Viêm Mũi Dị Ứng

Viêm mũi dị ứng theo tiếng Anh được gọi là Allergic Rhinitis. Đây là dạng bệnh có thể xảy ra bởi môi trường sống, sức khỏe kém và nhiều nguyên do khác nhau. Khi mũi tiếp xúc với một tác nhân nào đó gây ra phản ứng dị ứng, kích thích, chúng có thể đi trực tiếp hoặc gián tiếp vào trong cánh nang lông mũi để tới hô hấp. Các yếu tố gây bệnh có thể tác động tới từng tế bào trong cơ thể tự sản sinh ra Histamin - Một loại chất gây dị ứng ở mũi.

Bệnh viêm mũi dị ứng có thể gặp ở mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ tới người trưởng thành, người cao tuổi, nam giới, nữ giới đều có thể mắc.

Hiện nay, y học đang phân chia viêm mũi dị ứng thành những cấp độ tiến triển bệnh như sau:

• Viêm mũi dị ứng cấp tính: Đây là tình trạng mũi gặp phải các phản ứng với những dị nguyên kéo dài trong khoảng vài giờ, tối đa là 1 tuần. Bệnh nhân khi dùng thuốc, một số mẹo chữa hoặc cơ thể tự sản sinh ra kháng thể sẽ chấm dứt triệu chứng.
• Viêm mũi dị ứng mãn tính: Khi ở thể này, các triệu chứng của bệnh sẽ kéo dài hơn, cơ thể bệnh nhân rất mẫn cảm và dễ dị ứng bởi các tác nhân từ môi trường. Những biểu hiện sẽ diễn ra khá lâu, thường kéo dài trong vài tuần và cũng tái phát liên tục, gây ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống, công việc của người bệnh.

Ngoài chia theo cấp độ cấp tính và mãn tính, bệnh viêm mũi dị ứng còn được sắp xếp thành 2 nhóm là: Dị ứng theo mùa và dị ứng quanh năm.

• Dị ứng theo mùa: Đây là tình trạng bệnh nhân bị dị ứng vào một số thời điểm nhất định ở trong năm, chủ yếu vào những ngày thời tiết thay đổi hoặc khi bạn chuyển môi trường sống.
• Dị ứng quanh năm: Người bệnh thuộc nhóm này sẽ chỉ cần gặp phải dị nguyên đều sẽ bị dị ứng, không phân biệt mùa nào trong năm. Sau một thời gian, khi không chịu sự tác động từ các tác nhân, bạn sẽ khỏi bệnh và cũng không xảy ra biến chứng.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em hay người lớn đều sẽ có những biểu hiện rất rõ rệt, dễ nhận biết. Theo đó, chúng ta có thể phân biệt bệnh thông qua những triệu chứng điển hình nhất gồm:

• Bệnh nhân hắt hơi liên tục: Đây chính là biểu hiện đầu tiên khi bạn bị tác động bởi các yếu tố dị nguyên. Những yếu tố này sẽ tạo ra phản ứng với các nang lông trong mũi, kích thích tới hệ thần kinh và tạo ra hắt hơi. Có thể chỉ là 1 - 2 lần nhưng cũng có thể bạn bị hắt hơi liên tục.
• Mũi bị ngứa: Khi bệnh nhân bị ngứa mũi, gãi hay cọ xát nhiều, phần mũi sẽ đỏ ửng hơn và lan tới rất nhiều vùng da khác ở quanh mũi. Mũi thấy ngứa ngáy khó chịu vô cùng.
• Chảy nước mũi: Đây là hiện tượng rất thường gặp kèm với hắt hơi, phần dịch mũi tiết khá nhiều với màu trong suốt hoặc cũng có cả mủ vàng khi bệnh nhân bị nhiễm khuẩn.
• Nghẹt mũi: Biểu hiện tiếp theo của viêm mũi dị ứng đó là nghẹt mũi. Đây là triệu chứng rất nghiêm trọng nếu xảy ra ở trẻ nhỏ. Bởi mũi nghẹt sẽ cản trở luồng không khí đi vào hệ hô hấp, bé có thể bị ngưng thở đột ngột.
• Xuất hiện đau đầu từng cơn hoặc kéo dài liên tục: Đây cũng là hiện tượng xảy ra bởi nghẹt mũi, gây trở ngại cho quá trình hô hấp, thiếu máu lên não và dẫn tới đau đầu.
• Một số triệu chứng khác: Ở một số người bị viêm mũi dị ứng nặng hơn có thể bị ho, thâm mắt, sốt, viêm họng, khó thở,...

Để có thể chữa trị bệnh hiệu quả, chúng ta cần biết nguyên nhân gây bệnh là gì. Theo đó, các bác sĩ, chuyên gia tai mũi họng đã nghiên cứu và cho thấy những tác nhân có thể làm bệnh khởi phát bao gồm:

• Yếu tố dị nguyên: Có rất nhiều người bị dị ứng bởi một số loại thực vật, cây cỏ, thực phẩm. Điển hình nhất chính là bị kích ứng bởi: Lông động vật, phấn hoa, rau củ, hải sản, mùn cưa, thuốc lá, nước hoa,...
• Dị ứng bởi môi trường: Khi bạn sống, học tập hoặc lao động ở những môi trường nhiều hóa chất, khói bụi, các khu công nghiệp lâu năm sẽ dần tạo ra kích thích ở niêm mạc của mũi. Lúc này mũi sẽ phát sinh các phản ứng dị ứng thường gặp.
• Viêm mũi dị ứng bởi thời tiết: Vào một số khoảng thời gian nhất định trong năm, khi tiết trời chuyển từ đông sang hè hoặc từ hè sang đông sẽ có nhiều người bị dị ứng. Điều này xảy ra là bởi cơ thể bạn chưa kịp thích ứng với những thay đổi của thời tiết, các kháng thể phản ứng chéo.
• Bệnh nhân mắc một số bệnh nền: Khi bạn đang mắc các bệnh liên quan tới tai mũi họng, khả năng mắc thêm viêm mũi dị ứng cũng sẽ cao hơn những người bình thường.
• Cấu trúc mũi có sự bất thường: Những người dị tật bẩm sinh ở mũi như gai vách ngăn hay vẹo mũi sẽ có tỷ lệ bị bệnh viêm mũi dị ứng khá cao.

Câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi tìm hiểu về bệnh lý này đó là viêm mũi dị ứng có khả năng lây nhiễm không. Đối với vấn đề lây truyền, các chuyên gia của Vietmec cho biết:

Bệnh viêm mũi dị ứng không có khả năng lây nhiễm giữa người này với người kia, nhưng trong trường hợp có yếu tố di truyền ở những người cùng huyết thống, bạn sẽ có khả năng bị bệnh. Cụ thể là nếu bố mẹ bị viêm mũi, khả năng cao con cái sau này cũng sẽ mắc bệnh.

Theo đó, sẽ có 2 trường hợp xảy ra gồm:

• Bố hoặc mẹ bị dị ứng bởi một dị nguyên, con cái sau đó cũng bị tác động bởi yếu tố đó.
• Bố hoặc mẹ dị ứng với một dị nguyên, nhưng con lại bị kích ứng bởi tác nhân khác từ môi trường.

Bệnh viêm mũi dị ứng tuy không gây ra những nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân khá nhiều, công việc cũng chịu ảnh hưởng không ít. Do vậy, chúng ta cần có những biện pháp phòng ngừa bệnh ngay từ bây giờ để đảm bảo luôn có một sức khỏe tốt nhất. Cụ thể gồm:

• Chúng ta cần tránh xa những thực phẩm, những tác nhân gây dị ứng khi bạn đã biết bản thân có thể bị kích ứng bởi những dị nguyên đó.
• Cần mang khẩu trang mỗi khi ra ngoài, tiếp xúc với những môi trường nhiều hóa chất, không khí độc hại, ô nhiễm, nhiều khói bụi.
• Bạn hãy thường xuyên dọn dẹp, làm vệ sinh không gian sống định kỳ để có thể loại bỏ hết nấm mốc, bụi bẩn, các chất độc hại trong đồ dùng cũng như không khí.
• Luôn vệ sinh mũi sạch sẽ hàng ngày với nước muối sinh lý. Đồng thời cũng chú ý làm sạch họng và tai sạch sẽ bởi những bộ phận này đều nối thông nhau. Khi 1 trong 3 cơ quan xảy ra viêm nhiễm, những nơi còn lại cũng dễ dàng chịu ảnh hưởng.
• Bạn hãy trang bị thêm một máy lọc không khí để trong phòng giúp làm sạch không khí, lông động vật hay bụi bẩn. Đặc biệt ở những gia đình có người từng bị bệnh viêm mũi dị ứng.
• Chúng ta chú ý giữ cơ thể luôn ấm khi thời tiết chuyển mùa, đặc biệt ở cổ họng, mũi, lòng bàn chân và bàn tay. Đây đều là những nơi đặc biệt trên cơ thể.
• Có chế độ ăn uống phù hợp, khoa học, lành mạnh. Tích cực bổ sung các thực phẩm có lợi để nâng cao hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Ngoài ra, bạn hãy chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, sức đề kháng giúp phòng chống các bệnh lý tốt hơn.

Để có phương pháp chữa trị phù hợp, ngoài việc xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, chúng ta cũng cần được chẩn đoán cẩn thận để biết mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe thực tế.

Khi gặp phải các triệu chứng điển hình của bệnh trong nhiều ngày liên tiếp không hết, bạn cần tới các cơ sở y tế để được kiểm tra, thăm khám và tìm ra căn nguyên. Các bác sĩ sẽ làm một số kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm cụ thể.

Quan sát tình trạng của mũi là bước đầu của quá trình chẩn đoán, các bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào mũi gắn thêm camera nhỏ để quan sát qua màn hình máy tính. Tiếp đó, người bệnh sẽ được tiến hành làm một số xét nghiệm thiết yếu để có thể xác định nguyên nhân gây bệnh chính xác.

• Xét nghiệm trên da: Đây chính là phương pháp sử dụng để xác định lâm sàng sự mẫn cảm của làn da với những dị nguyên. Các bác sĩ sẽ cho lấy mẫu tế bào ở da để mang đi kiểm tra. Trong một số trường hợp sẽ có kết quả luôn, nhưng nếu chưa rõ ràng hoặc chính xác nhất, bạn có thể cần làm thêm những xét nghiệm khác.
• Phết tế bào dịch mũi: Bệnh nhân test dịch mũi cùng một số vùng nang để tìm ra dị nguyên.
• Test các kích thích: Phương pháp này sẽ thực hiện test nóng, test lạnh, test nhỏ mũi để có thể đưa ra các chẩn đoán chính xác về yếu tố dị nguyên bởi thời tiết hoặc các tác nhân khác.

Có khá nhiều cách điều trị viêm mũi dị ứng hiện nay, tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của mỗi người để chúng ta có phương pháp phù hợp nhất. Trong đó, có 3 hướng chữa trị được phân chia và sử dụng gồm: Mẹo trong dân gian, Đông y và Tây y.

Điều trị viêm mũi dị ứng tại nhà qua các mẹo dân gian

Mặc dù có rất nhiều phương pháp chữa trị bệnh bằng y học hiện đại nhưng mẹo dân gian vẫn luôn được sử dụng rất rộng rãi hiện nay. Ưu điểm của cách này đó là khá an toàn, chi phí thấp, có hiệu quả và cũng rất dễ áp dụng. Vì vậy có không ít người bệnh đã tìm đến các nguyên liệu thiên nhiên để khắc phục viêm mũi dị ứng.

Tuy vậy, mẹo dân gian chỉ thích hợp với những bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng thể nhẹ. Đối với các trường hợp bệnh nặng, các phương pháp đó chỉ có khả năng hỗ trợ một phần nhỏ, không thể đẩy lùi bệnh hoàn toàn cũng như ngăn ngừa tái phát sau một thời gian ngưng sử dụng.

Người bệnh viêm mũi tham khảo một số cách dưới đây:

Tỏi và mật ong

Tỏi cùng mật ong vẫn luôn là bộ đôi thần dược được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc của dân gian. Chúng giúp kháng viêm, đào thải nhanh chóng các vi khuẩn cũng như dị nguyên gây ra dị ứng ở bệnh nhân. Bên cạnh đó, tỏi và mật ong còn thúc đẩy nhau để làm tan lượng dịch nhầy nhanh chóng, tạo sự thông thoáng cho các hốc xoang khá hiệu quả.

Chi tiết cách làm:

• Bệnh nhân chuẩn bị một vài nhánh tỏi tươi, bóc bỏ vỏ và rửa sạch.
• Đem tỏi đi ép hoặc cho vào máy xay để chắt lấy phần nước cốt tỏi.
• Bạn hòa nước tỏi với mật ong theo tỉ lệ 2:1.
• Khuấy đều hỗn hợp rồi dùng bông tăm sạch để chấm dung dịch và thoa vào trong hốc mũi bị dị ứng.

Công thức hạt gấc

Có thể bạn chưa biết, trong hạt gấc có chứa lượng lớn men Photphotoban cùng Invedax có công dụng giảm dị ứng, giảm sưng tấy và loại trừ nhanh chóng các vi khuẩn gây bệnh. Cũng bởi vậy nên 2 thành phần này được ứng dụng rộng rãi trong việc chữa trị nhiều bệnh lý khác nhau liên quan tới tai mũi họng.

Chi tiết cách làm:

• Chúng ta sử dụng khoảng 20 đến 30 hạt gấc, mang đi rang chín, sao vàng và hạ thổ.
• Tiếp đó bạn dùng dao để cạo hết phần vỏ cháy xém ở bên ngoài hạt gấc.
• Mang hạt đập dập hoặc giã cho nát thành vụn nhỏ rồi cho vào bình thủy tinh sạch.
• Cho khoảng 300ml rượu trắng vào ngâm trong ít nhất 1 tuần là có thể dùng.
• Mỗi lần bị viêm mũi dị ứng, bệnh nhân lấy một ít rượu cho vào bình xịt để xịt nhẹ nhàng vào trong mũi, các triệu chứng khó chịu sẽ biến mất nhanh chóng.

Viêm mũi dị ứng uống thuốc gì trong Tây y?

Đối với các bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng mãn tính, các biểu hiện bệnh ngày càng trở nặng và không có dấu hiệu thuyên giảm sẽ cần dùng thuốc Tây y. Các bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh thực tế của bạn để đưa ra phác đồ sao cho phù hợp.

Thuốc Tây được đánh giá là có tác dụng nhanh chóng, có thể làm các biểu hiện của bệnh nhanh chóng giảm cũng như biến mất. Nhưng bạn cũng cần biết rằng, thuốc không thể lạm dụng, cần phải dùng theo đúng chỉ định của các bác sĩ. Sử dụng thuốc sai cách có thể xảy ra những tác dụng phụ rất hại đối với sức khỏe.

Những loại thuốc được kê đơn cho bệnh nhân phổ biến hiện nay:

• Nhóm thuốc kháng Histamin: Clorpheniramin, Fexofenadine, Cinnarizin, Loratadin,... Thuốc được dùng cho bệnh nhân với 2 dạng là uống và dung dịch xịt trực tiếp vào mũi.  Nhóm thuốc này có công dụng khá nhanh chóng, giúp bệnh nhân lập tức giảm biểu hiện ngứa ngáy mũi, nhưng cũng không nên quá lạm dụng vì khi sử dụng thuốc quá nhiều sẽ dễ bị nhờn thuốc.
• Thuốc chống viêm: Đây là những loại thuốc thuộc vào nhóm Corticoid có chứa các hoạt chất là Beclomethasone cùng với Fluticason Budesonid. Thuốc sẽ giúp chúng ta tăng cường chống viêm, ngăn ngừa lại các dị nguyên cũng như phát huy hiệu quả giảm phù nề rất rõ rệt. Bệnh nhân sẽ được chỉ định dùng thuốc bằng cách uống hoặc có thể nhỏ thẳng vào trong mũi.
• Nhóm thuốc kháng sinh: Sẽ không thể thiếu trong đơn thuốc của người bệnh bị bội nhiễm đó là kháng sinh. Thuốc sẽ giúp chống lại các vi khuẩn để bệnh không tiến triển nặng hơn.
• Thuốc chống phù nề và co mạch: Naphazolin và Xylometazolin chính là 2 loại thuốc được sử dụng nhiều nhất và dùng theo dạng nhỏ mũi hoặc uống.

Ngoài các cách dùng thuốc trên, cũng có một số trường hợp bệnh nhân được chỉ định thực hiện phẫu thuật. Đây cũng là phương pháp không còn xa lạ trong y học điều trị viêm mũi dị ứng hiện nay. Tuy nhiên cách chữa này sẽ chỉ áp dụng với các bệnh nhân được xác định là mắc bệnh do dị tật bẩm sinh hoặc mắc thêm bệnh viêm xoang mãn tính.

Đồng thời, để giúp cho việc chữa bệnh viêm mũi dị ứng đạt kết quả tốt nhất, bệnh nhân cũng cần chú ý luôn vệ sinh mũi đúng cách, đặc biệt mỗi khi sử dụng thuốc xịt hay bôi trực tiếp vào mũi. Ngoài ra, có thể dùng thêm đá lạnh để chườm nhẹ nhàng lên mũi cũng sẽ giúp giảm cơn khó chịu, ngứa ngáy rất tốt.