Viêm Bao Hoạt Dịch Cổ Tay
Viêm bao hoạt dịch cổ tay có thể xuất hiện sau khi chơi thể thao, chấn thương, mang vác nặng quá mức hoặc cũng có thể liên quan đến các tác nhân gây nhiễm trùng. Bệnh thường không quá nguy hiểm nhưng nếu không nhanh chóng điều trị cũng có thể dẫn đến rất nhiều biến chứng nguy hiểm teo cơ, yếu chi hay mất khả năng cử động của tay.
Định nghĩa
Trong các khớp của cơ thể luôn có các bao hoạt dịch để đảm nhiệm việc tiết ra các chất nhờn để bôi trơn đầu xương giúp khớp cử động linh hoạt hơn. Ở cổ tay cũng có hai bao hoạt dịch nhỏ nằm ở hạch xuyên tâm và hạch cổ tay. Vì một lý do nào đó, các bao hoạt dịch này có thể bị sưng viêm lên, tiết dịch nhiều bất thường khiến cổ tay sưng viêm, nóng đỏ được gọi là viêm bao hoạt dịch cổ tay.
Tình trạng viêm bao hoạt dịch có thể xảy ra rất thường xảy ra ở các khớp phải hoạt động nhiều, lặp đi lặp lại các động tác như đầu gối hay cổ tay. Việc cử động liên tục sẽ làm gia tăng áp lực lên ổ khớp và các bao hoạt dịch và gây ra các tổn thương tại đây. Ở những người có sụn khớp suy yếu lão hóa, hoạt động của bao hoạt dịch suy yếu cũng rất dễ xảy ra tình trạng này.
Hình ảnh
Triệu chứng
Viêm bao hoạt dịch cổ tay sẽ gây ra những cơn đau nhức, khó chịu ở cổ tay và làm hạn chế các cử động tại cổ tay, chẳng hạn như khi cầm bút hay phải gõ máy tính. Một số triệu chứng điển hình khác của bệnh như sau
- Cổ tay có cảm giác đau nhức, khó cử động, khó xoay, nếu phải xách vật gì đó sẽ rất đau nhức. Cơn đau ban đầu chỉ âm ỉ nhưng càng về sau sẽ càng tăng lên, nhất là khi phải cử động cổ tay nhiều
- Cổ tay có xu hướng sưng viêm, nếu sờ vào thấy nóng đỏ
- Cổ tay có thể xuất hiện các cục u nhỏ, phần da bên ngoài có màu đỏ sẫm
- Một số triệu chứng khác cũng có thể gặp phải như sốt cao, cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu nếu bị nhiễm trùng
Nhìn chung các triệu chứng của viêm bao hoạt dịch cổ tay thường khá dễ nhận biết vì có thể nhìn thấy và cảm nhận một cách rõ ràng. Do đó bệnh thường được phát hiện và điều trị.
Nguyên Nhân
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bao hoạt dịch bị tổn thương và tiết ra các dịch nhờn một cách bất thường. Bệnh thường liên quan đến một tác động vào đó từ bên ngoài có ảnh hưởng vào cổ tay hoặc cũng liên quan đến yếu tố nhiễm trùng, nhiễm khuẩn. Một số bệnh lý có nhiễm quan đến hệ miễn dịch cũng có thể làm tăng nguy cơ này.
Cụ thể, những nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch cổ tay phổ biến bao gồm
- Chấn thương: bị các vật nặng rơi hay tác động vào cổ tay đột ngột, chấn thương khi ngã xa hay chơi thể thao chính là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới căn bệnh này. Đặc biệt ở những người chơi cầu lông, bóng chuyền việc phải cử động cổ tay lặp đi lặp lại thường xuyên sẽ khiến các bao hoạt dịch bị tổn thương nếu không chăm sóc đúng cách.
- Yếu tố tuổi tác: tuổi càng cao, quá trình lão hóa càng diễn ra nhanh chóng khiến cho các sụn khớp yếu dần, bao hoạt dịch hoạt động kém hiệu quả, khả năng tái tạo các tế bào mới để phục hồi các tổn thương cũng rất kém. Yếu tố tuổi tác chính là nguyên nhân làm bao hoạt dịch mất đi độ đàn hồi, tăng độ nhạy cảm, sụn khớp ở cổ tay bị hao mòn nên đã tác động xấu lên các mô đệm này.
- Nhiễm trùng: sự tấn công của các vi khuẩn, virus hay nấm cũng là nguyên nhân khiến cho bao hoạt dịch bị sưng viêm, tiết dịch nhiều quá mức một cách bất thường.
- Các bệnh lý: một số bệnh lý, thường là các bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch cũng có thể là nguyên nhân kích hoạt các phản ứng sưng viêm bất thường của bao hoạt dịch. Cụ thể như bệnh gout ,lupus ban đỏ, tiểu đường hay viêm khớp dạng thấp . Nếu liên quan đến các tác nhân này người bệnh sẽ gặp một số triệu chứng đau nhức khác, chẳng hạn như có hạt dưới da nên cần xem xét kỹ. Mặt khác các bệnh này hầu hết cũng là các bệnh mãn tính khá nguy hiểm nên cần được điều trị chính xác, tránh nhầm lẫn vì có thể để lại nhiều hệ lụy xấu.
Bệnh có xu hướng xảy ra chủ yếu ở những người trung niên, người lớn tuổi, người vận động thể thao nhiều. Một số đặc dù công việc cũng có thể gia tăng nguy cơ mắc bệnh này như công nhân, người phải mang vác, xách đồ nhiều hay nhân viên văn phòng do phải đánh máy nhiều. Một vài nghiên cứu cũng chỉ ra người nghiện thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh cao dó có thể kích hoạt các phản ứng viêm của cơ thể.
Biến chứng
Nhìn chung các triệu chứng có thể xuất hiện ngay sau khi mắc bệnh. Các dấu hiệu bên ngoài hay các cảm giác đau nhức cũng được biểu hiện một cách rõ rệt nên hầu như bệnh đều được phát hiện và điều trị sớm nên cũng không quá nguy hiểm.
Dù vậy nếu người bệnh chủ quan hoặc điều trị sai cách có thể làm hình thành các u nang tại đây gây đau nhức nghiêm trọng. Bệnh cũng là gia tăng nguy cơ bị thoái hóa khớp tay, suy giảm khả năng vận động. Một số biến chứng khác có thể xảy ra như teo cơ, yếu chi, mất khả năng hoạt động của cổ tay.
Ngoài ra như đã nói, do có liên quan đến các yếu tố nhiễm trùng nên nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì các vi khuẩn, virus có thể đi theo đường máu và tấn công các cơ quan khác. Triệu chứng điển hình nhất của tình trạng này chính là tình trạng sốt cao, toàn thân nóng bừng hoặc thậm chí là gây co giật. Vì thế tốt nhất không nên chủ quan với bất cứ tình trạng sức khỏe nào.
Phòng ngừa
Việc cử động cổ tay sai cách hay có cuộc sống kém lành mạnh cũng có thể làm tăng nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch cổ tay nên bạn cần sớm có biện pháp để phòng tránh tình trạng này. Việc thay đổi chế độ sống lành mạnh hơn cũng giảm nguy cơ mắc rất nhiều các bệnh lý cho sức khỏe nên bạn cũng cần thực sự cẩn trọng.
Để ngăn ngừa nguy cơ viêm bao hoạt dịch cổ tay cần chú ý những vấn đề sau
- Duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao hằng ngày, thực hiện các bài tập xoay cổ tay để tăng cường độ linh hoạt
- Nên làm nóng cơ thể, xoay cổ tay trước khi chơi các bộ môn như cầu lông hay bóng chuyền
- Tránh hoạt động tay trong vài tiếng liên tục, nên dành thời gian để cổ tay có thể thư giãn, thả lỏng
- Ngâm tay với nước nóng và các thảo dược hằng ngày cũng là cách để cổ tay được thư giãn, giảm tê mỏi
- Tránh xa khí thuốc lá
- Hạn chế xách hay kéo đẩy các vật quá nặng
- Bổ sung dinh dưỡng khoa học, lành mạnh, uống nhiều nước, tăng cường rau xanh, trái cây và các thực phẩm tốt cho hệ thống sụn khớp hằng ngày
- Tránh sử dụng đồ uống có cồn, đồ ăn muối chua, nội tạng động vật hay các đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ
- Kiểm soát cân nặng phù hợp để tránh nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khác
- Khi đi ngủ cần tránh đè lên tay hay cổ tay
Biện pháp điều trị
Để hiểu rõ tình trạng và nguyên nhân gây bệnh, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám chính xác. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm hình ảnh, nội soi hay xét, nghiệm máu, sinh thiết dịch khớp, khi có kết quả cuối cùng mới có thể đưa ra hướng điều trị phù hợp. Các xét nghiệm phân biệt với một số bệnh lý khác có các triệu chứng tương đương cũng được thực hiện để đảm bảo chính xác tuyệt đối.
Đa phần người bệnh đều được chỉ định điều trị bằng các phương pháp nội khoa và các phương pháp giảm đau an toàn, rất ít trường hợp phải phẫu thuật.
Các phương pháp giảm đau chống viêm tại chỗ
Tình trạng cổ tay sưng viêm và nóng đỏ có thể cản trở rất nhiều hoạt động của người bệnh nên cần phải tìm cách giải quyết nhanh chóng. Người bệnh nếu thấy cổ tay bị sưng viêm cần nhanh chóng để cổ tay nghỉ ngơi, không nên tiếp tục hoạt động hay mang vác đồ nặng sẽ càng làm các triệu chứng nghiêm trọng hơn.
Một số biện đơn giản để giảm tình trạng đau nhức, sưng viêm tại cổ tay nhanh chóng như
- Chườm lạnh: nếu bị viêm bao hoạt dịch cổ tay có liên quan đến các chấn thương bạn nên thực hiện chườm lạnh ngay trong 72h đầu. Nhiệt lạnh có thể làm giảm tình trạng tiết dịch, ngăn chặn tạm thời sự dẫn truyền của các dây thần kinh nên có thể giảm cảm giác sưng viêm, đau nhức ngay sau đó. Chỉ cần dùng một vài viên đá lạnh bọc vào khăn mỏng hoặc đặt trực tiếp một túi đá lên cổ tay sẽ có thể giải quyết được tình trạng này.
- Chườm ấm: dùng túi chườm hay các chai thủy tinh có chứa nước ấm ở sau chấn thương 72h sẽ giúp kích thích máu huyết lưu thông ổn định và tăng tốc độ làm lành các tổn thương tại đây. Biện pháp này cũng sẽ giúp giảm căng cơ, tê mỏi, giúp mở rộng cử động cho cổ tay hiệu quả hơn
- Xoa bóp cổ tay: nếu cổ tay không đau nhức quá nghiêm trọng người bệnh có thể lựa chọn dùng dầu nóng hay các thuốc xoa bóp để massage cho cổ tay để giảm đau, giảm căng cơ và kích thích máu huyết lưu thông tại đây ổn định hơn.
Tất nhiên đây vẫn chỉ là các phương pháp tạm thời để giảm các triệu chứng đau nhức sưng viêm và giúp người bệnh dễ chịu hơn. Người bệnh sau đó vẫn nên di chuyển đến bệnh viện gần nhất để thăm khám và điều trị chính xác hơn.
Dùng thuốc Tây
Dùng các loại thuốc Tây là phương pháp đơn giản và nhanh chóng giúp giảm đau nhức, giảm sưng viêm đồng thời hỗ trợ các tổn thương tại các bao hoạt dịch. Một số loại thuốc chính được chỉ định bao gồm
- Paracetamol: đây là nhóm thuốc được chỉ định phổ biến nhất bởi vừa có tác dụng giảm đau vừa hạ sốt trong các trường hợp có liên quan đến nhiễm khuẩn.
- Thuốc chống viêm NSAIDs: tác dụng giảm viêm của paracetamol thường không quá nổi trội nên những nhóm thuốc chống viêm NSAIDs không chứa steroid sẽ được chỉ định để giảm các dấu hiệu sưng viêm tại cổ tay. Ibuprofen và naproxen là các thuốc phổ biến nhất được chỉ định, khi tình trạng viêm được giảm thì cảm giác đau nhức cũng dần biến mất. .
- Thuốc chống viêm corticosteroids: thường được áp dụng cho các trường hợp nghiêm trọng để giảm sưng viêm, giảm đau ngay lập tức nhưng không được áp dụng cho những trường hợp liên quan đến nhiễm trùng. Corticosteroids có thể được dùng ở dạng tiêm, thuốc bôi hay một số loại thuốc uống như Aristocort, cotolone,…
- Thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân gây bệnh có liên quan đến các yếu tố nhiễm trùng, nhiễm khuẩn thì sẽ được chỉ định dùng kháng sinh. Một số nhóm thuốc thông dụng như Amoxicillin và nhóm thuốc penicillin. Tuy nhiên cần thận trọng khi sử dụng loại thuốc này với những người bị lupus ban đỏ.
Hầu hết các loại thuốc thường được chỉ định trong thời gian ngắn để tránh một số tác dụng phụ khác có thể xuất hiện. Ngoài ra các loại cao dán hay đeo nẹp cổ tay cũng được chỉ định cho người bệnh để hạn chế các áp lực lên cổ tay và giảm đau nhức sưng viêm hiệu quả hơn.
Chọc hút dịch khớp
Nếu cổ tay bị sưng viêm nặng do dịch tiết ra quá nhiều thì bác sĩ sẽ yêu cầu chọc hút dịch khớp cổ tay để cải thiện nhanh chóng nhất. Bác sĩ sẽ dùng các loại kim tiêm chuyên dụng để hút dịch nhờn từ cổ tay ra ngoài. Phương pháp này khá đơn giản, nhanh chóng nhưng cần được thực hiện tại bệnh viện để đảm bảo an toàn, phòng tránh nguy cơ nhiễm trùng xuất hiện.
Phẫu thuật khớp cổ tay
Mổ tràn dịch khớp cổ tay rất ít khi được thực hiện vì hầu như chỉ cần dùng thuốc và nghỉ ngơi đúng cách một vài ngày là tình trạng này đã được cải thiện. Phương pháp này sẽ được chỉ định khi đã điều trị nội khoa trên 3 tháng nhưng không cải thiện, có nguy cơ xuất hiện các biến chứng làm cản trở khả năng hoạt động của cổ tay sau này.
Tùy tình trạng viêm bao hoạt dịch cổ tay, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp phẫu thuật khác nhau như phẫu thuật nội soi hay phải thay thế toàn bộ khớp cổ tay. Sau phẫu thuật người bệnh cũng có thể được yêu cầu kết hợp với các kỹ thuật vật lý trị liệu để đẩy nhanh tốc độ phục hồi, đảm bảo chức năng vận động hay cử động ở cổ tay ổn định.
Người bệnh khi cần thực hiện phương pháp này nên tìm đến các bệnh viện lớn, có chuyên khoa về xương khớp để được hỗ trợ an toàn và hiệu quả nhất.
- Chuyên gia
- Cơ sở