Sâm Ngọc Linh Nam Trà My: Thành Phần, Công Dụng Và Lưu Ý Khi Dùng

Sâm ngọc linh là dược liệu có công dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể trạng, đồng thời hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nên được gọi là “Quốc Bảo Việt Nam”. Đặc biệt, chỉ có điều kiện thổ nhưỡng tại núi Ngọc Linh, Nam Trà My, Quảng Nam mới cho ra được những củ sâm chất lượng và đầy đủ saponin nhất. Chính vì vậy, trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về loại sâm ngọc linh Nam Trà My.

Thành phần sâm ngọc linh Nam Trà My

Sâm ngọc linh Nam Trà My là một trong những thảo dược xếp vào hàng thượng đẳng, thuộc 250 loài thực vật quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt nó còn được Chính phủ và người dùng xem như là báu vật quốc gia, cần được gìn giữ và bảo tồn. Các nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra, toàn bộ bộ phận của cây gồm thân, củ, rễ có chứa tới 52 loại saponin, cao hơn rất nhiều so với sâm Triều Tiên, Nhật Bản hay Mỹ.

Cụ thể với 52 loại saponin, sâm ngọc linh Nam Trà My cao gấp 2 lần sâm Mỹ, gấp 3 lần sâm Triều Tiên. Ngoài ra nó còn có 26 loại cấu trúc riêng biệt, 20 nguyên tố vi lượng, 17 loại acid amin, 7 loại Polyacetylen, các loại vitamin, daucosterol, glucid, 0,1% tinh dầu và các acid béo như: Linoleic, Oleid, Palmitic, Stearic…

Nói thêm về saponin, đây là một glicozit tự nhiên, mang lại hiệu quả cao trong việc khử độc, bảo vệ và tăng cường chức năng cho gan, làm giảm triệu chứng, hỗ trợ điều trị một số bệnh lý về gan. Hoạt chất này làm việc tương tự như một kháng sinh tự nhiên với công dụng tiêu diệt tế bào lạ và tái tạo lại tế bào mới. Nhờ đó mà nó có khả năng ức chế các tế bào ung thư, ngăn chặn tình trạng di căn, giảm đau và tăng cường sức khỏe.

Chưa hết, sâm ngọc linh tại vùng Nam Trà My còn chứa rất nhiều axit amin có tác dụng chống lại quá trình oxy hóa mạnh mẽ. Đặc biệt, ở phần lá và cọng của sâm sau khi được phân lập đã cho thấy có tới 8 loại saponin hoạt động dưới dạng cấu trúc mới. Với danh sách thành phần đa dạng, dưỡng chất dồi dào kể trên đã tạo thành một “báu vật” vô giá đối với sức khỏe con người.

Công dụng sâm ngọc linh

Là một trong số các loại thảo dược quý hiếm, cần được bảo tồn, sâm ngọc linh Nam Trà My mang đến nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như:

• Hỗ trợ điều trị ung thư

Trong sâm có chứa thành phần Saponin MR2 dồi dào cùng các hoạt chất gồm Ginsenosides, RG2 và RH2 giúp kìm hãm, tiêu diệt và bình thường hóa tế bào ung thư. Đồng thời ức chế và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính, thiết lập các tế bào lành tính. Nhờ đó mà nó có tác dụng hỗ trợ quá trình điều trị ung thư vô cùng hiệu quả.

Bên cạnh đó, loại dược liệu này còn có chất làm giảm đau nhanh, qua đó giúp giảm bớt phần nào đau đớn về thể xác cho các bệnh nhân đang thực hiện hóa trị liệu. Hoạt chất saponin hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, chống lại virus, vi khuẩn, cải thiện sức đề kháng cho cơ thể và phối hợp tốt với kháng sinh để điều trị ung thư. Ngoài ra, sâm còn có khả năng trung hòa các gốc tự do, chống oxy hóa cơ thể, giúp người bệnh ăn ngon, ngủ ngon.

• Giảm đau, giảm viêm

Hoạt chất saponin MR2 có tác dụng kháng viêm tự nhiên, do đó mà nó rất nhạy với các loại vi khuẩn, đặc biệt là Streptococcus – một loại liên cầu khuẩn gây viêm họng cho người. Chính vì vậy sâm ngọc linh đạt hiệu quả cao trong việc giảm đau, làm dịu vết thương do vi khuẩn gây ra, ngăn chặn được sự khởi phát của cơn hen.

• Cải thiện sinh lực

Sâm ngọc linh giúp người dùng tăng cường sinh lực, nâng cao sức đề kháng hồi phục sức khỏe một cách nhanh chóng, chống lại suy nhược cơ thể và suy nhược tinh thần. Đồng thời có tác dụng làm tăng khả năng vận động, cải thiện trí nhớ, thể lực, đạt hiệu quả cao trong việc giúp cơ thể nhanh chóng thích nghi được với nhiều điều kiện khắc nghiệt của môi trường.

Các thành phần trong sâm ngọc linh còn giúp bổ máu, tăng lượng hồng cầu, rất tốt với những người mắc bệnh thiếu máu, suy tiểu cầu. Mặt khác còn chống lại stress, làm giảm các triệu chứng căng thẳng, mệt mỏi, lo âu, đặc biệt chất antistress còn giúp chống trầm cảm, tăng cường trí nhớ.

• Tăng cường chức năng sinh lý

Hoạt chất saponin có trong sâm ngọc linh có khả năng thúc đẩy chức năng sinh lý hoạt động hiệu quả. Điều này được thể hiện rõ thông qua việc các hoạt chất này kích thích hoạt động của vùng não lên tuyến yên, giúp cơ thể gia tăng sản sinh nội tiết tố một cách tự nhiên, đặc biệt là ở nam giới.

Nhờ đó mà giảm tối đa tình trạng rối loạn cương dương, chống lại suy nhược sinh dục, tăng khoái cảm, hưng phấn, cải thiện chất lượng đời sống tình dục. Không những thế, nó còn hỗ trợ cải thiện chất lượng tinh trùng một cách hiệu quả.

• Điều hòa hoạt động tim mạch

Các hoạt chất trong sâm mang đến hiệu quả tuyệt vời trong việc làm giảm lượng cholesterol trong máu, ổn định đường huyết. Đặc biệt là hỗ trợ phòng chống một số bệnh lý nghiêm trọng về tim mạch như: Xơ vữa đông lạnh, rối loạn nhịp tim… Loại sâm này cũng có khả năng làm giảm mức độ và hỗ trợ điều trị bệnh huyết áp thấp hiệu quả.

• Chống oxy hoá, làm chậm quá trình lão hóa, đẹp da

Bạn có biết, saponin có khả năng ngăn chặn sự phát triển của MDA, đây là hậu quả để lại sau khi cơ thể trải qua quá trình oxy hóa lipid màng sinh học. Nhờ vào sự ức chế MDA của sâm ngọc linh mà các hoạt động lão hóa sẽ bị hạn chế, giúp cho cơ thể trẻ hóa, đẹp da…

• Một số tác dụng khác

Bên cạnh các công dụng tuyệt vời kể trên, sâm ngọc linh còn có nhiều lợi ích khác như: Giảm đường huyết khi kết hợp với thuốc điều trị chuyên sâu, tăng cường quá trình hồi phục máu, cải thiện chức năng gan, thải độc gan, chống xơ gan hiệu quả, tăng cường chức năng miễn dịch cho cơ thể. Chưa hết, sâm còn có khả năng điều trị viêm họng hạt, giảm đau rát cổ, giúp long đờm nhanh chóng…

Lưu ý khi sử dụng sâm ngọc linh vùng Nam Trà My

Với những công dụng tuyệt vời và sự quý hiếm, sâm ngọc linh Nam Trà My có giá thành không hề rẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chọn mua được dược liệu chuẩn, sử dụng đúng cách hay những điều tối kỵ khi dùng sâm, dẫn đến tình trạng “tiền mất tật mang”. Do đó, khi dùng sâm ngọc linh, chúng ta cần đặc biệt lưu ý một số yếu tố sau đây.

Cách nhận biết sâm thật – giả

Hiện nay, trong tự nhiên có rất nhiều loại thảo dược thuộc họ sâm có hình dáng và đặc điểm tương tự với sâm ngọc linh như: Sâm rừng Việt Nam, sâm rừng Lào, củ tam thất Bắc… Thế nhưng giá trị kinh tế của chúng thấp hơn rất nhiều và đặc biệt là thành phần dược tính kém xa sâm ngọc linh.

Chính vì vậy mà rất nhiều người chuộc lợi, rao bán sâm ngọc linh nhưng lại độn thêm hoặc làm giả mạo bằng các loại sâm khác. Để nhận biết được dược liệu thật, chất lượng tốt thì người dùng cần nắm rõ các đặc điểm như:

• Các đốt mắt ở thân: Đốt nông chứ không sâu như những loại sâm khác, từ năm thứ 3 trở đi thì mỗi một đốt sẽ tượng trưng cho 1 năm tuổi, các đốt mọc đối xứng nhau. Củ sâm càng nhiều đốt thì càng quý và giá càng đắt đỏ.
• Mặt cắt bên trong: Sâm thật có mặt cắt màu vàng nhạt, mịn, ranh giới giữa vỏ và ruột thể hiện rõ ràng, trong khi sâm giả thường có màu nâu tím hoặc các màu khác.
• Màu sắc: Củ sâm thật thường có màu vàng hoặc nâu sẫm, ngoài ra cũng có thẻ biến thiên tùy thuộc vào khu vực trồng.
• Mùi vị: Sâm thật có mùi thơm dịu nhẹ đặc trưng, khi nếm sẽ có vị đắng và dư vị ngọt thanh trong miệng, có thể ăn củ tươi. Còn với sâm giả sẽ có mùi nồng hắc hơn.

Những tác dụng phụ có thể gặp phải

Sâm ngọc linh là loại dược liệu lành tính, không chứa độc tố, có thể sử dụng để bồi bổ cơ thể hàng ngày và phù hợp với nhiều đối tượng. Cho đến hiện tại, vẫn chưa ghi nhận bất cứ trường hợp nào dùng sâm xảy ra tác dụng phụ hay gây hại tới sức khỏe con người. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả của dược liệu, chúng ta nên sử dụng theo đúng liều lượng và chỉ dẫn của bác sĩ.

Các thử nghiệm đã chỉ ra, khi sử dụng bột rễ của cây với liều lượng 10,6g/kg và 34g/kg thể trọng không hề gây ra bất cứ tác dụng phụ hay trường hợp ngộ độc nào. Các bác sĩ và chuyên gia cũng đã khuyến cáo người dùng chỉ nên dùng tối đa 2 – 6g mỗi ngày và tuân thủ nghiêm chỉnh theo chỉ định của bác sĩ.

Ai nên dùng sâm ngọc linh?

Sâm là dược liệu quý dùng để bồi bổ, tăng cường sức khỏe, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên không phải ai dùng cũng được và cũng có hiệu quả cao. Trong đó có một số đối tượng tuyệt đối không nên dùng sâm ngọc linh như:

• Phụ nữ mang thai: Sâm làm tăng nội tiết tố sinh dục, khiến co bóp thành tử cung, làm ảnh hưởng xấu tới thai nhi và tăng nguy cơ dọa sẩy hoặc sẩy thai.
• Người đau bụng thể hàn, chướng bụng, đầy bụng: Dùng sâm có thể làm tăng mức độ của bệnh.
• Trẻ nhỏ: Chỉ nên dùng một lượng nhỏ để bổ sung khi bị còi xương, suy dinh dưỡng, cơ thể gầy yếu, thiếu máu… còn trẻ khỏe mạnh, bình thường thì nên hạn chế dùng.

Ngoài ra, chúng ta không nên dùng sâm ngọc linh vào buổi chiều tối và tối đối với những người bị mất ngủ.

Một số điều kiêng kỵ khi dùng sâm ngọc linh

Để đạt được hiệu quả cao nhất, đồng thời đảm bảo được an toàn đối với sức khỏe người dùng trong quá trình sử dụng chúng ta cần chú ý một số vấn đề sau:

• Trong quá trình uống nước sâm không nên ăn hải sản hoặc củ cải.
• Không nên uống chung nước trà với nước sắc từ sâm, nếu buộc phải uống thì uống cách nhau 2 tiếng.
• Khi đun, sắc nước sâm chỉ nên dùng ấm đất, khi ngâm rượu thì dùng bình thủy tinh, hạn chế các đồ dùng kim loại hay đồ nhựa.

Với thành phần dưỡng chất quý hiếm cùng công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, sâm ngọc linh Nam Trà My xứng đáng là thượng dược của người Việt. Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm cho bạn thông tin về một loại dược liệu quý, đồng thời giúp bạn biết cách chọn mua và sử dụng sâm một cách tốt nhất.