Các Loại Yến Sào Phổ Biến Hiện Nay Và Cách Phân Biệt Thật – Giả

Yến sào hiện nay rất đa dạng về loại, nó cũng được phân chia theo nhiều tiêu chí khác nhau, với giá thành và chất lượng tương xứng. Nếu đang có nhu cầu sử dụng yến để bồi bổ sức khỏe hoặc làm quà biếu tặng, bạn nên nắm rõ những thông tin cơ bản về các loại yến sào, nhằm chọn được cho mình sản phẩm phù hợp nhất.

Các loại yến sào phổ biến nhất trên thị trường hiện nay

Có thể nói, yến sào là “cao lương mỹ vị” là thực phẩm quý, chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe con người. Chính vì những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại mà nhu cầu sử dụng cũng ngày một tăng cao, kéo theo sự xuất hiện nhiều loại yến sào trên thị trường. Trong đó gồm có:

Yến thô nguyên tổ

Yến thô nguyên tổ hay còn được gọi là yến thô, đây là loại yến sào có độ nguyên chất 100%, được thu hái trực tiếp từ các hang động tự nhiên hay cơ sở nuôi yến. Như tên gọi, yến thô chưa hề được trải qua bất cứ công đoạn xử lý, chế biến nào nên vẫn còn bám lông chim hoặc một số tạp chất.

Vì độ nguyên chất 100% nên loại yến này khó bị làm giả, người dùng có thể yên tâm về chất lượng. Yến thô thường có mùi tanh đặc trưng, dễ dàng nhận biết, sợi yến dai và giãn nở gấp 4 – 5 lần khi chế biến. Do đó chúng ta hoàn toàn dễ dàng phân biệt được thật giả khi nhìn bằng mắt thường. Thế nhưng, loại này còn khá nhiều lông nên sẽ mất nhiều thời gian để sơ chế, làm sạch trước khi chế biến.

Yến thô thường phù hợp với những người có nhiều thời gian, có thể tự làm sạch sản phẩm trước khi chế biến. Ở dạng này, yến sẽ giữ được tối đa dưỡng chất và đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dùng. Tuy nhiên, bạn cần tìm hiểu kỹ về phương pháp làm sạch lông, nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh cũng như tránh làm mất dưỡng chất hay gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Cách nhận biết: Tổ yến thô có các sợi yến nổi rõ, lẫn những sợi lông nhỏ màu đen ở bên trong. Tai yến khá mỏng nhưng cầm có cảm giác nặng tay, sợi yến khít và mang mùi đặc trưng. Tổ yến thô thường chia làm 3 màu chính gồm:

• Bạch yến: Có màu trắng vàng hoặc vàng sậm.
• Hồng yến: Có màu cam đậm hoặc màu cam nhạt.
• Huyết yến: Có màu đỏ nhạt hoặc đỏ đậm.

Với các loại yến sào có màu, khi cho vào ngâm nước mà nước không đổi màu hoặc khi chưng lên mà không mất màu thì chứng tỏ đây là sản phẩm chất lượng.

Yến sơ chế (Tổ yến đã rút lông)

Tổ yến sơ chế hay còn gọi là tổ yến đã làm sạch, chúng đã trải qua quá trình sơ chế, loại bỏ lông và tạp chất bằng các phương pháp thủ công. Loại tổ yến này được đánh giá là yến thượng hạng, bởi chúng được lựa chọn kỹ lưỡng từ các tổ có hình dáng đẹp mắt, chứa ít lông. Sau đó được phun sương và rút sạch lông một cách cẩn thận.

Yến sơ chế đã được làm sạch tới 98% nhưng vẫn giữ được trọn vẹn chất dinh dưỡng do quy trình thực hiện thủ công. Đặc biệt nó mang đến sự tiện lợi khi chỉ cần ngâm rửa sơ qua là đã có thể sử dụng được. Tuy nhiên, giá thành của loại yến này khá cao bởi mất nhiều thời gian, công sức cho công đoạn làm sạch.

Với những người không có nhiều thời gian nhưng vẫn muốn sử dụng tổ yến với nguồn dưỡng chất trọn vẹn thì có thể sử dụng loại yến sào này. Bạn nên mua yến ở những cơ sở sản xuất, địa chỉ cung cấp uy tín để đảm bảo yến được sơ chế theo phương pháp thủ công.

Cách nhận biết: Tổ yến sơ chế thường có màu trắng, không chứa lông hay tạp chất. Tai yến khá mỏng nhưng cầm nặng tay, khi sờ vào sẽ có cảm giác mịn và bóng. Đặc biệt, cho yến ngâm vào nước các sợi sẽ nở bung ra rất đẹp mắt và còn nguyên phần chân yến.

Tổ yến tinh chế

Tổ yến tinh chế là loại tổ yến được hình thành bằng cách thu gom các phần bị rơi ra trong quá trình làm sạch thủ công của yến sơ chế. Cấu trúc của nó thường sẽ khác đi với với loại yến thô ban đầu.

Loại yến này có độ sạch lông và tạp chất gần như là tuyệt đối, chúng rất dễ sử dụng và tiện lợi bởi đã được xử lý toàn bộ. Giá thành cũng tương đối thấp vì là phần yến còn sót lại sau quá trình xử lý thô. Đổi lại thì các dưỡng chất trong yến sẽ không được bảo toàn tối đa do từng bị làm sạch qua nước. Đồng thời nó cũng dễ bị pha trộn các tạp chất, hóa chất để kẻ gian trục lợi.

Yến tinh chế phù hợp với những người có ít thời gian sơ chế hoặc có nhu cầu cần dùng gấp nhằm bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Đặc biệt nhờ vào giá thành rẻ, nên nó cũng là giải pháp tối ưu cho những ai muốn dùng yến lâu dài mà kinh tế không thật sự dư giả.

Cách nhận biết: Tổ yến tinh chế thường được ép thành hình tai yến và có màu trắng đục, không pha lẫn tạp chất. Khi cần trên tay khá nhẹ, cảm giác xốp, thô và sần sùi.

Chân tổ yến

Chân tổ yến là hai bên rìa của tổ chim yến, đây là phần có độ tuổi cao nhất bởi chúng được hình thành đầu tiên. Thông thường, khi thu hoạch sẽ để sót lại phần này vì chúng bám rất chắc vào vách đá, do vậy mà nó thường được bán riêng lẻ.

Chân tổ yến chứa rất ít lông và tạp chất nên chỉ cần sơ chế qua là có thể dùng được, tiết kiệm thời gian hơn rất nhiều so với các dạng tổ yến thô khác. Đặc biệt, nó có giá thành thấp nhưng giá trị dinh dưỡng lại khá cao, do đây là phần được hình thành đầu tiên. Chân yến khi ngâm vào nước thường nở ra rất nhiều nên khá tiết kiệm khi sử dụng.

Tuy nhiên, phần chân sẽ có vị hơi tanh hơn so với phần tổ. Phần chân khi ngâm vào nước cũng thường không nở ra dạng sợi, nên giá trị thẩm mỹ của nó khi chế biến thành món ăn thường không cao. Vì đặc tính khá cứng nên thời gian để ngâm và chưng lâu hơn so với các dạng tổ yến nguyên tố.

Chân tổ yến phù hợp với những ai muốn sử dụng yến thật với chi phí rẻ, mua về có thể dùng được ngay mà không cần tốn công chế biến. Ngoài ra, với hàm lượng dinh dưỡng cao nên loại yến này đặc biệt phù hợp với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao tuổi muốn bồi bổ cơ thể, nâng cao sức khỏe.

Cách nhận biết: Chân tổ yến không có dạng sợi như các loại yến thông thường mà sẽ có dạng cục, khi ngâm và chưng lên nở rất to và nhiều. Phần này cũng khá cứng bởi nó tiếp giáp trực tiếp với bề mặt hang để chim làm tổ.

Yến tươi

Yến tươi là dạng yến thô sau khi đã được sơ chế, làm sạch lông và loại bỏ tạp chất bằng cách ngâm trong nước chưa qua sấy khô. Yến tươi thường được sử dụng phổ biến trong chế biến các món ăn liền như chè yến, cháo yến, yến chưng đường phèn…

Yến tươi mang nhiều ưu điểm như tiết kiệm thời gian sơ chế, thời gian chế biến cũng tương đối nhanh, sử dụng tiện lợi và dễ phân biệt hàng thật – giả. Tuy nhiên, nó cũng hay bị pha trộn thêm các chất khác hay ngâm qua một số hóa chất không tốt để loại bỏ tạp chất. Ngoài ra thời gian bảo quản yến tươi thường không được lâu mà cần phải sử dụng ngay.

Loại yến này rất thích hợp đối với những người muốn sử dụng nhanh, đặc biệt là các quán ăn, nhà hàng kinh doanh các thực phẩm ăn liền được chế biến từ yến. Ngoài ra, nó cũng là sự lựa chọn hoàn hảo cho những ai không có nhiều thời gian hoặc chỉ muốn sử dụng với số lượng ít. Bởi chúng ta có thể mua yến tươi với số lượng theo yêu cầu mà không sợ bị dư thừa.

Cách nhận biết: Chúng ta có thể xem trực tiếp là đã nhận biết được yến thật hay giả. Yến tươi có sợi trắng, trong, không bị bở và chứa mùi hương đặc trưng của yến.

Yến vụn

Yến vụn là những phần bị rơi vỡ từ tổ yến trong quá trình thu hoạch, vận chuyển hoặc sơ chế, chúng có kích thước khác nhau và không còn nguyên vẹn. Chính vì tính thẩm mỹ thấp mà giá thành của loại yến này khá rẻ, tuy nhiên giá trị dinh dưỡng của nó không khác gì với tổ yến thông thường. Bên cạnh đó, yến vụn rất dễ bị làm giả, người dùng cũng khó phân biệt được thật giả thông qua việc quan sát.

Yến vụn có giá thành phải chăng nên ai cũng có thể sử dụng, hàm lượng dưỡng chất của nó phù hợp với hầu hết các đối tượng. Đặc biệt quá trình sơ chế dễ dàng hơn dạng thô giúp người dùng tiết kiệm được khá nhiều thời gian. Ngoài ra, vì là các vụ nhỏ nên nó dễ cân đo, tiện cho việc mua bán, tiện lợi cho những người cần dùng với liều lượng ít.

Cách nhận biết: Dạng yến vụn thường được chia làm 3 loại phổ biến với các đặc điểm sau đây:

• Yến vụn thô: Là các mảnh vụn vẫn còn dính lông và tạp chất, dễ dàng quan sát thấy những mảng lông lẫn trong yến.
• Yến vụn tinh chế: Là các mảnh yến vụn đã được làm sạch lông và loại bỏ tạp chất, chúng khô, rời rạc thành nhiều mảnh to nhỏ khác nhau.
• Yến vụn tươi: Tương tự như yến tươi, chúng đã được sơ chế sạch lông và tạp chất nhưng chưa qua quá trình sấy khô. Yến vụn tươi vẫn có hình dạng là các mảnh vụn chứ không phải dạng sợi như yến tươi thông thường.

Để phân biệt thật và giả bạn có thể lấy một ít yến, đem ngâm với nước trong 2 – 3 phút. Nếu là yến thật sẽ không giãn nở, không làm đổi màu nước dù ngâm trong thời gian dài. Ngược lại, yến giả sẽ nở rất nhanh và khiến màu nước biến đổi thành vàng nhạt khi để qua đêm.

Nước yến sào

Nước yến là một dạng nước uống đã được điều chế với thành phần là sự kết hợp của tổ yến và nhiều chất khác nhau như nước tinh khiết, đường… Loại yến này có giá thành rẻ, dễ sử dụng và tiện lợi, vì đã được chế biến nên có thể dùng được ngay mà không cần sơ chế. Chúng cũng rất dễ bảo quản và dùng được trong thời gian lâu dài.

Đổi lại thì do có sự kết hợp của các thành phần khác nên giá trị của nó không cao như các loại yến sào nguyên chất. Trên thị trường hiện nay có khá nhiều sản phẩm nước yến nên rất khó phân biệt thật giả hoặc đánh giá chất lượng.

Nước yến phù hợp với hầu hết đối tượng người dùng bởi tính tiện lợi và giá thành rẻ. Người dùng không cần phải mất quá nhiều thời gian và tiền bạc mà vẫn có thể sử dụng hàng ngày. Đặc biệt, với những người khó ăn trực tiếp, ăn không quen các loại yến nguyên chất, thì đây chính là giải pháp hiệu quả để hấp thụ các dưỡng chất trong yến sào.

Cách nhận biết: Yến nước trên thị trường hiện nay rất đa dạng về mẫu mã, dung tích… Để mua được hàng chuẩn, người dùng nên chọn các cơ sở sản xuất, nhà phân phối uy tín để chắc chắn về chất lượng của sản phẩm.

Yến hũ

Yến hũ là dạng yến sào đã được chế biến theo nhiều phương pháp, trong đó bao gồm yến chưng hoặc chưng cùng nhiều thành phần bổ dưỡng khác. Sau đó nó sẽ được đóng trong các hũ với dung tích khác nhau, tùy thuộc vào hàm lượng yến.

Tương tự như nước yến, yến hũ rất dễ sử dụng và tiện lợi, bạn có thể dùng được ngay mà không cần qua bất cứ khâu sơ chế, chế biến nào. Đặc biệt nó rất dễ bảo quản và dùng trong thời gian dài. Tuy nhiên, người dùng sẽ khó kiểm soát được hàm lượng yến là bao nhiêu, thậm chí nhiều cơ sở chế biến không uy tín còn bỏ thêm các chất phụ gia vào sản phẩm.

Cách nhận biết: Yến hũ có thành phần chủ yếu là yến với màu trắng đục, chất đặc và quánh. Để tránh mua phải hàng giả, bạn nên chọn mua ở các cơ sở uy tín, có tên tuổi, được người dùng đánh giá cao.

Một số cách phân loại yến sào khác

Bên cạnh phương pháp phân loại dựa trên đặc điểm, tính chất kể trên thì yến sào cũng được chia thành nhiều dạng khác dựa trên:

Các loại yến sào theo nguồn gốc, xuất xứ

Hầu hết, các loại tổ yến có thể ăn được đều có xuất xứ từ các nước ở khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, điều kiện tự nhiên và khí hậu, các biện pháp thu hoạch, sơ chế ở mỗi quốc gia là khác nhau. Tất cả những yếu tố trên đều có ảnh hưởng tới chất lượng tổ yến, thế nên người ta thường chia yến sào thành nhiều loại theo nguồn gốc, xuất xứ như:

Yến sào Indonesia

Tổ yến Indonesia thường có kết cấu mịn nhất, khá mềm và chứa ít tạp chất, tuy nhiên chúng hầu hết là yến nhà. Có khoảng 80% nguồn cung cấp yến sào trên thế giới là đến từ Indonesia do nuôi yến tại đất nước này đã trở thành một mô hình công nghiệp. Đặc biệt là giá cả của tổ yến ở đây thường thấp hơn một chút so với mặt bằng chung khu vực.

Yến sào Malaysia

Tổ yến Malaysia khá to, kích thước đồng đều và có giá rẻ nhất. Đa phần tổ yến ở đây cũng là nuôi theo hình thức công nghiệp, vì vậy mà giá trị dinh dưỡng của nó cũng thấp nhất.

Yến sào Thái Lan

Tổ yến Thái Lan khá cứng và dày, chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, khi chế biến mất thời gian ngâm nở và chưng lâu. Loại yến này phần lớn được khai thác từ các hang động nên sản lượng thường không cao. Chính vì vậy mà giá cả và chất lượng của yến sào Thái Lan thuộc hàng cao cấp nhất.

Yến sào Việt Nam

Việt Nam có lợi thế về đường bờ biển dài, nguồn thức ăn cho chim yến phong phú, vậy nên có tiềm năng và cơ hội lớn để phát triển ngành yến sào. Yến sào Việt Nam có giá trị dinh dưỡng cao, mùi vị thơm ngon và đa dạng. Tuy nhiên, vì chưa được chú trọng đầu tư nên sản lượng còn thấp, dù thế nhưng giá yến Việt vẫn khá cao trong khu vực.

Các loại yến sào theo hình dạng tổ

Tuỳ vào bề mặt nơi chim làm tổ cùng với cách khai thác khác nhau mà hình dạng tổ chim thu được cũng sẽ khác nhau. Trong đó bao gồm:

• Tổ yến dạng cụp: Là dạng tổ còn nguyên, có kích thước lớn nhất. Loại này thường ở những nơi bằng phẳng, khi khai thác yến, thợ sẽ cắt sát vào hai đầu của phần chân bám vào vách đá.
• Tổ yến dạng tam giác: Là dạng tổ bị thiếu đi 2 đầu chân, kích thước ở mức bình thường. Nó thường là yến nhà, được xây ở góc của hai bức tường nên có hình tam giác. Hoặc khi khai thác mà phần chân tổ bị gãy.
• Chân tổ: Là phần nhỏ của tổ yến, nơi tổ yến bám vào bề mặt vách đá, tường nhà. Phần này khá dày và cứng, có kích thước nhỏ.
• Bánh tổ: Là một miếng nhỏ và khá mềm, hình dáng như cái bánh, thuộc loại tổ còn non do chim chưa kịp xây xong đã bị khai thác.

Các loại yến sào theo màu sắc

Tùy thuộc vào môi trường sinh sống, điều kiện thời tiết và nguồn thức ăn mà tổ yến sẽ có màu sắc khác nhau. Khi đó chúng sẽ có:

• Tổ yến màu trắng mịn: Đây là loại yến phù hợp với hầu hết đối tượng người dùng, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nuôi dưỡng và cải thiện làn da.
• Tổ yến màu vàng đậm: Được dùng nhiều cho người trong độ tuổi trung niên và phụ nữ đang mang thai. Loại yến này mang đến hiệu quả cao trong việc bổ sung khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, tăng cường thể lực và sức đề kháng.
• Tổ yến màu đỏ đậm: Thường được dùng cho những ai muốn hồi phục sức khỏe sau quá trình phẫu thuật, người mới ốm dậy, thiếu máu, phụ nữ mang thai… Nó giúp bổ sung tối đa các khoáng chất quan trọng cho cơ thể, tăng cường dưỡng chất cho máu và hàm lượng canxi thiết yếu.

Các loại yến sào theo địa hình

Hiện nay có hai hình thức khai thác yến chính, gồm khai thác ở các hang động trên biển và dụ yến vào các nhà yến để làm tổ và khai thác. Cụ thể:

• Tổ yến nhà: Chim yến sẽ được dẫn dụ vào làm tổ trong các ngôi nhà do con người xây dựng ở gần biển. Người nuôi sẽ tạo môi trường lý tưởng để yến đến sinh sống và kiểm soát chúng tốt hơn. Tổ yến nhà thường ít lông và tạp chất hơn so với yến đảo, mặt khác nó cũng cho sản lượng lớn và dễ khai thác hơn.
• Tổ yến đảo: Được chim yến xây trong các hang động, vách đá cao gần biển. Do chịu điều kiện môi trường và thời tiết khắc nghiệt nên chúng thường có kết cấu cứng, nặng, chứa nhiều lông và tạp chất hơn. Tổ yến đảo khó khai thác nên cho sản lượng ít, đồng thời giá thành cũng cao hơn yến nhà.

Các loại yến sào theo chất lượng

Tổ yến sau khi được làm sạch, sơ chế cũng sẽ phân ra thành nhiều loại khiến người dùng dễ bị rối. Trong đó gồm có:

Tổ yến thượng hạng

Tổ yến sạch thượng hạng là loại có giá tiền cao nhất, được làm từ loại tổ thô thượng hạng, to, già, ít lông và tạp chất. Với loại yến này, nó sẽ trải qua nhiều công đoạn làm sạch thủ công khác nhau, nhằm đảm bảo dưỡng chất không bị mất đi trong quá trình sơ chế. Tổ thượng hạng thường có nhiều sợi yến dài, dễ quan sát được khi đem chưng.

Tổ yến phổ thông (yến loại 2, 3, yến vụn…)

Yến sào phổ thông sẽ có mức giá thấp hơn so với yến sào thượng hạng. Chúng là những loại tinh chế, làm sạch từ các tổ gãy, bể nên sợi ngắn, nhỏ hơn, khi chưng thường thấy ít sợi. Chất lượng của loại yến này còn phụ thuộc vào từng vùng và từng nhà cung cấp.

Cách phân biệt các loại yến sào thật – giả

Nhu cầu sử dụng yến sào ngày càng cao, giá trị kinh tế mà nó mang lại cũng không hề nhỏ. Vậy nên trên thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều sản phẩm bị làm nhái, làm giả hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng không đảm bảo. Chính vì vậy, khi chọn mua yến sào, chúng ta cần nhớ rõ một số đặc điểm sau đây để có thể chọn mua được sản phẩm tốt nhất.

• Nên để ý màu sắc của yến sào, loại yến thật thường có màu trắng, vàng da cam, đỏ hoặc đỏ cam. Còn yến sào giả thường chỉ có màu trắng, làm bằng rau câu hoặc Angenat trộn lẫn cùng bột sắn.
• Yến sào thật thường có trọng lượng từ 3,5 – 12g, còn yến sào giả có thể nặng hơn 12g.
• Yến sào thật có mùi tanh tự nhiên, các tai yến đa phần còn nguyên vẹn, không bị độn thêm các lớp yến vụn ở phía trong, đặc biệt là không có chất tẩy trắng và màu sắc rất tự nhiên. Ngược lại, yến giả có mùi của chất phụ gia, mùi hơi hăng hắc hoặc khét, mùi chất tổng hợp.
• Yến sào thật sẽ không bị tan khi ngâm trong nước, đồng thời nước ngâm vẫn giữ được độ trong, không bị vẩy đục hay sủi bọt. Sau khi nở, yến sào có kích thước bằng 2 lần so với ban đầu. Trong khi đó yến sào giả cho ngâm vào trong nước chỉ nở rộng một chút, thường bị bở và đứt rời, nước ngâm bị chuyển màu.

• Yến sào giả có mùi Na2CO3, để qua đêm sẽ xuất hiện mùi khó chịu, khi đốt thường vón thành cục, phát sinh tia lửa trong quá trình cháy, hàm lượng đạm thấp, nhưng lượng Natri và chất khoáng cao hơn so với yến sào thật.
• Yến sào giả có độ pH bằng 5 còn pH của yến thật là 7, chính vì vậy mà người bị viêm loét dạ dày khi ăn phải yến giả có thể khiến bệnh nghiêm trọng hơn.
• Nếu đem soi dưới ánh sáng mặt trời, chúng ta sẽ thấy yến sào thật trong mờ và cho ánh sáng xuyên qua, ngược lại tổ yến giả lại có dạng đục và phản  chiếu ánh sáng.

Chúng ta vừa cùng tìm hiểu qua các loại yến sào phổ biến nhất và cách phân biệt sản phẩm thật – giả. Mong rằng thông tin mà bài viết cung cấp có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về tổ yến, chọn mua được loại yến phù hợp và chất lượng nhất.