Viêm Nha Chu
Viêm nha chu là bệnh lý răng miệng rất phổ biến, chúng gây ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng ăn nhai và tinh thần của người bệnh. Trường hợp không được xử lý kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Vậy viêm nha chu là gì, nguyên nhân, dấu hiệu gây bệnh, cách điều trị và phòng tránh ra sao,... mời độc giả tham khảo chi tiết ngay tại bài viết dưới đây.
Định nghĩa
Nha chu là tổ chức xung quanh răng có chức năng chống đỡ và giúp răng vững chắc. Tổ chức này bao gồm: Lợi, gai lợi, nướu răng, dây chằng và xương ổ răng. Những chiếc răng chắc khỏe phải được nướu răng ôm sát lấy răng, điều này sẽ giúp bảo vệ mô mềm nhạy cảm phía dưới cũng như giúp ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn. Đồng thời, dây chằng, xương ổ răng nối liền răng với xương hàm có nhiệm vụ giữ cho chân răng vững chắc hơn.
Vậy viêm nha chu chính là tình trạng các mô nha chu bị viêm nhiễm. Nếu tình trạng này diễn biến lâu dài, nướu sẽ mất khả năng bám vào chân răng, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập, phát triển và phá hủy xương ổ răng gây nên các túi nha chu.
Bệnh viêm nhiễm răng miệng này được phát triển qua 4 giai đoạn chính. Cụ thể:
- Hình thành mảng bám: Ở giai đoạn này, vi khuẩn sẽ tích tụ lại ở chân răng, kẽ răng và viền răng. Vôi răng hay mảng bám sẽ hình thành và thường thì người bệnh sẽ không cảm thấy được những dấu hiệu này trong miệng.
- Bắt đầu viêm nhiễm: Sau một thời gian nhất định, vôi răng gây kích ứng nướu và khiến chúng bị sưng phồng, nhạy cảm và dễ bị chảy máu khi có tác động như ăn uống, xỉa răng, chải răng,...
- Hình thành túi nha chu: Giữa răng, nướu sẽ hình thành túi nha chu - nơi chứa vi khuẩn và chất mủ.
- Răng, ổ xương răng bị phá hủy: Vi khuẩn sẽ tiếp tục sinh sôi, phát triển trong môi trường viêm nhiễm, phá hủy khung xương ổ răng và khiến răng bị lung lay, lợi bị tụt xuống và làm chúng dễ bị tổn thương hơn.
Hình ảnh
Triệu chứng
Dấu hiệu viêm nha chu dễ nhận biết và thường xuất hiện nhất là tình trạng nướu từ màu hồng chuyển qua thẫm màu hơn, nướu sẽ bị sưng to, có mủ. Ngoài ra, triệu chứng khác để nhận biết bệnh nhu chu còn có:
- Xảy ra hiện tượng chảy máu trong quá trình vệ sinh răng miệng.
- Cao răng - vôi răng tích tụ nhiều tại chân răng.
- Ăn uống khó khăn, răng miệng có cảm giác đau nhức.
- Hơi thở có mùi khó chịu và dễ bị chảy máu chân răng.
- Rung lung lay.
- Nướu sưng phồng, có mủ và máu.
Nguyên Nhân
Có rất nhiều lý do dẫn tới việc người bệnh bị viêm nha chu, các nguyên nhân phổ biến cụ thể gồm có:
- Do vệ sinh răng miệng kém, người bệnh không làm sạch các mảng bám ở kẽ răng. Điều này vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn tích tụ và gây viêm nướu răng. Bên cạnh đó, mảng báo tồn tại lâu ngày sẽ tạo thành vôi răng, gây kích ứng nướu, nướu bị viêm đỏ, sưng. Thậm chí xảy ra tình trạng chảy máu chân răng khi chải răng, xỉa răng.
- Thói quen hút thuốc lá, sử dụng các chất gây nghiện.
- Do người bệnh không lấy cao răng thường xuyên khiến nướu bị viêm, nhiều ngày sẽ chuyển qua viêm nha chu.
- Rối loạn nội tiết tố trong cơ thể cũng là một trong những lý do khiến bệnh lý răng miệng này phát triển.
- Nguyên nhân bị viêm nha chu có thể do hệ miễn dịch kém từ người bị mắc bệnh HIV/AIDS tới phụ nữ mang thai, người già hoặc có thể là do di truyền,...
- Hở kẽ răng do thường xuyên sử dụng tăm xỉa có đầu to và nhọn, khi ăn đồ ăn dễ bị mắc vào kẽ răng. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ rất dễ bị sâu răng, viêm nhiễm và gây hôi miệng.
- Ngoài ra, viêm nha chu có thể xuất hiện do bạn bị mắc một số bệnh như tiểu đường, viêm nhiễm khuẩn hoặc bạch cầu,...
Biến chứng
Bệnh lý nha chu ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng ăn nhai của răng. Đặc biệt, bệnh tình kéo dài lâu có thể gây ra những cơn đau nhức dữ dội, kéo theo đó là tình trạng hôi miệng, khiến người bệnh mất tự tin. Điều này làm ảnh hưởng tới tâm lý và tác động xấu tới công việc cũng như cuộc sống.
Như chúng ta cũng biết, viêm nha chu khiến người bệnh ngại giao tiếp, ảnh hưởng tới những người xung quanh do hơi thở có mùi. Những ảnh hưởng cụ thể của bệnh răng miệng này có thể kể đến như:
- Gây đau nhức, khó chịu khi ăn uống, đặc biệt là khi nói chuyện.
- Tình trạng hôi miệng là khó tránh khỏi, điều này sẽ khiến các bạn ngại giao tiếp với mọi người xung quanh.
- Lung lay chân răng, nếu không được xử lý kịp thời và bệnh chuyển biến nặng, bạn có thể bị mất răng vĩnh viễn. Ngoài ra, chúng có thể khiến bạn bị đột quỵ, nhiễm trùng tâm nội mạc, mắc một số bệnh liên quan tới đường hô hấp, tiểu đường. Thậm chí bệnh có thể gây sinh non ở phụ nữ đang mang thai.
- Gây mất thẩm mỹ do răng và lợi trở nên sẫm màu hơn.
Phòng ngừa
Răng miệng sẽ không thể khỏe mạnh nếu như thiếu đi cách chăm sóc và vệ sinh đúng cách. Đặc biệt là trong trường hợp răng đang bị các bệnh lý viêm nhiễm tấn công và gây ra các tổn thương. Dưới đây là hướng dẫn cách phòng tránh bệnh viêm nha chu cũng như cách vệ sinh răng miệng đúng chuẩn, cụ thể:
- Đánh răng đều đặn hàng ngày: Đánh răng 2 lần/ngày để loại bỏ mùi hôi, mảng bám. Điều này sẽ hạn chế, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trong khoang miệng và gây nên các bệnh lý. Bên cạnh đó nên chải răng một cách nhẹ nhàng với bàn chải đánh răng phù hợp với từng độ tuổi. Ngoài ra, nên lựa chọn kem đánh răng có chứa fluor để chăm sóc răng miệng tốt hơn.
- Sử dụng chỉ nha khoa: Chỉ nha khoa sẽ lấy sạch các mảng bám thức ăn còn sót lại trong kẽ răng mà bàn chải không thể làm sạch được. Tốt nhất, các bạn nên sử dụng chỉ nha khoa 1 lần/ngày vào buổi tối để làm sạch thức ăn thừa. Đồng thời ngăn ngừa sự hình thành, phát triển của vi khuẩn làm gây bệnh viêm nha chu.
- Súc miệng sau khi đánh răng: Việc sử dụng nước súc miệng bằng các sản phẩm nước súc miệng chuyên biệt có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả. Chưa hết nó còn giúp ngăn chặn các vấn đề phát sinh về răng miệng, trong đó có bệnh nha chu.
- Ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng: Như đã chia sẻ ở trên, người bệnh viêm nha chu nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, omega 3, chất xơ, tỏi, gừng hoặc mật ong. Bên cạnh đó nên hạn chế ăn đồ ngọt hay những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, hạn chế hút thuốc,... để tránh làm tổn thương tới lớp men răng cũng như tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển gây bệnh.
- Thăm khám nha khoa định kỳ: Ngoài ra, để phát hiện dấu hiệu gây bệnh sớm cũng như hạn chế bệnh lý phát triển tồi tệ hơn. Các bạn nên tới nha khoa để thăm khám thường xuyên 6 tháng/lần. Bên cạnh đó, khi bệnh lý răng miệng đã phát triển nặng hơn, bạn không nên tự ý điều trị ở nhà, thay vào đó hãy tới nha khoa để được bác sĩ hỗ trợ và có phương pháp điều trị phù hợp, dứt điểm.
Biện pháp điều trị
Để điều trị bệnh viêm nha chu cần xem xét dựa theo tình trạng bệnh lý của từng người nhằm đưa ra phương pháp xử lý cụ thể. Nếu chưa kịp tới nha khoa điều trị, người bệnh có thể dùng các mẹo dân gian để cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, nếu bệnh đã trở nặng, các bạn cần nhanh chóng tới các cơ sở nha khoa uy tín để thăm khám và điều trị sớm nhất có thể.
Sử dụng thuốc Tây
Một trong các giải pháp giúp điều trị dứt điểm bệnh viêm nha chu chính là sử dụng thuốc Tây để điều trị. Nếu các bạn thường xuyên bị đau nhức, chảy máu chân răng khi có tác động lực thì bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng một số loại thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng sinh chống viêm. Cụ thể như sau:
- Nhóm thuốc kháng sinh: Thông thường các bác sĩ sẽ kê cho bạn loại thuốc Beta-lactam, Macrolid,... bởi đây là 2 loại thuốc kháng sinh phổ biến nhất trong điều trị bệnh lý viêm nhiễm răng miệng. Bên cạnh đó, thuốc còn có khả năng làm giảm đau nhức, hạn chế biến chứng gây tổn thương đến tủy răng.
- Nhóm thuốc giảm đau: Bệnh viêm nha chu là nguyên nhân khởi nguồn của các cơn đau nhức, gây ảnh hưởng trực tiếp tới việc ăn uống và sinh hoạt cũng như giao tiếp của người bị mắc. Việc sử dụng thuốc như Aspirin, Paracetamol,... sẽ có tác dụng làm giảm tình trạng đau âm ỉ tới dữ dội.
- Nhóm thuốc kháng viêm non-steroid: Một số loại thuốc như Diclophenac, Ibuprofen, Meloxicam, Axit mefenamic,... trong trường hợp này sẽ được dùng để giảm viêm, giảm sưng và cải thiện tình trạng đau nhức của bệnh viêm nha chu.
Phương pháp điều trị tại nha khoa
Tại nha khoa, bác sĩ sẽ tiến hành khám và đánh giá tình trạng viêm nhiễm. Trong đó sẽ được chia thành cách chữa viêm nha chu không phẫu thuật và cần phải phẫu thuật. Cụ thể như sau:
Cách chữa viêm nha chu không cần phẫu thuật
- Đầu tiên, bác sĩ vệ sinh răng miệng, cạo vôi răng và lấy đi các mảng bám ở nướu, lưỡi. Tùy theo mức độ mảng bám dày hay mỏng mà có thể sử dụng laser hoặc thiết bị sóng siêu âm.
- Làm mịn bề mặt của chân răng để ngăn chặn cao răng tích tụ bằng phương pháp bào láng gốc răng.
- Sử dụng thuốc kháng sinh tại chỗ hoặc kháng sinh uống nhằm kiểm soát vi khuẩn. Trong đó, kháng sinh tại chỗ là các loại nước súc miệng hoặc gel kháng sinh bôi vào vùng nướu đang bị vi khuẩn tân công. Hoặc dùng kháng sinh dùng bằng đường uống để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Cách chữa viêm nha chu hiệu quả bằng phương pháp phẫu thuật
Cách điều trị bệnh viêm nha chu bằng phương pháp phẫu thuật là điều cần thiết nếu bệnh đã trở nặng và các biện pháp trên không có hiệu quả. Các phương pháp phẫu thuật sẽ được thực hiện theo từng trường hợp, cụ thể gồm có:
- Phẫu thuật giảm túi.
- Phẫu thuật ghép xương.
- Phẫu thuật bằng phương pháp ghép mô liên kết lấp đầy.
- Thực hiện phẫu thuật cấy protein kích thích mô.
Điều trị bằng mẹo dân gian
Với những trường hợp nhẹ, người bệnh có thể tham khảo một số mẹo dân gian chữa viêm nha chu dưới đây:
Dùng cây lược vàng chữa bệnh lý viêm nha chu
Cây lược vàng là một trong những loại thuốc nam rất phổ biến tại các vùng quê ở Việt Nam. Người bị nha chu có thể dùng cây lược vàng chữa bệnh theo cách sau đây:
- Chọn những lá lược vàng già, những cây có tuổi thọ trên 1 năm sẽ cho công dụng tốt nhất.
- Rửa sạch lá, cắt thành sợi rồi đem phơi cho khô héo.
- Dùng lá lược vàng ngâm cùng rượu trắng, sao cho rượu ngập hết phần lá và ngâm trong vòng tối thiểu 20 ngày.
- Rượu sau khi được ngâm đủ ngày thì có thể dùng để ngậm, súc miệng hàng ngày. Chúng sẽ giúp bạn giảm đau, giảm viêm nhiễm do viêm nha chu gây ra.
- Lưu ý, cách làm này chỉ dùng để súc miệng, không dùng để uống.
Dùng gừng tươi hỗ trợ điều trị nha chu
Gừng là một dược liệu được dùng phổ biến trong Đông y. Do có tính ấm, vị cay nên chúng có khả năng ngăn chặn viêm nhiễm hiệu quả. Các bạn có thể dùng gừng để hãm trà gừng uống, súc miệng. Cách dùng gừng chữa viêm nha chu thực hiện như sau:
- Gừng đem rửa sạch.
- Thái lát và cho lên bếp đun sôi cùng một lượng nước vừa đủ.
- Nên uống nước đun trong ngày, hạn chế để qua đêm.
- Thời điểm tốt nhất để uống trà gừng là vào sáng sớm.
Chữa viêm nha chu có mủ bằng tinh dầu, dược liệu đinh hương
Đinh hương thường được dùng để chữa viêm lợi, sâu răng hay viêm nha chu. Tinh dầu đinh hương còn được dùng phổ biến trong các bài thuốc Đông y. Bạn có thể sử dụng tăm bông để thấm tinh dầu và chấm vào vùng nướu bị viêm, giữ nguyên khoảng 5 phút rồi súc miệng lại với nước sạch. Mỗi ngày bạn cần sử dụng đều đặn 2 lần để nhanh chóng cải thiện tình trạng sưng viêm, đau nhức.
Nếu không có tinh dầu đinh hương, bạn có thể sử dụng đinh hương khô được mua ở các hiệu thuốc nam. Đinh hương khô đem nghiền nhỏ thành dạng bột, đắp lên vùng nướu bị đau và giữ nguyên khoảng 5 phút rồi súc miệng lại với nước sạch.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Để tăng cường sức khỏe răng miệng và hạn chế tình trạng đau nhức, khó chịu, đồng thời làm lành các mô, người bị viêm nha chu cần tăng cường bổ sung và hạn chế một số thực phẩm sau đây:
Nhóm thực phẩm cần bổ sung
Việc bổ sung các thực phẩm không chữa dứt điểm được tình trạng bệnh nhưng sẽ giúp ích trong quá trình điều trị và hạn chế tình trạng bệnh chuyển biến xấu hơn. Các thực phẩm được các chuyên gia khuyên dùng khi bị viêm nha chu gồm có:
- Thực phẩm giàu vitamin C: Đây là một trong những dưỡng chất thiết yếu của cơ thể, chúng có khả năng tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cũng như nâng cao sức đề kháng vô cùng hữu hiệu. Ngoài ra, vitamin C còn giúp làm sạch khoang miệng, ngăn ngừa sự tấn công của vi khuẩn. Những người bị nha chu nên chủ động bổ sung các loại thực phẩm có chứa vitamin C như: Cải xoăn, súp lơ, ớt chuông, kiwi, dâu tây, cam, quýt,...
- Thực phẩm có chứa Vitamin A: Loại vitamin này đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng cường hệ thống miễn dịch, cũng như giúp nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, chúng còn tham gia vào quá trình cấu tạo các mô xương, răng và tóc. Để cung cấp vitamin A cho cơ thể, bạn nên ăn nhiều bí đỏ, cà rốt, khoai lang, đậu mắt đen, rau bina,...
- Thực phẩm giàu chất xơ: Là chất có lợi cho đường tiêu hóa, làm sạch và tăng cường sức khỏe răng miệng cực tốt. Việc thường xuyên sử dụng thực phẩm giàu chất xơ sẽ giúp loại bỏ mảng bám ở chân răng, mô nướu hiệu quả. Đặc biệt, nếu nhai lâu, chất xơ còn có tác dụng kích thích hoạt động tiết nước bọt ở khoang miệng hiệu quả. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng khô miệng cũng như ức chế hoạt động của vi khuẩn gây hại. Từ đó giúp phòng ngừa các vấn đề nha khoa khác hiệu quả hơn. Táo lê, bông cải trắng, bông cải xanh, cần tây,... là những thực phẩm giàu chất xơ mà bạn nên bổ sung trong các bữa ăn hàng ngày.
- Thực phẩm chức omega 3: Đây thực chất là một acid béo lành mạnh có khả năng kháng viêm, tăng cường sức đề kháng tốt. Việc bổ sung omega 3 vào chế độ ăn uống sẽ giúp người bệnh viêm nha chu hạn chế tình trạng sưng đỏ tại những tổ chức xung quanh răng. Đồng thời omega 3 còn giúp thúc đẩy quá trình sản sinh tế bào khỏe mạnh, từ đó giúp chữa lành các tổn thương một cách nhanh chóng. Các thực phẩm giàu omega 3 mà bạn có thể bổ sung gồm có: Dầu cá, măng tây, các loại quả hạch, quả bơ, cá hồi, đậu đen,...
- Thực phẩm giàu acid lactic: Đây là thành phần thiết yếu trong quá trình cấu tạo tế bào mới ở mô nướu răng. Acid Lactic còn giúp ức chế hoạt động, quá trình phát triển của nhiều loại vi khuẩn có hại. Theo đó, người bệnh có thể bổ sung thêm sữa chua, bánh mì, bánh bao vào chế độ ăn uống hàng ngày.
- Tỏi, gừng, mật ong: Đây đều là những nguyên - dược liệu phổ biến trong các căn bếp của người Việt. Tỏi, gừng và mật ong đều có khả năng chống viêm, kháng khuẩn tự nhiên, giúp cải thiện triệu chứng nha chu hiệu quả. Đặc biệt, trong mật ong còn có chứa vitamin E - chất dinh dưỡng có khả năng làm dịu các cơn đau nhức, hỗ trợ phục hồi mô nướu bị tổn thương nhanh chóng.
Nhóm thực phẩm nên hạn chế
Ngoài những thực phẩm cần bổ sung, người bị bệnh viêm nha chu cũng cần phải kiêng một số thực phẩm có tác động xấu tới quá trình điều trị bệnh. Cụ thể như sau:
- Các món ăn quá nóng, quá lạnh: Khi bị tổn thương do viêm nha chu, răng và mô nướu sẽ trở nên nhạy cảm. Vậy nên thói quen ăn các món ăn quá lạnh hay quá nóng đều có thể khiến răng bị ảnh hưởng, gây ê buốt và đau nhức khó chịu. Chính vì thế, người bệnh hãy hạn chế ăn lẩu, nướng, kem, hoặc uống nước đá,...
- Thực phẩm có chứa tinh bột, lượng đường cao: Đường và tinh bột là một trong những tác nhân làm tăng mảng bám, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh và khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn. Vì thế, những trường hợp bị bệnh nha chu nên hạn chế dung nạp các thực phẩm có chứa lượng đường và tinh bột cao như: Hoa quả sấy khô, bánh kẹo,...
- Thực phẩm cứng, dai: Việc thường xuyên sử dụng thực phẩm cứng, dai sẽ tác động tới răng lợi và khiến hàm phải hoạt động tích cực hơn. Từ đó dễ gây kích thích tới các tổ chức xung quanh răng và khiến răng dễ bị đau nhức, tình trạng sưng viêm trở nên nặng hơn. Người bệnh viêm nha chu cần hạn chế ăn hạt điều, hạt óc chó, trái cây sấy, kẹo lạc, bánh cu đơ,...
- Nhóm thực phẩm cay, chua: Có nhiều người có sở thích ăn cay, hoặc chua, nhưng điều này sẽ vô tình làm lợi bị bỏng rát, sưng viêm. Đặc biệt có thể làm vùng da tổn thương bị lở loét, gây nhiễm trùng và dẫn tới nguy cơ gặp biến chứng cao hơn.
- Thực phẩm gây khô miệng: Tình trạng khô miệng là một trong những nguyên nhân khiến bệnh viêm nhiễm ở các tổ chức quanh răng trở nên nặng nề hơn. Tình trạng này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công, phát triển mạnh mẽ. Người bệnh trong trường hợp này nên hạn chế uống bia, rượu, nước có ga, nước tăng lực và kiêng hút thuốc lá.
Trên đây là những thông tin chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử lý và phòng tránh bệnh viêm nha chu. Nếu các bạn đang gặp các vấn đề răng miệng hãy tới ngay địa chỉ nha khoa uy tín sớm nhất để được thăm khám và xử lý kịp thời. Bởi càng để lâu, tình trạng bệnh lý sẽ càng chuyển biến xấu. Lúc này bạn sẽ cảm thấy đau đớn hơn, mức chi phí để điều trị cũng cao hơn so với những trường hợp bệnh lý nhẹ.
- Chuyên gia
- Cơ sở