Lồi Đốt Sống Lưng Ở Trẻ Em

Lồi đốt sống lưng ở trẻ là một dạng của gù lưng hoặc cong vẹo cột sống. Tình trạng này thường xảy ra do nguyên nhân bẩm sinh hoặc do thói quen duy trì tư thế xấu trong thời gian dài. Chuyên gia cho biết, lồi đốt sống lưng là dấu hiệu cho thấy các đốt sống đang phát triển bất thường, chúng sẽ lồi ra ngoài và hình thành nên đường cong tròn trên cột sống. Điều này đã khiến cho cột sống dần mất đi đường cong tự nhiên vốn có, ảnh hưởng đến dáng đi - đứng - ngồi của trẻ.

Với những trường hợp lồi đốt sống lưng ở mức độ nghiêm trọng còn gây ra cảm giác khó chịu ở lồng ngực và xuất hiện triệu chứng đau nhức kéo dài dai dẳng. Khi gặp phải tình trạng này, trẻ cần được điều trị bằng cách dùng nẹp ổn định cột sống kết hợp thay đổi tư thế sinh hoạt. Nếu tổn thương cột sống diễn ra ở mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ yêu cầu trẻ điều trị bảo tồn cho đến khi cột sống ngừng phát triển thì tiến hành phẫu thuật.

Trẻ bị lồi đốt sống lưng cần được phát hiện sớm và điều trị đúng cách ngay từ sớm để nhanh mang lại hiệu quả. Nếu để tình trạng này diễn ra kéo dài, cấu trúc cột sống sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng và thời gian phục hồi cũng kéo dài hơn. Bố mẹ có thể dễ dàng nhận biết trẻ bị lồi đốt sống lưng thông qua các dấu hiệu đặc trưng sau đây:

• Xuất hiện đường cong tròn bất thường trên cột sống lưng, đốt sống lưng bị lồi lên trông như cái bướu. Quan sát bên ngoài sẽ thấy vai tròn hơn bình thường.
• Khi trẻ cúi người về phía trước, vùng cột sống lưng sẽ nhô cao hơn.
• Cột sống trở nên cứng và không còn hoạt động linh hoạt. Lúc này, người bệnh sẽ gặp khó khăn khi đứng thẳng lưng hoặc không thể đứng thẳng lưng
• Trẻ có cảm giác khó chịu và đau nhẹ ở lưng, mức độ đau nhức sẽ tăng dần lên khi đốt sống ngày càng lồi ra ngoài.
• Dáng đi, đứng và ngồi bị thay đổi. Trẻ thường xuyên khom lưng khi ngồi hoặc khi di chuyển.
• Khi lồng ngực bị thu hẹp sẽ gây ra triệu chứng khó thở và mệt mỏi.
• Trường hợp rễ thần kinh bị chèn ép, trẻ sẽ có thêm triệu chứng ngứa ran, tê bì và yếu chi

Trẻ bị lồi đốt sống cần được điều trị chuyên khoa càng sớm càng tốt. Một số biến chứng có thể xảy ra nếu tình trạng lồi đốt sống ở trẻ được phát hiện ở giai đoạn muộn và không được xử lý đúng cách là:

• Cột sống dần mất đi tính linh hoạt và khó chuyển động.
• Gia tăng áp lực lên phổi và tim khiến người bệnh bị khó thở, mệt mỏi,..
• Làm gia tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ
• Chức năng vật lý bị suy giảm đáng kể

Dưới đây là một số nguyên nhân gây lồi đốt sống lưng ở trẻ thường gặp, bạn có thể tham khảo:

• Bẩm sinh: Lồi đốt sống lưng có thể xảy ra ở trẻ em do ảnh hưởng từ một số dị tật bẩm sinh tại cột sống. Các dị tật này được hình thành ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Bạn rất khó nhận biết tình trạng lồi đốt sống lưng bằng mắt thường khi trẻ còn nhỏ. Nhưng khi trẻ càng lớn thì biểu hiện ra bên ngoài sẽ ngày càng rõ ràng hơn, đặc biệt là khi trẻ bước vào độ tuổi dậy thì.

• Bệnh Scheuermann: Chuyên gia cho biết, bệnh Scheuermann có thể gây ảnh hưởng ở cả bé trai và gái nhưng phổ biến hơn ở bé trai. Khi mắc phải bệnh lý Scheuermann, xương đốt sống trên lưng sẽ phát triển không đồng đều. Theo giai đoạn tăng trưởng của trẻ, các đốt sống này cũng ngày càng phát triển và có thể bị lồi ra ngoài.
• U cột sống: Xuất hiện khối u bên trong cột sống cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng lồi đốt sống lưng ở trẻ nhưng khá hiếm gặp. Đây có thể là khối u lành tính hoặc lành tính. Khi khối u phát triển với kích thước lớn sẽ gây ảnh hưởng đến dây thần kinh, đĩa đệm,... Điều này đã khiến cho phạm vi chuyển động của cột sống bị ảnh hưởng đáng kể. Lúc này, người bệnh sẽ có xu hướng thay đổi tư thế vận động và dẫn đến tình trạng đẩy đốt sống ra ngoài
• Loạn dưỡng cơ: Loạn dưỡng cơ khiến hệ thống cơ trên cơ thể dần suy yếu và mất đi chức năng vốn có. Điều này đã khiến cho hệ thống xương khớp phải chịu áp lực rất lớn mỗi khi cơ thể vận động, đặc biệt là vùng cột sống. Theo thời gian, tính ổn định của cột sống sẽ bị thay đổi, đốt sống dần bị đẩy ra bên ngoài và khiến cột sống phát triển không bình thường.
• Tư thế kém: Đây được xem là nguyên nhân gây lồi đốt sống lưng ở trẻ em thường gặp nhất. Nếu trẻ duy trì các tư thế kém trong thời gian dài sẽ khiến cột sống dần mất đi tính ổn định, đốt sống cũng dần bị kéo ra khỏi vị trí trung lập và hình thành nên đường cong bất thường. Các tư thế đó là ngồi cong hoặc khom lưng, đeo cặp sách nặng, nằm ngủ gục trên bàn, ngồi buông thõng vai, cúi đầu về phía trước quá mức,...

• Nguyên nhân khác: Tình trạng lồi đốt sống lưng cũng có thể xảy ra ở trẻ em do một số nguyên nhân ít gặp khác như chấn thương cột sống, rối loạn thần kinh cơ, mắc bệnh bại liệt, nhiễm trùng cột sống, trẻ tập đi quá sớm, mẹ bồng bế không đúng cách,...

Để phòng ngừa tình trạng lồi đốt sống lưng xảy ra ở trẻ em, bố mẹ cần khuyến khích trẻ ăn uống khoa học và hoạt động thể chất lành mạnh. Điều quan trọng là trẻ cần phải duy trì tư thế đúng khi thực hiện các hoạt động sống hàng ngày. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo:

• Khi trẻ mắc phải các bệnh lý làm gia tăng nguy cơ lồi cột sống lưng, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám để được hướng dẫn điều trị tích cực.
• Giữ tư thế tốt khi thực hiện các hoạt động sinh hoạt ngày. Không đi khom lưng, ngồi vẹo lưng hay cúi đầu về phía trước. Không mang vác vật nặng hoặc mang cặp sách lệch sang một bên. Tránh ngồi lâu một tư thế trong thời gian dài.
• Cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể bằng cách ăn uống lành mạnh. Nên bổ sung đủ canxi và vitamin D cho cơ thể giúp hệ thống xương khớp có thể phát triển một cách tốt nhất. Duy trì cân nặng ở mức hợp lý, tiến hành giảm cân nếu đang trong tình trạng thừa cân béo phì.

• Hoạt động thể chất thường xuyên với cường độ hợp lý và phù hợp với thể trạng. Tập luyện giúp xương phát triển đúng cách, cải thiện sức mạnh cơ và dây chằng để hỗ trợ cột sống. Ngoài ra, đây còn là cách giúp nâng cao sức khỏe tổng thể cũng như tính linh hoạt của cột sống lưng.

Khi trẻ bị lồi đốt sống lưng, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra độ cong bất thường của cột sống cũng như các biểu hiện lâm sàng khác. Ngoài ra, bác sĩ còn hỏi thăm về tiền sử bệnh lý, gia đình có ai bị dị dạng cột sống không, các chấn thương từng gặp trước đó,... Để xác định chính xác mức độ lồi đốt sống, trẻ cần làm thêm xét nghiệm hình ảnh, kiểm tra chức năng phổi và thử nghiệm uốn cong. Sau khi đã có chẩn đoán chính xác về mức độ bệnh lý, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị sao cho phù hợp nhất. Các phương pháp đó là:

+ Điều chỉnh tư thế: Trẻ bị lồi đốt sống lưng cần điều chỉnh lại các tư thế sinh hoạt sao cho đúng, tránh để đường cong cột sống trở nên tồi tệ hơn. Mục đích của việc điều chỉnh tư thế là ổn định cột sống và hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh lý. Lúc này, trẻ cần giữ thẳng lưng khi thực hiện các hoạt động sống hàng ngày như đi, đứng, ngồi,... Trong thời gian này, trẻ cũng có thể sử dụng thêm một số dụng cụ hỗ trợ khác để khắc phục tình trạng của bệnh lý như đeo nẹp lưng, dùng nẹp chống gù,...

+ Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu là phương pháp thường được áp dụng để cải thiện tình trạng lồi đốt sống lưng ở trẻ em. Các bài tập trong vật lý trị liệu có tác dụng tăng cường độ linh hoạt và dẻo dai của cột sống, cải thiện sức mạnh của các nhóm cơ hỗ trợ xung quanh và điều chỉnh lại tư thế sinh hoạt sao cho đúng. Thực hiện vật lý trị liệu đúng cách và đúng liệu trình còn hỗ trợ kéo đốt sống trở về vị trí trung lập. Từ đó, hoạt động của cột sống sẽ dần ổn định trở lại, giúp điều chỉnh các đường cong bất thường trên cột sống.

+ Đeo nẹp lưng: Đeo nẹp lưng là một trong những cách giúp trẻ điều chỉnh tư thế, giảm áp lực lên cột sống, ngăn ngừa đường cong cột sống trở nên tồi tệ hơn và hỗ trợ xương phát triển đúng cách. Phương pháp này thường được áp dụng khi cột sống bị cong ở mức độ nhẹ và vừa. Việc đeo nẹp ở trẻ cần được thực hiện kéo dài cho đến khi cột sống ngừng phát triển. Trẻ sẽ có cảm giác hơi khó chịu khi mới đeo nẹp, nhưng tình trạng này sẽ dần biến mất sau đó.

+ Sử dụng thuốc: Khi đốt sống lưng bị lồi ra bên ngoài có thể gây kích thích đến dây thần kinh và chèn ép lên các cơ quan xung quanh. Lúc này, trẻ phải đối mặt với một số triệu chứng như đau nhức, khó thở,... khiến chất lượng đời sống sinh hoạt hàng ngày bị ảnh hưởng đáng kể. Khi xuất hiện các triệu chứng này, bác sĩ sẽ yêu cầu trẻ sử dụng thuốc giảm đau để cải thiện. Dựa vào mức độ đau nhức và mức độ bệnh trạng ở từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ phối hợp điều trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất.

+ Phẫu thuật: Đa số các trường hợp lồi đốt sống lưng ở trẻ em đều đáp ứng tốt với phương pháp điều trị bảo tồn. Nhưng bác sĩ vẫn sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật nếu rơi vào các trường hợp sau đây:

• Bị dị dạng cột sống bẩm sinh hoặc khởi phát bệnh có liên quan đến Scheuermann.
• Triệu chứng của bệnh diễn ra ở mức độ nghiêm trọng, không đáp ứng với phương pháp điều trị nội khoa
• Đường cong cột sống gây ảnh hưởng đến các cơ quan xung quanh.
• Cấu trúc cột sống trở nên ngày càng tồi tệ hơn khi không được phẫu thuật.

Bác sĩ sẽ dựa vào độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe của trẻ để đưa ra phương án phẫu thuật điều trị bệnh sao cho phù hợp. Được áp dụng phổ biến nhất là phẫu thuật hợp nhất đốt sống. Ở phương pháp này, bác sĩ sẽ tiến hành ghép một vài mảnh xương với nhau để giữ thẳng cột sống.

Được biết, phẫu thuật là phương pháp điều trị bệnh mang lại hiệu quả cao nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro như nhiễm trùng sau phẫu thuật, xuất huyết vết mổ, tổn thương mô lân cận,.. Vì thế, bố mẹ cần cân nhắc thật kỹ và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định cho trẻ phẫu thuật điều trị bệnh.

Tiên lượng điều trị

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, trẻ bị lồi đốt sống lưng có tiên lượng điều trị khá tốt. Đa số các trường hợp đều đáp ứng điều trị tốt với phương pháp nội khoa, chỉ số ít mới phải thực hiện phẫu thuật can thiệp. Tốt nhất, bố mẹ nên cho trẻ thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt để tình trạng bệnh nhanh chóng được khắc phục.

Việc điều trị sớm sẽ hạn chế tối đa nguy cơ phẫu thuật, giúp duy trì chức năng của cột sống cũng như các cơ quan xung quanh. Ngược lại, nếu chậm trễ trong việc điều trị sẽ khiến đường cong cột sống trở nên ngày càng tồi tệ hơn. Lúc này, việc điều trị điều chỉnh cột sống sẽ diễn ra khó khăn hơn và có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan xung quanh.

Thông thường, trẻ phải mất đến 1 năm để điều chỉnh cột sống trở về trạng thái bình thường khi điều trị bằng phương pháp bảo tồn. Sau đó, trẻ vẫn cần được theo dõi định kỳ cho đến khi cột sống ngừng phát triển. Còn với những trường hợp điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, vết thương sẽ lành lại sau khoảng 6 tuần và trẻ phải tốn thêm 1 năm phục hồi để có thể quay lại vận động thể chất.

• Bài Tập Trị Đau Lưng
• Yoga Chữa Đau Lưng