Tràn Dịch Khớp Gối Nhẹ
Tràn dịch khớp gối nhẹ thường xảy ra sau khi bị chấn thương hoặc gặp các vấn đề về xương khớp. Bệnh không thể tự khỏi và có thể tiến triển nặng hơn nên cần có biện pháp điều trị từ sớm.
Định nghĩa
Tràn dịch khớp gối nhẹ là sự gia tăng bất thường của chất lỏng trong ổ khớp nhưng lượng dịch tăng lên chưa quá nhiều. Một số trường hợp có thể chưa cảm nhận được triệu chứng rõ ràng bên ngoài.
Bình thường, trong khớp gối của mỗi người luôn tồn tại một lượng dịch nhất định. Chất này có chức năng bôi trơn các đầu xương, giảm ma sát khi vận động và bổ sung các dưỡng chất cần thiết nuôi dưỡng sụn khớp. Việc thiếu hay thừa dịch khớp đều không tốt cho cơ thể. Khi bị thiếu dịch khớp, quá trình đi lại, cử động khớp gối sẽ tạo ra một lực ma sát lớn giữa các đầu xương khiến bạn đau đớn và vận động khó khăn kém linh hoạt. Ngược lại, việc thể tích dịch khớp ở những bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối lại khiến cho khớp bị sưng to, đau nhức và ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng hoạt động của bên đầu gối bị bệnh, một số trường hợp còn kèm theo viêm hoặc cứng khớp.
Bệnh tràn dịch khớp gối nhẹ có thể được khắc phục dễ dàng. Tuy nhiên do chủ quan, một số bệnh nhân không chú trong điều trị từ sớm khiến cho lượng dịch trong khớp ngày càng tăng lên nhiều hơn khiến khớp sưng phù. Hậu quả là bệnh nhân không thể duy trì khả năng đi lại bình thường, thậm chí còn bị tổn thương khớp gối nghiêm trọng và phải can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật gây tốn kém nhiều chi phí.
Hình ảnh
Triệu chứng
Khi bị tràn dịch khớp gối nhẹ, chất lỏng tích tụ trong ổ khớp chưa quá nhiều nên một số bệnh nhân chưa cảm nhận được các triệu chứng rõ ràng. Nếu có, các dấu hiệu người bệnh có thể gặp bao gồm:
- Sưng đầu gối: Khớp gối bị sưng nhẹ đến vừa và có thể ứng đỏ. Quan sát đầu gối hai bên không cân xứng.
- Đau khớp: Cơn đau khớp gối thường xuất hiện rõ ràng khi người bệnh đi lại, chảy nhảy nhiều hoặc mang vác đồ nặng và giảm khi nghỉ ngơi. Một số bệnh nhân bị đau nhức âm ỉ trong khớp gối suốt cả ngày.
- Cứng khớp: Đôi khi, bệnh tràn dịch khớp gối nhẹ có thể gây co cứng đầu gối, nhất là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Phải mất một lúc, khớp gối mới trở lại bình thường.
- Giới hạn phạm vi vận động: Người bị tràn dịch khớp gối có thể cảm thấy đau và gặp khó khăn khi thực hiện các cử động như đi lại, co duỗi khớp gối… Phạm vi vận động của khớp bị giới hạn đáng kể.
- Bầm tím đầu gối: Vùng da xung quanh đầu gối có thể xuất hiện vết bầm tím khi bị tràn dịch khớp gối, nhất là các trường hợp bị bệnh có liên quan đến chấn thương.
Khi nào bạn nên tới bệnh viện khám?
Bệnh tràn dịch khớp gối dù ở mức độ nhẹ cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng vận động của cơ thể và khiến người bệnh phải đối mặt với nhiều triệu chứng khó chịu khác. Chính vì vậy, người bệnh nên đi khám ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ, nhất là khi gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng sau:
- Đầu gối bị sưng to hoặc sưng kéo dài quá 3 ngày
- Đau nhiều và không đáp ứng được với các phương pháp giảm đau tự nhiên hay thuốc giảm đau không kê đơn.
- Đầu gối không thể thực hiện các cử động như duỗi thẳng hay uốn cong bình thường.
- Vùng da quanh đầu gối có biểu hiện nóng đỏ
- Cơ thể mệt mỏi, nóng sốt từ 38 độ trở lên kèm theo sưng đau, tràn dịch khớp gối nhẹ. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn.
Nguyên Nhân
Bệnh tràn dịch khớp gối bắt đầu khi có sự gia tăng sản xuất dịch trong ổ khớp. Tình trạng này có thể xảy ra vì một trong những nguyên nhân dưới đây:
– Chấn thương:
Đây là nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối nhẹ phổ biến nhất. Một số hoạt động có thể gây chấn thương và kích thích tăng tiết dịch trong ổ khớp. Bao gồm:
- Ngã xe
- Tai nạn lao động
- Hoạt động thể chất hoặc chơi thể thao quá sức
- Khuân vác đồ nặng nhiều làm tăng sức ép lên đầu gối dẫn đến chấn thương.
- Vận động sai tư thế
- Ngã cầu thang.
Khi gặp phải các tình huống trên, bạn có thể bị gãy xương, vỡ sụn đầu gối hay đứt dây chằng chéo trước… Tất cả đều có thể dẫn đến tràn dịch khớp gối ở mức độ nhẹ đến nặng tùy theo tính chất nghiêm trọng của chấn thương.
– Các vấn đề về xương khớp:
Bệnh tràn dịch khớp gối nhẹ có thể phát triển sau khi mắc các bệnh lý khác, đặc biệt là các vấn đề về xương khớp. Phổ biến nhất là:
- Bệnh viêm khớp dạng thấp
- Bệnh thoái hóa khớp gối
- Gai khớp gối
- Nang bao hoạt dịch khớp
- Rối loạn đông máu
- Bệnh gout
– Nhiễm trùng khớp:
Khớp gối bị nhiễm trùng cũng dẫn đến tăng tiết dịch khớp nhẹ. Nhiều tác nhân gây hại có thể tấn công vào khớp gối thông qua một vết thương ngoài da hoặc sau khi cơ thể bị nhiễm trùng cấp, bao gồm:
- Các loại vi nấm
- Vi khuẩn lao
- Vi khuẩn Mycoplasma
- Virus…
– Béo phì:
Bình thường, khớp gối vẫn luôn phải chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể phía trên dồn xuống. Chính vì vậy, khi bị thừa cân, béo phì khớp gối rất dễ bị tổn thương và tràn dịch do phải chịu sự chèn ép quá lớn trong thời gian dài.
– Lớn tuổi:
Tuổi càng cao thì xương khớp càng bị suy yếu do ảnh hưởng của quá trình lão hóa tự nhiên. Đây chính là lý do khiến người cao tuổi có nguy cơ bị tràn dịch khớp gối và các bệnh lý khác về xương khớp cao hơn những người trẻ tuổi.
– Tràn dịch khớp gối nhẹ do ảnh hưởng của nghề nghiệp:
Bệnh tràn dịch khớp gối thường xuyên được bắt gặp ở những người làm việc trong môi trường đứng lâu, ngồi nhiều hay mang vác vật nặng thường xuyên… Trường hợp này, khớp gối dễ bị suy yếu, tổn thương và tích tụ nhiều chất lỏng dẫn khiến cho khớp bị tràn dịch.
Biến chứng
Tràn dịch khớp gối nhẹ không phải là căn bệnh nguy hiểm. Mặc dù vậy, bệnh không thể tự khỏi nếu không có biện pháp tác động từ sớm. Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng tràn dịch khớp gối sẽ ngày càng tiến triển nặng hơn gây nhiều khó khăn và tốn kém cho quá trình điều trị. Lúc này, bệnh nhân cũng không thể đi lại, vận động khớp gối bình thường.
Trong hầu hết các trường hợp, bệnh tràn dịch khớp gối nhẹ thường xuất hiện sau khi bị chấn thương hoặc sau khi mắc các bệnh lý về xương khớp. Chính vì vậy, bên cạnh việc điều trị triệu chứng, cần chú trọng giải quyết các nguyên nhân gây bệnh liên quan để lượng dịch trong ổ khớp không còn tiếp tục tăng lên và sớm được đưa trở về mức bình thường.
Biện pháp điều trị
Nghỉ ngơi, thư giãn kết hợp với chườm nóng, chườm lạnh hay băng đầu gối… có thể giúp cải thiện tình trạng tràn dịch khớp gối nhẹ. Nếu cần thiết, bệnh nhân có thể được đề nghị sử dụng một số loại thuốc để điều trị triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh. Phẫu thuật ít khi được chỉ định cho người bị tràn dịch khớp gối nhẹ.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị tràn dịch khớp gối nhẹ đang được áp dụng:
1. Nghỉ ngơi nhiều
Nhiều bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối nhẹ vẫn tiếp tục lao động, làm việc bình thường vì chưa có nhiều dấu hiệu nghiêm trọng. Hậu quả là khớp không được nghỉ ngơi tốt nên bệnh cũng ngày càng nặng hơn.
Khi được chẩn đoán mắc căn bệnh này, người bệnh nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để hạn chế gây thêm căng thẳng và áp lực lên khớp gối. Nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp khớp được thư giãn và đẩy nhanh tốc độ chữa lành tổn thương bên trong, qua đó hạn chế được tình trạng tăng tiết dịch khớp.
Tuy nhiên, trong quá trình nghỉ ngơi, người bệnh vẫn nên đi lại, vận động nhẹ nhàng để tránh bị teo cơ, cứng khớp. Tránh các hoạt động làm gia tăng áp lực lên đầu gối như:
- Mang vác hay xách đồ nặng
- Đứng lâu
- Ngồi xổm
- Đẩy tạ
- Đi lại hay chạy nhiều…
2. Băng nẹp cố định khớp gối
Mang băng nẹp cố định khớp gối bị tổn thương có thể giúp hạn chế những tác động xấu lên khớp, giảm đau đớn khi vận động và tạo điều kiện cho chấn thương trong đầu gối nhanh hồi phục. Người bệnh có thể mua đai nẹp đầu gối tại các cửa hàng bán trang thiết bị y tế về sử dụng.
Nếu cần thiết, hãy sử dụng nạng để hỗ trợ cho việc đi lại được dễ dàng hơn, giảm áp lực cho đầu gối bị bệnh.
3. Chườm nóng hoặc chườm lạnh giảm sưng đau khớp gối
Đây là những giải pháp giảm sưng đau hiệu quả cho người bị tràn dịch khớp gối nhẹ. Trong trường hợp mới bị chấn thương hoặc bị viêm khớp cấp, người bệnh có thể áp dụng phương pháp chườm lạnh để xoa dịu cơn đau và chống sưng đầu gối. Dưới tác động của hơi lạnh, các mô và dây thần kinh quanh đầu gối sẽ tạm thời bị tê liệt giúp bệnh nhân bớt cảm giác đau rõ rệt.
Sau khoảng 48 tiếng chườm lạnh có thể chuyển qua chườm nóng. Phương pháp này có tác dụng làm thư giãn gân cơ, tăng cường lưu thông máu, giảm đau và cải thiện tính linh hoạt cho khớp gối.
Thời gian chườm lạnh hoặc chườm nóng kéo dài trong khoảng 10 – 15 phút. Mỗi ngày, người bệnh có thể chườm 3 hay 4 lần để đầu gối dễ chịu hơn. Chú ý điều chỉnh nhiệt độ của vật chườm để tránh bị bỏng nhiệt.
4. Nâng cao đầu gối khi nằm và điều chỉnh tư thế ngủ
Người bị tràn dịch khớp gối nhẹ thường được khuyến cáo nên nâng cao đầu gối khi nằm ngủ để ngăn chặn tình trạng tụ dịch và máu trong khớp, qua đó giúp đầu gối bớt sưng. Khi ngủ, người bệnh chỉ cần dùng một cái gối có độ cao vừa phải để kê dưới vùng khớp gối bị bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.
Ngoài ra, khi nằm ngủ cần tránh các tư thế làm tăng áp lực lên khớp, chẳng hạn như nằm sấp hoặc nằm nghiêng đè lên đầu gối bị tràn dịch sẽ gây khó chịu và khiến đầu gối bị sưng đau nghiêm trọng hơn, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
5. Dùng thảo dược tự nhiên chữa tràn dịch khớp gối nhẹ
Một số bài thuốc dân gian từ thảo dược tự nhiên có thể giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh tràn dịch khớp gối ở giai đoạn nhẹ. Được sử dụng phổ biến là các bài thuốc sau:
- Bài thuốc từ lá lốt: Dùng 1 nắm lá lốt tươi đem rửa cho sạch sẽ. Giã nát lá với một ít muối ăn rồi đem xào nóng, đắp lên khớp bị bệnh giúp giảm đau, chống sưng viêm và làm giảm tích tụ dịch khớp.
- Dùng cây trinh nữ: Chuẩn bị rễ cây trinh nữ (35g), rễ cúc tần (20g), lá cây đinh lăng (15g) và cây bưởi bung (25g). Sau khi rửa sạch các thảo dược trên, người bệnh đem sắc kỹ với 5 bát nước cho cạn còn 2 bát. Vớt bỏ bã, chia thuốc sắc làm 3 lần uống mỗi ngày.
- Bài thuốc từ cây gối hạc: Rễ gối hạc được dân gian mang về thái nhỏ, phơi khô làm thuốc sắc uống điều trị tràn dịch khớp gối nhẹ. Mỗi ngày dùng 50g.
6. Cách trị tràn dịch khớp gối nhẹ bằng thuốc Tây
Một số loại thuốc kê đơn và không kê đơn có thể được sử dụng để điều trị tràn dịch khớp gối. Thuốc được sử dụng với mục đích giảm nhẹ triệu chứng và khắc phục nguyên nhân gây bệnh, giúp chữa lành tổn thương trong khớp.
Các thuốc kháng viêm không steroid như Ibuprofen hay Naproxen… có thể giúp giảm sưng đầu gối và cải thiện cơn đau ở mức độ nhẹ đến trung bình. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định tiêm corticoid trực tiếp vào trong khớp bị bệnh để giảm viêm đau nhanh hơn.
Thuốc kháng sinh có thể được kê đơn cho các trường hợp bị tràn dịch khớp gối nhẹ do nhiễm trùng. Thuốc được chỉ định theo đường uống hoặc đường bôi ngoài da tùy theo mức độ nhiễm khuẩn.
7. Hút dịch khớp
Để nhanh chóng loại bỏ được lượng dịch dư thừa, bệnh nhân có thể được đề nghị thực hiện thủ thuật hút dịch khớp gối. Phương pháp này sử dụng một kim tiêm dài chọc trực tiếp vào trong ổ khớp để hút dịch ra ngoài.
Để tránh bị nhiễm trùng, kim tiêm phải được tiệt trùng đầy đủ. Người bệnh cũng cần lưu ý giữ gìn vệ sinh khu vực mới hút dịch để vi khuẩn không có cơ hội tấn công vào bên trong khớp.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Bị tràn dịch khớp gối nhẹ nên ăn gì và kiêng gì để mau lành bệnh? Đây là thắc mắc được nhiều bệnh nhân quan tâm. Việc duy trì một chế độ ăn uống khoa học có thể giúp đẩy nhanh tốc độ chữa lành tổn thương và tạo điều kiện cho khớp gối bị tràn dịch nhanh phục hồi.
Người bệnh được khuyến cáo nên hạn chế sử dụng các chất kích thích hoặc kiêng ăn những thực phẩm có thể kích hoạt phản ứng viêm tại khớp. Bao gồm đồ ngọt, các thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo bão hòa, đồ hộp, thức ăn nhanh, các món cay nóng, bột ngọt, muối và các thực phẩm chứa nhiều omega 6.
Trong chế độ ăn hàng ngày của người bị tràn dịch khớp gối nhẹ nên tăng cường bổ sung các thực phẩm có lợi như:
- Cá béo và các thực phẩm giàu omega 3 khác ( hạt óc chó, hạnh nhân, dầu gan cá tuyết hay quả bơ…)
- Nhóm thực phẩm giàu canxi giúp xương khớp chắc khỏe và nhanh lành tổn thương: Sữa và các sản phẩm từ sữa, đậu nành, cá nhỏ và rau có lá màu xanh đậm.
- Thực phẩm giàu vitamin A, C, D, K: Trái cây có múi, lòng đỏ trứng, rau họ cải, các loại rau củ quả có màu sắc tươi sáng…
- Thực phẩm bổ sung nhiều chất xơ: Rau xanh, khoai, bột yến mạch hay các loại trái cây (táo, lê, chuối, đu đủ…).
- Chuyên gia
- Cơ sở