Đau Dây Thần Kinh Liên Sườn Tiên Phát
Đau dây thần kinh liên sườn tiên phát là bệnh lý không quá nghiêm trọng. Bạn chỉ cần có các biện pháp chăm sóc tại nhà đúng cách, tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện. Nhưng nếu chủ quan trong việc điều trị, cơn đau có thể diễn ra kéo dài và gây ra nhiều phiền toái trong đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Định nghĩa
Đau dây thần kinh liên sườn là thuật ngữ chuyên khoa dùng để chỉ tình trạng đau nhức xuất hiện ở những vùng mà dây thần kinh liên sườn đi qua như tủy ngực, sườn, liên sống, bả vai,... Cơn đau nhức có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên cơ thể. Khi mới khởi phát, cơn đau chỉ diễn ra với mức độ nhẹ và âm ỉ, sau đó chuyển sang đau nhói từng cơn. Tình trạng đau nhức sẽ trở nên tồi tệ hơn mỗi khi bạn ho, hắt hơi, hít thở sâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
Dựa vào nguyên nhân gây đau nhức mà bệnh lý này được chia thành 3 dạng cơ bản là nguyên căn, tiên phát và thứ phát. Đau dây thần kinh liên sườn tiên phát được hiểu là cơn đau nhức khởi phát do ảnh hưởng từ một số nguyên nhân thường gặp như vận động sai tư thế, lao động nặng, thời tiết lạnh,... Những đối tượng dễ bị đau dây thần kinh liên sườn tiên phát là phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh và người cao tuổi. Đây là thể bệnh nhẹ và có thể điều trị khỏi một cách dễ dàng. Nhưng nếu để cơn đau tái phát nhiều lần sẽ gây ra tình trạng đau nhức mạn tính.
Hình ảnh
Triệu chứng
Các triệu chứng của bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiên phát nhẹ hơn rất nhiều so với trường hợp đau dây thần kinh liên sườn thứ phát. Bạn có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu cơ bản sau đây:
- Có triệu chứng đau nhức ở vùng liên sống, bả vai hoặc cạnh cột sống. Cơn đau có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên cơ thể.
- Cơn đau diễn ra âm ỉ kéo dài cả ngày lẫn đêm và trở nên nghiêm trọng hơn khi ho, hắt hơi, hít thở sâu hoặc thay đổi tư thế vận động đột ngột.
- Ở một số trường hợp, cơn đau sẽ phát triển lan rộng theo khoang liên sườn gây đau nhức toàn bộ vùng sườn phía trước ngực.
- Không có triệu chứng sưng viêm hay nóng rát ở vùng da bao phủ phía bên ngoài.
- Dựa vào nguyên nhân mà người bệnh sẽ có thêm các triệu chứng đi kèm khác như tê bì hoặc ngứa ran, hạn chế phạm vi mở rộng của ngực, giảm khả năng vận động của một số cơ quan lân cận,...
Chuyên gia cho biết, đau dây thần kinh liên sườn tiên phát thường chỉ diễn ra với mức độ nhẹ. Ở trường hợp này, các triệu chứng của bệnh có thể tự thuyên giảm sau khi nguyên nhân gây bệnh đã được quyết như thời tiết ấm dần lên, cải thiện lại tư thế vận động xấu, nghỉ ngơi,... Nhưng cũng có số ít trường hợp bị tích tụ khí lạnh tại dây thần kinh và gây ra triệu chứng đau nhức kéo dài.
Với những trường hợp đau dây thần kinh do vận động sai tư thế, nếu người bệnh vẫn tiếp tục duy trì các thói quen sinh hoạt xấu sẽ khiến dây thần kinh và tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng. Điều này đã kích thích phản ứng viêm xảy ra và hình thành nên cơn đau nhức dai dẳng.
Nguyên Nhân
Như được nhắc ở trên, đau dây thần kinh liên sườn tiên phát rất dễ khởi phát do tác động từ một số nguyên nhân thường gặp trong đời sống hàng ngày. Việc nắm rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa bệnh lý này. Các nguyên nhân gây bệnh có thể kể đến là:
+ Nhiệt độ lạnh: Thời tiết chuyển biến lạnh là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng đau dây thần kinh liên sườn tiên phát. Không khí lạnh khiến mạch máu bị co lại và ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu bên trong cơ thể. Điều này đã gây kích thích đến dây thần kinh liên sườn và hình thành nên cơn đau nhức rất khó chịu. Ngoài ra, nhiệt độ lạnh còn là điều kiện thuận lợi cho các bệnh lý xương khớp mãn tính khác khởi phát.
+ Vận động sai tư thế, quá tầm: Đây cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng đau dây thần kinh liên sườn thường gặp. Khi vận động sai tư thế hay vận động quá tầm, phần cột sống hoặc xương sườn sẽ mất đi tính ổn định khi hoạt động, đồng thời gây sức ép quá mức lên rễ thần kinh cũng như dây chằng. Chính những điều này đã tạo cơ hội cho cơn đau nhức ở dây thần kinh liên sườn hoặc giãn dây chằng khởi phát.
+ Nhiễm độc: Ở một số trường hợp, tình trạng đau dây thần kinh liên sườn sẽ khởi phát do ảnh hưởng từ một số vấn đề khác bên trong cơ thể, điển hình là nhiễm độc. Tuy nhiên, đây là nguyên nhân gây bệnh khá ít gặp.
Phòng ngừa
Để phòng ngừa bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiên phát tái phát trở lại, bạn cần phải chăm sóc sức khỏe đúng cách và điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt hàng ngày sao cho khoa học. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo và thực hiện theo:
- Cần dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và hạn chế vận động khi cơn đau nhức đang bùng phát mạnh. Chú ý giữ ấm cơ thể vào những ngày trời chuyển lạnh hoặc khi phải hoạt động ngoài trời.
- Điều chỉnh lại tư thế vận động sao cho đúng để tránh gây chèn ép lên tủy lưng. Cần loại bỏ các thói quen sinh hoạt xấu như lười vận động, ngồi nhiều, mang vác vật nặng,...
- Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp tăng độ dẻo dai và độ linh hoạt của cột sống. Tập luyện còn làm giảm chèn ép lên rễ thần kinh và cải thiện triệu chứng đau nhức khá hiệu quả.
- Thực đơn ăn uống hàng ngày cần bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể giúp nâng cao sức đề kháng, điều này sẽ tác động rất tốt đến quá trình điều trị bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiên phát. Các loại thực phẩm được chuyên gia khuyên dùng là cá, dầu oliu, rau xanh, trái cây tươi, hải sản,...
Biện pháp điều trị
Khi có các triệu chứng của bệnh, bạn nên thăm khám chuyên khoa để được hướng dẫn khắc phục đúng cách. Tránh để tình trạng này diễn ra kéo dài, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Việc điều trị bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiên phát sẽ tập trung chủ yếu vào việc cải thiện triệu chứng của bệnh. Hầu hết các trường hợp bệnh đều được kê đơn điều trị bằng thuốc. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên chăm sóc sức khỏe đúng cách để giải quyết nguyên nhân và phòng ngừa cơn đau tái phát trở lại.
Dùng thuốc Tây y
Nếu triệu chứng của bệnh đang bùng phát mạnh, bạn nên sử dụng thuốc Tây y để điều trị. Thành phần dược tính trong thuốc sau khi đi vào cơ thể sẽ đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng khó chịu do bệnh lý này gây ra. Các loại thuốc được dùng phổ biến là:
- Thuốc giảm đau thông thường (Paracetamol, Ibuprofen, Diclofenac,...): Thuốc có tác dụng giảm đau nhức ở mức độ nhẹ đến trung bình. Nhưng với những cơn đau thần kinh thì thuốc mang lại hiệu quả không cao.
- Thuốc giãn cơ vân (Mydocalm, Myonal): Thuốc mang loại hiệu quả khá tốt với những trường hợp bị đau nhức kèm theo co rút sườn. Người bệnh nên sử dụng thuốc với liều lượng thấp nhất để hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn.
- Thuốc điều trị đau thần kinh: Thuốc có tác dụng giảm đau nhức khá hiệu quả với những trường hợp bị tổn thương dây thần kinh. Dược tính trong thuốc sau khi được cơ thể hấp thụ sẽ tác động trực tiếp vào trung ương thần kinh. Vì vậy, bạn chỉ nên sử dụng với liều lượng nhỏ rồi tăng dần lên nếu không có đáp ứng.
- Vitamin nhóm B: Được kê đơn dưới dạng viên uống bổ sung giúp nuôi dưỡng và cải thiện chức năng của tế bào thần kinh. Cần bổ sung vitamin B theo đúng chỉ định của bác sĩ, nếu quá lạm dụng sẽ gây ra nhiều rủi ro không mong muốn.
Nếu bị đau dây thần kinh liên sườn tiên phát do vận động mạnh hoặc vận động sai tư thế, bác sĩ sẽ yêu cầu tiến hành vật lý trị liệu giúp giải phóng chèn ép lên rễ thần kinh và hỗ trợ giảm đau. Đồng thời, phương pháp này còn ổn định hoạt động của cột sống và khớp xương, hạn chế cơn đau tái phát trở lại.
Với những trường hợp đau nhức nghiêm trọng không thể kiểm soát bằng phương pháp điều trị nội khoa thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phong bế cạnh sống. Phương pháp này được tiến hành bằng cách tiêm thuốc chống viêm hoặc thuốc giảm đau vào cột sống thông qua hình ảnh x-quang tăng sáng truyền hình. Tuy nhiên, người bệnh không được thực hiện phương pháp điều trị này nhiều hơn 3 lần/năm.
Dùng thuốc Đông y
Với những trường hợp bị đau nhức âm ỉ kéo dài, bạn nên sử dụng thuốc Đông y để điều trị. Phương pháp trị bệnh này mang lại hiệu quả chậm nhưng an toàn đối với sức khỏe khi dùng kéo dài, dược tính trong thuốc còn có khả năng nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Các bài thuốc được sử dụng phổ biến là:
+ Bài thuốc số 1: Chuẩn bị 16 gram nam tục đoạn, 16 gram tang ký sinh, 16 gram ngải diệp, 16 gram trinh nữ, 12 gram kinh giới, 12 gram hoàng kỳ, 12 gram phòng sâm, 12 gram ngũ gia bì, 10 gram phòng phong, 10 gram thiên niên kiện, 8 gram tế tân, 8 gram quế chi. Đem toàn bộ số dược liệu trên đi sắc với nước, chia thành 3 phần sử dụng để uống trong ngày.
+ Bài thuốc số 2: Chuẩn bị 20 gram tô mộc, 16 grm kê huyết đằng, 12 gram đục đoạn, 12 gram tang ký sinh, 12 gram hương phụ, 12 gram đương quy, 10 gram uất kim, 10 gram trần bì, 10 gram cam thảo, 10 gram xuyên khung, 10 gram tần giao, 6 gram hồng hoa. Rửa sạch dược liệu rồi đem sắc lấy nước, chia thành 3 lần để uống trong ngày. Sử dụng mỗi ngày một thang cho đến khi bệnh chuyển biến tốt.
+ Bài thuốc số 3: Chuẩn bị 30 gram viễn chí, 30 gram đương quy, 30 gram bạch truật, 30 gram tục đoạn, 30 gram phòng sâm, 30 gram đỗ trọng, 30 gram thương truật, 30 gram bạch linh, 30 gram đan sâm, 30 gram hắc táo nhân, 30 gram ngũ gia bì, 30 gram cam thảo, 30 gram xuyên khung, 24 gram xương bồ, 15 gram thiên niên kiện và 15 gram quế. Đem toàn bộ dược liệu trên đi phơi khô, thái nhỏ rồi cho vào bình thủy tinh sạch ngâm với 1 lít rượu. Sau 2 tuần là có thể lấy ra dùng, mỗi ngày chỉ cần uống 2 lần và mỗi lần khoảng 30ml.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Với những trường hợp đau nhức ở mức độ không quá nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng các cách chữa đau dây thần kinh liên sườn tại nhà để tránh ảnh hưởng đến công việc hàng ngày và nâng cao chất lượng cuộc sống. Các mẹo đó là:
- Dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi giúp dây thần kinh được thư giãn, hạn chế tổn thương tiếp tục tiến triển và mang lại hiệu quả giảm đau. Tư thế nghỉ ngơi thích hợp cho người bệnh là nằm nghiêng sang bên không bị đau, để thẳng chân và thả lỏng tay. Bạn có thể đặt thêm một chiếc gối mỏng giữa hai chân để nâng đỡ cột sống.
- Tiến hành chườm ấm hoặc tắm nước ấm mỗi khi cơn đau nhức khởi phát. Nhiệt độ ấm nóng có tác dụng điều hòa khí huyết, làm thư giãn dây thần kinh và mang lại hiệu quả giảm đau. Cách này rất thích hợp áp dụng với những trường hợp bị đau dây thần kinh tiên phát do thời tiết lạnh.
- Xoa bóp khu vực bị đau nhức từ 1 - 2 lần/ngày và mỗi lần thực hiện nên kéo dài khoảng 20 phút. Mục đích của việc xoa bóp là đẩy lùi cơn đau nhức và giảm độ nhạy cảm của dây thần kinh liên sườn. Đồng thời, kích thích tuần hoàn máu để chữa lành tổn thương.
- Thực hiện một số bài tập kéo giãn tại nhà giúp thư giãn cơ và dây thần kinh, từ đó triệu chứng đau nhức cũng dần được cải thiện. Tập luyện còn làm tăng tính linh hoạt của xương khớp và cải thiện khả năng vận động.
- Cây thuốc nam trị đau dây thần kinh liên sườn có sẵn bên trong vườn nhà như giá đỗ, lá lốt, tỏi,... Đây là mẹo trị bệnh có độ an toàn cao nhưng phải áp dụng đều đặn mỗi ngày thì tình trạng bệnh mới có chuyển biến tốt.
- Điều chỉnh thực đơn ăn uống hàng ngày sao cho phù hợp với tình trạng bệnh. Nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về các loại thực phẩm nên ăn và nên kiêng khi bị đau dây thần kinh liên sườn.
Bài viết trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiên phát bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Đây là bệnh lý có tiến triển không quá phức tạp và có thể cải thiện bằng các mẹo đơn giản tại nhà. Khi gặp phải tình trạng này, bạn nên đưa ra biện pháp xử lý đúng cách để tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
- Chuyên gia
- Cơ sở