Dấu Hiệu Ngừng Phát Triển Chiều Cao và Cách Cải Thiện

Sau khi chào đời, cơ thể người sẽ liên tục tăng trưởng về chiều cao cho đến khi kết thúc độ tuổi dậy thì (khoảng 18 – 20 tuổi). Dựa vào nhiều yếu tố mà thời điểm ngừng phát triển chiều cao ở mỗi người sẽ có sự khác nhau. Bài viết dưới đây là dấu hiệu nhận biết chiều cao ngừng phát triển và cách cải thiện bạn có thể tham khảo.

Tại sao cơ thể ngừng phát triển chiều cao?

Chuyên gia cho biết, xương trên cơ thể người sẽ phát triển thông qua 5 giai đoạn là hình thành – phát triển – cân bằng – mất xương – lão hóa. Một người bình thường sẽ cần khoảng 20 năm để xương có thể phát triển một cách hoàn thiện. Theo biểu đồ tăng trưởng của xương, chiều cao cơ thể sẽ phát triển mạnh mẽ nhất vào những năm đầu đời và giai đoạn dậy thì. Các số yếu tố sẽ tác động đến sự phát triển của chiều cao là di truyền, dinh dưỡng, bệnh lý, nội tiết tố và thuốc.

Ở những năm đầu đời, xương sẽ phát triển dựa trên tiềm năng di truyền và chế độ dinh dưỡng. Khi xương đạt được mức độ tăng trưởng tối đa là 86 – 88 cm thì sẽ tăng chậm dần và phát triển mạnh mẽ trở lại vào giai đoạn dậy thì. Ở giai đoạn dậy thì, sự tăng trưởng chiều cao sẽ dựa vào 3 yếu tố chính là dinh dưỡng, vận động và nội tiết tố. Nếu bạn có thói quen sinh hoạt và ăn uống tốt thì xương có thể tăng trưởng từ 7 – 10 cm mỗi năm. Sau khi kết thúc độ tuổi dậy thì, cơ thể sẽ tiếp tục tăng chiều cao từ 2 – 3 năm nữa nhưng với tốc độ rất chậm rồi ngừng hẳn.

Khi đang trong giai đoạn phát triển xương, đĩa tăng trưởng tại các đầu xương sẽ hoạt động giúp xương kéo dài ra, điều này đã kéo theo sự phát triển của chiều cao. Khi đến gần cuối độ tuổi dậy thì (khoảng 20 tuổi), sự thay đổi của nội tiết tố đã khiến đĩa tăng trưởng này bị đóng lại và ngừng phát triển về chiều cao. Tuy nhiên, đĩa đệm trong cột sống vẫn có thể giãn nở gây thay đổi chiều cao tạm thời nhưng sẽ tác động không lớn đến chiều cao tổng thể.

Các dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao

Đĩa đệm tăng trưởng đóng dần lại và cốt hóa hoàn toàn là nguyên nhân khiến chiều cao của cơ thể chậm phát triển và ngừng hoàn toàn. Tuy nhiên, thời điểm ngừng phát triển chiều cao ở nam và nữ sẽ có sự khác nhau. Cụ thể là:

• Với nữ giới: Thông thường, nữ giới sẽ ngừng phát triển chiều cao ở 18 tuổi. Nhưng nếu sụn vẫn tiếp tục tăng trưởng thì bạn vẫn có thể cao thêm vài milimet cho đến độ tuổi 20 rồi ngừng hẳn.
• Với nam giới: Nam giới dậy thì chậm hơn nữ giới nên thời điểm ngừng phát triển chiều cao cũng sẽ chậm hơn, thường là 20 tuổi. Nhưng nếu có biện pháp can thiệp phù hợp hoặc dậy thì muộn thì thời điểm ngừng phát triển chiều cao có thể kéo dài đến năm 22 tuổi.

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết cơ thể đã ngừng phát triển về chiều cao bạn có thể tham khảo:

• Mảng tăng trưởng ở đầu xương dài đóng lại khiến chiều cao của cơ thể tăng lên rất chậm rồi dừng hoàn toàn. Thông qua hình ảnh x-quang bạn sẽ thấy rõ trạng thái đóng mở của mảng tăng trưởng này. Nếu chiều cao không tăng lên trong vòng 6 tháng nghĩa là bạn đã ngừng tăng trưởng về chiều cao.
• Sự phát triển của phần thân trên sẽ tỉ lệ thuận với sự phát triển của xương bàn chân. Khi xương ngừng phát triển về chiều dài thì kích cỡ bàn chân cũng sẽ ngừng mở rộng. Nếu size giày của bạn không có sự thay đổi trong thời gian dài nghĩa là chiều cao của bạn đã bị chững lại hoàn toàn.
• Các đặc điểm sinh lý trên cơ thể cũng dần ổn định như hệ thống lông phát triển hoàn thiện, bộ phận sinh dục đạt kích thước trưởng thành. Với nữ giới thì ngực đã phát triển săn chắc, bầu ngực nảy nở, kinh nguyệt đều đặn và hông đùi mở rộng. Với nam giới thì hình thành ria mép và vỡ giọng xong.

Nguyên nhân ngừng phát triển chiều cao sớm

Ngừng phát triển chiều cao sớm là tình trạng mà rất nhiều bạn bạn trẻ mắc phải. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do thói quen ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học của trẻ trong độ tuổi dậy thì. Cụ thể là:

+ Dậy thì sớm

Chuyên gia cho biết, dậy thì sớm là nguyên nhân gây ra tình trạng ngừng phát triển chiều cao sớm phổ biến nhất. Khi dậy thì sớm, cơ thể trẻ sẽ sản sinh ra một số loại nội tiết tố kích thích xương phát triển nhanh giúp cho trẻ có chiều cao vượt trội so với bạn bè.

Tuy nhiên, quá trình này diễn ra nhanh chóng nhưng cũng kết thúc sớm, điều này đã khiến cho xương không thể kéo dài hơn nữa. Đến khi bạn bè đang phát triển về chiều cao thì trẻ dậy thì sớm đã có chiều cao cố định. Vì vậy, khi trẻ bước vào độ tuổi trưởng thành sẽ có chiều cao thấp hơn những người cùng tuổi.

+ Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học

Chuyên gia dinh dưỡng cũng cho biết, yếu tố dinh dưỡng quyết định khoảng 32% chiều cao của một người. Nếu bạn có thói quen ăn uống thiếu khoa học và không bổ sung đủ dưỡng chất cho cơ thể sẽ khiến xương không thể tăng trưởng bình thường và ảnh hưởng đến sự phát triển của chiều cao. Nếu không cải thiện, cơ thể sẽ dần rơi vào trạng thái ốm yếu và ngừng phát triển chiều cao.

+ Lười vận động

Với sự phát triển của công nghệ thông tin trong đời sống hiện đại thì trẻ em đã bị thu hút bởi các trò chơi điện tử, tivi,… Điều này đã khiến cho trẻ lười tham gia các vận động thể chất ngoài trời và ngày càng trở nên thụ động, tình trạng này xảy ra khá phổ biến ở trẻ em sống tại thành thị. Thói quen lười vận động như vậy sẽ khiến hoạt động tay chân trở nên kém linh hoạt và dần suy yếu. Theo thời gian, xương sẽ bị cố định và không thể tiếp tục phát triển về chiều cao.

+ Rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ngừng phát triển chiều cao sớm. Khi bị rối loạn giấc ngủ với các triệu chứng như ngủ không ngon giấc, ngủ muộn, ngủ không đủ giấc, mất ngủ,… sẽ khiến xương không có đủ điều kiện để tăng trưởng về chiều dài.

Đồng thời, mất ngủ còn khiến quá trình sản sinh nội tiết tố tăng trưởng bị suy giảm, quá trình trao đổi chất bị trì trệ và hoạt động đào thải độc tố cũng dần suy yếu. Lúc này, điều kiện sức khỏe của bạn sẽ không đảm bảo cho sự phát triển của chiều cao và dẫn đến tình trạng ngừng phát triển chiều cao sớm. 

+ Ít tiếp xúc với ánh nắng

Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, làn da chúng ta sẽ tự tổng hợp ra vitamin D3 để phục vụ cho nhu cầu của cơ thể. Nếu bạn lười tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ khiến cơ thể bị thiếu hụt hàm lượng vitamin này. Điều này đã khiến cho quá trình hấp thụ canxi của cơ thể bị ảnh hưởng và gây ra tình trạng ngừng phát triển chiều cao sớm.

+ Căng thẳng kéo dài

Ngừng phát triển chiều cao sớm cũng có thể xảy ra khi trẻ bị căng thẳng kéo dài. Căng thẳng sẽ khiến hoạt động của hệ thần kinh bị ảnh hưởng và tiết ra một số loại hormone ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến việc hấp thụ dưỡng chất của cơ thể, làm giảm chất lượng giấc ngủ cũng như khả năng vận động.

Thông thường, những người bị căng thẳng thường xuyên sẽ có sức khỏe rất yếu. Điều này đã tác động xấu đến sự phát triển của chiều cao và gây ngừng cao sớm.

Làm sao để biết mình còn phát triển chiều cao?

Chiều cao cơ thể còn phát triển được hay không là thắc mắc được rất nhiều bạn trẻ đặt ra. Để biết được bản thân còn đang phát triển chiều cao hay đã ngừng thì bạn có thể xác định thông qua các cách sau đây:

1. Dựa vào dấu hiệu tăng trưởng: Bạn có thể nhận biết bằng trực giác thông qua sự thay đổi của kích thước bàn chân, quần áo trở nên ngắn hơn,…

2. So sánh điểm tham chiếu: Bạn có thể dựa vào tường nhà để đo chiều cao của bản thân rồi so sánh với những lần đo trước đó. Khi đo cần đứng thẳng người, bỏ các phụ kiện không cần thiết và đánh dấu chiều cao đo được.

3. Dự đoán thông qua di truyền: Bạn có thể dự đoán chiều cao của bản thân thông qua chiều cao của cha mẹ, tuy nhiên cách tính này chỉ có tính chất tương đối. Công thức tính sẽ có sự khác nhau giữa nam và nữ. Cụ thể là:

• Chiều cao dự đoán ở nam giới= [(Chiều cao của cha + chiều cao của mẹ) ×1.08]/2
• Chiều cao dự đoán ở nữ giới = [(Chiều cao của cha × 0.923) + chiều cao của mẹ]/2

4. Chụp x-quang: Bạn cũng có thể nhận biết tình trạng ngừng phát triển chiều cao thông qua một số loại xét nghiệm y khoa, điển hình là chụp x-quang. Thông qua hình ảnh x-quang bạn sẽ xác định được hoạt động của sụn tăng trưởng. Nếu sụn còn mở thì chiều cao vẫn có thể phát triển, nhưng nếu sụn tăng trưởng đã đóng thì chiều cao đã ngừng phát triển.

Những cách cải thiện chiều cao trước khi quá muộn

Để phát triển chiều cao trong giai đoạn dậy thì một cách tốt nhất, ngăn ngừa tình trạng thấp bé khi bước vào độ tuổi trưởng thành thì bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

+ Ăn uống khoa học 

Chế độ dinh dưỡng đạt chuẩn là điều rất cần thiết để cải thiện chiều cao của cơ thể. Lúc này, bạn nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm tăng chiều cao vào trong thực đơn ăn uống tăng chiều cao. Đồng thời, cân bằng các nhóm dưỡng chất thiết yếu cần nạp vào cơ thể để có thể duy trì một sức khỏe tốt.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần loại bỏ các thói quen ăn uống thiếu lành mạnh và gây ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của chiều cao. Một số loại thực phẩm cần hạn chế sử dụng nếu muốn tăng chiều cao là đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều chất béo bão hòa, nước ngọt có gas, thực phẩm nhiều đường,…

+ Uống đủ nước

Bổ sung đủ nước cho cơ thể sẽ giúp quá trình trao đổi và hấp thụ dưỡng chất bên trong cơ thể diễn ra một cách tốt nhất. Để xương khớp luôn hoạt động linh hoạt và phát triển mạnh về chiều dài thì bạn cần uống đủ 1.5 – 2 lít nước/ngày. Tuy nhiên, bạn chỉ nên tiêu thụ các loại nước lành mạnh như nước suối, nước ép trái cây tươi, nước ép rau xanh,…

+ Nói không với chất kích thích

Các loại thực phẩm như đồ uống có cồn, thuốc lá,… chứa hàm lượng lớn chất độc gây hại đến sức khỏe. Nếu bạn quá lạm dụng, độc tố trong nhóm thực phẩm này sẽ đi vào cơ thể và ức chế hoạt động của tế bào xương. Điều này đã gây cản trở đến quá trình phát triển chiều cao của cơ thể và làm gia tăng số lượng tế bào hủy xương. Vì vậy, bạn cần học cách nói không với nhóm thực phẩm chứa chất kích thích nếu muốn chiều cao phát triển tốt nhất.

+ Vận động thường xuyên

Để xương có thể phát triển tốt nhất, bạn cũng nên duy trì cho bản thân thói quen vận động phù hợp. Chuyên gia cho biết, bạn nên dành từ 45 – 60 phút để tập luyện mỗi ngày và tập với tần suất từ 3 – 5 lần/tuần. Khi vận động thể chất, cơ thể sẽ tăng sinh nội tiết tố tăng trưởng để kích thích xương phát triển dài ra. Một số bộ môn thể thao tăng chiều cao hiệu quả mà bạn có thể tập luyện là đạp xe, chạy bộ, bơi lội, yoga, nhảy dây, bóng rổ, bài tập tăng chiều cao ở tuổi dậy thì,…

+ Duy trì tư thế vận động tốt

Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, bạn cần duy trì các tư thế vận động như đi, đứng, nằm,… sao cho phù hợp. Việc duy trì một tư thế tốt sẽ hạn chế gây áp lực lên cột sống và xương chậu, giúp hệ xương khớp có thể phát triển một cách tốt nhất và hạn chế các tổn thương không mong muốn. Chuyên gia cho biết, khi thực hiện các vận động hàng ngày bạn cần giữ thẳng lưng và tránh cong vẹo cột sống.

+ Đảm bảo chất lượng giấc ngủ

Có một giấc ngủ đảm bảo chất lượng sẽ giúp quá trình trao đổi chất, chuyển hóa năng lượng và đào thải độc tố bên trong cơ thể sẽ diễn ra một cách tốt nhất. Vì vậy, bạn nên hình thành cho bản thân thói quen ngủ đúng giờ và đủ giấc để có thể cải thiện chiều cao của cơ thể.

Chuyên gia cho biết, đi ngủ trước 22 giờ và thời gian ngủ kéo dài từ 8 – 10 tiếng mỗi ngày là tốt nhất. Để nâng cao chất lượng giấc ngủ, bạn không nên ăn quá no vào buổi tối, tránh sử dụng máy tính hoặc điện thoại trước khi đi ngủ, vận động nhẹ nhàng giúp thư giãn đầu óc,…

+ Tắm nắng mỗi ngày

Dành từ 10 – 15 phút mỗi ngày để tắm nắng giúp cơ thể tự tổng hợp ra vitamin D3 phục vụ cho nhu cầu của cơ thể. Thời điểm tắm nắng tốt nhất là từ 6  – 8 giờ sáng. Tránh tắm nắng vào lúc giữa trưa hay đầu giờ chiều vì lúc này tia cực tím trong ánh nắng mặt trời đang ở mức cao nhất. Khi tắm nắng, bạn cũng có thể sử dụng thêm kem chống nắng để hạn chế tác hại của tia cực tím lên làn da.

+ Sử dụng TPCN tăng chiều cao

Trong thực phẩm chức năng tăng chiều cao chứa một số thành phần dưỡng chất giúp xương dài ra nhanh chóng và trở nên chắc khỏe hơn. Sử dụng sản phẩm này sẽ giúp bạn khắc phục được những thiếu sót trong chế độ dinh dưỡng tăng chiều cao. Chú ý, chỉ nên sử dụng thực phẩm chức năng tăng chiều cao của các thương hiệu uy tín. Cần mua sản phẩm tại các hiệu thuốc được cấp phép hoạt động, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái hoặc hàng kém chất lượng.

Trên đây là các dấu hiệu nhận biết chiều cao đã ngừng phát triển và cách cải thiện mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo. Để chiều cao có thể phát triển một cách tốt nhất, bạn cần chăm sóc sức khỏe đúng cách và duy trì lối sống sinh hoạt khoa học. Ngay khi có dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao sớm, bạn cần đưa ra các biện pháp can thiệp sao cho phù hợp.