Bệnh Gout

Tổng quan

Bệnh gout là một dạng viêm khớp phức tạp và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Cơn gút cấp thường xuất hiện đột ngột vào nửa đêm với tình trạng một hoặc nhiều khớp sưng, nóng đỏ và đau dữ dội. Bệnh không điều trị thời có thể dẫn tới biến dạng khớp, bại liệt, suy thận,.... Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu là tiền đề quan trọng để tìm ra cách điều trị bệnh phù hợp.

Định nghĩa

Bệnh gout (gút) hay còn gọi là thống phong, xảy ra do chứng rối loạn chuyển hoá nhân purin trong thận. Khi thận không đào thải được toàn bộ axit uric ra khỏi cơ thể sẽ lắng đọng lại và hình thành các tinh thể muối urat. Tinh thể ura đọng lại các khớp xương và mô gây viêm.

Bệnh gút biểu hiện đặc trưng là những cơn viêm đau khớp cấp tái phát. Bệnh có khuynh hướng đau khi chuyển mùa, khi người bệnh ăn nhiều thực phẩm chứa đạm, đau nhức giữa đêm và sưng đỏ các khớp. Vị trí viêm khớp chủ yếu là ngón chân, ngón tay, đầu gối, mắt cá,..

Hiện ngay, gout ngày càng phổ biến, chiếm khoảng ⅓ tổng số lượng bệnh nhân đến khám các vấn đề về xương khớp. Đáng chú ý, người mắc bệnh gout ngày càng trẻ hoá. Theo thống kê, cứ 4 người mắc bệnh gout thì có tới 1 đến 2 người trong độ tuổi 30 - 40 tuổi và tỷ lệ này ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, đa số người bệnh gout thường xem nhẹ tình trạng bệnh, không tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ. Nhiều người chỉ dùng thuốc khi có triệu chứng sưng đau khớp. Sau khi thấy tình trạng cải thiện thì tự ý bỏ thuốc.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Bệnh gout phổ biến với những cơn đau về đêm. Với những đợt bệnh cấp tính, cơn đau chỉ diễn ra trong vài giờ hoặc trong 1 - 2 ngày. Đối với trường hợp bệnh lâu năm, mỗi đợt bùng phát có thể kéo dài tới vài tuần.

Bệnh gout được chia thành 3 giai đoạn với những triệu chứng cụ thể như sau:

  • Giai đoạn 1: Lúc này người bệnh không cảm nhận được rõ ràng những triệu chứng bệnh gout nhưng nồng độ axit uric đã cao hơn so với bình thường. Cơn đau chỉ xuất hiện và biến mất trong phút chốc. Người bệnh dễ nhầm lẫn cơn đau bệnh gout với cơn đau nhức xương khớp thông thường.
  • Giai đoạn 2: Lúc này nồng độ axit uric đã rất cao, tinh thể bắt đầu hình thành cục u ở ngón chân. Trong giai đoạn này, cơn đau rõ ràng và kéo dài hơn. Một số vùng khớp bị nóng, sưng đỏ và đau nghiêm trọng khi di chuyển và đụng vào (va chạm nhẹ với ga giường cũng gây đau).
  • Giai đoạn 3: Người bệnh cảm nhận rõ ràng những khối chất nổi dưới da do tinh thể axit uric tấn công mạnh mẽ hơn. Cơn đau lan sang các vùng khớp lân cận và cản trở khả năng di chuyển. Nếu tình trạng này diễn biến kéo dài, không được điều trị kịp thời sẽ gây phá huỷ sụn, nhiễm trùng, biến dạng khớp.

Điều trị bệnh gout ở giai đoạn 1 hoặc 2 là không khó. Trường hợp bệnh nhân chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị sẽ đối mặt với nguy cơ tổn thương khớp vĩnh viễn như biến dạng khớp, giảm chức năng vận động, thậm chí tàn phế.

Đặc biệt khi hạt tophi bị vỡ, nguy cơ vi khuẩn xâm nhập rất cao và gây viêm khớp, nhiễm khuẩn trong cơ thể. Do đó khi có biểu hiện sốt, người bệnh cần lập tức nhập viện để loại bỏ nguy cơ viêm khớp do nhiễm trùng.

Thói quen sử dụng thuốc giảm đau của một bộ phận không nhỏ người bệnh là tiền đề dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hoá, loãng xương, gãy xương, đái tháo đường, nhồi máu cơ tim.

Nguyên Nhân

Nguyên nhân chính gây bệnh gout là do cơ thể hấp thụ quá nhiều thực phẩm chứa nhiều purin như thịt bổ, nội tạng động bật, hải sản, đồ uống có cồn,... Bên cạnh đó những yếu tố nguy cơ khiến bệnh gout bùng phát gồm có:

  • Thừa cân: Theo một số nghiên cứu chỉ ra rằng, người bị béo phì có nguy cơ mắc bệnh gout cao gấp 5 lần người bình thường.
  • Tuổi và giới tính: Bệnh gout xảy ra thường xuyên ở nam giới ở độ tuổi từ 30 - 50. Nữ giới cũng gặp tình trạng này sau thời kỳ mãn kinh do nồng độ acid uric lúc này tăng cao xấp xỉ nam giới.
  • Bệnh lý: Một số trường hợp tăng acid uric liên quan tới một số bệnh chuyển hoá khác như: Đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu,..
  • Do ảnh hưởng của một số loại thuốc: Việc lạm dụng các loại thuốc như Aspirin liều thấp và một số loại thuốc lợi tiểu thiazid, thuốc ức chế men chuyển (ACE),... khiến các tinh thể acid uric sản sinh mạnh gây gout.
  • Di truyền: Nếu các thành viên trong gia đình từng bị gout thì nguy cơ mắc bệnh là rất cao. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, một số người bẩm sinh có một loại gen khiến cơ thể sản sinh ra nhiều acid uric hơn so với bình thường.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Nguyên tắc điều trị bệnh gout là loại bỏ tình trạng viêm khi xuất hiện cơn gout cấp; Dự phòng tái phát các cơn đau gout và tình trạng lắng đọng các tinh thể urat; Phòng ngừa biến chứng thông qua việc kiểm soát chặt chẽ nồng độ axit urc trong máu dưới 360mmol/l (60 mg/l) trong trường hợp chưa xuất hiện hạt tophi và dưới 320 mmol/l (50 mg/l) với trường hợp đã có tophi.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị bệnh gout phổ biến nhất hiện nay:

Thuốc Tây điều trị gout

Thuốc trị gout có rất nhiều loại, tuy nhiên tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phù hợp:

  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Bao gồm các thuốc không kê đơn như ibuprofen (Advil, Motrin IB, những loại khác) và naproxen sodium (Aleve); Các loại thuốc NSAID theo toa mạnh hơn như indomethacin (Indocin, Tivorbex) hoặc celecoxib (Celebrex). NSAID có nguy cơ gây đau dạ dày, chảy máu và loét dạ dày
  • Thuốc Colchicine: Một số loại thuốc colchicine bác sĩ thường chỉ định là: Colcrys, Gloperba, Mitigare giúp giảm cơn đau gút hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc có thể tiềm ẩn một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
  • Thuốc corticoid: Thuốc có thể ở dạng thuốc viên, hoặc chúng có thể sử dụng để tiêm trực tiếp vào khớp. Tác dụng phụ của corticosteroid là thay đổi tâm trạng, tăng lượng đường trong máu và tăng huyết áp.
  • Thuốc ngăn chặn sản xuất axit uric: Phổ biến có nhóm thuốc allopurinol (Aloprim, Lopurin, Zyloprim) và febuxostat (Uloric) giúp hạn chế sản sinh axit uric. Tuy nhiên thuốc có thể gây ra tác dụng phụ sốt, phát ban viêm gan và các vấn đề về thận. 
  • Thuốc tăng đào thải axit uric: Sử dụng thuốc probenecid giúp cải thiện khả năng đào thải axit uric ra khỏi cơ thể của thận. Chú ý nguy cơ phát ban, đau dạ dày và sỏi thận.

Điều trị bệnh gout tại nhà bằng mẹo dân gian

Ở giai đoạn đầu, khi các triệu chứng chưa quá nghiêm trọng thì nhiều người đã lựa chọn phương pháp điều trị gout tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên. Ưu điểm của phương pháp này là đem lại hiệu quả đáng kể mà vẫn đảm bảo an toàn, không gây tác dụng phụ cho sức khỏe.

  • Chữa gout bằng lá lốt: 

Theo Y học cổ truyền, lá lốt có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh gout hiệu quả. Bởi lá lốt có vị cay, tính ấm có chứa các hoạt chất tốt giúp kháng khuẩn, chống viêm, phụ hồi nhanh các tổn thương tại khớp do gout.

Chữa gout bằng lá lốt bằng cách, mỗi ngày người bệnh lấy 5 - 10g lá lốt đã phơi khô sắc nước uống và nấu thêm phần lá tươi để ngâm chân.

  • Tía tô chữa gout

Tía tô là loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày nhưng ít ai biết rằng đây là loại dược liệu chữa gout cực hiệu quả. Các nghiên cứu chỉ ra rằng trong lá lốt có chứa nhiều vitamin A, C, sắt tinh dầu và canxi giúp lợi tiểu, cải thiện nồng độ axit uric trong máu hiệu quả.

Người bệnh gout có thể sử dụng lá tía tô đun nước uống hàng ngày. Bởi các hoạt chất trong tía tô có tác dụng giảm đau, tiêu sưng, chống viêm hiệu quả. 

  • Chữa gout bằng đậu xanh 

Bên cạnh việc chứa những axit béo không no và rất nhiều khoáng chất tốt cho cơ thể, đậu xanh còn được ghi nhận trong điều trị bệnh gout. Theo Đông y, đậu xanh có vị ngọt, tính hàn, tác dụng thanh nhiệt và trừ nhiệt, làm dịu nhanh cơn đau nhức, làm lành tổn thương, khắc phục tình trạng viêm.

Chúng ta có thể chữa gout từ đậu xanh bằng cách lấy đậu xanh ninh nhừ, sử dụng hai lần vào sáng tối liên tục trong vòng 1 tuần. Sau đó, bạn sẽ cảm nhận rõ tình trạng sưng đau do gout giảm đáng kể.

  • Chữa gout bằng cây sói rừng

Cây sói rừng được các chuyên gia y học cổ truyền đánh giá cao trong điều trị bệnh gout. Người bệnh lấy 15 - 30mg lá sói rừng đem đi sắc nước uống hoặc tán thành bột và uống với rượu liên tục trong 3 tháng.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Gout là căn bệnh liên quan tới hoạt động chuyển hoá sâu bên trong cơ thể và bị ảnh hưởng trực tiếp từ chế độ ăn uống. Do đó, để quá trình điều trị bệnh gout mang lại hiệu quả cao, người bệnh nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Cụ thể

Người bị gout nên ăn gì?

  • Bổ sung đầy đủ trái cây và rau củ có hàm lượng vitamin cao như các loại rau xanh, hoa quả giàu vitamin C,...giúp tăng cường hoạt động đào thải acid uric trong máu ra ngoài cơ thể hiệu quả hơn.
  • Thay thế các loại tinh bột xấu bằng nhóm tinh bột có lợi cho bệnh nhân gout như mì, phở, bún, khoai, bánh mì, ngũ cốc,...
  • Uống nhiều nước lọc, nước trái cây, các loại trà thảo mộc hỗ trợ hoạt động đào thải acid uric.
  • Bổ sung nhóm đạm là các loại thịt trắng như thịt cá sông, lườn gà, thịt heo,... với định lượng 50 - 100g protein mỗi ngày

Người bệnh gout không nên ăn gì?

Để tình trạng bệnh gout không tiến triển nặng, người bệnh nên kiêng ăn nhóm thực phẩm có hàm lượng purin cao như nội tạng động vật, thịt bò, thịt thú rừng,... Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý tránh xa một số loại thực phẩm sau:

  • Hải sản như ốc, sò, tôm cua,... đây là nhóm thực phẩm giàu đạm, là “kẻ thù” số 1 gây ra cơn đau cấp tính cho người bệnh gout.
  • Kiêng ăn các loại nấm, hoa quả và rau sấy,....
  • Hạn chế sử dụng các loại gia vị như ớt, hạt tiêu, bột, cà phê,... vào thức ăn để tránh làm bệnh gout tái phát.

Bệnh gout không đơn thuần là căn bệnh nhà giàu, nó có thể đe dọa tới bất cứ ai ở bất cứ độ tuổi nào. Vì vậy, hãy bỏ ngay suy nghĩ “bệnh sẽ trừ mình ra" mà tìm hiểu ngay những thông tin cần thiết về bệnh gout để phòng tránh và xử trí kịp thời trong trường hợp cần thiết.

Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

Bị bệnh gout vẫn có thể ăn được thịt gà, vịt. Tuy nhiên cần ăn một lượng vừa đủ, lựa chọn những phần thịt có hàm lượng purin thấp để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

  • Nên ăn ức gà có hàm lượng purin thấp (khoảng 120mg/100g thịt), phù hợp với người bệnh gút.
  • Nên hạn chế ăn thịt vịt vì thịt vịt có hàm lượng purin cao (khoảng 128mg/100g thịt), có thể làm tăng nguy cơ tái phát cơn gút.
Xem chi tiết

Người bị gout luôn phải thắt chặt chế độ ăn uống nhằm kiểm soát hàm lượng acid uric dư thừa. Do đó, nhiều người băn khoăn không biết bệnh gout có ăn cá được không, nên ăn loại cá nào mới tốt. Các chuyên gia dinh dưỡng nhận định, bệnh gout có được ăn cá nhưng phải ăn đúng lượng, tuân theo chế độ dinh dưỡng đã quy định.

Xem chi tiết

  • Nếu bị bệnh gút, bạn vẫn có thể ăn thịt lợn.
  • Tuy nhiên, không sử dụng quá 85g/ngày, quá 2 lần mỗi tuần.
Xem chi tiết

  • Nên hạn chế sử dụng thịt bò khi bị bệnh gout
  • Thịt bò có hàm lượng purin lớn không tốt cho người bị bệnh gout, là một trong những tác nhân gây ra các cơn đau gout cấp tính.
  • Tuy nhiên, người bệnh không cần phải kiêng hoàn toàn thực phẩm này, thay vào đó hãy điều chỉnh liều lượng sử dụng ít lại sao cho phù hợp.
Xem chi tiết

  • Hiện chưa chứng minh được tác dụng của cao hổ với bệnh gout nên bạn không nên sử dụng.
  • Hổ là loại động vật quý hiếm có tên trong sách Đỏ. Do vậy việc buôn bán xương hổ là hành vi vi phạm pháp luật
  • Để hỗ trợ cải thiện gout nên thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện khoa học
Xem chi tiết

  • Người bệnh gout có thể ăn được tôm, cua, mực
  • Tuy nhiên, nên hạn chế hàm lượng, đảm bảo tiêu thụ không quá 100mg purin trong ngày, không quá 2 lần mỗi tuần
  • Nên chế biến hải sản bằng cách luộc, hấp, nướng. Tránh chiên, xào, rán vì sẽ làm tăng lượng purin trong thức ăn.
Xem chi tiết

Người bị gout nên đi bộ để hạn chế những căng thẳng và tổn thương xảy ra ở vùng bàn chân, tăng hiệu quả giảm nồng độ acid uric, hỗ trợ điều trị bệnh nhanh chóng. Dựa trên tình trạng bệnh lý, người bệnh có thể tập luyện theo 3 bài đi bộ cơ bản: Đi bộ chậm, đi bộ ngắt quãng, đi bộ lên dốc.

Xem chi tiết

Củ ráy chữa bệnh gout rất tốt. Nguyên nhân là vì:

  • Thành phần hóa học chính trong củ ráy là flavonoid - một chất có khả năng chống viêm, giảm đau, sưng khớp rất tốt.
  • Thúc đẩy lưu thông máu và chuyển hóa hoạt chất, từ đó giảm lượng cholesterol xấu, phòng ngừa hiệu quả bệnh lý xương khớp.
  • Hỗ trợ loại bỏ chất cặn bã, đồng thời tăng cường giải độc cho thận.
  • Tăng cường miễn dịch cơ thể, nâng cao sức khỏe xương khớp.
Xem chi tiết

Người bị gút hoàn toàn có thể bổ sung canxi cho cơ thể với hàm lượng khác nhau giữa từng đối tượng (19 – 49 tuổi: 700mg/ngày; trên 50 tuổi: 1000mg/ngày)

Lợi ích của canxi với người bệnh gút gồm:

  • Tăng độ chắc khỏe cho xương khớp toàn thân.
  • Giảm triệu chứng sưng viêm, đau nhức xương khớp do bệnh gút.
  • Phòng ngừa viêm xương khớp, gãy xương, loãng xương.
  • Nâng cao hệ miễn dịch.
Xem chi tiết

  • Trứng có hàm lượng purin thấp nên người bị gout hoàn toàn có thể sử dụng.
  • Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng khoảng tối đa là 12 quả mỗi tuần để đảm bảo sức khỏe.
  • Nên luộc hoặc hấp trứng, hạn chế chiên, rán vì có thể làm tăng lượng chất béo trong trứng, không tốt cho sức khỏe.
Xem chi tiết

Người bị bệnh gút nên hạn chế hoặc tránh xa mì tôm và nếu không thể loại bỏ hoàn toàn, nên giảm liều lượng và thay đổi cách ăn để giảm tác động tiêu cực lên sức khỏe.

Xem chi tiết

Bệnh nhân Gout nên ưu tiên uống nước đun sôi để nguội hoặc nước lọc, nước lá sa kê, nước ép táo để trung hòa axit uric. Nước lá tía tô, nước ép dứa, nước dừa, nước chanh ấm mật ong, nước ép anh đào, sữa ít béo hoặc tách béo, nước ép dưa chuột và trà gừng cũng là lựa chọn tốt.

Không nên dùng đồ uống chứa cồn như bia, rượu, soda, các thức uống ngọt có gas, và nước trà đặc chứa nhiều caffein. Các loại nước này có thể làm tăng cảm giác đau nhức khó chịu tại khớp và ảnh hưởng không tốt đến quá trình điều trị bệnh.

Xem chi tiết

  • Người bị bệnh trĩ nên ăn bưởi, chuối, dưa hấu, cherry, dưa leo, dâu tây, dứa, quả lê, mơ tươi, ổi, nho, táo và việt quất.
  • Nên kiêng kiwi, quả vả, sung (chứa nhiều oxalate, tăng nguy cơ sỏi thận và tái phát bệnh gút).
  • Hạn chế chanh, khế, cam (chứa axit, có thể làm trầm trọng thêm bệnh trĩ).
Xem chi tiết

Gout là bệnh lý mãn tính và KHÔNG THỂ ĐIỀU TRỊ DỨT ĐIỂM. Bởi lẽ bệnh hình thành do rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến axit uric dư thừa. Nếu không can thiệp, axit uric sẽ tiếp tục tích tụ, gây ra các đợt gout cấp tính và biến chứng nguy hiểm.

Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát và giảm thiểu các triệu chứng bằng cách kết hợp các phương pháp như: Sử dụng thuốc, xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, lành mạnh.

Xem chi tiết

  • Những thực phẩm hỗ trợ giảm axit uric bao gồm trái cây, sữa, ngũ cốc, các cây họ đâu, rau xanh
  • Người bị tăng axit uric cần kiêng khem một số thực phẩm để tránh tăng cao mức axit uric. Cụ thể, tránh hải sản, thịt vịt, thịt đỏ, măng, giá đỗ, uống nhiều bia rượu, ăn hạt hướng dương, và tránh nội tạng của các loại động vật.
Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android