Men gan cao
Nếu xét nghiệm máu của bạn cho thấy nồng độ men gan cao (tăng), bạn có thể đang mắc một bệnh lý nào đó. Men gan tăng cao cũng có thể chỉ là hiện tượng nhất thời. Do đó, bạn cần tới bệnh viện thăm khám để xem tình trạng hiện tại của bản thân và có những phương pháp điều trị, cải thiện phù hợp.
Định nghĩa
Men gan tăng cao thường cho thấy tình trạng viêm hoặc tổn thương các tế bào trong gan. Các tế bào gan bị viêm hoặc bị thương sẽ rò rỉ lượng hóa chất nhất định vào máu cao hơn bình thường, bao gồm cả men gan, làm tăng men gan trong xét nghiệm máu.
Các men gan tăng cao thường gặp nhất là:
- Alanine transaminase (ALT).
- Aspartate transaminase (AST).
- Phosphatase kiềm (ALP).
- Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT).
Men gan tăng cao có thể được phát hiện trong quá trình xét nghiệm máu định kỳ. Trong hầu hết các trường hợp, nồng độ men gan chỉ tăng nhẹ và tạm thời. Trong hầu hết các trường hợp, men gan tăng cao không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, mãn tính về gan. 1
Nguyên nhân
Nhiều bệnh và tình trạng có thể góp phần làm tăng men gan. Bác sĩ xác định nguyên nhân bằng cách xem xét thuốc, các dấu hiệu và triệu chứng của bạn và trong một số trường hợp, các xét nghiệm và thủ thuật khác.
Các nguyên nhân phổ biến hơn khiến men gan tăng cao bao gồm:
- Thuốc giảm đau không kê đơn, đặc biệt là acetaminophen (Tylenol, những loại khác).
- Một số loại thuốc theo toa, bao gồm cả thuốc statin dùng để kiểm soát cholesterol.
- Uống rượu.
- Suy tim.
- Viêm gan A.
- Bệnh viêm gan B.
- Viêm gan C.
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Béo phì.
Các nguyên nhân có thể khác của men gan tăng cao bao gồm:
- Viêm gan do rượu (viêm gan nặng do uống quá nhiều rượu).
- Viêm gan tự miễn (viêm gan do rối loạn tự miễn dịch).
- Bệnh celiac (tổn thương ruột non do gluten).
- Nhiễm Cytomegalovirus (CMV).
- Virus Epstein-Barr.
- Hemochromatosis (quá nhiều chất sắt được lưu trữ trong cơ thể bạn).
- Ung thư gan.
- Viêm đa cơ (bệnh viêm gây yếu cơ).
- Bệnh bạch cầu đơn nhân.
- Nhiễm trùng huyết (một bệnh nhiễm trùng máu quá mức sử dụng bạch cầu trung tính nhanh hơn mức chúng có thể được sản xuất).
- Tình trạng tuyến giáp.
- Viêm gan nhiễm độc (viêm gan do thuốc hoặc chất độc).
- Bệnh Wilson (có quá nhiều đồng được lưu trữ trong cơ thể).
Chăm sóc tại nhà
Một số tình trạng bệnh lý làm tăng men gan không thể ngăn ngừa được. Nhưng có những bước bạn có thể thực hiện để giữ cho gan khỏe mạnh:
- Tránh uống rượu hoặc uống có chừng mực, tùy theo lời khuyên của nhà cung cấp.
- Không dùng chung kim tiêm hoặc vật dụng dính máu.
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh.
- Tiêm vắc xin viêm gan A và B.
- Quản lý lượng đường trong máu nếu bạn mắc bệnh tiểu đường.
- Nói với nhà cung cấp của bạn về bất kỳ loại thuốc, thảo mộc và chất bổ sung nào bạn dùng.
- Theo dõi cân nặng của bạn.
- Luyện tập thể dục đều đặn. 2
Khi nào đi khám bác sĩ?
Nếu xét nghiệm máu cho thấy bạn có men gan tăng cao, hãy hỏi bác sĩ xem kết quả có ý nghĩa gì. Bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện các xét nghiệm và thủ thuật khác để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng men gan tăng cao.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao bác sĩ phải kiểm tra men gan?
Bác sĩ của bạn có thể kiểm tra nồng độ men gan của bạn bằng xét nghiệm chức năng gan (LFT) hoặc bảng xét nghiệm gan. Xét nghiệm chức năng gan là một loại xét nghiệm máu. Bác sĩ có thể yêu cầu LFT trong quá trình kiểm tra định kỳ nếu bạn có nguy cơ bị tổn thương hoặc bệnh gan hoặc nếu bạn có các triệu chứng tổn thương gan.
Các yếu tố nguy cơ làm tăng men gan là gì?
Các yếu tố khiến bạn có nguy cơ bị men gan tăng cao bao gồm:
- Một công dụng của rượu.
- Một số loại thuốc, thảo mộc và vitamin bổ sung.
- Bệnh tiểu đường.
- Tiền sử gia đình mắc bệnh gan.
- Viêm gan hoặc tiếp xúc với viêm gan.
Câu hỏi thường gặp
- Người mắc bệnh gan nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu protein, chất béo tốt và ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, kiêng rượu bia và giảm lượng muối trong các món ăn.
- Người bị men gan cao nên ưa chuộng rau xanh, củ giàu chất chống oxy hóa, cá béo, quả hạch và thực phẩm giàu vitamin C. Uống đủ nước cũng giúp thanh lọc và giải độc gan.
- Cần kiêng uống rượu bia, tránh măng tươi và giảm mức độ muối trong khẩu phần. Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và tránh nước ngọt có gas cũng là quy tắc quan trọng.