Chỉ Số Acid Uric Thế Nào Là Bình Thường – Bất Thường?

Chỉ số acid uric bình thường sẽ không gây ảnh hưởng xấu sức khỏe nên bạn không cần quá lo lắng. Trường hợp chỉ số acid uric cao hoặc thấp hơn mức an toàn được xác định là bất thường. Lúc này, bạn cần thăm khám chuyên khoa để được hướng dẫn xử lý đúng cách, nếu để tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Chỉ số acid uric là gì? Thế nào là bình thường và bất thường

Acid uric là chất được hình thành khi cơ thể phân hủy nhân purin có trong thực phẩm. Thông thường, loại acid này sẽ được hòa tan trong máu và lọc thải ra ngoài thông qua thận. Ngoài ra, chúng còn được đào thải thông qua đường tiêu hóa và tuyến mồ hôi. Chế độ ăn uống tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa nhân purin hoặc chức năng lọc thải của thận bị suy giảm là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tăng acid uric trong máu. Khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng sẽ tích tụ tại khớp hoặc mô mềm và gây ra một số vấn đề về sức khỏe.

+ Trường hợp chỉ số acid uric bình thường

Chuyên gia cho biết, trong cơ thể luôn duy trì một lượng acid uric nhất định với chức năng chính là chống oxy hóa và tăng cường bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, nồng độ này ở mức khá thấp. Khi làm xét nghiệm chuyên khoa, nếu nồng độ acid uric trong máu ở mức an toàn thì đây là điều bình thường và bạn không cần lo lắng. Thông thường, chỉ số acid uric an toàn ở nam và nữ sẽ khác nhau. Cụ thể là:

• Nồng độ acid uric bình thường ở nam giới sẽ dao động từ 1.5 – 5.0mg/dl, tổng lượng acid uric bình thường trong cơ thể là 1200mg.
• Nồng độ acid uric bình thường ở nữ giới ở mức bình thường sẽ dao động từ 1 – 4.0mg/dl, tổng lượng acid uric bình thường trong cơ thể là 600mg.

+ Trường hợp chỉ số acid uric bất thường

Chỉ số acid uric bất thường là hiện tượng tăng cao hoặc giảm thấp bất thường của nồng độ acid uric trong máu. Tình trạng này xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa quá trình cung cấp và đào thải. Nếu chỉ số acid uric trong máu tăng cao hoặc giảm thấp trong thời gian dài sẽ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Vì thế, bạn không được chủ quan trong việc thăm khám và xử lý.

• Nồng độ acid uric thấp được xác định là dưới 2.5mg/dl đối với nam và dưới 1.5mg/dl đối với nữ
• Nồng độ acid uric cao được xác định là trên 7.0mg/dl đối với nam và trên 6.0mg/dl đối với nữ

Chỉ số acid uric bất thường do đâu?

Bất thường trong chỉ số acid uric có thể xảy ra do tác động của một số nguyên nhân như môi trường, chế độ ăn uống, điều kiện sức khỏe,… Ngoài ra, đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là một số bệnh lý gây ảnh hưởng đến nồng độ acid uric bên trong cơ thể bạn có thể tham khảo:

– Trường hợp acid uric cao

• Bệnh gout: Khoảng 4% trường hợp bị tăng acid uric trong máu tiến triển thành bệnh gout. Lúc này, acid uric sẽ tích tụ tại khớp dưới dạng tinh thể muối và kích thích phản ứng viêm xảy ra. Lúc này, cơn gout cấp sẽ khởi phát với triệu chứng là đau nhức dữ dội, viêm sưng và tấy đỏ tại khớp.
• Bệnh thận: Acid uric không được đào thải hết sẽ dần tích tụ tại thận và hình thành nên sỏi thận. Thống kê y khoa cho thấy, có khoảng 14% trường hợp bị gout tiến triển sang bệnh sỏi thận. Một số triệu chứng của bệnh lý này là đau lưng dưới, tiểu rắt, tiểu ra máu,…
• Tăng huyết áp: Mắc bệnh huyết áp cũng có ảnh hưởng đến chỉ số acid uric trong máu. Điều trị acid uric cao sẽ đồng thời làm giảm nồng độ acid uric trong máu và trì hoãn các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp. Nhưng nếu bạn sử dụng thuốc điều trị huyết áp cũng có thể làm tăng acid uric trong máu.
• Bệnh tim: Khi nồng độ acid uric trong máu ở mức quá cao sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành hoặc suy tim sung huyết. Thống kê y khoa cho thấy, có khoảng 50% trường hợp nhập viện và tử vong do suy tim kèm theo tăng acid uric trong máu
• Tiểu đường loại 2: Tăng acid uric trong máu nhưng không có triệu chứng của bệnh gout thì khả năng cao là liên quan đến bệnh tiểu đường loại 2. Một vài nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra, hoạt động của tuyến tụy sẽ bị ảnh hưởng khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao và gây ra tình trạng kháng insulin.
• Bệnh lý khác: Tăng acid uric trong máu cũng có thể là do ung thư di căn, hóa trị điều trị ung thư, mắc bệnh bạch cầu hoặc bệnh đau tủy, nhồi máu cơ tim, co giật động kinh,…

– Trường hợp acid uric thấp

• Hội chứng Fanconi: Hội chứng Fanconi đã gây ảnh hưởng đến hoạt động của ống lọc của thận. Đây là hội chứng di truyền khá hiếm gặp với triệu chứng đặc trưng là khát nước, đi tiểu nhiều, còi xương, gặp vấn đề về thận,…
• Bệnh Wilson: Đây cũng là hội chứng di truyền khá hiếm gặp. Bạn có thể nhận biết bệnh lý này thông qua các dấu hiệu như giảm acid uric trong máu, tích tụ chất lỏng ở chân và bụng, chán ăn, vàng da,…
• Ngộ độc chì: Tình trạng này xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với chì trong thời gian dài (vài tháng hoặc vài năm). Ngộ độc chì gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và rất khó nhận biết ở giai đoạn đầu, chỉ biểu hiện ra bên ngoài khi đã nghiêm trọng. Một số triệu chứng mà bạn phải đối mặt khi bị ngộ độc chì là chán ăn, gầy sút cân, mệt mỏi, đau bụng, co giật,…

Với những thông tin trên thì ta thấy được, chỉ số acid uric cao hay thấp đều có liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu có chỉ số acid uric trong máu thuộc nhóm bất thường, bạn cần thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán bệnh lý và hướng dẫn điều trị đúng cách.

Cách điều chỉnh chỉ số acid uric bất thường

Khi có chỉ số acid uric trong máu bất thường, bạn cần chủ động điều chỉnh lại lối sống sinh hoạt và chế độ ăn uống hàng ngày để cải thiện. Việc duy trì chỉ số acid uric ở mức an toàn sẽ giúp bạn phòng ngừa được nhiều bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là các cách điều chỉnh chỉ số acid uric bất thường bạn có thể tham khảo:

Thay đổi chế độ ăn uống

Thay đổi chế độ ăn uống là một trong những cách hạ acid uric trong máu rất an toàn và hiệu quả. Một số điều cần lưu ý trong chế độ ăn uống dành cho người bị tăng acid uric trong máu là:

• Tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều nhân purin và làm tăng acid uric trong máu như thịt đỏ, nội tạng động vật, cá biển, động vật có vỏ, nấm, súp lơ trắng, đậu xanh,…

• Tiêu thụ thực phẩm nhiều đường là nguyên nhân tiềm ẩn gây tăng acid uric trong máu. Vì các loại đường trong thực phẩm đều có nguồn gốc từ siro ngô và có hàm lượng fructose rất cao. Tốt nhất, chế độ ăn uống hàng ngày của bạn nên tránh tiêu thụ thực phẩm chứa đường hoặc ít đường. Hãy kiểm tra kỹ thành phần của thực phẩm được in trên bao bì trước khi sử dụng.
• Tăng cường bổ sung chất xơ vào thực đơn ăn uống hàng ngày để tăng đào thải acid uric ra ngoài cơ thể. Đồng thời, thói quen ăn nhiều chất xơ còn hỗ trợ cân bằng lượng đường và insulin trong máu. Một số loại thực phẩm giàu chất xơ mà bạn nên tiêu thụ là rau củ, trái cây tươi, lúa mạch, yến mạch, quả hạch,…

Uống nhiều nước

Khi có nồng độ acid uric trong máu cao vượt mức cho phép, bạn nên tăng cường bổ sung nước cho cơ thể mỗi ngày. Cách này có tác dụng cải thiện chức năng thận và tăng đào thải acid uric thông qua nước tiểu. Vì thế, bạn nên hình thành cho bản thân thói quen mang theo nước bên mình và uống thường xuyên khi bị tăng acid uric trong máu.

Tuyệt đối không sử dụng nhóm đồ uống chứa cồn như rượu, bia,… Tiêu thụ nhiều đồ uống có cồn sẽ khiến cơ thể bị mất nước và dẫn đến tình trạng tăng acid uric trong máu. Vì lúc này thận đang ưu tiên loại bỏ chất cồn trong máu thay cho việc loại bỏ acid uric hay các chất thải khác. Nếu bạn sử dụng phải một số loại rượu chứa nhân purin cũng sẽ khiến nồng độ acid uric tăng lên.

Giảm cân

Trọng lượng cơ thể cũng ảnh hưởng rất lớn đến chỉ số acid uric trong máu. Thông thường, tế bào mỡ sẽ tạo ra nhiều acid uric hơn tế bào cơ. Vì thế, những người bị thừa cân sẽ có chỉ số acid uric cao hơn bình thường. Nếu đang bị thừa cân kèm theo chỉ số acid uric tăng cao, bạn nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn điều chỉnh lại chế độ ăn uống. Bên cạnh đó, bạn cũng nên dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày để cải thiện cân nặng một cách an toàn.

Tránh căng thẳng

Căng thẳng hay mất ngủ cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn chỉ số acid uric. Để cải thiện tình trạng này, bạn cần chủ động có các biện pháp giải tỏa căng thẳng như thư giãn, thiền định, tập yoga,… Để tránh bị căng thẳng kéo dài bạn nên sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi cho hợp lý, ngủ đúng giờ và đủ giấc, trao đổi với bác sĩ tâm lý nếu bị khó ngủ kéo dài,…

Hạn chế sử dụng một số loại thuốc

Chỉ số acid uric cũng có thể bị rối loạn khi bạn sử dụng thuốc điều trị bệnh hoặc thực phẩm chức năng. Ví dụ như thuốc lợi tiểu, thuốc hóa trị, thuốc ức chế miễn dịch Aspirin,… Khi sử dụng các loại thuốc này, bạn cần trao đổi kỹ với bác sĩ chuyên khoa về liều lượng cũng như thời gian sử dụng thuốc. Nếu muốn thay đổi loại thuốc điều trị, bạn cũng nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Cân bằng insulin

Khi có chỉ số acid uric bất thường, bạn cũng nên làm kiểm tra lượng đường trong máu. Với những người bị tiểu đường loại 2 sẽ có nồng độ insulin trong máu rất cao. Điều này cũng đã dẫn đến tình trạng tăng acid uric trong máu và tăng cân. Nếu đang bị tiểu đường, bạn nên kiểm tra insulin thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ để xem mức độ tiến triển của bệnh và đưa ra kế hoạch điều trị cho phù hợp.

Bài viết trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về chỉ số acid uric bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Chỉ số acid uric cũng đánh giá được tình trạng sức khỏe của cơ thể. Vì thế, kỹ thuật xét nghiệm acid uric đã được áp dụng phổ biến trong y khoa để chẩn đoán một số bệnh lý như gout, bệnh thận,…