Đa U Tuỷ Xương

Tổng quan

Đa u tủy xương là một loại u xương ác tính chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể kiểm soát triệu chứng của bệnh và làm chậm tốc độ phát triển của khối u thông qua các liệu pháp y tế khác. Bài viết dưới đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh đa u tủy xương bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn.

Định nghĩa

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, đa u tủy xương là một dạng ung thư xương hiếm gặp. Khối u này thường phát triển ở tế bào bạch cầu, cụ thể là tế bào plasma (tế bào huyết tương). Chức năng chính của tế bào plasma là tạo ra kháng thể để chống lại vi trùng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Đa u tủy xương khởi phát khi tế bào plasma phát triển sai cách gây tăng protein bất thường trong xương và máu. Khi loại protein này tích tụ khắp cơ thể sẽ làm hỏng các cơ quan nội tạng bên trong.

Trường hợp đa u tủy tiến triển nặng sẽ khiến tế bào plasma tràn ra khỏi tủy xương và lan rộng ra khắp cơ thể. Điều này đã khiến cho nhiều cơ quan bị tổn thương cùng lúc và gây ra nhiều biến chứng không mong muốn. Thông thường, bệnh đa u tủy xương sẽ được phân loại dựa trên ảnh hưởng của khối u đối với cơ thể. Cụ thể là:

  • U không gây triệu chứng, có tốc độ phát triển chậm và không ình thành nên khối u xương. Tuy nhiên, khối u này sẽ khiến nồng độ protein và tế bào plasma tăng lên đáng kể.
  • U plasma đơn độc hình thành nên khối u độc lập ở bên trong xương. Loại u này đáp ứng tốt với các liệu pháp điều trị y tế nhưng vẫn cần được theo dõi để tránh các rủi ro có liên quan.

Bệnh đa u tủy xương có tiến triển rất chậm và không ra triệu chứng cụ thể. Ở những trường hợp này, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh làm kiểm tra thường xuyên để theo dõi diễn tiến của bệnh. Còn với những khối u có tốc độ phát triển nhanh chóng, bác sĩ sẽ yêu cầu điều trị bằng các liệu pháp như hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp thay thế tế bào gốc. Các biện pháp điều trị này chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng, hạn chế di căn cũng như các biến chứng có liên quan chứ không giải quyết dứt điểm khối u.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Triệu chứng của bệnh đa u tủy xương sẽ có sự khác nhau ở từng trường hợp cụ thể. Khi mới khởi phát ở giai đoạn nhẹ, bệnh không gây ra triệu chứng bất thường nên không được chú ý. Nhưng đến khi bước vào giai đoạn tiến triển thì triệu chứng của bệnh sẽ trở nên rõ ràng hơn. Dưới đây là các triệu chứng đặc trưng của bệnh lý này bạn cần nắm rõ:

+ Nồng độ canxi trong máu cao: Đa u tủy xương sẽ gây ra tình trạng rò rỉ canxi từ xương và khiến cho nồng độ canxi trong máu tăng cao bất thường. Lúc này, người bệnh phải đối mặt với một số triệu chứng như khát nước liên tục, buồn nôn và nôn, ăn không ngon, đau bụng, táo bón,... Ở trường hợp này bạn cần được cấp cứu để điều trị tăng canxi trong máu.

+ Thiếu máu: Tủy xương là cơ quan sản sinh ra tế bào máu đi nuôi cơ thể. Đa u tủy xương khiến chức năng của tủy xương bị ảnh hưởng và làm gia tăng tế bào ung thư trong tủy xương. Lúc này, số lượng hồng cầu khỏe mạnh trong cơ thể không còn đủ để thực hiện chức năng vận chuyển oxy và gây ra tình trạng thiếu máu. Khi bị thiếu máu bạn sẽ có các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, hay cáu gắt,...

+ Suy thận: Đa u tủy xương cũng có thể gây tổn thương đến thận và hình thành nên bệnh suy thận. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do sự gia tăng nồng độ protein bất thường trong máu. Lúc này cầu thận sẽ bị tổn thương và gây ra tình trạng nhiễm trùng tái phát nhiều lần.

+ Tổn thương xương: Rò rỉ canxi từ xương khiến mật độ xương giảm thấp và gây ra bệnh loãng xương. Lúc này, bạn rất dễ bị gãy xương bệnh lý. Đồng thời, tổn thương xương cũng có thể xảy ra khi tế bào ung thư di căn lan rộng vào xương và tủy xương. Bạn có thể quan sát các tổn thương này thông qua hình ảnh chụp x-quang. Khi bị tổn thương xương bạn sẽ có triệu chứng đau nhức ở vùng lưng, xương sọ, xương sườn và xương chậu.

+ Triệu chứng khác: Ngoài các triệu chứng điển hình ở trên, bệnh đa u tủy xương cũng có thể gây ra các triệu chứng khác như tê yếu tay chân do khối u chèn ép lên rễ thần kinh cột sống, gầy sút cân không rõ nguyên nhân, nhiễm trùng tái phát nhiều lần, gặp vấn đề về thị lực, tăng độ quánh máu,...

Nguyên Nhân

Bệnh đa u tủy xương vẫn chưa được y học hiện đại tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, bệnh có thể khởi phát từ một tế bào plasma bất thường bên trong tủy xương. Các tế bào này có tốc độ phát triển rất nhanh chóng và không thể chết đi như các tế bào thông thường. Theo thời gian, chúng sẽ tích tụ lại và dần thay thế các tế bào khỏe mạnh bên trong cơ thể. Điều này đã khiến cho cơ thể không còn khả năng chống lại nhiễm trùng và gây ra tình trạng mệt mỏi kéo dài.

Dưới đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị đa u tủy bạn cần phải lưu ý:

  • Tuổi tác càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng, đặc biệt là người trên 60 tuổi.
  • Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới
  • Chủng tộc người da đen dễ mắc bệnh hơn so với các chủng tộc khác
  • Tiền sử gia đình có người mắc bệnh lý này
  • Cá nhân đã từng mắc bệnh Gammopathy thể đơn dòng không xác định
  • Sống hoặc làm việc ở môi trường chứa nhiều hóa chất độc hại
  • Đã từng hóa trị hoặc xạ trị để điều trị bệnh lý

Biến chứng

Đa u tủy xương được chia thành nhiều giai đoạn khác nhau. Ở giai đoạn tiềm ẩn, bệnh được đánh giá là không quá nguy hiểm và không ảnh hưởng lớn đến cơ thể. Nhưng khi bệnh đã tiến triển sang giai đoạn 2 và 3, tổn thương sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và triệu chứng của bệnh cũng được bộc lộ một cách rõ ràng hơn.

Một số biến chứng có thể gặp khi bị đa u tủy xương là nhiễm khuẩn phổi, nhiễm khuẩn đường tiết niệu, ung thư tủy xương, biến chứng thần kinh, rối loạn tâm thần, liệt thần kinh sọ não,... Với những trường hợp nghiêm trọng còn có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Chuyên gia cho biết, thời gian sống của bệnh nhân bị đa u tủy xương còn phụ thuộc vào các yếu tố như giai đoạn tiến triển của bệnh, phương pháp điều trị, thể trạng của người bệnh,... Nếu tính thời gian sống dựa trên từng giai đoạn của bệnh sẽ cho ra kết quả sau đây:

  • Giai đoạn tiềm ẩn: Có khả năng điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm
  • Giai đoạn 1: Thời gian sống kéo dài khoảng 5 năm
  • Giai đoạn 2: Thời gian sống kéo dài từ 3 - 4 năm
  • Giai đoạn 3: Thời gian sống chỉ còn 2 - 3 năm
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Bệnh đa u tủy xương cần được chẩn đoán xác định thông qua việc kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng, sau đó đem đi đối chiếu với tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh. Ở một số trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán phân biệt bằng phương pháp sinh thiết. Sau khi đã có kết quả chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị cho phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Chuyên gia cho biết, bệnh đa u tủy xương được chia thành nhiều loại khác nhau như tiêu chuẩn, trung bình và nguy cơ cao. Hiện tại, y học hiện đại vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh lý này. Vì thế, các phương pháp điều trị hiện nay đều nhằm mục đích giảm đau, làm chậm mức độ tiến triển của bệnh và phòng ngừa biến chứng.

Nếu bệnh không gây ra triệu chứng, bác sĩ sẽ yêu cầu theo dõi mức độ tiến triển của bệnh rồi mới đưa ra lời khuyên phù hợp. Trường hợp bệnh đã gây ra triệu chứng, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị để cải thiện chất lượng cuộc sống và giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn. Còn với trường hợp nguy cơ cao, bác sĩ sẽ đề nghị điều trị bằng thuốc sinh học hoặc các phương pháp điều trị hiệu quả cao khác.

Dưới đây là các phương pháp điều trị bệnh đa u tủy xương được áp dụng phổ biến hiện nay bạn có thể tham khảo:

Cấy ghép tế bào gốc

Thông thường, bệnh đa u tủy xương sẽ được điều trị bằng cách cấy ghép tế bào gốc. Bệnh nhân sau khi cấy ghép tế bào gốc sẽ được chuyển vào khu vô trùng để cách ly, chăm sóc và điều trị đặc biệt. Người bệnh phải ở đây cho đến khi các chỉ số xét nghiệm trở về bình thường thì mới được chuyển về phòng bệnh bình thường.

Tuy nhiên, phương pháp cấy ghép tế bào gốc chỉ có thể kéo dài thời gian sống chứ không điều trị khỏi khối u tủy. Một số trường hợp cấy ghép tế bào gốc trị bệnh đã gặp phải biến chứng nghiêm trọng khác, điển hình nhất là bị nhiễm trùng.

Điều trị khác

Việc điều trị bệnh đa u tủy còn phụ thuộc vào biểu hiện của bệnh. Lúc này, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị giúp ngăn chặn sự phát triển của khối u ác tính, cải thiện triệu chứng của bệnh và làm giảm nồng độ protein trong cơ thể. Hai phương pháp điều trị được áp dụng phổ biến là hóa trị liệu và thay huyết tương.

  • Trường hợp suy thận, gây tổn thương tủy xương và cơ quan ngoài xương cần điều trị bằng phương pháp hóa trị liệu
  • Trường hợp tăng canxi trong máu cần phải lọc huyết tương
  • Trường hợp nhiễm khuẩn sẽ được chỉ định sử dụng kháng sinh

Bệnh đa u tủy xương thường không gây ra triệu chứng bất thường trong vài năm đầu khởi phát. Nhưng khi bệnh đã gây ra triệu chứng thì đều đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị y tế. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng mặc dù đã điều trị thành công sau nhiều năm.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Ngoài việc điều trị bệnh theo đúng phác đồ mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, người bệnh cũng nên chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe tại nhà để hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo:

  • Hình thành thói quen ăn uống lành mạnh và kiêng cữ phù hợp giúp quá trình điều trị nhanh mang lại hiệu quả. Tốt nhất, bạn nên đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn lên thực đơn ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh.
  • Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp cải thiện độ linh hoạt và độ chắc khỏe của xương khớp. Đồng thời, thói quen này còn mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe và giúp nâng cao sức đề kháng cơ thể.
  • Trong suốt quá trình điều trị bệnh, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn bình thường. Nghỉ ngơi giúp cơ thể cảm thấy thoải mái, có thời gian phục hồi và ngăn chặn tình trạng stress.
  • Luôn suy nghĩ tích cực và dành thời gian để làm những công việc yêu thích giúp cải thiện tâm trạng. Nếu cảm thấy khó khăn, bạn có thể trao đổi với người thân trong gia đình để được cảm thông và chia sẻ.

Đa u tủy xương là một loại ung thư xương nguy hiểm, cần được điều trị chuyên khoa và theo dõi thường xuyên. Sau khi đã điều trị khỏi, người bệnh vẫn nên làm xét nghiệm định kỳ để tầm soát biến chứng cũng như nguy cơ tái phát bệnh. Tiên lượng cụ thể của bệnh lý này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tốt hơn hết, bạn vẫn nên thăm khám định kỳ để sớm phát hiện bệnh và đưa ra biện pháp can thiệp đúng cách ngay từ sớm.

Chuyên sâu
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android