Cấu Tạo Xương Đùi, Chức Năng Và Chấn Thương Hay Gặp

Xương đùi được xem là vùng xương khỏe và dài nhất trên cơ thể. Chức năng chính của xương đùi là hỗ trợ nâng đỡ cơ thể và thực hiện một số cử động tại chi dưới. Để hiểu rõ hơn về cấu trúc của xương đùi cùng với một số chấn thương thường gặp tại đây thì bạn hãy cùng tôi theo dõi bài viết bên dưới đây.

Cấu tạo của xương đùi

Xương đùi chính là phần xương trên của chi dưới, chúng bắt đầu từ hông và kéo dài cho đến đầu gối. Xương đùi là xương duy nhất ở vùng đùi, thuộc nhóm xương dài và lớn nhất trên cơ thể. Cấu trúc xương đùi khá dày và có sụn ở hai đầu xương. Chiều dài trung bình của xương khoảng 48 cm và nặng khoảng 285 gram.

Vùng xương đùi có kết cấu khá vững chắc, có thể chịu được lực nén lên đến 1800 – 2500 pounds. Chính vì thế, xương đùi rất khỏe và không dễ gãy. Nhưng nếu bạn bị chảy máu do gãy xương đùi sẽ gây ra một số vấn đề nghiêm trọng khác và có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Cấu tạo xương đùi gồm có ba bộ phận chính là đầu gần, trục xương đùi và đầu xa. Cụ thể là:

• Đầu gần: Đầu gần là phần mỏm xương trên, chúng được gắn với xương chày để tạo thành khớp háng. Phần đầu gần có rất nhiều thành phần nhỏ khác như đầu xương đùi, cổ xương đùi, hố đốt chuyển, đốt chuyển lớn và nhỏ, mấu chuyển trước và đường gian mấu chuyển.
• Thân xương đùi: Thân xương đùi hay còn được gọi là trục xương đùi. Đây là bộ phận dài nhất của xương đùi. Chúng được cấu thành từ các bộ phận như gờ bên, gờ giữa, mào lược, mấu lồi cơ mông, mặt ngoài vùng khoeo. Bên trong thân xương đùi là khoang tủy có chứa tủy đỏ.
• Đầu xa: Đầu xa chính là phần cuối của xương đùi, mỏm xương này sẽ nối liền với xương bánh chè để tạo thành khớp gối. Đầu xa xương đùi gồm có các điểm mốc như lồi cầu trong – ngoài, hố gian lồi cầu, mặt ngoài xương bánh chè.

Bên ngoài xương đùi được bao bọc bởi hệ thống cơ bắp, gân khoeo và dây chằng. Các bộ phận này sẽ hoạt động kết hợp với nhau giúp vùng chi dưới có thể chuyển động một cách linh hoạt và dễ dàng hơn. Còn động mạch đùi sẽ là cơ quan cung cấp máu và dưỡng chất chính cho xương đùi.

Chức năng của xương đùi

Xương đùi được xem là trục đỡ chính của chân nên nó đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với cơ thể. Vùng xương này có thể chịu tải trọng gấp 30 lần so với trọng lượng cơ thể. Ngoài ra, chúng còn hỗ trợ hoạt động của khớp và làm đòn bẩy cho chân. Một số chức năng của xương đùi có thể kể đến là:

• Xương đùi là phần xương chính của chân nên chúng sẽ là điểm tựa cho tất cả các xương chân khác.
• Là cơ quan nâng đỡ phần trên giúp đảm bảo sự cân bằng cho cơ thể.
• Phối hợp với một số cơ quan khác để thực hiện các vận động như đứng ngồi, đi bộ, chạy bộ,…
• Tủy đỏ bên trong xương đùi có nhiệm vụ sản xuất hồng cầu và lưu trữ mỡ dưới da, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh và dẻo dai.
• Vùng xương đùi có rất nhiều dây chằng quan trọng đi qua, chúng sẽ quyết định độ nhịp nhàng và linh hoạt của chi dưới khi chuyển động.

Chấn thương xương đùi thường gặp

Xương đùi tham gia vào rất nhiều vận động của cơ thể. Vì thế, chúng rất dễ bị chấn thương khi bạn thực hiện các hoạt động sống hàng ngày. Dưới đây là một số chấn thương và bệnh lý thường gặp tại xương đùi, bạn có thể tham khảo:

+ Gãy xương đùi: Đây là một loại chấn thương nghiêm trọng tại xương đùi. Gãy xương sẽ xảy ra khi có va chạm mạnh do tai nạn giao thông, tai nạn lao động…. Người cao tuổi sẽ có nguy cơ bị gãy xương đùi rất cao do ảnh hưởng từ quá trình lão hóa xương khớp, khiến xương giòn và dễ gãy hơn. Một số triệu chứng mà bạn phải đối mặt khi bị gãy xương đùi là đau nhức dữ dội, chân bị cong vẹo hoặc ngắn bất thường, không thể thực hiện các động tác vận động cần dùng đến đùi,…

Ngay tại vùng xương đùi chứa rất nhiều cơ, dây chằng và mạch máu quan trọng. Khi bị gãy xương đùi bạn nên có biện pháp can thiệp đúng cách ngay từ sớm để tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Đồng thời, xương đùi còn là nơi lưu trữ lượng máu khá lớn và máu tại đây rất khó đông. Nếu bị gãy xương đùi mà không điều trị đúng cách có thể gây mất máu nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng.

+ Thoái hóa xương khớp: Thoái hóa xương khớp có thể xảy ra ở bất kỳ vùng xương nào trên cơ thể, kể cả xương đùi. Tình trạng này thường xảy ra do ảnh hưởng từ quá trình lão hóa diễn ra bên trong cơ thể. Vì thế, người trung niên và người lớn tuổi là đối tượng có nguy cơ bị thoái hóa xương khớp rất cao.

Một số triệu chứng mà bạn phải đối mặt khi bị thoái hóa xương đùi là đau nhức quanh mông và bẹn, khả năng vận động suy giảm đáng kể, phát ra tiếng kêu lạo xạo khi thực hiện động tác nâng đùi hoặc nâng chân,… Hiện tại, bệnh lý này vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, người bệnh có thể dùng thuốc kết hợp tập luyện hợp lý để cải thiện sức khỏe xương khớp, ngăn chặn tốc độ thoái hóa tiếp tục diễn ra.

+ Xoắn xương đùi: Xoắn xương đùi là hiện tượng cổ xương đùi bị nghiêng về phía trước so với các xương còn lại và khiến cho chân bị xoay vào bên trong. Lúc này, đầu gối và bàn chân cũng sẽ xoay về phía trung tâm của cơ thể. Xoắn xương đùi thường xảy ra ở trẻ em do ảnh hưởng từ yếu tố di truyền hoặc do vị trí của thai nhi khi còn trong bụng mẹ.

Dấu hiệu điển hình nhất của tình trạng xoắn xương đùi là ngón chân xoay vào trong khi bước đi trông khá giống với hội chứng chân vòng kiềng. Đồng thời, trẻ cũng dễ bị ngã và trẹo chân hơn bình thường. Tình trạng xoắn xương đùi có thể tự cải thiện sau khi trẻ lớn lên mà không cần điều trị chuyên khoa. Với những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ yêu cầu làm phẫu thuật để cải thiện.

+ Bệnh Perthes: Perthes là bệnh lý tại khớp háng khá hiếm gặp và chỉ xảy ra ở trẻ em. Đây là hiện tượng thiếu nguồn cung cấp máu đến đầu xương đùi, khiến chúng bị hoại tử vô mạch và dần chết đi. Một số triệu chứng đặc trưng của bệnh lý này là đau nhức ở vùng hông háng và đùi, viêm ở hông, căng cứng khớp và khó cử động khớp háng.

Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh và độ tuổi để đưa ra phương án điều trị sao cho phù hợp. Một số phương pháp điều trị bệnh Perthes được áp dụng trong y khoa là hạn chế cử động, dùng thuốc, phẫu thuật và vật lý trị liệu.

+ Đau xương bánh chè: Hội chứng đau xương bánh chè thường xảy ra ở những người phải thường xuyên tham gia các bộ môn thể thao liên quan đến việc chạy nhảy. Lúc này, cơn đau sẽ khởi phát ở phía trước vùng đầu gối và xung quanh xương bánh chè. Cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn thực hiện các vận động như đi lại, lên xuống cầu thang, ngồi xổm, chạy nhảy,…

Đau xương bánh chè là vấn đề không quá nghiêm trọng, bạn có thể cải thiện bằng cách dùng thuốc giảm đau, thực hiện vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật.

+ Viêm bao hoạt dịch: Bao hoạt dịch là cơ quan nằm bên trong khớp có chức năng chính là bôi trơn khớp, giúp khớp có thể hoạt động trơn tru hơn. Nếu bao hoạt dịch bị kích thích dẫn đến viêm nhiễm sẽ gây ra triệu chứng đau nhức, sưng tấy,… rất khó chịu. Lúc này, khả năng vận động của người bệnh cũng suy giảm đáng kể.

+ Trật khớp xương đùi: Khớp háng và khớp đầu gối là hai khớp nằm ở hai đầu xương đùi. Khi một trong hai khớp này bị trật sẽ gây ra triệu chứng đau nhức âm ỉ ở vùng đùi. Nguyên nhân gây trật khớp xương đùi phổ biến nhất là chấn thương do chơi thể thao, té ngã, tai nạn xe,..

Biện pháp phòng tránh bệnh lý ở xương đùi

Xương đùi nắm giữ rất nhiều chức năng quan trọng, bạn cần phải có biện pháp chăm sóc hợp lý giúp phòng ngừa các tổn thương xảy ra tại cơ quan này. Để phòng tránh bị chấn thương và khởi phát bệnh lý ở vùng xương đùi thì bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Thực đơn ăn uống hàng ngày cần cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm lành mạnh tốt cho hệ xương khớp như sữa và chế phẩm từ sữa, trứng gà, đậu nành, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh lá,…
• Nên tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao giúp cải thiện độ chắc khỏe và dẻo dai của hệ xương khớp. Ví dụ như đá bóng, chạy bộ, đạp xe,… Với những bộ môn thể thao tiếp xúc, nên sử dụng thiết bị bảo hộ để tránh các chấn thương không mong muốn.
• Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức ổn định, thừa cân béo phì sẽ gia tăng áp lực lên hệ xương khớp và đẩy nhanh tốc độ thoái hóa. Nếu đang bị thừa cân, bạn nên lên kế hoạch giảm cân sao cho hợp lý. Tuyệt đối không giảm cân bằng cách nhịn ăn hoặc ăn kiêng khắc nghiệt.
• Theo dõi nồng độ cholesterol và huyết áp thường xuyên để kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe hệ xương khớp. Tiêu thụ rượu với liều lượng vừa đủ, trung bình 1 ly đối với nữ giới và 2 ly đối với nam giới.

Bài viết trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về xương đùi bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Xương đùi là vùng xương lớn trên cơ thể và nắm giữ nhiều chức năng quan trọng. Vì thế, bạn nên có các biện pháp bảo vệ sao cho hợp lý để tránh bị chấn thương. Nếu xương đùi gặp vấn đề sẽ khiến bạn gặp khó khăn trong việc vận động và ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt hàng ngày.