Viêm Amidan Mãn Tính
Viêm amidan mãn tính chính là quá trình phát triển tiếp theo của bệnh amidan ở giai đoạn cấp tính. Ngay từ khi phát bệnh, nếu bạn không áp dụng kịp thời các biện pháp điều trị sẽ có khả năng cao chuyển sang thể mạn. Khi đó, việc chữa trị bệnh sẽ trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Ở bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn những thông tin quan trọng nhất về loại bệnh này.
Định nghĩa
Viêm amidan mãn tính cụ thể là tình trạng diễn biến tiếp theo lặp đi lặp lại bệnh lý viêm amidan trong thời gian khá dài. Dựa theo các thống kê gần đây nhất, trong một năm, số lần bệnh nhân mắc viêm amidan mãn tính tái phát tối thiểu là 6 - 8 lần. Đây là bệnh rất thường gặp ở trẻ trong độ tuổi từ 5 - 15 tuổi và không phân biệt nam hay nữ.
Theo đánh giá từ các chuyên gia của Vietmec, bệnh viêm amidan mãn tính khá nguy hiểm. Người bệnh có thể gặp phải nhiều ảnh hưởng lớn tới sức khỏe tổng thể. Bệnh amidan viêm nhiễm thể mãn tính có thể bị đau từ 2 bên amidan và sẽ nhanh chóng lan cơn đau tới cổ họng, hai bên tai và cả đỉnh đầu. Lúc này, có khá nhiều biến chứng viêm amidan mãn tính có thể xảy ra.
Hình ảnh
Triệu chứng
Khi bị viêm amidan mãn tính, bệnh sẽ liên tục tái phát rất nhiều lần trong năm. Càng ngày, các biểu hiện càng làm người bệnh khó chịu nếu bạn không có những biện pháp khắc phục.
Các triệu chứng dễ nhận biết nhất của viêm amidan thể mãn tính gồm:
- Amidan bị sưng viêm to: Khi quan sát ở vòm họng, bệnh nhân sẽ nhận thấy amidan ở trong họng có hiện tượng sưng khá to và đỏ. Đồng thời bề mặt của amidan cũng gồ ghề hơn, hạch trắng có thể nổi xung quanh và xuất hiện thêm những giả mạc.
- Nổi hạch ở cổ: Người bệnh khi đã chuyển sang giai đoạn viêm mãn tính, các nốt hạch sẽ từ từ xuất hiện ở cổ với kích thước nhỏ. Loại hạch này được gọi là hạch bạch huyết, nằm ở khu vực hai bên hàm, nếu ấn vào sẽ có cảm giác khá đau.
- Họng đau: Viêm amidan mãn tính chắc chắn sẽ gây ra tình trạng đau họng. Những cơn đau này thường kéo dài không khỏi, thậm chí còn đau nhiều hơn. Đặc biệt khi bạn nuốt thức ăn hoặc lúc bị ho.
- Họng khô rát, ho: Biểu hiện này cũng rất thường gặp ở những người mắc viêm amidan mãn tính. Cổ họng sẽ bị vướng víu, ngứa và khô rát. Các cơn ho cũng xuất hiện vào các buổi sáng, có thể ho kèm đờm nếu như phế quản hoặc phổi cũng đã bị vi khuẩn tấn công.
- Hôi miệng: Bất cứ ai khi mắc viêm amidan giai đoạn mãn tính đều sẽ bị hôi miệng. Nguyên nhân của hiện tượng này là bởi dịch tiết trong khoang miệng bị giảm, những hạch mủ hình thành trong khoang miệng và làm cho hơi thở có mùi. Hôi miệng do amidan bị viêm sẽ không thể tự hết, biện pháp đánh răng hay súc miệng sẽ chỉ có tác dụng tức thời.
- Thường thở khò khè: Ở đối tượng viêm amidan mãn tính là trẻ nhỏ, bé sẽ thường thở khò khè khi ngủ, tiếng ngáy cũng tương đối to.
Bên cạnh những biểu hiện ở trên, bệnh lý này còn có thể nhận biết thông qua một số triệu chứng khác như: Cơ thể mệt mỏi không có sức, luôn cảm thấy uể oải, trẻ nhỏ sẽ có thể bị biếng ăn,...
Nguyên Nhân
Bệnh viêm amidan có rất nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó, thể mãn tính chủ yếu bởi các yếu tố tác động làm cho amidan khó hồi phục, bệnh ngày càng nặng và mất nhiều thời gian để chữa trị.
Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng tới bệnh đó là:
- Vệ sinh sai cách: Việc bạn vệ sinh răng miệng và họng sai cách, không thường xuyên chính là con đường nhanh nhất để các vi khuẩn phát triển, xâm nhập nhanh chóng, ồ ạt vào trong cơ thể. Do vậy, hàng rào bảo vệ cho đường hô hấp chính là amidan sẽ có nguy cơ bị tấn công gây viêm, kéo dài thành thể mãn tính.
- Có tiền sử mắc bệnh liên quan tới hô hấp: Dựa theo thống kê từ các tổ chức y tế, bệnh nhân bị viêm amidan mãn tính cũng thường khởi phát từ các bệnh lý ở đường hô hấp như: Viêm phế quản, viêm họng, ho sốt kéo dài,...
- Cấu tạo amidan: Do amidan là một bộ phận nằm ở trong vòm họng, có cấu trúc với nhiều ngóc ngách. Đây chính là điểm tạo điều kiện rất thuận lợi cho những virus, vi khuẩn xâm nhập, trú ngụ và gây bệnh.
Ngoài ra, bệnh còn có thể khởi phát bởi những thói quen dùng thuốc điều trị của bệnh nhân như sau:
- Khi mắc chứng viêm amidan ở mức độ nhẹ hoặc những người bị nhiễm lạnh, bị cảm nếu chủ quan không kịp thời tới các cơ sở y tế để khám chữa sẽ có nguy cơ cao. Việc chậm trễ trong chẩn đoán, điều trị sẽ làm cho bệnh ngày càng tiến triển nặng hơn và hậu quả chính là không chỉ người lớn, trẻ bị viêm amidan mãn tính cũng có thể xảy ra.
- Có một nguyên nhân nữa các bạn cần lưu tâm đó là việc sử dụng thuốc Tây bừa bãi cũng là yếu tố có thể dẫn đến bệnh viêm amidan mãn tính. Có khá nhiều bệnh nhân thường không tuân theo phác đồ dùng thuốc của các bác sĩ, tự ý giảm liều lượng hoặc ngừng uống thuốc khi thấy bệnh có dấu hiệu thuyên giảm. Đây chính là thói quen xấu gây cản trở quá trình chữa bệnh và ảnh hưởng tới cả hệ miễn dịch.
Bên cạnh đó, yếu tố từ ngoại cảnh như: Bụi, khó, không khí ô nhiễm, thời tiết xấu, nóng lạnh đột ngột cũng là các nguyên do gây ảnh hưởng không ít tới sức khỏe nói chung, hệ hô hấp nói riêng, đặc biệt là amidan. Những điều kiện bất lợi này sẽ làm suy giảm sức đề kháng nhanh chóng, tạo cơ hội cho vi khuẩn tấn công gây viêm amidan thể mãn tính dễ dàng hơn.
Biến chứng
Khi bệnh đã tiến triển nặng hơn, các cơ quan của đường hô hấp cũng bị ảnh hưởng, cụ thể, bệnh nhân sẽ bị những bệnh lý như sau:
- Áp xe quanh amidan: Đây chính là biến chứng rất nguy hiểm bởi amidan viêm mãn tính kéo dài. Khi này, các vi khuẩn sẽ phát triển mạnh trong amidan, tạo ra những ổ viêm nhiễm nghiêm trọng và hình thành nên áp xe. Bệnh nhân sẽ xuất hiện các biểu hiện đau rát cổ họng, sốt cao, môi khô thiếu chất.
- Viêm nội tâm mạc: Biến chứng này hình thành bởi ổ áp xe amidan di chuyển, dẫn tới tình trạng nhiễm trùng ở lớp màng bao quanh tim. Khi hiện tượng này càng có diễn biến xấu, tính mạng của bệnh nhân có thể bị đe dọa.
- Viêm mô ở tế bào amidan: Cụ thể là biểu hiện nhiễm trùng tại mô liên kết nằm ở khá sâu phía bên trong của amidan. Khi đó, các ổ viêm nhiễm thường khó điều trị vì có vị trí bất lợi.
- Biến chứng bệnh tai mũi họng: Các bệnh viêm hạch cổ, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm họng mãn tính, viêm thanh quản đều có thể xảy ra. Bởi vi khuẩn từ amidan sẽ nhanh chóng sinh sôi và lây lan tới những cơ quan khỏe mạnh xung quanh, đặc biệt là tai - mũi - họng - hầu.
- Biến chứng khớp và tim: Bệnh viêm amidan mãn tính khi kéo dài quá lâu còn là nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp cấp, viêm màng não, thấp tim, viêm cầu thận cấp. Các bệnh lý này được y học xếp vào nhóm biến chứng toàn thân của amidan và chủ yếu xảy ra bởi liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A.
- Nhiễm trùng máu: Khi vi khuẩn đã tiến vào trong máu, chúng được cung cấp dinh dưỡng để sinh sôi, phát triển rất nhanh và mạnh mẽ. Các vi khuẩn lan ra khắp cơ thể, hình thành nhiễm trùng huyết và chúng ta sẽ rất khó để chữa trị khỏi hẳn. Lúc này, người bệnh bị sốc nhiễm trùng toàn thân và có tỷ lệ sống không cao.
Phòng ngừa
Để bệnh amidan giai đoạn mãn tính không tái phát liên tục, chúng ta cần chú ý bảo vệ sức khỏe thật tốt thông qua những cách sau:
- Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, lành mạnh, khoa học, tạo những thói quen ăn uống tốt. Hãy uống nước ấm ít nhất 2 lít mỗi ngày để làm dịu cổ họng.
- Khi thấy các triệu chứng của bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, bạn cần nhanh chóng có những biện pháp điều trị dứt điểm.
- Hãy giữ cho cơ thể luôn ấm vào mùa lạnh, chú ý bảo vệ họng, lòng bàn tay, bàn chân và tai.
- Hãy đánh răng, súc miệng đều đặn hàng ngày, đảm bảo vi khuẩn không có cơ hội sinh sôi phát triển trong khoang miệng.
- Khi phải tới những nơi ô nhiễm độc hại, bạn cần đeo khẩu trang cẩn thận để không có nguy cơ bị nhiễm mầm bệnh. Ngoài ra, cần chú ý giữ gìn vệ sinh không gian sống luôn sạch sẽ thoáng mát. Đặc biệt với những người dễ mắc dị ứng hoặc có sức đề kháng kém.
- Cần thăm khám sức khỏe thường xuyên để kịp thời phát hiện cũng như ngăn chặn nguy cơ bệnh viêm amidan phát triển nặng.
- Bạn cũng nên tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, đây là phương pháp cải thiện hệ miễn dịch rất tốt, giúp bạn tăng cường sức khỏe tổng thể để phòng tránh bệnh.
Biện pháp chẩn đoán
Amidan bị viêm mãn tính cần phải chẩn đoán để đánh giá chính xác mức độ bệnh, từ đó có các biện pháp can thiệp kịp thời để không gây ra những hậu quả, biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là các cách thức đang được bác sĩ sử dụng để kiểm tra bệnh.
Chẩn đoán lâm sàng:
- Bệnh nhân khi tiến hành đăng ký thăm khám ở các cơ sở y tế sẽ được bác sĩ hỏi thăm về những triệu chứng đang gặp phải cũng như những tiền sử mắc các bệnh lý liên quan tới đường hô hấp.
- Ngoài ra, dựa vào những biểu hiện đặc trưng khi quan sát vòm họng, các bác sĩ có thể đưa ra những kết luận về bệnh.
Tiến hành xét nghiệm máu:
- Mục đích của phương pháp này chính là kiểm tra xem bệnh đã có những biến chứng ảnh hưởng tới toàn cơ thể hay chưa. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sẽ tìm ra được nguyên nhân nhiễm bệnh.
- Bệnh nhân sẽ được lấy một lượng nhỏ máu để làm xét nghiệm, sau đó bạn sẽ có được kết quả chính xác.
Lấy dịch ở hầu họng:
Biện pháp này được áp dụng để giúp tìm ra các nguyên nhân gây bệnh, đồng thời hỗ trợ cho quá trình điều trị đạt kết quả tốt hơn. Mẫu bệnh phẩm của bạn sẽ được nuôi cấy vi khuẩn, qua đó xác định được loại vi khuẩn nào đang phát triển, sinh sôi mạnh ở hầu họng. Thông qua đó, các bác sĩ sẽ kê những đơn thuốc thích hợp nhất để người bệnh sử dụng.
Nội soi tai - mũi - họng:
Đây cũng là phương thức được sử dụng khá phổ biến trong việc chẩn đoán bệnh viêm amidan. Các bác sĩ sẽ đưa ống nội soi có gắn thiết bị camera vào để quan sát khu vực tai - mũi - họng. Nhờ vậy, chúng ta sẽ đánh giá được cụ thể tình trạng viêm nhiễm và có thể thấy được những ổ viêm đã lan sang các bộ phận xung quanh hay chưa.
Biện pháp điều trị
Câu hỏi được rất nhiều người quan tâm hiện nay đó chính là viêm amidan mãn tính có chữa được không? Cũng có không ít người nghĩ rằng, khi bệnh đã chuyển sang thể mãn tính sẽ không còn cách chữa trị. Nhưng thực tế, chúng ta vẫn có thể chấm dứt bệnh nếu phát hiện sớm. Viêm amidan thể mãn tính sẽ được chữa khỏi nếu áp dụng đúng biện pháp, đúng phác đồ và chữa trị ngay từ khi bệnh bắt đầu chuyển nặng.
Hiện nay, chúng ta có những cách điều trị bệnh được áp dụng phổ biến như sau:
Cách chữa viêm amidan mãn tính tại nhà với nguyên liệu tự nhiên
Khi điều trị tại nhà, người bệnh sẽ ứng dụng những mẹo dân gian với các nguyên liệu tự nhiên, dễ kiếm, chi phí rẻ. Cách thực hiện cũng khá đơn giản và không tốn nhiều công sức thực hiện. Theo đó, bệnh nhân có thể tham khảo những mẹo chữa viêm amidan cụ thể gồm:
Sử dụng tỏi ngâm:
- Người bệnh chuẩn bị một vài củ tỏi, bóc sạch phần vỏ và rửa rồi để cho ráo hết nước.
- Thái tỏi thành những lát mỏng, sau đó ngâm trong mật ong từ 1 - 2 giờ.
- Bạn lấy phần mật ong ra để uống 2 lần/ngày.
- Công thức này sẽ giúp chúng ta kháng viêm, làm giảm tình trạng viêm amidan và tiêu diệt các vi khuẩn vô cùng hiệu quả. Ngoài ra, sức đề kháng cũng được cải thiện đáng kể khi sử dụng tỏi thường xuyên.
Cây lược vàng:
- Bạn chuẩn bị 3 - 4 lá lược vàng, mang rửa sạch và xay nhuyễn để thu lấy phần nước cốt.
- Cho thêm vào nước ép một chút giấm chuối, khuấy đều và uống trực tiếp.
- Hàng ngày, bệnh nhân viêm amidan mãn tính cần uống nước lá lược vàng 2 lần và duy trì ít nhất 5 ngày để làm thuyên giảm các biểu hiện viêm đau amidan.
- Lược vàng tuy là cây cảnh nhưng lại có chứa nhiều thành phần có lợi trong quá trình điều trị amidan. Một số hoạt chất nổi bật có thể kể đến gồm: Kaempferol. Flavonoid, Steroid. Do đó, bạn hãy tham khảo công thức này để sử dụng tại nhà theo đúng liệu trình.
Rau diếp cá:
- Bệnh nhân cần có một nắm lá rau diếp cá và nước vo gạo.
- Rửa sạch rau diếp cá rồi cho vào nồi đun cùng với 2 bát nước vo gạo. Khi nước sôi, bạn để cho nguội bớt rồi lọc lấy phần nước cốt và uống hàng ngày.
- Bệnh nhân cần uống ít nhất 1 tuần, duy trì mỗi ngày 2 lần để có thể đạt được công dụng tốt nhất của rau diếp cá.
Trị bệnh viêm amidan mãn tính bằng Tây y
Ứng dụng các phác đồ chữa trị hiện đại của Tây y vẫn luôn là lựa chọn được nhiều bệnh nhân sử dụng hiện nay. Bởi cách thức này cho hiệu quả nhanh chóng và cũng khá thuận tiện. Tuy nhiên bạn cũng cần lưu ý rằng, khi dùng thuốc Tây trong thời gian dài có thể gây ra những tác dụng phụ ảnh hưởng tới người bệnh, đặc biệt là hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể.
Sau quá trình thăm khám, đánh giá mức độ viêm, các bác sĩ có thể kê cho bạn sử dụng một số thuốc trị viêm amidan sau:
- Nhóm thuốc kháng sinh: Bệnh nhân sử dụng những thuốc kháng sinh đời đầu, chủ yếu là nhóm thuốc Beta Lactam, Penicilin, Cephalosporin, Amoxicillin,...
- Nhóm thuốc chống viêm, phổ biến nhất vẫn là Amoxyl.
- Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần bổ sung thêm các khoáng chất và vitamin để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giúp đẩy lùi bệnh tốt hơn gồm: Sắt, kẽm, vitamin nhóm B, vitamin C, D,...
Ngoài cách dùng thuốc, bệnh nhân có thể được bác sĩ chuyên khoa chỉ định thực hiện cắt bỏ hoàn toàn phần amidan. Phương pháp này sẽ áp dụng cho những trường hợp bệnh nhân có diễn biến nghiêm trọng, nhiều biến chứng đe dọa tới sức khỏe tổng thể cũng như những cơ quan quan trọng của cơ thể.
Tuy vậy, cắt bỏ amidan chỉ là giải pháp cuối cùng khi bệnh nhân không đáp ứng thuốc điều trị, các bác sĩ vẫn sẽ ưu tiên áp dụng phác đồ dùng thuốc cho người bệnh. Bởi khi bạn bị cắt bỏ amidan, đồng nghĩa với việc hàng rào bảo vệ đường hô hấp đã không còn, lúc này hệ hô hấp sẽ không có khả năng chống đỡ trước các đợt tấn công của vi khuẩn, virus và tỷ lệ mắc các bệnh càng cao hơn.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Ngoài việc quan tâm trị viêm amidan mãn tính như thế nào, bệnh nhân cũng cần chú ý tới việc ăn uống hàng ngày để có thể cải thiện bệnh tốt nhất. Theo đó, chúng ta lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp giảm đau sưng, hạn chế kích ứng viêm và hỗ trợ các loại thuốc phát huy hiệu quả tối đa.
Những thực phẩm nên sử dụng:
- Đồ ăn mềm: Cháo, súp, ngũ cốc là lựa chọn rất tốt cho người bị viêm amidan. Các thực phẩm này sẽ hạn chế cọ sát lên họng và giảm các triệu chứng sưng tấy, đau rát.
- Vitamin C: Giúp chúng ta tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch. Vì vậy bạn hãy thường xuyên ăn quýt, cam, dâu tây, thanh long, bưởi,...
- Thực phẩm có tính kháng viêm: Tỏi, nghệ, gừng,... là những gia vị có khả năng kháng viêm, giảm sưng đau rất tốt. Bạn hãy thêm chúng vào các món ăn hàng ngày để hỗ trợ trị viêm amidan.
- Các loại rau xanh: Lượng khoáng chất, vitamin có trong rau xanh rất dồi dào. Qua đó, người bệnh có thể tăng cường khả năng chống viêm và phục hồi họng hiệu quả.
Các thực phẩm không nên ăn:
- Thức ăn cứng, khô, khó nhai: Đây là nhóm thực phẩm bạn cần tránh xa nếu không muốn họng bị cọ xát nhiều dẫn tới sưng viêm nặng hơn. Thậm chí còn có thể chảy máu ở họng nếu bạn ăn các loại bánh kẹo cứng, thịt quay, thịt chiên,...
- Đồ ăn nhiều dầu mỡ: Nhóm thực phẩm này có chứa nhiều Carbohydrate rất hại đối với cơ thể. Chúng sẽ làm cho vi khuẩn ở trong hốc amidan bị bùng phát.
- Đồ ăn cay nóng và đồ lạnh: Đây đều là kẻ thù của người mắc bệnh viêm amidan mãn tính. Người bệnh sẽ bị kích ứng cổ họng, sưng đỏ nặng hơn và bệnh kéo dài mãi không dứt dù đã dùng các loại thuốc.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh nhân bị viêm amidan nên bổ sung những loại thực phẩm sau trong bữa ăn hàng ngày:
- Hoa quả tươi, rau xanh: Rau cải, rau ngót, mồng tơi, diếp cá, rau má,…
- Thực phẩm giàu kẽm: Rong biển, gan động vật, hàu,….
- Thực phẩm giàu protein: Thịt băm, gà xé, cá hồi, sữa, trứng,…
- Luôn uống đủ nước
- Thực phẩm giàu Vitamin C: Cam, quýt, …
- Chuyên gia
- Cơ sở