Bong Gân

Dây chằng là dải mô sợi chắc khỏe nằm bên trong khớp, giúp nối hai đầu xương lại với nhau. Bong gân còn được gọi với cái tên khác là chấn thương dây chằng. Đây là hiện tượng dây chằng bị tổn thương, kéo căng hoặc rách đứt do phải chịu nhiều áp lực. Tình trạng này thường khởi phát sau một chấn thương đột ngột. Một số triệu chứng mà bạn phải đối mặt khi bị bong gân là đau nhức tại khu vực bị tổn thương, mất ổn định khớp, khó vận động khớp, sưng to và bầm tím ngoài da,...

Y khoa thường chia tình trạng bong gân thành nhiều loại khác nhau dựa vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương. Cụ thể là:

• Bong gân mức độ 1: Đây là mức độ nhẹ nhất của tình trạng bong gân. Lúc này, dây chằng chỉ bị tổn thương hoặc kéo giãn nhẹ. Trên da có xuất hiện triệu chứng sưng đau và bầm tím nhưng không nghiêm trọng. Ở cấp độ 1, người bệnh chưa có biểu hiện co cứng khớp, mất ổn định khớp hay giảm phạm vi chuyển động của khớp.
• Bong gân mức độ 2: Đây là mức độ trung bình của tình trạng bong gân. Tổn thương tại dây chằng sẽ xảy ra ở mức độ trung bình hoặc rách một phần nhỏ. Quan sát khu vực bị tổn thương sẽ thấy có dấu hiệu sưng đau nhưng với mức độ vừa phải, hoạt động của khớp không còn linh hoạt như trước và bị mất đi tính ổn định nhẹ. Lúc này người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc di chuyển, không thể đứng vững hoặc chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể.
• Bong gân mức độ 3: Đây là mức độ nặng của tình trạng bong gân. Dây chằng lúc này có thể bị đứt rách hoàn toàn và xuất hiện mảnh xương gãy ở một số trường hợp. Khi tổn thương dây chằng xảy ra ở mức độ nặng, người bệnh phải đối mặt với triệu chứng đau nhức nghiêm trọng, không thể chuyển động khớp và không thể chịu được bất kỳ áp lực nào tác động lên khớp.

Chuyên gia cho biết, tình trạng bong gân có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể nhưng thường gặp là mắt cá chân, ngón chân, ngón tay và cổ tay, đầu gối và xương sống. Hầu hết các trường hợp bong gân đều là chấn thương nhẹ, có thể tự khỏi mà không dùng thuốc hay điều trị chuyên sâu. Nhưng với những trường hợp nặng gây đứt rách dây chằng, người bệnh cần thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn chậm trễ trong việc xử lý hoặc xử lý không đúng cách sẽ gây ra các vấn đề như yếu cơ, dị tật chi, mất khả năng vận động ở khớp bị ảnh hưởng.

Bong gân là một dạng chấn thương dây chằng thường gặp, bạn có thể dễ dàng nhận biết thông qua các biểu hiện lâm sàng. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình của tình trạng bong gân bạn có thể tham khảo:

• Bị đau nhức nghiêm trọng tại khu vực bị tổn thương, cơn đau sẽ trở nên tồi tệ hơn khi dùng tay ấn vào hoặc có ngoại lực tác động vào.
• Vùng da xung quanh khu vực tổn thương có dấu hiệu bầm tím và sưng to.
• Khớp ảnh hưởng bị mất đi tính ổn định, khó thực hiện các động tác di chuyển tại khớp.
• Khả năng vận động gặp nhiều hạn chế, khó đứng thẳng và gặp một vài vấn đề trong việc chịu lực

Với những trường hợp bong gân nặng sẽ có thêm các triệu chứng sau đây:

• Phát ra tiếng kêu lộp bộp hoặc răng rắc khi chấn thương xảy ra với những trường hợp bị đứt dây chằng.
• Vị trí xương có một vài bất thường và không còn thẳng hàng như trước.
• Khớp trở nên lỏng lẻo và gây yêu cơ.

Khớp bị chèn ép quá mức hoặc hoạt động quá phạm vi cho phép là nguyên nhân chính gây ra tình trạng bong gân. Lúc này dây chằng sẽ bị căng giãn quá mức hoặc đứt rách. Tình trạng này thường xảy ra đột ngột sau chấn thương khi lao động hoặc chơi thể thao. Ở những trường hợp bị bong gân đột ngột do chấn thương sẽ được gọi là bong gân cấp tính. Nhưng nếu tình trạng bong gân xảy ra khi bạn thực hiện lặp lại một động tác trong thời gian dài thì gọi là bong gân mãn tính.

Dưới đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị bong gân bạn cần nắm rõ để có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa bệnh:

• Vận động quá sức khiến dây chằng bị tổn thương, tình trạng này thường xảy ra ở vận động viên chạy bộ.
• Tham gia các bộ môn thể thao tiếp xúc với cường độ mạnh hoặc vận động quá sức. Không khởi động trước khi vận động thể chất làm gia tăng nguy cơ bị chấn thương.
• Môi trường sinh hoạt, làm việc và chơi thể thao không đảm bảo khiến cơ thể dễ bị té ngã dẫn đến chấn thương. Ví dụ như làm việc ở nơi trơn trượt hoặc không bằng phẳng,...
• Cơ thể suy nhược khiến hệ cơ bắp bị suy yếu và không đủ khả năng hỗ trợ khớp. Tuổi tác cao khiến hệ xương khớp và dây chằng dần bị thoái hóa theo thời gian.
• Sử dụng giày dép kém chất lượng hoặc có kích thước không vừa vặn khiến khớp không được bảo vệ.
• Chấn thương dây chằng do di truyền.

Bong gân là một dạng chấn thương thường gặp và rất dễ xảy ra trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Bạn có thể phòng ngừa tình trạng này bằng nhiều cách khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết bạn có thể tham khảo:

• Trước khi vận động thể chất hoặc lao động nặng, bạn nên khởi động kỹ các khớp. Mục đích của việc khởi động là làm nóng cơ thể và thư giãn khớp xương, từ đó khớp sẽ trở nên linh hoạt hơn và hạn chế chấn thương.
• Tránh để cơ thể bị té ngã là cách đơn giản nhất giúp bạn phòng ngừa tình trạng bong gân cùng các vấn đề xương khớp khác. Tốt nhất bạn nên đi đứng nhẹ nhàng, cẩn thận khi tham gia giao thông và làm việc,...
• Nếu đang bị tổn thương cơ, bạn cần điều trị dứt điểm tình trạng này. Khi hệ cơ bị suy yếu sẽ không thể thực hiện chức năng hỗ trợ khớp, điều này đã gia tăng áp lực lên dây chằng và khiến chúng bị căng thẳng nhiều hơn.
• Sử dụng giày dép có kích cỡ vừa vặn và phù hợp với mục đích để bảo vệ khớp, hạn chế tối đa nguy cơ chấn thương và bong gân. Nên sử dụng giày dép đúng với chức năng của chúng. Ví dụ như giày thể thao, giày lao động,...
• Không nên thực hiện lặp lại một động tác trong thời gian dài khiến khớp bị căng thẳng quá mức và làm gia tăng nguy cơ tổn thương dây chằng.

Bong gân có thể chẩn đoán và điều trị bằng nhiều cách khác nhau. Thông thường, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán thông qua việc kiểm tra triệu chứng lâm sàng và làm xét nghiệm hình ảnh. Bên cạnh đó, tình trạng bong gân cũng cần được chẩn đoán phân biệt với tình trạng gãy xương hoặc căng thẳng khớp xương do chịu nhiều áp lực.

Sau khi đã có chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh phương pháp điều trị. Với những trường hợp nhẹ, bạn có thể cải thiện bằng cách chăm sóc tại nhà. Nhưng với những trường hợp nặng gây đứt rách dây chằng hoặc gãy xương, bạn cần điều trị chuyên sâu tránh để lại rủi ro không mong muốn. Dưới đây là các phương pháp điều trị bong gân dựa vào mức độ tổn thương bạn có thể tham khảo:

+ Dùng thuốc Tây y

Hầu hết các trường hợp bong gân đều được bác sĩ yêu cầu sử dụng thuốc Tây y để kiểm soát các triệu chứng. Việc dùng thuốc cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ để tránh gây hại đến sức khỏe. Các loại thuốc thường được kê đơn là:

• Thuốc giảm đau thông thường: Có thể sử dụng để cải thiện tình trạng bong gân ở mức độ trung bình đến nặng, giúp đẩy lùi triệu chứng đau nhức và sưng tấy nhanh chóng. Từ đó, khả năng vận động của khớp xương sẽ được cải thiện đáng kể.
• Thuốc chống viêm không steroid: Thường được kê đơn điều trị với những trường hợp bị tổn thương dây chằng ở mức độ trung bình. Tác dụng chính của thuốc là giảm đau và chống viêm.

+ Phẫu thuật

Với những trường hợp bong gân không đáp ứng tốt với phương pháp điều trị bảo tồn, bác sĩ sẽ yêu cầu làm phẫu thuật để cải thiện tình trạng bệnh. Thông thường, phẫu thuật sẽ được chỉ định thực hiện với những trường hợp bị rách hoặc đứt dây chằng. Dựa vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương, bác sĩ sẽ yêu cầu làm phẫu thuật ghép gân hay sửa chữa dây chằng.

+ Phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng thường được áp dụng kết hợp với phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật để nâng cao hiệu quả mang lại. Mục đích của phương pháp điều trị này là giảm đau nhức, phục hồi chức năng xương khớp cũng như khả năng vận động.

Người bệnh có thể tiến hành phục hồi chức năng sau khoảng 2 ngày điều trị chuyên khoa. Tránh tình trạng nằm bất động trong thời gian dài gây yếu cơ, teo cơ và khiến quá trình điều trị lâu mang lại hiệu quả.

Với những trường hợp bị bong gân ở mức độ nhẹ, bạn không cần phải sử dụng thuốc mà có thể áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà sau đây:

• Dùng nẹp hoặc băng gạc để cố định khớp xương bị ảnh hưởng, phòng ngừa chấn thương dây chằng tái phát trở lại. Chú ý, không nẹp hay quấn băng quá chật khiến quá trình lưu thông máu bị cản trở.
• Khi bị bong gân do hoạt động khớp quá mức, bạn cần dành thời gian để nghỉ ngơi. Mục đích của việc nghỉ ngơi là ổn định khớp và dây chằng, giảm áp lực từ trọng lượng cơ thể lên khớp, xoa dịu cơn đau nhức và tình trạng sưng tấy.
• Khi nằm nghỉ ngơi, nên nâng khu vực bị bong gân cao hơn so với tim giúp hạn chế lưu thông máu đến đây và hỗ trợ giảm sưng viêm.
• Tiến hành chườm lạnh giúp cải thiện triệu chứng sưng viêm, đau nhức và làm thư giãn khớp xương. Cách thực hiện khá đơn giản, bạn chỉ cần dùng túi đá lạnh hoặc khăn lạnh để áp lên khu vực bị tổn thương. Nên chườm lạnh từ 3 - 4 lần/ngày và mỗi lần chườm nên kéo dài từ 15 - 20 phút.
• Khi di chuyển, bạn có thể sử dụng dụng cụ hỗ trợ để giảm áp lực lên các khớp bị tổn thương, giảm đau nhức và dễ di chuyển hơn. Thường dùng là nạng, khung di chuyển,...

• Chữa Bong Gân Bằng Lá Lốt
• Chữa Bong Gân Bằng Ngải Cứu
• Lá Náng Chữa Bong Gân

• Bong Gân Ăn Thịt Gà