Viêm Màng Hoạt Dịch và Viêm Bao Gân: Điều Cần Biết

Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân đều gây ra tình trạng sưng đỏ và đau nhức tại khớp. Đây là những bệnh lý xảy ra khá phổ biến và gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Nếu không xử lý đúng cách có thể gây ra các biến chứng như yếu gân, đứt gân,…

Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là gì?

Màng hoạt dịch chính là lớp niêm mạc lót trong bao khớp. Chức năng của màng hoạt dịch là tiết ra dịch khớp để bôi trơn khớp, giúp các khớp xương hoạt động linh hoạt hơn. Nếu các chất lỏng này được tiết ra quá mức sẽ kích thích phản ứng viêm xảy ra và gây ra bệnh viêm màng hoạt dịch. Lúc này, người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng sưng đau tại khớp, cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi vận động. Viêm màng hoạt dịch có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể nhưng phổ biến nhất là đầu gối, cổ tay, mắt cá chân và hông.

Gân được bao bọc bên trong lớp bao gân với cấu trúc tương tự như màng hoạt dịch. Chức năng chính của bao gân là hoạt động như ròng rọc giúp cố định đường đi của gân. Viêm bao gân được hiểu là tình trạng viêm xảy ra ở gân và lớp niêm mạc bao quanh gân khiến hoạt động của gân bị cản trở. Tương tự viêm màng hoạt dịch, bệnh viêm bao gân cũng có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể nhưng phổ biến là cổ tay, ngón tay, bàn tay, bàn chân và các khớp nhỏ khác.

Viêm màng hoạt dịch hay viêm bao gân đều có đặc điểm chung là gây đau nhức dữ dội tại khớp, khiến cho người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động thông thường. Nếu hai bệnh lý này không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ gây tổn thương nghiêm trọng đến khớp. Vì thế, ngay khi có các dấu hiệu của bệnh bạn không được chủ quan trong việc thăm khám và điều trị.

Nguyên nhân gây viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân

Nắm rõ nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng hoạt dịch hay viêm bao gân sẽ giúp ích rất lớn cho bạn trong việc điều trị và phòng ngừa. Thông thường, hai bệnh lý này sẽ khởi phát do các nguyên nhân sau đây:

Viêm màng hoạt dịch

Chuyên gia xương khớp cho biết, viêm màng hoạt dịch là một đặc điểm giúp xác định bệnh viêm khớp dạng thấp. Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý tự miễn, gây ra tình trạng viêm mãn tính tại khớp xương. Lúc này, các tế bào khỏe mạnh bên trong màng hoạt dịch sẽ bị hệ miễn dịch tấn công gây viêm và thu hút các tế bào gây viêm khác trong cơ thể. Ở trường hợp này, người bệnh phải đối mặt với tình trạng viêm đau khớp rất khó chịu.

Ngoài ra, tình trạng viêm đau khớp do viêm màng hoạt dịch cũng có thể khởi phát do ảnh hưởng từ một số bệnh lý hệ thống khác như viêm khớp tự phát thiếu niên, lupus ban đỏ, viêm khớp vảy nến,… Nhưng cũng có nhiều trường hợp không thể xác định được nguyên nhân gây bệnh, xảy ra khá phổ biến ở những trường hợp khởi phát cơn đau nhức do chấn thương nhẹ và không có triệu chứng rõ ràng.

Viêm bao gân

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm bao gân thường không rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh có thể khởi phát khi bạn lạm dụng khớp quá mức, khiến gân cơ bị chấn thương và kích thích phản ứng viêm xảy ra. Viêm bao gân rất dễ khởi phát ở những người phải thường xuyên thực hiện lặp lại một động tác tại khớp như nhân viên làm việc trên dây chuyền lắp ráp, nhân viên văn phòng làm việc với máy tính, thợ mộc,…

Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể khởi phát do ảnh hưởng bởi một số bệnh lý như gout, viêm khớp nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống,… Đôi khi, đây cũng có thể là hậu quả của việc nhiễm trùng khớp sau chấn thương.

Triệu chứng viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân

Triệu chứng của bệnh viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân khá giống nhau, đều gây ra tình trạng đau nhức kèm theo sưng tấy tại khớp, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể phân biệt hai bệnh lý này thông qua các dấu hiệu sau đây:

Viêm màng hoạt dịch

Viêm màng hoạt dịch khiến chất lỏng bị tích tụ bên trong khớp và gây ra tình trạng viêm kéo dài. Lúc này, khớp sẽ trở nên sưng tấy và đau nhức rất khó chịu. Người ta còn gọi hiện tượng này là tràn dịch khớp. Có thể nói, đau đớn là triệu chứng điển hình nhất của bệnh viêm màng hoạt dịch. Cơn đau có thể khởi phát vào cả ban đêm khiến chất lượng giấc ngủ bị ảnh hưởng đáng kể.

Đồng thời, viêm màng hoạt dịch còn làm tăng lưu thông đến khớp bị tổn thương, khiến khớp trở nên ấm nóng. Điều này đã làm già tăng nguy cơ bị cứng khớp, khiến bạn khó thực hiện các cử động tại khớp vào buổi sáng sớm. 

Nếu bệnh viêm màng hoạt dịch không được điều trị sẽ gây tổn thương đến khớp và khiến chức năng của khớp bị rối loạn. Vì thế, người bệnh cần lên kế hoạch thăm khám và chăm sóc cụ thể ngay khi có các dấu hiệu của bệnh lý này.

Viêm bao gân

Khi bị viêm bao gân, bạn phải đối mặt với triệu chứng đau nhức tại vùng gân bị ảnh hưởng. Khi sờ vào sẽ có cảm giác mềm hơn bình thường, quan sát bên ngoài sẽ thấy khớp bị tấy đỏ và sưng viêm. Viêm bao gân rất dễ xảy ra ở gân bàn tay, gân cổ tay và gân cổ chân. Lúc này, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc cử động khớp.

Với những trường hợp viêm bao gân do nhiễm trùng sẽ gây ra một số triệu chứng đi kèm khác như đau nhức, sưng tấy và sốt cao. Nếu bị viêm bao gân do lậu cầu, khả năng cao là do bạn không điều trị kịp thời bệnh nhiễm trùng đường tình dục.

Viêm bao gân thường gây ảnh hưởng đến các khớp nhỏ trên cơ thể, điển hình là ngón tay. Lúc này, bạn không thể thực hiện cử động ngón tay một cách bình thường. Ở những trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thủ thuật chuyên khoa để phục hồi chức năng ngón tay.

Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân có nguy hiểm không?

Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân có nguy hiểm hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí viêm, mức độ tổn thương, cơ địa,… Nếu bệnh khởi phát do các chấn thương nghiêm trọng sẽ làm gia tăng nguy cơ bị nhiễm trùng và phát sinh ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Ở trường hợp này, người bệnh sẽ có triệu chứng sưng đau kéo dài khiến hoạt động hàng ngày bị ảnh hưởng. 

Nếu để tình trạng viêm bao gân diễn ra kéo dài mà không điều trị sẽ khiến gân bị tổn thương và làm gia tăng nguy cơ đứt gân. Điều này đã gây ra một số thay đổi thoái hóa ở gân và phát triển thêm các mạch máu bất thường. Nếu nghiêm trọng, bắt buộc bạn phải làm phẫu thuật điều trị bệnh. 

Điều trị viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân

Về cơ bản, viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là bệnh lý không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Vì thế, ngay khi có các dấu hiệu của bệnh bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị. Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ làm kiểm tra vùng khớp bị ảnh hưởng. Thông qua các dấu hiệu bất thường như màu sắc, phạm vi hoạt động và kích thước khớp sẽ giúp bác sĩ xác định được các chấn thương mà người bệnh đang gặp phải.

Một số xét nghiệm thường được chỉ định thực hiện là siêu âm, chụp MRI, chụp x-quang, xét nghiệm máu,… Với những trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ thu thập chất lỏng quanh khớp để làm kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Sau khi chẩn đoán được nguyên nhân cũng như tình trạng viêm, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh biện pháp điều trị phù hợp nhất. Cụ thể là:

Điều trị y tế

Hầu hết các trường hợp bị viêm màng hoạt dịch hay viêm bao gân đều được chỉ định điều trị bằng thuốc Tây y. Tác dụng của các loại thuốc này là cải thiện triệu chứng đau nhức, đẩy lùi phản ứng viêm và giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Dựa vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ viêm, bác sĩ sẽ phối hợp điều trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau. Thường dùng là:

• Thuốc giảm đau (Aspirin, Naproxen, Sodium): Thuốc có tác dụng giảm triệu chứng đau nhức tại khu vực bị ảnh hưởng, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn. Ngoài các loại thuốc uống ở trên, bạn cũng có thể sử dụng kem bôi ngoài da hoặc miếng dán salonpas để tránh các tác dụng phụ không mong muốn
• Thuốc corticoid: Đây là thuốc chống viêm mạnh, được chỉ định tiêm vào khu vực bị ảnh hưởng giúp đẩy lùi triệu chứng viêm đau. Thuốc không được khuyến cáo sử dụng cho những trường hợp viêm kéo dài, nếu tiêm quá nhiều có thể gây yếu gân hoặc đứt gân. Đồng thời, đây là thuốc chống viêm mạnh nên cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ khi sử dụng.
• Thuốc colchicine: Được kê đơn đối với những trường hợp sưng đau tại khớp do gout. Thuốc có tác dụng ngăn ngừa bệnh tiếp tục tiến triển nặng và làm giảm sản xuất acid uric bên trong cơ thể. Được sử dụng phổ biến là allopurinol và probenecid.
• Kháng sinh: Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh đối với những trường hợp viêm bao gân do nhiễm trùng, giúp loại bỏ các tác nhân gây hại tồn tại bên trong khớp. Đồng thời, người bệnh còn được đề nghị dùng nẹp cố định vị trí tổn thương để cải thiện triệu chứng đau nhức.

Phẫu thuật rất hiếm khi được chỉ định để điều trị bệnh viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân. Phương pháp này chỉ được thực hiện khi bệnh đã tiến triển sang mức độ nghiêm trọng, tổn thương có nguy cơ rủi ro cao. Ở một số trường hợp, bác sĩ sẽ yêu cầu phẫu thuật thay khớp để cải thiện khả năng vận động.

Tự chăm sóc tại nhà

Ngoài việc tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, bạn cũng nên có kế hoạch tự chăm sóc tại nhà giúp đẩy nhanh tốc độ phục hồi tổn thương. Cụ thể là:

• Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để tổn thương có thời gian phục hồi, tránh hoạt động quá mức khiến triệu chứng đau nhức và sưng tấy trở nên tồi tệ hơn.
• Không nên bất động khớp hoàn toàn dẫn đến tình trạng cứng khớp. Thay vào đó, hãy thực hiện các bài tập nhẹ hoặc cử động khớp nhẹ nhàng để tránh gây căng thẳng đến gân khớp.
• Tiến hành chườm đá khoảng 20 phút để cải thiện triệu chứng đau nhức, sưng tấy và co thắt cơ. Bạn có thể thực hiện nhiều lần trong ngày mỗi khi cơn đau khởi phát.
• Sử dụng băng chun để bảo vệ khớp cho đến khi khớp hết sưng. Khi nằm nghỉ ngơi, nên nâng vùng khớp bị tổn thương cao hơn với tim để cải thiện triệu chứng sưng.

Phòng ngừa viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân

Viêm bao hoạt dịch và viêm bao gân là hai bệnh lý rất dễ khởi phát khi bạn tham gia các hoạt động sống hàng ngày. Để phòng ngừa chúng thì bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Cần cẩn thận khi chơi thể thao hoặc lao động, tránh bị té ngã gây chấn thương khớp. Khởi động kỹ trước khi tập luyện thể dục thể thao.
• Hình thành thói quen ăn uống khoa học giúp cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Không nên ăn kiêng khem quá mức khiến cơ thể bị thiếu hụt dưỡng chất.
• Ngay khi có các triệu chứng bất thường tại khớp, nên đến bệnh viện để được thăm khám chuyên khoa và hướng dẫn cụ thể.

Viêm màng hoạt dịch và viêm bao gân là hai bệnh lý thường gặp và không quá nguy hiểm, bạn có thể cải thiện bằng nhiều biện pháp khác nhau. Ngay khi có các dấu hiệu bất thường tại khớp, bạn nên thăm khám chuyên khoa để được hướng dẫn xử lý đúng cách, tránh các rủi ro không mong muốn.