Thoát Vị Nội Xốp

Chúng ta vẫn thường nghe đến định nghĩa thoát vị đĩa đệm, là dạng bệnh lý khá thường gặp, bệnh khởi phát do các bao xơ bị rách và khiến cho nhân nhầy đẩy ra ngoài, gây chèn ép lên các rễ thần kinh, tạo ra đau nhức.

Theo đó, thoát vị nội xốp có tên tiếng Anh là Schmorl’s node – Một dạng bệnh lý khá đặc biệt của thoát vị đĩa đệm. Khi bị chứng bệnh này, phần nhân nhầy thoát ra ngoài bao xơ không chèn lên các dây thần kinh như bình thường. Thay vào đó, chúng chảy ngược vào trong thân đốt sống, trực tiếp gây áp lực lên phần xốp của đốt sống và cũng rất đau nhức. Lúc này, chúng ta gọi đó là bệnh thoát vị nội xốp.

Thoát vị nội xốp cũng giống như nhiều bệnh lý khác, có thể xảy ra ở mọi đối tượng nhưng phần đông vẫn là những người lớn tuổi. Bệnh thường khởi phát tại vị trí của các đốt sống lưng cùng với thắt lưng. Mặc dù không phải bệnh có tỷ lệ người mắc nhiều nhưng chúng ta vẫn cần cảnh giác để kịp thời có các biện pháp xử lý khi không may mắc phải.

Thực tế, các biểu hiện của bệnh thoát vị nội xốp khá giống với thoát vị đĩa đệm. Để phân biệt bệnh, chúng ta có thể dựa vào một số đặc điểm dưới đây:

• Bị đau nhức: Bệnh nhân xuất hiện các cơn đau nhức nhưng sẽ không đau dữ dội giống như thoát vị đĩa đệm bình thường. Thậm chí ở giai đoạn đầu gần như không có cảm giác đau. Biểu hiện này cũng diễn biến khá từ từ thay vị diễn ra đột ngột.
• Bị mỏi cơ: Đi cùng với những cơn đau nhức sẽ là trạng thái mỏi cơ tay, chân và lưng. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng hơn, có thể bị tê bì và cứng khớp.
• Bị ngứa châm chích: Tuy không phải là biểu hiện đặc trưng của bệnh nhưng vẫn có một số người có cảm giác ngứa râm ran ở lưng. Kèm theo đó có thể là triệu chứng lưng nóng ran, khi chạm vào vùng thoát vị thấy hơi đau.
• Cơ yếu và giảm khả năng vận động: Những bệnh về xương khớp nói chung khi để kéo dài đều có những ảnh hưởng tiêu cực tới khả năng vận động của bệnh nhân. Khi đó, các cử động tay chân đều trở nên thiếu linh hoạt, người mắc khó cúi người, vươn tay và nặng nhất là bị bại liệt.

Ngoài ra cũng tùy theo thể trạng sức khỏe của mỗi người mà có các dấu hiệu khác nhau. Bệnh nhân theo đó cần tới bệnh viện để bác sĩ có các đánh giá cụ thể.

Theo đánh giá từ các chuyên gia hàng đầu, bệnh thoát vị nội xốp có yếu tố liên quan chủ yếu tới quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Do đó, những người bị bệnh lý này thường thuộc vào nhóm trên 50 tuổi. Khi tuổi tác càng cao, xương khớp sẽ càng suy giảm khả năng vận động. Bởi lúc này cấu trúc xương đã thay đổi, bao xơ yếu dễ rách, mô sụn giảm khả năng tái tạo và khớp cũng bị thoái hóa,…

Có thể nhận thấy rằng, người già rất dễ xảy ra các tổn thương về xương khớp do tác động từ bên ngoài. Đồng thời, khi đó xương khớp cũng khó phục hồi hơn so với người trẻ tuổi, cần thời gian điều trị dài. Bên cạnh đó, cũng cần chú ý thêm những yếu tố gây ra bệnh như sau:

• Làm việc quá sức: Cột sống là nơi chịu trách nhiệm chống đỡ cho toàn bộ cơ thể của chúng ta, cũng chính vì vậy nên rất dễ tổn thương khi hoạt động quá sức. Đặc biệt ở các trường hợp phải làm công việc nặng nhọc, bê vác, nhấc đồ nặng thường xuyên.
• Di chứng từ chấn thương: Khi bị chấn thương trong quá trình làm việc, vui chơi, tham gia giao thông, nếu không xử lý dứt điểm sẽ dễ gây ra di chứng. Vì vậy, người bệnh khi gặp phải bất cứ vấn đề nào tại xương đều cần phải thăm khám và điều trị dứt điểm.
• Bị béo phì, thừa cân: Cân nặng chính là yếu tố có liên quan không ít tới các bệnh lý về xương khớp, trong đó bao gồm thoát vị nội xốp. Khi cân nặng dư thừa nhiều sẽ gây ra áp lực lên trên khớp xương, đặc biệt là ở vùng thắt lưng.
• Các yếu tố khác: Ngoài những nguyên nhân được chúng tôi liệt kê bên trên, chứng bệnh này còn có thể chịu ảnh hưởng từ chế độ dinh dưỡng, yếu tố di truyền, tư thế sinh hoạt làm việc sai,…

Thoát vị nội xốp là một dạng đặc biệt của bệnh thoát vị đĩa đệm. Đánh giá chung, việc điều trị sẽ tương đối khó khăn và cần tới nhiều thời gian. Với loại bệnh này, ở giai đoạn đầu gần như không có các dấu hiệu rõ ràng nên có không ít người chủ quan. Vì vậy, khi bệnh đã chuyển nặng sẽ gặp thêm nhiều cản trở để điều trị. Lúc này các phương pháp đều sẽ chỉ mang tính chất bảo tồn, ngăn chặn bệnh phát triển rộng và giảm các cơn đau nhức. Nếu chữa bệnh từ sớm, người bị vẫn có thể duy trì tốt các hoạt động sinh hoạt như bình thường, gần như không có gì nguy hiểm.

Tuy nhiên vẫn phải nhắc lại rằng, biến chứng nặng nhất của bệnh thoát vị nội xốp chính là bại liệt. Khi bệnh nhân không điều trị đúng cách sẽ mất khả năng chủ động trong các vận động của chính mình, phải phụ thuộc hoàn toàn vào người thân. Điều đó không chỉ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe mà tâm lý của người bệnh cũng chịu tác động lớn.

Để có thể ngăn ngừa bệnh thoát vị nội xốp hiệu quả, chúng ta cần chú ý đến những điều quan trọng dưới đây:

• Hạn chế việc bê vác các đồ vật nặng trong thời gian dài. Khi khuân bê nên chú ý tới tư thế, tránh nhấc đồ lên một cách đột ngột.
• Hãy bổ sung chế độ ăn uống giàu canxi và các khoáng chất quan trọng đối với xương khớp. Đặc biệt người lớn tuổi nên dùng thêm sữa cung cấp canxi.
• Nếu có các bệnh lý về xương khớp, cần sớm thăm khám và điều trị để không xảy ra biến chứng.
• Nên tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để tăng cường sự chắc khỏe cho xương khớp. Bạn có thể tập luyện yoga, bơi lội, đi bộ,…
• Kiểm soát cân nặng phù hợp, tránh để xảy ra tình trạng thừa cân béo phì.
• Hãy thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần để kịp thời phát hiện ra những bất thường ở cột sống ngay từ giai đoạn đầu.

Để đưa ra được những nhận định cụ thể về bệnh, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám với các kỹ thuật sau:

• Thăm khám lâm sàng: Dựa vào những biểu hiện đau nhức, mức độ đau và vị trí đau của bệnh nhân, bác sĩ có thể đưa ra được các đánh giá sơ bộ về tình trạng bệnh lý. Ngoài khám lâm sàng, bác sĩ cũng hỏi thêm về các thông tin tiền sử bệnh lý, yếu tố di truyền, chế độ sinh hoạt và ăn uống.
• Chụp X-quang: Kỹ thuật này được chỉ định nhiều trong việc thăm khám bệnh xương khớp. Tuy nhiên, X-quang không được đánh giá cao với nhóm bệnh thoát vị đĩa đệm vì kết quả không được chi tiết, cụ thể.
• Chụp MRI: Phương pháp này được đánh giá cao trong việc xác định ra cụ thể vị trí thoát vị nội xốp cũng như mức độ tổn thương. Tuy nhiên, nhược điểm của kỹ thuật này đó là chi phí cần bỏ ra khá lớn.
• Những phương pháp chiếu chụp khác: Tùy theo từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số chẩn đoán khác.

Bệnh thoát vị nội xốp có khá nhiều cách điều trị khác nhau, tùy theo mức độ bệnh cũng như các chỉ dẫn của các bác sĩ. Hiện nay, Đông y, Tây y, mẹo dân gian đều có những phương thuốc được sử dụng khá phổ biến.

Tây y chữa trị thoát vị nội xốp

Bệnh thoát vị nội xốp điều trị bằng Tây y là lựa chọn của nhiều bệnh nhân hiện nay vì cho hiệu quả cải thiện các triệu chứng nhanh chóng. Thuốc sẽ chủ yếu tập trung vào việc giảm các cơn đau nhức, làm giảm tê bì và ngăn chặn bệnh lan rộng.

Sau khi đã được chẩn đoán chi tiết, bệnh nhân sẽ được bác sĩ phụ trách điều trị kê đơn thích hợp, những loại thuốc thường được dùng gồm:

• Thuốc giảm đau: Được kê cho những trường hợp cơn đau xuất hiện với tần suất dày đặc, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bệnh nhân. Cần chú ý rằng, việc đảm bảo liều lượng với độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe thực tế là rất quan trọng. Nên dùng với liều lượng mỗi lần uống cách nhau khoảng 4 – 6 tiếng tương tự như khi uống thuốc thoát vị đĩa đệm.
• Thuốc kháng viêm: Được kê theo chỉ dẫn cụ thể của các bác sĩ. Thuốc được dùng dưới dạng uống hoặc có thể là tiêm, tùy theo mức độ bệnh mỗi người. Thông thường, thuốc dạng tiêm được dùng cho những trường hợp đau nhức nghiêm trọng, không sử dụng được thuốc uống. Tuy vậy, chỉ nên dùng trong thời gian ngắn và ngưng liều bằng cách giảm từ từ, bệnh nhân không dừng thuốc đột ngột.

Ngoài những loại thuốc trên, bệnh nhân có thể được hướng dẫn dùng thêm một số sản phẩm thực phẩm chức năng để hỗ trợ xương khớp. Cần lưu ý luôn dùng theo đúng phác đồ của các bác sĩ để đạt kết quả tối đa.

Vật lý trị liệu hỗ trợ an toàn cho bệnh nhân

Chủ động tập luyện tại nhà là cách để hỗ trợ tốt nhất cho bệnh nhân bị thoát vị nội xốp cũng như thoái hóa cột sống, viêm đau khớp và nhiều bệnh khác. Bệnh nhân khi mới tập nên nhờ tới sự giúp đỡ của các bác sĩ, chuyên viên trị liệu nhằm đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật, không gây ra các chấn thương khi tập luyện.

Những bài tập thoát vị nội xốp thường có tác dụng tập trung vào việc kéo giãn cơ, hỗ trợ nắn chỉnh cột sống, phục hồi cũng như tái tạo khả năng vận động của cơ thể.

Những bài tập người bệnh có thể tham khảo gồm:

• Bài tập 1: Bệnh nhân sẽ tập trung vào việc kéo căng phần cơ ở đầu gối – ngực. Hãy nằm trên thảm tập và thả lỏng cơ thể, sau đó co đầu gối, dùng hai tay để ôm lấy chân kéo sát về ngực với lực mạnh dần lên. Bạn giữ nguyên tư thế này trong vòng 60 giây rồi quay trở về tư thế ban đầu. Lặp lại bài tập 4 lần.
• Bài tập 2: Ở bài tập này, người bệnh sẽ thực hiện động tác đan hai tay vào nhau và đặt ra sau đầu, chú ý để áp lòng bàn tay vào đầu. Duy trì động tác trong khoảng 10 – 20 giây rồi đưa tay lên cao, sau đó hạ xuống từ từ về vị trí ban đầu. Mỗi ngày tập 5 – 6 lần.
• Bài tập 3: Động tác tiếp theo, bệnh nhân đứng thẳng, hai tay đan vào nhau để ở phía trước, song song với mặt đất. Tiếp đó dùng lực để vươn tay và kéo căng ngón tay đưa lên cao, giữ nguyên trong 10 giây. Cần lặp lại động tác khoảng 5 – 10 lần để thấy hiệu quả.

Ngoài ra, còn khá nhiều bài tập khác được các chuyên gia xương khớp khuyến khích áp dụng. Tuy vậy, trước khi tập cần lưu ý khởi động thật kỹ để tránh xảy ra chấn thương trong quá trình tập. Nếu bệnh nhân khi thực hiện những bài tập này thấy có những dấu hiệu đau nhức bất thường, cần dừng lại và liên hệ ngay với các bác sĩ.

Mẹo dân gian áp dụng tại nhà

Dân gian ta cũng có khá nhiều bài thuốc giúp giảm các cơn đau nhức đáng kể cho bệnh nhân. Theo đó, các cách làm này đều khá đơn giản, dễ thực hiện và cũng không tốn kém nhiều chi phí.

• Chườm xương rồng: Chuẩn bị khoảng 60g xương rồng 3 chia và một ít muối trắng. Loại bỏ hết gai xương rồng rồi rửa sạch, cắt thành những khúc nhỏ. Tiếp đó cho lên chảo rang nóng với muối biển. Hỗn hợp thu được đem bọc lại bằng khăn sạch và chườm trực tiếp lên vị trí đau thoát vị nội xốp cho tới khi nguội hẳn.
• Ngải cứu: Lựa chọn những cây ngải thân già, rửa sạch và cắt thành các khúc nhỏ. Bạn dùng chảo để sao cho thật khô rồi bọc ngải bằng khăn bông, đắp lên vị trí bệnh để nhiệt từ ngải tỏa ra giúp giảm đau hiệu quả. Sau khi lá ngải nguội, có thể sao lại và chườm thêm lần nữa.
• Rễ đinh lăng: Chúng ta sử dụng rễ đinh lăng và rượu trắng. Rễ cây mang rửa sạch sẽ, cắt thành miếng mỏng rồi cho vào bình để ngâm rượu. Sau khoảng 2 tuần có thể lấy ra để xoa bóp lên vị trí đau nhức mỗi ngày.

Người bị thoát vị nội xốp ngoài quan tâm tới các loại thuốc có thể sử dụng cần chú ý thêm đến những loại thực phẩm bạn đang dùng mỗi ngày. Các bác sĩ cho biết, nạp dinh dưỡng lành mạnh sẽ giúp cơ thể chúng ta phục hồi nhanh hơn, giảm rõ rệt các cơn đau.

Thực phẩm nên ăn:

• Các loại trái cây giàu vitamin A, C: Kiwi, dâu tây, cam, bưởi, anh đào, việt quất, lựu đỏ,…
• Nguồn chất béo Omega 3: Cá thu, cà hồi, cá ngừ, hàu,..
• Các loại rau màu xanh đậm: Bắp cải, rau bina, cải xoong, ớt chuông, bông cải xanh,…
• Các thực phẩm chứa lượng canxi cao: Các loại đậu, sữa, canh xương hầm, các loại hạt,…

Thực phẩm cần tránh:

• Nội tạng động vật: Chúng chứa nhiều cholesterol gây hại cho cơ thể, cụ thể là lòng lợn, lòng bò,…
• Ngũ cốc tinh chế: Chứa lượng đường và tinh bột khá cao.
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Các món ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh như thịt hộp, xúc xích, hamburger, các loại viên chiên,…