Bốc Hỏa Ở Phụ Nữ Tiền Mãn Kinh

Bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh là tình trạng nóng đột ngột và thường bắt đầu với cảm giác phát hỏa từ mặt, đổ nhiều mồ hôi. Tình trạng này có liên quan tới sự thay đổi của nồng độ Estrogen trong cơ thể nữ giới. Thông thường, cơn bốc hỏa sẽ lan ra khắp các vị trí trong cơ thể, có nhiều người còn xuất hiện thêm tình trạng ớn lạnh hoặc tim đập nhanh.

Cơ chế gây bốc hỏa là gì?

Khi các chị em phụ nữ bắt đầu bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng sẽ có dấu hiệu lão hóa. Tình trạng này gây ra suy giảm hoạt động của hệ trục, phá vỡ cơ chế ra các mệnh lệnh từ não bộ - tuyến yên xuống tới buồng trứng để sản xuất ra 3 loại nội tiết tố gồm: Estrogen, Progesterone và Testosterone. Cùng với đó là những tín hiệu phản hồi ngược từ buồng trứng về khu não bộ - tuyến yên để điều chỉnh đúng và đủ các hormone cần thiết cũng gặp trục trặc.

Khi nồng độ của bộ 3 nội tiết tố trên bị thay đổi sẽ gây ra những tác động trực tiếp tới vùng dưới đồi của não - Nơi chịu trách nhiệm kiểm soát thân nhiệt của chúng ta. Khi vùng dưới đồi xảy ra rối loạn, chúng sẽ nhìn nhận sai lệch về nhiệt độ của cơ thể, từ đó truyền đi các tín hiệu tới toàn thân để giải phóng nhiệt.

Lúc này cơ thể sẽ xảy ra các hoạt động tim bơm máu nhanh hơn, các mạch máu dưới da tăng cường giãn nở để lưu thông máu. Thân nhiệt của chị em tăng đột ngột và tuyến mồ hôi cũng hoạt động rất mạnh để có thể nhanh chóng làm mát cho cơ thể. Khi đã đổ mồ hôi nhiều, cơ thể mất nhiệt gây ra ớn lạnh, người phụ nữ bị mệt mỏi và lo âu,...

Bốc hỏa kéo dài trong bao lâu?

Cường độ của các cơn bốc hỏa thường có sự thay đổi, chúng không cố định theo một quy tắc nào. Triệu chứng bốc hỏa có thể bắt đầu từ vùng mặt, lan ra khắp đầu và kéo xuống các vị trí khác của cơ thể làm đổ mồ hôi toàn thân. Ở mỗi người phụ nữ sẽ có những tần suất xuất hiện các cơn bốc hỏa khác nhau.

Có những người liên tục xuất hiện và cảm thấy vô cùng khó chịu, nhưng cũng có trường hợp chỉ thi thoảng bị một cơn. Bốc hỏa có thể xảy ra khi bạn bắt đầu tiền mãn kinh và kéo dài cho tới hàng chục năm.

Nhiều người không biết rằng, hiện tượng bốc hỏa tiền mãn kinh cũng chính là nguyên nhân gây ra chứng mất ngủ, vì chúng rất hay xảy ra khi bạn đang ngủ. Đặc biệt vào ban đêm, các chị em có thể thức giấc và toàn thân ướt đẫm mồ hôi vì bị bốc hỏa. Còn ở ban ngày, triệu chứng này sẽ làm ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt của người phụ nữ.

Ngoài ra, khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, các cơn bốc hỏa còn có thể xuất hiện kèm với chứng trầm cảm. Những đối tượng này cũng rất dễ gặp phải tình trạng rối loạn giấc ngủ nguyên phát.

Dựa theo các thống kê thu được, có khoảng 2 trong số 10 người phụ nữ không bao giờ bị bốc hỏa. Có một số ít sẽ chỉ xuất hiện ở trong thời gian ngắn. Ngoài ra, có những trường hợp phụ nữ bị bốc hỏa tuổi tiền mãn kinh kéo dài đến 10 năm hoặc thậm chí lâu hơn. Tuy nhiên, trung bình phụ nữ sẽ bị bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm trong khoảng 7 năm.

Phụ nữ khi tới thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh sẽ phải đối mặt với các triệu chứng của bốc hỏa như sau:

• Cảm giác nóng bừng đột ngột ở mặt, đầu, cổ, da bị đỏ ửng: Bốc hỏa sẽ khởi đầu một cách đột ngột bằng cơn nóng bừng trong cơ thể. Chủ yếu sẽ tập trung nóng bốc hỏa ở phần đầu, mặt, vùng trên ngực và sau đó sẽ lan đi khắp toàn thân. Làn da của các chị em trông sẽ đỏ ửng khác thường.
• Bốc hỏa đổ mồ hôi: Các cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ 2 đến 4 phút và đi kèm theo triệu chứng toát mồ hôi gây ướt đẫm quần áo. Vào ban đêm, bạn có thể bị đổ mồ hôi trộm và mất ngủ, ngủ không sâu giấc. Qua cơn nóng bừng chính là cảm giác bị lạnh tới run người khiến phụ nữ rất mệt mỏi và khó chịu.
• Đánh trống ngực, tim đập nhanh: Khi các cơn bốc hỏa lan xuống đến phần ngực, chị em sẽ bị nóng tức ở phần trên ngực và có thể cảm nhận rõ tiếng nhịp tim đập thình thịch rất nhanh. Hiện tượng này được gọi là đánh trống ngực. Cho tới khi cơn bốc hỏa chấm dứt, triệu chứng này cũng sẽ tự hết.
• Giấc ngủ rối loạn và mất ngủ: Bốc hỏa vào ban đêm chính là nguyên do gây ra tình trạng phụ nữ tuổi tiền mãn kinh thường bị tỉnh giấc. Khi các cơn bốc hỏa xảy ra với tần suất nhiều sẽ khiến chúng ta bị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ trầm trọng và ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe tổng thể. Mất ngủ lâu dần sẽ gây ra các vấn đề về thần kinh, tiêu hóa, suy giảm trí nhớ, nám da, tàn nhang...

Có rất nhiều phương pháp để chúng ta điều trị chứng bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh. Các chị em có thể tham khảo một số cách được đánh giá có hiệu quả nhất hiện nay như sau:

Tây y đẩy lùi chứng bốc hỏa như thế nào?

Khi các cơn bốc hỏa xảy ra, chị em sẽ gặp phải nhiều phiền toái gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như sức khỏe. Lúc này, chúng ta nên tới các bệnh viện thăm khám để các bác sĩ đưa ra các hướng cải thiện sao cho phù hợp.

Một số loại thuốc các chị em có thể sử dụng:

• Nhóm thuốc chống trầm cảm ở liều thấp: Gồm có Fluoxetine (Prozac, Rapiflux), thuốc Venlafaxine (Effexor), thuốc Paroxetine (Paxil, Pexeva).
• Thuốc Brisdelle là dạng của thành phần Paroxetine có tác dụng dành riêng cho việc điều trị những cơn bốc hỏa, nóng bừng đột ngột.
• Thuốc dạng Estrogen liên hợp: Là loại thuốc Duavee có công dụng làm giảm những triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ, khô hạn,...do giai đoạn tiền mãn kinh cùng với mãn kinh gây ra.
• Thành phần Ibuprofen cùng với vitamin nhóm B, vitamin E cũng sẽ được bổ sung vào đơn thuốc để làm giảm cảm giác khó chịu vì bốc hỏa.
• Ngoài ra còn có thêm một số loại thuốc kê theo đơn khác cũng được sử dụng để các chị em đẩy lùi bốc hỏa như: Thuốc chống co giật Gabapentin, thuốc huyết áp Clonidine,...

Trên đây là toàn bộ các thuốc kê theo toa, vì vậy chúng ta chỉ sử dụng khi có chỉ định của các bác sĩ phụ trách điều trị. Liều lượng uống cụ thể phụ thuộc vào từng bệnh nhân, thời gian uống cũng cần có sự theo dõi của các bác sĩ trong suốt quá trình.

Chúng ta không tự ý mua thuốc hay dùng bất cứ loại thuốc nào. Bạn cần nói chuyện với các bác sĩ để được tư vấn và tìm ra các hướng điều trị sao cho phù hợp và an toàn nhất.

Liệu pháp thay thế hormone HRT:

Thay thế hormone HRT chính là phương pháp giúp cải thiện triệu chứng bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh dựa theo nguyên lý bổ sung Estrogen và Progestogen vào cơ thể. Điều này nhằm mục đích giúp cân bằng nội tiết tố nữ, hiện phương pháp HRT đang được sử dụng rất phổ biến tại các nước phương Tây.

Tuy nhiên, HRT là biện pháp được khuyến cáo chỉ nên sử dụng trong một thời gian có giới hạn nhất định. Thông thường sẽ là dưới 5 năm để làm giảm những triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ, giảm ham muốn, khô hạn,...bởi tiền mãn kinh và mãn kinh gây ra. Khi các chị em ngừng sử dụng liệu pháp thay thế hormone HRT, các cơn bốc hỏa cùng những triệu chứng khác vẫn có thể bộc phát trở lại.

Tác dụng phụ của liệu pháp là có thể làm tăng nguy cơ bị đông máu, gây viêm túi mật, ung thư vú hoặc lạc nội mạc tử cung. Do đó, phụ nữ không tự ý sử dụng phương pháp này khi chưa có sự thăm khám và chỉ định từ các bác sĩ chuyên khoa. Trong suốt quá trình áp dụng, bạn cần có sự theo dõi chặt chẽ từ bác sĩ để có thể đảm bảo an toàn và hiệu quả tốt nhất.

Cách kiểm soát tình trạng bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh không dùng thuốc

Khi bốc hỏa không được kiểm soát, cải thiện, về lâu dài có thể gây ra những ảnh hưởng xấu làm người phụ nữ mất ngủ mãn tính, trầm cảm hay cuộc sống vợ chồng không được như ý. Cùng với việc sử dụng thuốc, các chị em có thể áp dụng những biện pháp đơn giản sau đây:

Luôn suy nghĩ tích cực và giữ tinh thần được vui vẻ

Thay vì làm khủng hoảng tinh thần khi xuất hiện các cơn bốc hỏa, các chị em hãy nghĩ tích cực, thoải mái tinh thần. Chúng ta có thể trao đổi với chồng về những khó chịu đang trải qua để có sự cảm thông, cân đối sinh hoạt vợ chồng sao cho phù hợp.

Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày

Các chị em có thể xoa dịu cơn bốc hỏa bằng những ly nước chanh mát lạnh, hoặc những cốc nước detox đã chuẩn bị sẵn ở trong tủ lạnh. Hãy chủ động để ứng phó với bốc hỏa bằng nước mát, điều này sẽ khiến chúng ta cảm thấy nhẹ nhàng và dễ chịu hơn rất nhiều. Việc uống đủ 2 lít nước mỗi ngày còn là cách để duy trì làn da khỏe mạnh và đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể.

Ngủ sớm và ngủ đủ giấc

Đây là phương pháp có thể làm giảm đi bốc hỏa. Bởi giấc ngủ có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, giúp chúng ta nạp lại nguồn năng lượng cần thiết. Ngủ cũng là khoảng thời gian vàng để các bộ phận được nghỉ ngơi, loại bỏ những mệt mỏi và giúp cho tinh thần sảng khoái hơn. Phụ nữ đang trong độ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh hãy cố gắng ngủ sớm, ngủ đúng giờ, hạn chế việc thức khuya. Bạn cần ngủ đủ 7 - 8 tiếng mỗi ngày để có thể giảm tần suất của bốc hỏa và luôn khỏe mạnh.

Tránh căng thẳng, stress

Việc giảm căng thẳng stress, cân bằng lại cuộc sống cũng như thời gian làm việc, nghỉ ngơi là yếu tố cần được quan tâm. Cách thức này không chỉ làm giảm số lần bốc hỏa xuất hiện mà còn nâng cao tinh thần, sức khỏe, làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể.

Tập luyện Yoga

Yoga là phương pháp tập luyện đang ngày càng trở nên phổ biến và được rất nhiều chị em áp dụng. Bộ môn này mang đến rất nhiều lợi ích tuyệt vời như: Giữ cho làn da luôn tươi trẻ hồng hào, cơ thể săn chắc khỏe mạnh, rèn luyện độ tĩnh cũng như sức bền bỉ cho cơ thể. Nữ giới có thể kiểm soát tốt cân nặng, cân bằng lại cuộc sống và hỗ trợ tốt cho xương khớp, huyết áp, tim mạch.

Khi cơn bốc hỏa tới, bạn hãy thử tập một số động tác Yoga có độ tĩnh lặng và tập trung cao. Các chị em sẽ phải ngạc nhiên về hiệu quả của những bài tập này.

Thiền định

Cũng tương tự như Yoga, bạn có thể lựa chọn phương pháp thiền định. Mục tiêu chung của bộ môn này là đem đến sự an lạc trong tinh thần, nâng cao sức khỏe, trí tuệ cùng độ định, tĩnh, nhẫn, mở ở trong tâm thức. Với sức khỏe, thiền định sẽ giúp rèn luyện cơ thể, cải thiện sức khỏe qua việc tập trung vào hơi thở, điều chỉnh cơ thể thích nghi và làm quen với những thay đổi mới.

Khi thực hành thiền định, bạn sẽ cảm nhận được rõ từng luồng khí nóng đang luân chuyển và cảm giác khó chịu trong cơ thể. Chúng ta cũng sẽ cảm nhận được cách cơ thể đang tự điều chỉnh để có thể làm quen cũng như xoa dịu bốc hỏa dựa vào hơi thở và sự tĩnh lặng tập trung.

Tập thể dục

Có rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tập luyện thể dục mỗi ngày không chỉ có tác dụng tăng cường sức khỏe dẻo dai, trao đổi chất trong cơ thể và sức đề kháng mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, ngăn ngừa béo phì.

Ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh rất cần thiết chú ý tới tập thể dục, thể thao điều độ hàng ngày. Các chị em có thể dành ra 30 phút để đi bộ hoặc chạy bộ, chơi các môn thể thao nhẹ nhàng. Điều này sẽ giúp cải thiện các cơn bốc hỏa và nâng cao sức khỏe rất tốt. Ngoài ra, trong quá trình tập, bạn cũng nên mặc những bộ đồ rộng thoáng, thấm hút mồ hôi tốt. Khi bị bốc hỏa, hãy cố gắng hít sâu vào bụng và thở chậm rãi qua mũi, miệng từ 5 - 7 lần mỗi phút.

Giảm cân nếu trọng lượng cơ thể quá lớn

Các chuyên gia cho biết, bốc hỏa sẽ xảy ra nhiều hơn và nặng hơn ở những người phụ nữ thừa cân béo phì. Nguyên nhân là bởi lượng Estradiol cùng Estrogen (2 nội tiết tố) bị thấp hơn người bình thường. Bên cạnh đó, các chất béo còn hoạt động như một chất cách điện, gây cản trở quá trình tản nhiệt của cơ thể.

Bởi vậy, các chị em nên lưu ý giảm cân khi có chỉ số IBM cao. Viện Lão khoa Quốc gia Mỹ đã có nghiên cứu ở hơn 40 phụ nữ béo phì và bị bốc hỏa ít nhất 4 lần trong một ngày cho thấy, giảm 10% cân nặng làm giảm số lần phát hỏa đáng kể.

Khi đang ở giai đoạn tiền mãn kinh, để có thể làm giảm cơn bốc hỏa cũng như những triệu chứng khó chịu khác, các chị em hãy chú ý bổ sung cho mình những thực phẩm giàu Phytoestrogen. Phytoestrogen hay còn được gọi là Estrogen nguồn gốc thực vật, có dạng cấu tạo phân tử và sẽ hoạt động gần giống với Estrogen nội sinh trong buồng trứng.

Khi các chị em nạp thường xuyên các thực phẩm giàu Phytoestrogen sẽ giúp hỗ trợ cơ thể bù đắp cho một phần nội tiết tố nữ đã bị thiếu hụt. Nhờ vậy người phụ nữ có thể làm giảm bớt tần suất của những cơn bốc hỏa.

Các thực phẩm có hàm lượng Phytoestrogen cao các chị em nên sử dụng hàng ngày là:

• Những loại rau xanh và chất xơ: Rau chân vịt, cải xoăn, bông cải xanh, atiso, cần tây, hạt đậu nành, đậu cove, bí đỏ, khoai lang, củ cải,...
• Các loại hạt ngũ cốc bao gồm: Hạt mè, hạt lanh, quả óc chó, hạnh nhân,...
• Các trái cây như: Bưởi, dưa hấu, quả mâm xôi, xoài, bơ, mận, đào, chuối,...
• Một số hoa quả sấy khô như: Mơ sấy, nho khô, mận sấy, quả chà là,...
• Các thực phẩm có tính làm mát như: Đậu đen, bột sắn dây,...
• Đồng thời các chị em cần hạn chế sử dụng các thực phẩm cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ. Các chất kích thích, đồ uống có cồn cần tránh sử dụng để không làm nội tiết tố trong cơ thể bị tác động xấu.

Trên đây là toàn bộ các thông tin về tình trạng bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh, cơ chế cũng như những biểu hiện và cách chữa trị hiệu quả. Các chị em hãy tìm hiểu kỹ và thăm khám cụ thể để xác định cách chăm sóc sức khỏe sao cho phù hợp.

• Điều Trị Tiền Mãn Kinh