Viêm Nha Chu Mãn Tính

Viêm nha chu là tình trạng các tổ chức lân cận chân răng như cement, mô nướu, dây chằng nha chu, xương ổ răng bị viêm nhiễm nghiêm trọng. Khi mắc bệnh lý này, người bệnh sẽ thấy lợi bị sưng, chảy máu và lâu ngày cấu trúc xương ổ răng (phần xương nâng đỡ ở quanh răng) bị tiêu biến dần.

Tình trạng viêm nha chu mãn tính là gì? Đây là tình trạng viêm nha chu lâu cấp tính ngày không điều trị kịp thời dứt điểm trở nên mãn tính. Giai đoạn này vi khuẩn gây viêm thường phát triển mạnh, lan rộng ra toàn bộ nha chu và hình thành biến chứng nặng nề. Biến chứng nguy hiểm nhất nếu không kiểm soát và điều trị bệnh dứt điểm là gây ra tình trạng mất răng.

Viêm nha chu mãn tính thường có thể nhận biết dựa trên một số dấu hiệu sau:

• Phần mô, nướu xung quanh răng bị đỏ, sưng và kích ứng.
• Lợi và chân răng bị tụt sâu xuống phía dưới khiến phần chân răng bị lộ ra bên ngoài và hình thành túi nha chu kèm theo dịch, mủ.
• Xương hàm dần bị tiêu biến một phần hoặc hoàn toàn, dẫn đến hậu quả hàm răng bị xô lệch, ảnh hưởng tới cấu trúc và thẩm mỹ của khuôn mặt.
• Răng bị lung lay và có dấu hiệu bị thưa dần ra, từ đó khiến cho quá trình ăn nhai gặp rất nhiều khó khăn.
• Tại vị trí viêm có dấu hiệu bị lở loét, tạo thành các vùng nhiễm trùng lan rộng, nếu không kiểm soát tốt ổ viêm thậm chí khiến cho vùng chóp răng bị viêm, phá huỷ các mô xung quanh răng và áp xe.
• Khi ăn uống, đánh răng nếu tác động mạnh đến vị trí viêm sẽ khiến chân răng bị chảy máu.
• Hôi miệng nặng, khó chịu ngay cả khi mới vệ sinh răng miệng.
• Có các túi nha chu có chứa mủ bên trong, khi bị vỡ các chất lỏng màu vàng có mùi khó chịu sẽ chảy ra.

Dấu hiệu viêm nha chu mãn tính ở giai đoạn mới khởi phát thường khó nhận biết và dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý răng miệng khác. Do đó, chỉ khi phần nướu xuất hiện các túi viêm nha chu và có dấu hiệu lây lan mạnh thì người bệnh mới có thể nhận biết được.

Tuy nhiên khi đó bệnh đã trở nặng, có dấu hiệu biến chứng và việc điều trị gặp khó khăn hơn cũng như tốn kém nhiều chi phí điều trị hơn. Chính vì vậy, để ngăn ngừa bệnh từ ban đầu bạn nên đến cơ sở nha khoa kiểm tra nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường.

Bệnh viêm nha chu mãn tính thường bắt nguồn từ sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong mảng bám trên răng. Trong khoang miệng mỗi người đều chứa khoảng 50 tỷ vi khuẩn bao gồm cả hại khuẩn và lợi khuẩn. Do đó, nếu vệ sinh và chăm sóc răng không đúng cách khiến cho máng bám tích tụ dần theo thời gian dẫn đến hình thành cao răng. Khi đó vi khuẩn gây viêm sẽ trú ngụ và phát triển mạnh trong cao răng gây ra kích ứng nướu răng khiến mô nướu bị viêm, tổn thương và dễ chảy máu.

Ngoài nguyên nhân trực tiếp do cao răng gây ra, một số nguyên nhân gián tiếp có thể hình thành nên bệnh lý viêm nha chu thường gặp gồm:

• Vệ sinh răng miệng kém: Vệ sinh răng miệng không đúng cách là yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm nha chu mãn tính và các bệnh lý nha khoa thường gặp nhất. Bởi răng miệng không vệ sinh sạch dẫn đến thức ăn bám dính trên thân răng vào tạo thành mảng bám. Theo thời gian, các mảng bám bị khoáng hóa thành cao răng tích tụ các vi khuẩn có hại cho sức khỏe.
• Chế độ dinh dưỡng: Nếu bạn chế độ ăn nhiều chất đường, tinh bột, thường xuyên sử dụng thức uống chứa cồn và axit cũng rất dễ mắc bệnh viêm nha chu và một số bệnh lý răng miệng khác. Vì axit, cồn và carbohydrate từ các loại thực phẩm, thức uống này có khả năng hình thành nhiều mảng bám hơn so với khi sử dụng thực phẩm khác.
• Hút thuốc lá: Chất nicotin và các độc tố trong khói thuốc lá có thể gây hư hại men răng, giảm tiết nước bọt và làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên ở trong khoang miệng. Những tác động này khiến cho vi khuẩn có hại phát triển mạnh mẽ và gây viêm nhiễm mô nướu hoặc các cơ quan nâng đỡ răng như xương ổ răng, dây chằng nha chu, cement,…
• Sức đề kháng yếu: Hệ miễn dịch của cơ thể suy giảm có thể khiến cho vi khuẩn trong khoang miệng có thể phát triển mạnh. Từ đó làm tăng nguy cơ bị viêm nha chu, nhất là khi cơ thể đang mắc các bệnh lý gây giảm chức năng đề kháng như nhiễm trùng, nhiễm HIV, tiểu đường, mang thai,…

Viêm nha chu mãn tính là bệnh nha khoa có mức độ nặng và có thể gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng do viêm nha chu có thể kể đến như:

• Chân răng lung lay, dễ bị gãy rụng: Nếu không điều trị sớm, nha chu (tổ chức nâng đỡ răng như xương hàm) sẽ bị hư hại nặng nề không còn khả năng làm giá đỡ vững chắc cho chân răng nữa. Khi đó sẽ khiến chân răng lung lay, lỏng lẻo và gãy, rụng theo thời gian nhất là ở người già và những người thường xuyên mắc các bệnh lý răng miệng khác.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lý nguy hiểm: Các bệnh lý có thể gặp phải khi bị viêm nha chu mãn tính có thể kể đến như: Bệnh về tim mạch, tiểu đường type 2, viêm đường hô hấp,…
• Gây ra các bệnh lý nha chu khác: Khi vi khuẩn gây viêm phát triển mạnh mẽ, chúng có thể xâm lấn và gây ra các bệnh lý khác trong khoang miệng như: Viêm tủy răng, áp xe răng, viêm niêm mạc dưới lưỡi,...
• Ảnh hưởng đến mẹ bầu: Mẹ bầu bị viêm nha chu có thể gặp rất nhiều biến chứng nặng nề ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi như: Thiểu sản men răng, sinh non, sinh con thiếu tháng, trẻ sinh ra bị thiếu cân, suy dinh dưỡng,...

Bệnh lý này có thể gây ra rất nhiều biến chứng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn gây ra các bệnh lý toàn thân. Tuy nhiên, người bệnh có thể ngăn ngừa biến chứng này và điều trị khỏi bệnh nếu áp dụng đúng phương pháp điều trị.

Nguyên nhân chính khiến bệnh viêm nha chu khởi phát và trở thành mãn tính chủ yếu do thói quen chăm sóc răng miệng hàng ngày. Vì vậy, để phòng ngừa bệnh viêm nha chu khởi phát và diễn tiến nặng hơn, tốt nhất bạn cần chú ý:

• Vệ sinh răng miệng thường xuyên được cho là cách phòng ngừa bệnh viêm nha chu mãn tính cũng như các bệnh lý răng miệng khác như sâu răng rất hiệu quả. Do đó, bạn nên thực hiện đánh răng mỗi ngày ít nhất 2 lần sáng và tối bằng bàn chải lông mềm để loại bỏ thức ăn thừa và ngăn không cho mảng bám tích tụ ở chân răng.
• Không chỉ đánh thường xuyên, để ngăn ngừa vi khuẩn gây viêm phát triển mạnh bạn còn cần dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng chuyên dụng. Bạn có thể sử dụng vào sau bữa ăn hoặc sau khi đánh răng để loại bỏ cặn thức ăn, mảng bám ở trong kẽ răng hoặc các vị trí mà bàn chải không thể làm sạch được.
• Nên sử dụng các loại kem đánh răng có chứa thành fluor và canxi, không nên dùng loại chứa thành phần làm mòn men răng.
• Bạn cần tránh sử dụng tăm để xỉa răng vì tăm to có thể làm chảy máu chân răng, gây tổn thương cho nướu.
• Bệnh nhân cần tránh sử dụng  rượu bia, hút thuốc lá, các loại chất kích thích gây khô miệng làm gia tăng bệnh viêm nha chu.
• Cần đến nha khoa thăm khám sức khỏe răng miệng và lấy cao răng ít nhất 2 lần trong năm để sớm phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị dứt điểm.

Bệnh viêm nha chu mãn tính có thể điều trị bằng một số cách sau đây:

Giảm triệu chứng bệnh tại nhà bằng các phương pháp dân gian

Các phương pháp dân gian được đánh giá an toàn nên có thể áp dụng điều trị cho rất nhiều đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, khả năng điều trị không cao do đó chỉ phù hợp để áp dụng khi bệnh mới khởi phát hoặc mức độ viêm nhẹ. Đối với tình trạng bệnh nặng hơn, các phương pháp này sẽ được chỉ định sử dụng kèm các phương pháp đặc trị để giúp giảm nhanh triệu chứng bệnh.

Một số phương pháp dân gian thường được áp dụng khi bị viêm nha chu gồm:

Sử dụng nghệ tươi

Củ nghệ tươi có chứa nhiều thành phần curcumin, đây là một chất có tính sát khuẩn và kháng viêm cực mạnh. Do đó, khi sử dụng có thể dễ dàng làm hạn chế vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh, giảm đau răng và làm liền vết thương hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Lấy 1 củ nghệ tươi, rửa sạch rồi đem giã, xay nhuyễn.
• Sau đó hòa nghệ vào dầu vitamin E (có thể lấy từ viên nang vitamin E).
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ rồi bôi hỗn hợp lên vùng lợi bị viêm mỗi tối trước khi đi ngủ và súc miệng lại vào sáng hôm sau.
• Duy trì cách giảm triệu chứng viêm nha chu này đều đặn mỗi ngày để thu được kết quả tốt nhất.

Sử dụng lá ổi

Lá ổi có chứa nguồn vitamin C vô cùng dồi dào giúp loại bỏ mảng bám trên răng và vi khuẩn gây viêm hiệu quả. Chính vì vậy trong dân gian có rất nhiều người dùng lá ổi để giảm triệu chứng viêm đau nha chu.

Cách thực hiện: Người bệnh chỉ cần lấy 1 nắm nhỏ lá ổi, đem rửa sạch rồi nhai trực tiếp trong vài phút, sau đó nhổ ra. Mỗi ngày thực hiện nhai lá ổi khoảng 2 lần, kiên trì trong nhiều ngày sẽ có hiệu quả cao.

Sử dụng lô hội

Lô hội (nha đam) có tính kháng viêm và làm lành vết thương hiệu quả. Đối với bệnh nha chu, lá lô hội còn có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây viêm và loại bỏ mùi hôi khó chịu.

Cách thực hiện: Lá lô hội rửa sạch, sau đó cắt bỏ lớp vỏ xanh bên ngoài để lấy phần gel bên trong. Dùng gel lô hội tươi bôi lên vị trí bị viêm rồi để nguyên khoảng 30 phút sau đó rửa sạch. Thực hiện phương pháp này mỗi ngày 2 - 3 lần, chất gel sẽ giúp giảm nhanh triệu chứng bệnh.

Điều trị viêm nha chu bằng bài thuốc Đông y

Ở giai đoạn viêm nặng hơn, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc Đông y để điều trị bệnh. Một số bài thuốc được đánh giá mang lại hiệu quả giảm triệu chứng bệnh nhất hiện nay gồm:

Bài thuốc số 1:

• Nguyên liệu: Ngưu bàng tử, đan bì, kim ngân hoa, thăng ma và hoàng liên theo liều lượng của bác sĩ/thầy thuốc chỉ định.
• Cách dùng: Đem các nguyên liệu trên sắc cùng 700ml nước, sắc trên lửa nhỏ đến khi cạn còn 2 bát thì tắt bếp. Sau đó chia nước thuốc mới sắc ra làm 2 phần để uống trong ngày. Chú ý, bệnh nhân nên uống ngay khi đang còn ấm, ở lần uống sau chỉ cần hâm nóng lại là được.

Bài thuốc số 2:

• Chuẩn bị: Bệnh nhân chuẩn bị dược liệu sau theo liều lượng bác sĩ/thầy thuốc chỉ định: Bồ công anh, ngưu bàng tử, kim ngân, bạc hà và hạ khô thảo.

• Cách dùng: Đem nguyên liệu này rửa sạch, sau đó cho lên sắc cùng với 1 lít nước đến khi cạn còn khoảng ½. Chia nước thuốc mới sắc để uống thành nhiều lần trong ngày, kiên trì sử dụng hết liệu trình triệu chứng bệnh sẽ suy giảm.

Điều trị tại nha khoa

Khi đến nha khoa thăm khám và điều trị, tùy theo từng tình trạng bệnh cụ thể mà bác sĩ chỉ định cách điều trị như sau:

Điều trị viêm nha chu mãn tính bằng các phương pháp không phẫu thuật:

Các phương pháp không phẫu thuật được chỉ định khi triệu chứng bệnh chưa nặng và chưa gây biến chứng nguy hiểm đến xương hàm. Khi đó áp dụng biện pháp điều trị này giúp kiểm soát tình trạng viêm nhiễm trước khi can thiệp các phương pháp chuyên sâu khác nếu cần.

• Cạo vôi răng và xử lý mặt gốc răng: Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến nhằm loại bỏ cao răng tích tụ, từ đó làm giảm vi khuẩn gây bệnh. Sau khi thực hiện tình trạng trạng mô nướu sưng đỏ, kích ứng sẽ giảm dần và không phát triển nghiêm trọng thêm nữa.
• Chỉnh sửa miếng trám: Phương pháp này chỉ áp dụng trong trường hợp viêm nha chu có thể phát triển do miếng trám bị bong, lệch, cộm,… Các bác sĩ sẽ chỉnh sửa miếng trám để ngăn vi khuẩn xâm nhập vào bên trong gây viêm nhiễm mô nướu, dây chằng nha chu, cement hoặc xương ổ răng.
• Cố định răng: Bác sĩ sẽ dùng niềng kim loại để cố định răng trên cung hàm nhằm khắc phục tình trạng răng lung lay, chân răng lỏng lẻo. Phương pháp này sẽ có tác dụng giảm nguy cơ mất răng và giúp quá trình ăn nhai thuận lợi hơn.
• Sử dụng thuốc: Dùng các loại thuốc để giảm đau nhức và loại bỏ vi khuẩn có hại trong khoang miệng cũng thường được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân. Một số thuốc giảm viêm nha chu mãn tính thường dùng gồm: Thuốc giảm đau thông thường, chíp kháng khuẩn Gelatin tẩm Chlorhexidine, gel kháng sinh chứa doxycycline, kháng sinh chứa minocycline, thuốc kiểm soát và ức chế enzyme,...

Phẫu thuật trị bệnh viêm nha chu mãn tính:

Trong trường hợp bệnh nặng hoặc áp dụng các phương pháp trên không hiệu quả các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số phương pháp phẫu thuật sau:

• Nạo túi nha chu: Khi ổ viêm nha chu đã hình thành túi nha chu thì bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ các túi này trước khi chúng làm tổn thương nướu và xương ổ răng. Thực hiện nạo túi nha chu chỉ là tiểu phẫu khá đơn giản nên được thực hiện nhanh chóng, không gây nhiều đau đớn. Sau khi thực hiện, các dấu hiệu sưng đau sẽ giảm dần, mô nướu sẽ dần hồi phục và bám dính vào chân răng như trước.
• Phẫu thuật ghép nướu: Trong trường hợp bị tụt nướu nặng, lộ chân răng, răng trở nên lung lay và lỏng lẻo thì bác sĩ sẽ xem xét để bệnh nhân phẫu thuật ghép nướu. Phần nướu được lấy từ niêm mạc khẩu cái, sau đó đắp vào chân răng bị tụt để củng cố độ chắc chắn của răng. Phương pháp này giúp hạn chế nguy cơ mất răng vĩnh viễn hoặc tình trạng lung lay, nhạy cảm khi ăn uống.
• Phẫu thuật ghép xương: Phương pháp phẫu thuật này được chỉ định thực hiện khi xương ổ răng bị phá hủy trầm trọng. Tác dụng của phương pháp ghép xương nhằm kích thích sự tái tạo của mô xương từ đó củng cố hệ thống nâng đỡ răng, giúp răng cứng cáp, không bị lung lay khi ăn nhai.