Viêm Xoang Mủ

Xoang là cơ quan tập hợp những hốc xương rỗng nằm ở phía bên trong khối xương sọ mặt hay vùng xung quanh mũi và thông với hốc mũi. Bên ngoài, cơ quan này được phủ bởi phần sọ mặt, còn bên trong là các lớp niêm mạc thông với vùng niêm mạc hốc mũi. Chức năng chính của xoang là làm ấm cho không khí sau khi hít vào, tạo độ ẩm, đồng thời lọc các dị nguyên có trong không khí.

Thông thường, lỗ xoang là các khoảng xương rỗng và có độ thông thoáng để dịch do xoang tiết ra và không khí khi đi vào luôn được lưu thông. Tuy nhiên, khi dịch xuất hiện khiến cho hoạt động của xoang bị tắc nghẽn và sự lưu thông này sẽ ngừng trệ.

Viêm xoang mủ chính là thuật ngữ biểu thị tình trạng viêm xoang cấp tính chuyển sang giai đoạn mãn tính. Vùng xoang bị nhiễm trùng, tiết ra mủ xanh, mủ vàng kèm theo mùi hôi khó chịu trong một khoảng thời gian dài. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ra đau nhức âm ỉ, đau đầu, mệt mỏi mà còn dẫn đến nhiều bất cập trong công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Xong mủ có thể gặp ở bất kỳ vị trí nào: Viêm xoang trán, xoang hàm, xoang sàng, xoang bướm,... Hơn nữa, người bệnh còn có thể bị cùng một lúc nhiều loại xoang khác nhau, gọi là viêm đa xoang.

Bệnh viêm xoang khi mới ở giai đoạn khởi phát sẽ có một số dấu hiệu thường thấy như sổ mũi, hắt hơi liên tục, đau nhức mũi, đau họng, đau đầu, đau hốc mắt,... Nếu không được chữa trị kịp thời, tình trạng này sẽ diễn biến nặng hơn và bắt đầu xuất hiện dịch mủ. Lúc này, người bệnh có thể cảm nhận được các triệu chứng như sau:

• Ngạt mũi: Bệnh nhân thường xuyên gặp phải những cơn nghẹt mũi. Hơn nữa, tình trạng này diễn ra ở cả 2 bên mũi khiến bạn khó có thể thở bình thường được. Thậm chí nếu diễn ra nhiều, có thể dẫn đến mất khứu giác tạm thời, không phân biệt được mùi và gây cảm giác khó chịu, ăn uống không ngon và cũng không ngủ tốt được.
• Chảy nước mũi: Khi mắc bệnh xoang mủ, tình trạng chảy dịch nhầy ở mũi thường diễn ra kèm theo mủ vàng, xanh có mùi hôi khó chịu mà bạn có thể trực tiếp quan sát được. Trong nhiều trường hợp dịch mũi còn chảy trực tiếp xuống cổ họng và gây viêm nhiễm tại họng, viêm amidan và làm hơi thở có xuất hiện mùi hôi.
• Đau nhức khắp vùng mặt: Khi dịch mủ tích tụ ở hầu hết các xoang vùng mặt thì người bệnh có thể gặp phải tình trạng cơ mặt đau nhức, co thắt với tần suất ngày càng gia tăng. Đặc biệt thường gặp vào thời điểm sáng sớm khi dịch mủ trong xoang đang còn nhiều.
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược: Người mắc bệnh viêm xoang mủ thường trong trạng thái lo lắng, bồn chồn về bệnh, dẫn đến ăn ngủ không ngon, mệt mỏi và thiếu sức sống. Điều này còn dẫn đến sự thay đổi của tâm trạng, đảo lộn các thói quen sinh hoạt, thậm chí là suy giảm trí nhớ và giảm khả năng tập trung.

Ngoài những triệu chứng điển hình trên, tình trạng xoang mủ còn có thể khiến người bệnh gặp phải những cơn đau nhức tai, ù tai, sốt, buồn nôn hoặc nôn, đau nhức đầu, nhức mắt và chảy nước mắt,... Hơn nữa, bệnh lý này tiềm tàng rất nhiều biến chứng nguy hiểm, bởi vậy bạn nên thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.

Thông thường nguyên nhân gây viêm xoang mủ là do người bệnh không điều trị dứt điểm tình trạng viêm xoang cấp tính ngay từ giai đoạn khởi phát. Ngoài ra, nếu không chú ý phòng tránh tốt, bệnh cũng có thể do một số yếu tố khác gây ra như sau:

• Môi trường sống ô nhiễm: Người bệnh thường xuyên tiếp xúc với không khí ô nhiễm, nhiều khói bụi và chất độc hại, tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây hại xâm nhập vào cơ thể. Bên cạnh đó, việc mắc kèm theo một số bệnh lý về đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi,... dễ dẫn tới tình trạng xoang mủ.
• Biến chứng viêm xoang cấp: Bệnh lý này nếu không được chữa trị kịp thời và đúng phác đồ điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, điển hình là viêm xoang mủ.
• Biến chứng tiểu phẫu đường hô hấp: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến hàng đầu của bệnh xoang mủ. Cụ thể nếu những bệnh nhân có polyp hoặc khối u trong mũi từng thực hiện các tiểu phẫu không được làm đúng theo quy trình và đảm bảo vệ sinh các dụng cũ kỹ càng rất dễ bị nhiễm trùng.
• Viêm lan tỏa: Người bệnh bị nhiễm trùng ở vùng tai nhưng không được diệt khuẩn và xử lý đúng cách, rất dễ làm lây lan sang các xoang khác và gây viêm mủ. Để ngăn chặn nguy cơ này, bạn cần chủ động thăm khám và điều trị theo yêu cầu của bác sĩ khi thấy các dấu hiệu bất thường ở các xoang và tai.
• Dị ứng: Vào thời điểm chuyển mùa và thay đổi thời tiết, những đối tượng có tiền sử dị ứng rất dễ tái phát và gây ra tình trạng viêm xoang mủ. Bên cạnh đó, nếu có thêm lông chó mèo hoặc bụi phấn hoa, mức độ dị ứng sẽ càng nghiêm trọng hơn.

Bệnh viêm xoang mủ cũng có thể xuất hiện do virus và vi khuẩn xâm nhập vào đường thở gây nên. Bởi vậy, bệnh sẽ không quá nguy hiểm và có thể chữa khỏi nếu được điều trị sớm và kịp thời loại bỏ các tác nhân gây bệnh.

Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan không đi thăm khám và điều trị đúng cách thì tình trạng xoang mủ hoàn toàn có thể trở nặng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn. Cụ thể, bệnh có thể kéo theo một số mối nguy hại liên quan như sau:

• Vi khuẩn từ khu vực xoang lan tỏa đến vùng mắt gây ra viêm tấy tại hốc mắt và suy giảm thị lực. Từ đó, dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng như: Viêm mí mắt, viêm túi lệ, viêm kết mạc, viêm dây thần kinh thị giác,...
• Vi khuẩn có thể di chuyển thông giữa các vị trí xoang khác nhau, từ đây gây ra viêm tắc tĩnh mạch và nhiễm khuẩn huyết. Điều này hoàn toàn có thể khiến người bệnh mắc các bệnh khác về đường hô hấp như: Viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm họng, viêm phế quản,...
• Vi khuẩn đi qua hàng rào máu não và di chuyển đến hệ thần kinh, từ đó dẫn đến các tổ chức áp xe trong hoặc ngoài màng cứng. Chính vì vậy, người bệnh hoàn toàn có thể nhập viện trong tình trạng hôn mê hoặc sốt do bị viêm tắc tĩnh mạch, viêm màng não, áp xe não,...

Như vậy có thể thấy viêm xoang mủ là bệnh lý vô cùng nguy hiểm và tác động cực kỳ xấu đến sức khỏe người bệnh. Bởi vậy, bạn nên đến bệnh viện thăm khám và điều trị theo đúng phác đồ bác sĩ đã chỉ định, tránh để xuất hiện các biến chứng.

Viêm xoang mủ gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tập trung làm việc. Chính vì vậy, bạn nên chú ý thực hiện theo một số biện pháp dưới đây để phòng ngừa bệnh ngay từ bây giờ.

• Lựa chọn sinh sống trong một môi trường trong lành, tránh xa những nơi có nguồn không khí ô nhiễm, nhiều khói bụi.
• Những người có tiền sử dị ứng nên tránh tiếp xúc với các loại phấn hoa và lông động vật.
• Trong trường hợp cần ra ngoài nhiều hoặc không thể thay đổi môi trường sống trong lành, bạn cần chú ý đeo khẩu trang khi tiếp xúc với yếu tố nguy cơ gây bệnh.
• Vào những thời điểm chuyển giao mùa hoặc có không khí lạnh, bạn nên chủ động giữ ấm cho cơ thể và bảo vệ đường hô hấp cẩn thận.
• Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ đường hô hấp, tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển.
• Nếu có điều kiện nên trang bị cho phòng ngủ và phòng làm việc một số thiết bị như máy tạo độ ẩm, máy lọc không khí,...
• Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, ăn uống sạch sẽ. Đồng thời chú ý cân bằng giữa các nhóm chất và hạn chế sử dụng thường xuyên các chất kích thích, đặc biệt là thuốc lá.
• Luyện tập thể dục thể thao đều đặn để tăng cường độ dẻo dai và sức khỏe cho cơ thể.
• Ngoài ra, đi khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn sớm và có những biện pháp điều trị phù hợp.

Theo lời khuyên từ các chuyên gia trong lĩnh vực Tai Mũi Họng, muốn điều trị dứt điểm bệnh viêm xoang mủ, người bệnh cần đi thăm khám sớm ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường. Đồng thời nghiêm túc thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị. Hiện nay đang có một số cách chữa được áp dụng phổ biến như sau:

Mẹo cải thiện viêm xoang mủ tại nhà

Các mẹo dân gian có khả giúp giảm nhanh các triệu chứng đau nhức, khó chịu tại xoang. Tuy nhiên, phương pháp này không được xem là cách điều trị riêng biệt mà người bệnh cần kết hợp thêm với thuốc Tây để đạt được kết quả tốt hơn.

Lá trầu không

Lá trầu không là dược liệu có khả năng sát khuẩn rất tốt, chính vì vậy thường được dùng trong các bài thuốc điều trị nhiễm trùng. Đối với tình trạng xoang mủ, vị thuốc xông hơi này sẽ giúp đường hô hấp được thông thoáng và đẩy các dịch bẩn ra bên ngoài.

Hướng dẫn thực hiện:

• Bạn chuẩn bị 10 lá trầu không và 2 thìa muối trắng.
• Lá trầu không đem rửa thật sạch rồi vò nhẹ và cho vào vào một chiếc cốc sạch.
• Thêm muối trắng và nước đun sôi vào.
• Tiếp đó dùng một tấm vải sạch đục sẵn 1 lỗ nhỏ để che bề mặt cốc.
• Người bệnh đưa mũi sát lại gần lỗ nhỏ và hít thở đều, lưu ý giữ khoảng cách, tránh để bị nóng quá.

Lá bạc hà

Được biết lá bạc hà có tính mát và sát khuẩn mạnh, bởi vậy rất phù hợp sử dụng cho người bệnh bị viêm xoang mủ. Cụ thể giúp cải thiện các triệu chứng ngạt mũi và làm sạch dịch nhờn nhanh chóng.

Hướng dẫn thực hiện:

• Người bệnh chuẩn bị 3 - 4 giọt lá bạc hà nhỏ vào máy và bật chế độ xông phòng.
• Ngồi trong phòng khoảng 15 - 20 phút, không cần đưa mũi lại gần máy vẫn có thể mang lại kết quả tốt.

Nước muối loãng 

Nước muối loãng pha ấm hay nước muối sinh lý đều có khả năng sát khuẩn cao. Chúng không chỉ giúp làm sạch khoang mũi mà còn loại bỏ mọi chất dịch nhầy ra ngoài. Hơn nữa còn có công dụng tiêu diệt vi khuẩn và tiêu viêm trong ổ xoang vô cùng hiệu quả.

Hướng dẫn thực hiện:

• Người bệnh tự pha nước muối loãng hoặc mua nước muối sinh lý 0.1% tại các hiệu thuốc.
• Tiến hành rửa mũi bằng cách dùng tăm bông thấm nước muối, rồi đưa sâu vào trong để làm sạch.

Thuốc Tây trị bệnh xoang mủ

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh viêm xoang mủ sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh để tiêu diệt các vi khuẩn đang hoạt động trong xoang. Phương pháp này giúp điều trị nhanh chóng và kiểm soát tốt các triệu chứng lâm sàng của bệnh.

Một số loại thuốc kháng sinh phổ biến được kê đơn gồm có: Amoxicillin, Trimethoprim, Sulfamethoxazole,... Bên cạnh đó, tùy theo thể trạng của người bệnh và mức độ bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số loại thuốc hỗ trợ cho quá trình điều trị như:

• Thuốc giảm đau (Aspirin): Giúp đẩy lùi và cải thiện các triệu chứng đau nhức do các bệnh lý ở vùng mũi, vùng mặt hay đầu,... gây ra.
• Thuốc kháng Histamin: Thuốc có khả năng ức chế Histamin hình thành do phản ứng quá mẫn cảm của hệ miễn dịch trước các tác nhân gây dị ứng.
• Thuốc Steroid dạng xịt: Người bệnh sử dụng xịt trực tiếp vào vùng mũi để giảm nghẹt mũi, thông xoang nhanh chóng, hiệu quả. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm nên người bệnh chỉ nên dùng liên tục dưới 1 tuần.
• Thuốc Corticoid: Thuốc này ở dạng xịt hoặc dạng uống đều giúp cải thiện nhanh chóng các triệu chứng sổ mũi, ngứa mũi, thông mũi và giảm ứ tắc các xoang.

Ngoài ra, sau khi thăm khám và chẩn đoán kỹ càng, nếu bác sĩ xác định viêm xoang mủ gây ra do tình trạng cảm cúm thì bạn có thể được chỉ định sử dụng thêm một số loại thuốc như Chlorpheniramine, Paracetamol,... Điều này nhằm mục đích loại bỏ dứt điểm các tác nhân gây bệnh.

Nhìn chung, việc sử dụng các loại thuốc Tây giúp đẩy lùi nhanh chóng các biểu hiện lâm sàng của bệnh như đau đầu, viêm tắc mũi, hắt hơi,... Tuy nhiên nếu người bệnh lạm dụng trong thời gian dài có thể dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như đau dạ dày, suy gan thận, bệnh tim mạch,...

Can thiệp ngoại khoa

Trong trường hợp việc uống thuốc không đem lại hiệu quả điều trị như mong muốn, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các phương pháp can thiệp ngoại khoa. Gồm có:

• Phương pháp phun khí dung.
• Chọc xoang hàm nhằm hút dịch mủ và vệ sinh sạch sẽ vùng xoang.
• Thủ thuật Proetz hút mủ bằng áp lực âm, hoàn toàn không gây chảy máu.

Tuy nhiên, các biện pháp can thiệp ngoại khoa chỉ có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh tạm thời. Người bệnh vẫn cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để điều trị tận gốc và ngăn bệnh tái phát.

Viêm xoang mủ là bệnh lý diễn biến từ tình trạng viêm cấp tính gây ra nhiều tác động xấu cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hơn nữa tiềm tàng rất nhiều nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy, bạn nên chủ động thăm khám và điều trị sớm khi phát hiện cơ thể xuất hiện những triệu chứng bất thường.