Nguyên nhân và biểu hiện bên ngoài của tình trạng viêm da cơ địa ở người lớn được thể hiện khá đa dạng. Người bệnh cần đặc biệt chú ý đến vấn đề này để có hướng phòng tránh và sớm đến bệnh viện để khám sức khỏe.
Giống như những bệnh lý về da liễu, lý do gây tình trạng viêm da cơ địa bệnh lý cũng tương đối phức tạp, là do dị ứng với một nguyên nhân nào đó ngoài môi trường. Các nhà nghiên cứu cũng đã chứng minh có hàng trăm lý do là tác nhân dị ứng có thể gây bệnh viêm da cơ địa cho con người. Trong đó phải kể đến những tác nhân cơ bản như sau:
Do di truyền: Như đã nói ở trên, viêm da cơ địa có tính di truyền giữa các thế hệ có cùng huyết thống với nhau. Tùy vào thể trạng của từng người, mà biểu hiện và thời gian phát bệnh cũng sẽ khác nhau, có người ngay từ khi còn nhỏ đã có dấu hiệu nhưng có người lớn lên mới bị.
- Do dị ứng:
Dị ứng là một trong những nguyên nhân chính và lớn nhất gây nên bệnh viêm da cơ địa cho hầu hết những bệnh nhân hiện nay. Dị ứng có thể bao gồm: Dị ứng thức ăn, dị ứng mỹ phẩm do chứa chất hóa học không tốt cho da, dị ứng hóa chất,... Khi có một tác nhân lạ xâm nhập vào da, cơ thể sẽ có biểu hiện phản ứng tự nhiên kháng lại chúng. Xuất hiện những vết mẩn ngứa, sưng đỏ trên da.
- Sự thay đổi đột ngột của môi trường:
Vào những ngày thời tiết chuyển mùa, giao mùa đồng - xuân, hạ - thu, thu - đông sẽ là thời điểm dễ bị dị ứng nhất. Lúc này thời tiết nóng lạnh thay đổi và cơ thể chưa kịp thích nghi sẽ nhanh chóng phản ứng lại gây bệnh.
- Suy giảm hệ miễn dịch trong cơ thể:
đây cũng có thể là nguyên nhân nhân gây bệnh chính hiện nay. Hệ miễn dịch của con người suy giảm, khiến cho những tác nhân ở bên ngoài xâm nhập vào, bùng phát một số những bệnh lý về hệ hô hấp như hen suyễn, viêm mũi dị ứng,... và biểu hiện của những bệnh này chính là tình trạng dị ứng ở da.
Ngoài ra hệ miễn dịch suy giảm cũng làm giảm chức năng của một số cơ quan trong cơ thể. Khiến cho việc đào thải độc tố bị ngưng trệ tích tụ lại trong cơ thể và phát bệnh ở bên ngoài da da chính là viêm da cơ địa.
- Lối sống thiếu khoa học:
Rất nhiều bệnh nhân được xác định nguyên nhân hình thành bệnh chính là ở lối sống thiếu khoa học. Chúng biểu hiện ở việc, sử dụng quá nhiều các loại chất kích thích, ăn uống không đúng giờ, hay thức khuya, căng thẳng, mệt mỏi, stress, chấn động tinh thần,... cũng có thể gây nên bệnh.
Biến chứng
Về cơ bản, bệnh viêm da cơ địa ở người lớn không gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Tuy nhiên do tính chất mãn tính, kéo dài dai dẳng và rất khó để điều trị khói, khiến cho người bệnh gặp phải nhiều khó khăn và bất tiện trong cuộc sống. Trong trường hợp, người bệnh không điều trị và ngày càng trở nặng hơn, người bệnh có thể phải đối mặt với một số những biến chứng nguy hiểm phải kể đến như:
- Viêm da cơ địa bội nhiễm: Tình trạng này có thể gặp ở thể cấp tính và mãn tính, da bị bệnh, tạo điều kiện cho những vi khuẩn tụ cầu vàng, xâm nhập vào bên trong da. Chúng sẽ phá hủy cấu trúc da và làm tổn thương da hơn nữa. Người bệnh sẽ cảm thấy vô cùng ngứa ngáy, kèm theo những cơn đau rát và sưng nóng.
- Dễ bùng phát một số bệnh về da khác: Các bệnh về da liễu nhìn chung đều có mối tương quan với nhau. Bệnh nhân khi bị viêm da cơ địa ở người lớn rất dễ phát triển thành một bệnh lý về da liễu khác như vảy nến, á sừng,...
- Ảnh hưởng tới sinh hoạt hằng ngày: Những vùng da bị bệnh, thô ráp, ngứa ngáy thậm chí là nứt nẻ, chảy dịch khiến người bệnh rất khó để sinh hoạt, tắm rửa. Đặc biệt là vết thương lại ở những vùng dễ thấy như trên gương mặt, cánh tay, hai chân.
- Ảnh hưởng tới tâm lý: Những cá nhân bị bệnh ở trên gương mặt, cánh tay rất dễ khiến họ cảm thấy ngại ngùng khi giao tiếp, không muốn tiếp xúc với mọi người. Đặc biệt với đối tượng người lớn còn học tập, công việc sẽ mất đi nhiều cơ hội phát triển hơn.
Viêm da cơ địa ở người lớn hiện nay vẫn chưa có một phương pháp chữa bệnh cụ thể nào để điều trị khỏi. Tuy nhiên người bệnh cũng đừng quá lo lắng, nếu bạn mới chỉ ở giai đoạn khởi phát, các vùng da bị bệnh chưa có tính lan rộng thì những phương pháp điều trị hiện này có thể giúp da khỏe mạnh trở lại. Điều này còn yêu cầu người bệnh phải thật sự kiên trì, cố gắng dùng thuốc và kiêng khem một số thứ trong cuộc sống hằng ngày, cơ hội khỏi bệnh cũng rất cao.
Với những người bệnh đã chuyển nặng, các phương pháp chữa bệnh có thể sẽ không mang lại kết quả như mong muốn. Thay vào đó, nó chỉ giúp thuyên giảm triệu chứng và phòng tránh những biến chứng có thể xảy ra. Nhìn chung thì bệnh nhân đều phải kiên trì và cố gắng thực hiện đúng cách chữa mà bác sĩ đã đưa ra.
Phòng ngừa
Trong quá trình điều trị bệnh, các đối tượng cần đặc biệt chú ý đến việc chăm sóc bản thân hằng ngày qua chế độ ăn uống, dinh dưỡng vệ sinh cá nhân bên cạnh việc điều trị. Cụ thể những điều cần lưu ý:
- Người bệnh cần có một khẩu phần ăn dinh dưỡng, hợp lý. Những thực phẩm cần tăng cường trong quá trình điều trị bệnh là rau xanh, trái cây, dưỡng chất từ ngũ cốc, các loại thịt trắng, cá hồi,... Ngoài ra, người bệnh cũng cần tránh dùng những loại đồ ăn dễ bị dị ứng như hải sản, các loại thịt đỏ,...
- Trong thời gian trị bệnh hạn chế tối đa hoặc không dùng là tốt nhất những loại đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức uống có cồn, có gas, chất kích thích,...
- Xây dựng một lối sống khoa học từ việc ăn uống hợp lý, đúng giờ đến nghỉ ngơi, thư giãn, ngủ đủ giấc để tránh stress, căng thẳng và mệt mỏi, lo âu quá mức.
- Vệ sinh cơ thể thường xuyên, sạch sẽ, đặc biệt là những vùng da bị bệnh. Tuy nhiên, tuyệt đối không sử dụng bất cứ một loại mỹ phẩm nào trên vùng da bị bệnh để tránh gây tác dụng phụ, kích ứng da.
- Tuân thủ tuyệt đối theo hướng dẫn và những quy định trong việc điều trị của bác sĩ đã đưa ra.
- Khi áp dụng những bài thuốc Đông y hay mẹo dân gian cần thật sự kiên trì áp dụng một thời gian. Nếu tình trạng không mang lại kết quả tốt có thể đến thăm khám lại bác sĩ để có hướng giải quyết tốt nhất.
Biện pháp chẩn đoán
Việc thăm khám và xác định nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa ở người lớn sẽ có một quy trình nhất định bao gồm chẩn đoán lâm sàng, tiến hành một số những xét nghiệm cần thiết và đưa ra kết luận cuối cùng. Cụ thể như sau:
- Chẩn đoán lâm sàng: Bệnh nhân được thăm khám cơ bản trực tiếp với bác sĩ da liễu. Bác sĩ sẽ hỏi về những biểu hiện mà bạn đang gặp phải thời gian gần đây, tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình, hay những câu hỏi về gần đây bạn có bị dị ứng hay bản thân trước đây có từng bị như thế hay không,...?
- Tiến hành xét nghiệm: Tùy từng trường hợp bệnh nhân mà sẽ được bác sĩ yêu cầu thực hiện một số những xét nghiệm nhất định. Đó có thể là sinh thiết trên da, soi da, xét nghiệm máu,... Mục đích của những phương pháp này là để xác định được căn nguyên và mức độ bệnh hiện tại đã nhiễm trùng vào máu hay chưa.
- Kết luận: Dựa trên những kết quả xét nghiệm da, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận cuối cùng về tình trạng bệnh hiện tại. Và kết hợp với đó là đưa ra hướng điều trị tốt nhất.
Biện pháp điều trị
Tây y dứt điểm nhanh triệu chứng bệnh
Hầu hết trong phác đồ điều trị viêm da cơ địa ở người lớn thì hình thức Tây y được áp dụng nhiều nhất. Tác dụng của Tây y thì gần như ai cũng biết, hiệu quả nhanh, kiểm soát cơn ngứa và những tổn thương không lan rộng ra các vùng da khác.
Tuy nhiên, phương pháp này lại không trị được tận gốc mà rất dễ tái phát sau một thời gian. Thêm vào đó, thuốc Tây lại dễ gây ra những phản ứng phụ không mong muốn. Đặc biệt là những ai bị dị ứng thì lại càng nguy hiểm hơn.
Một số loại thuốc Tây được dùng để trị viêm da cơ địa ở người lớn như:
- Thuốc bôi ngoài da: Thuốc bôi ngoài da có tác dụng chính là để làm mềm da, sát khuẩn, kháng viêm, tiêu diệt vi khuẩn trên bề mặt da với những trường hợp bị nhiễm trùng da. Cụ thể các loại như dung dịch sát khuẩn, dung dịch Bạc Nitrat và Yarish, thuốc mỡ Corticoid, Goudron, thuốc ức chế Calcineurin,... và các loại kem bôi khác.
- Thuốc uống: Trong trường hợp da bị tổn thương nặng sẽ được chỉ định dùng thuốc uống để kết hợp trong ngoài cùng có hiệu quả. Một số loại thuốc uống như: Thuốc chống dị ứng, thuốc kháng Histamin, thuốc uống Corticoid,...
Ngoài việc dùng thuốc thì người bệnh có áp dụng phương pháp liệu pháp ánh sáng để chữa bệnh trong trường hợp bệnh tái phát nhiều lần và các cách điều trị không mang lại hiệu quả như mong muốn. Tuy nhiên cách chữa rất dễ mang lại rủi ro khiến da yếu và dễ bắt nắng hơn, tình trạng lão hóa da cũng mạnh hơn.
Mẹo dân gian chữa viêm da cơ địa tại nhà
Ngoài những phương pháp điều trị chuyên sâu bằng Tây y hay Đông y thì người bệnh cũng có thể áp dụng những mẹo dân dân gian để chữa bệnh tại nhà. Các nguyên liệu được lấy từ thiên nhiên, an toàn. lành tính có thể làm mềm da, sáng da và sát khuẩn tự nhiên.
Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên lạm quá nhiều bởi phương pháp này chỉ có tính thuyển giảm triệu chứng, giảm ngứa, giảm thô ráp và sần sùi chứ không có tác dụng trị khỏi bệnh hoàn toàn.
Các mẹo dân gian chữa bệnh như sau:
- Dùng lá trà xanh: Trong lá trà xanh có rất nhiều chất chống oxy hóa, sát khuẩn và kháng viêm tốt như Epigallocatechin Gallate, Catechin và Polyphenol. Chúng có tác dụng giúp da khỏe mạnh hơn, giảm ngứa, giảm sưng. Người bệnh chỉ cần dùng một nắm lá trà xanh đun cùng 2 lít nước. Đợi đến khi nguội bớt dùng nước đó để rửa lên vùng da bị bệnh hoặc pha loãng với nước lạnh để tắm rửa hằng ngày.
- Dùng tỏi tươi: Tỏi tươi có tác dụng rất tốt trong việc kháng viêm, sát khuẩn và đào thải độc tố, đồng thời hỗ trợ phục hồi da, tránh viêm nhiễm. Hằng ngày bạn dùng vài tép tỏi tươi ép thành nước và bôi lên vùng da bị bệnh. Ngoài ra kết hợp tỏi vào trong các bữa ăn hằng ngày để có hiệu quả tốt nhất.
- Dùng nha đam: Nha đam là một trong những dược liệu dùng để chăm sóc da rất tốt. Trong nha đam có nhiều có dưỡng chất, vitamin C giúp tăng hệ miễn dịch cho da, làm da, dưỡng ẩm hiệu quả. Bạn chủ cần dùng 1 lá nha đam loại bỏ vỏ xanh chỉ dùng thịt lá. Thái nha đam thành từng miếng mỏng và đắp lên vùng da bị bệnh mỗi ngày.
Điều trị toàn diện với phương pháp Đông y
Viêm da cơ địa là bệnh lý viêm da mạn tính, thường tái phát, đặc trưng bởi tình trạng ngứa ngáy, khô da và nổi mẩn đỏ. Đông y xem đây là biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể, liên quan đến các yếu tố như phong, thấp, nhiệt và huyết hư.
Theo Đông y, điều trị viêm da cơ địa ở người lớn cần tập trung vào các mục tiêu sau:
- Khu phong, trừ thấp, thanh nhiệt: Loại bỏ các yếu tố gây bệnh từ bên ngoài và bên trong cơ thể.
- Lương huyết, nhuận táo: Bổ sung máu, dưỡng ẩm, làm dịu da và giảm ngứa.
- Kiện tỳ, ích khí: Tăng cường chức năng tiêu hóa, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
- Bổ thận, tư âm: Bổ sung âm dịch, cải thiện tình trạng khô da và giảm viêm nhiễm.
Dưới đây là một số bài thuốc Đông y thường được sử dụng để điều trị viêm da cơ địa ở người lớn:
Tiêu phong tán:
- Thành phần: Kinh giới, Phòng phong, Xuyên khung, Bạch chỉ, Thương truật, Khổ sâm, Sinh địa, Thục địa, Tri mẫu, Hoàng bá, Cam thảo.
- Cách dùng: Mỗi ngày chỉ dùng 1 thang ở dạng sắc uống. Người bệnh có thể chia thành 2-3 phần để uống dễ hơn.
Long đởm tả can thang:
- Thành phần: Long đởm thảo, Hoàng cầm, Chi tử, Sài hồ, Trạch tả, Mộc thông, Xa tiền tử, Sinh địa, Đương quy, Cam thảo.
- Cách dùng: Mỗi ngày chỉ dùng 1 thang ở dạng sắc uống. Người bệnh có thể chia thành 2-3 phần để uống dễ hơn.
Tứ vật thang gia giảm:
- Thành phần: Đương quy, Bạch thược, Xuyên khung, Thục địa, Sinh địa, Phòng phong, Kinh giới, Bạch tiễn bì, Địa phu tử.
- Cách dùng: Mỗi ngày chỉ dùng 1 thang ở dạng sắc uống. Người bệnh có thể chia thành 2-3 phần để uống dễ hơn.
Bài thuốc đắp ngoài da:
- Thành phần: Hoàng bá, Khổ sâm, Xà sàng tử, Kinh giới, Địa phu tử, Kim ngân hoa.
- Cách dùng: Sắc lấy nước đặc, để nguội rồi dùng gạc thấm đắp lên vùng da bị viêm.
- Chuyên gia
- Cơ sở