Tinh Trùng Loãng
Tinh trùng loãng là hiện tượng bất thường của tinh dịch. Nếu không chủ động thăm khám, điều trị sớm có thể dẫn đến tình trạng vô sinh, hiếm muộn. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu xem tinh trùng loãng là như thế nào, tại sao tinh trùng lại loãng và liệu tinh trùng loãng có nguy hiểm không?
Định nghĩa
Khi xuất tinh, trung bình nam giới sẽ đạt khoảng 2 - 5 ml, lượng tinh dịch bao gồm lượng nhỏ tinh trùng và dịch. Trong đó, tinh trùng sẽ có khoảng 20 triệu con/ml, nếu thấp hơn 10 triệu con/ml gọi là tinh trùng loãng.
Tuy nhiên, các bạn có thể phát hiện tinh trùng loãng bằng mắt, cách nhận biết như sau:
- Tinh dịch khỏe thường đặc sệt, nếu bạn thấy tinh dịch trong suốt và hơi nhầy thì đây chính là dấu hiệu tinh trùng loãng.
- Tinh dịch sau khi xuất thường hóa lỏng sau 30 - 45 phút, còn tinh trùng loãng sẽ hóa lỏng nhanh hơn.
- Tinh dịch có mùi bất thường là dấu hiệu kèm theo ở những nam giới ít tinh trùng do bệnh lý.
- Sau khi quan hệ, lượng tinh dịch xuất quá ít.
Có những nam giới dù không có những dấu hiệu kể trên nhưng vẫn bị tinh trùng loãng. Do đó, khi có những dấu hiệu bất thường, các bạn nên thăm khám để khắc phục được tình trạng này.
Hình ảnh
Triệu chứng
Tinh trùng loãng chính là nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới. Sau đây là một số những dấu hiệu tinh trùng loãng thường gặp:
Tinh trùng loãng và trong như nước
Tinh trùng loãng và trong như nước là hai dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh này. Sau khi xuất tinh nếu tinh dịch loãng kèm theo màu như nước vo gạo thì lượng tinh dịch ấy có ít hoặc không có tinh trùng. Điều này khiến nam giới có nguy cơ mắc phải bệnh vô sinh hiếm muộn.
Có mùi hôi tanh bất thường
Nếu tinh dịch loãng đi kèm với mùi hôi tanh, bạn có khả năng cao mắc các bệnh lý nam khoa. Do đó, nam giới nên để ý đến điểm này để kịp thời thăm khám, chữa trị, tránh để bệnh tiến triển nặng.
Thời gian tinh trùng hóa lỏng dưới 15 phút
Sau khi nam giới xuất tinh, tinh dịch sẽ có hiện tượng đặc sệt và hóa lỏng trong khoảng từ 15-30 phút. Nếu tinh dịch hóa lỏng nhanh hơn thì cũng là triệu chứng tinh trùng loãng.
Tinh dịch có màu vàng nhạt
Tinh dịch có màu vàng nhạt, loãng, không nhớt là một trong những biểu hiện của tinh dịch loãng. Tinh dịch màu vàng nhạt có thể là dấu hiệu của bệnh nam khoa hoặc do lẫn nước tiểu bên trong tinh dịch.
Tinh trùng loãng và vón cục
Có khá nhiều nam giới thắc mắc “tinh trùng loãng và vón cục có sao không?” Câu trả lời có, tinh dịch loãng nhưng có những lợn cợn màu trắng vón cục là dấu hiệu của bệnh viêm đường ống dẫn tinh. Do đó, nam giới cần đến những cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị tránh để xảy ra những biến chứng nguy hiểm.
Nguyên Nhân
Nếu nguyên nhân làm tinh trùng loãng là do thói quen sống hoặc dinh dưỡng, việc khắc phục tương đối dễ dàng khi phát hiện sớm. Còn nếu do bệnh lý, nam giới cần điều trị triệt để mới có thể cải thiện được chức năng sinh sản.
Nguyên nhân do bệnh lý
Dưới đây là một số nguyên nhân tinh trùng loãng và ít:
Do bẩm sinh
Một số bệnh lý di truyền có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, khả năng sinh tinh và quá trình nuôi dưỡng tinh trùng. Ví dụ như: Tinh hoàn ẩn, teo tinh hoàn, thắt ống dẫn tinh,...
Giãn tĩnh mạch bìu
Đây chính là nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới, nó không chỉ ảnh hưởng đến số lượng mà chất lượng tinh trùng cũng bị giảm sút.
Nhiễm trùng đường tình dục
Nếu quan hệ với nhiều người và không sử dụng biện pháp an toàn, bạn rất dễ bị nhiễm trùng đường tình dục. Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể khiến bạn mắc phải những bệnh xã hội nguy hiểm như: Sùi mào gà, lậu, giang mai, HIV,...
Khối u
Dù là khối u ác tính hay lành tính trong tinh hoàn đều sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng sản xuất tinh trùng. Chính vì vậy nên nam giới mới gặp phải tình trạng tinh trùng loãng, tinh trùng vón cục và ít tinh dịch.
Rối loạn hormone
Hormone sinh dục nam là yếu tố quyết định số lượng và chất lượng tinh trùng. Loại hormone này được tạo ra bởi tuyến yên, vùng dưới đồi hoặc ngay trong tinh hoàn. Do đó, bất cứ sự rối loạn hormone nào cũng đều ảnh hưởng đến tinh trùng.
Ngoài ra, còn 1 số bệnh lý ít gặp có thể gây tinh trùng loãng như: Tổn thương ống dẫn tinh trùng, cơ thể xuất hiện kháng thể kháng tinh trùng, xuất tinh ngược dòng,...
Nguyên nhân do thói quen sống
Những thói quen xấu hay việc không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể cũng làm giảm chất lượng, số lượng tinh trùng và chức năng sinh sản của nam giới.
Xuất tinh thường xuyên
Quan hệ tình dục hoặc thủ dâm nhiều lần trong ngày sẽ khiến tinh hoàn bị “vắt kiệt”. Nếu tần suất dày đặc, tinh trùng sẽ ít dần và loãng hoặc không xuất tinh khi đạt cực khoái. Chính vì lý do này nên các chuyên gia khuyên nam giới không nên quan hệ ngay sau khi xuất tinh, cần ít nhất vài giờ đồng hồ để tinh hoàn có thể sản sinh được lượng tinh dịch khỏe mạnh.
Cơ thể thiếu kẽm
Khi nam giới thiếu kẽm, tinh dịch sẽ bị loãng và ít, nếu tình trạng này thường xuyên xảy ra, hệ miễn dịch gặp sẽ vấn đề nghiêm trọng. Đặc biệt, cơ thể sẽ coi tinh trùng là tác nhân lạ và sản sinh kháng thể chống lại. Do đó, các bạn nên bổ sung đủ lượng kẽm cho cơ thể, nó không chỉ làm giảm tác dụng của kháng thể kháng tinh trùng mà còn giúp bạn có được những em bé khỏe mạnh.
Thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn và chất kích thích
Sử dụng quá nhiều bia, rượu và thuốc lá sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng cũng như khả năng sinh sản của các quý ông.
Do tinh hoàn quá nóng
Những lý do tưởng chừng như vô hại như: Tắm nước nóng, mặc quần lót chật, xông hơi, ngồi một chỗ quá lâu, đặt laptop lên đùi làm việc,… cũng là nguyên nhân khiến tinh hoàn bị nóng, gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất “tinh binh”. Các nhà khoa học cho biết, tinh hoàn rất nhạy cảm với nhiệt độ cao, điều này không chỉ làm nóng vùng bìu mà nó còn làm chết rất nhiều tinh binh. Do đó, nam giới nên giữ nhiệt độ cho khu vực tinh hoàn thấp hơn 2 – 3 độ C so với cơ thể.
Biến chứng
Tinh trùng loãng có nghĩa là số lượng tinh trùng rất thấp hoặc không có hay tinh trùng bị dị tật. Đây có thể là dấu hiệu thường gặp của một số bệnh nam khoa như: Rối loạn testosterone, viêm mào tinh hoàn, tĩnh mạch bị giãn, ống dẫn tinh có vấn đề hoặc cơ thể đang xuất hiện các khối u…
Ngoài ra, tinh dịch loãng còn có thể dẫn đến nguy cơ cao bị vô sinh, hiếm muộn do “tinh binh” không đủ khỏe để đến gặp trứng thụ thai. Do đó, khi thấy tinh dịch có các dấu hiệu như quá loãng, quá đặc hoặc ra ít, nam giới nên đến gặp khám bác sĩ chuyên khoa để tìm ra nguyên nhân và có biện pháp chữa trị phù hợp.
Ngoài ra, để biết tinh trùng loãng như nước có sao không, nam giới cần xem xét 3 vấn đề như:
- Xem tần suất quan hệ của mình là nhiều hay vừa đủ, nếu giao hợp hoặc thủ dâm nhiều hơn 3 lần/ngày, tinh trùng loãng và ít là điều rất bình thường. Lúc này, nam giới cần tiết chế số lần xuất tinh của mình và bồi bổ dinh dưỡng cho cơ thể.
- Sau khi quan hệ, nếu nam giới xuất tinh bên ngoài âm đạo, sau khoảng 10-20 phút loãng dần thì là hiện tượng bình thường. Các chuyên gia cho biết, tinh trùng sẽ hóa lỏng sau khi tiếp xúc với môi trường bên ngoài.
- Nếu tinh trùng loãng như nước ngay sau khi xuất tinh, nam giới cần đi khám ngay để kiểm tra tinh dịch. Bác sĩ chuyên khoa sẽ kiểm tra các yếu tố vật lý như: Độ PH, độ quánh, độ nhớt và màu sắc để đánh giá chất lượng “tinh binh”.
Phòng ngừa
Để cải thiện và phòng ngừa tái phát tình trạng tinh trùng loãng, nam giới cần chủ động thực hiện một số điều như sau:
- Hạn chế tối đa sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích, đồ dầu mỡ,...
- Những người bị tinh trùng loãng nên bổ sung nhiều hải sản, thịt đỏ,... trong các bữa ăn để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể và chất lượng “tinh binh”.
- Bổ sung nhiều trái cây tươi, ví dụ như các loại trái cây họ cam vì nó có tác dụng tăng cường sức khỏe cho tinh trùng.
- Không mặc đồ quá chật và ẩm ướt, nhất là quần lót.
- Không để điện thoại ở túi quần và laptop trên đùi vì từ trường trong đồ điện tử gây nguy hại đến “tinh binh”.
- Tắm nước ở nhiệt độ vừa phải, không quá nóng hoặc quá lạnh.
Biện pháp chẩn đoán
Khám lâm sàng và lấy bệnh sử
Thăm hỏi: Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi bệnh nhân về các yếu tố liên quan như:
- Tiền sử bệnh lý: Các bệnh lý mãn tính, chấn thương, phẫu thuật vùng sinh dục...
- Thói quen sinh hoạt: Chế độ ăn uống, luyện tập, hút thuốc, uống rượu bia...
- Môi trường sống và làm việc: Tiếp xúc với hóa chất độc hại, nhiệt độ cao...
- Tần suất quan hệ tình dục.
Khám thực thể: Bác sĩ sẽ kiểm tra cơ quan sinh dục để phát hiện các bất thường như:
- Tinh hoàn nhỏ, teo, bất đối xứng.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh.
- Các khối u, viêm nhiễm...
Xét nghiệm tinh dịch đồ (Spermogram)
Đây là một trong những xét nghiệm quan trọng nhất giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng tinh trùng loãng. Mẫu tinh dịch sẽ được phân tích các thông số sau:
- Thể tích tinh dịch: Thông thường từ 2-5ml. Thể tích thấp có thể liên quan đến tắc nghẽn ống dẫn tinh.
- Số lượng tinh trùng: Đếm số lượng tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch. Theo tiêu chuẩn WHO, mật độ tinh trùng bình thường là ≥ 15 triệu/ml.
- Tỷ lệ tinh trùng di động: Đánh giá khả năng di chuyển của tinh trùng. Tỷ lệ bình thường là ≥ 40%.
- Hình thái tinh trùng: Kiểm tra hình dạng tinh trùng dưới kính hiển vi. Tinh trùng bình thường có tỷ lệ là ≥ 4%.
Các xét nghiệm hỗ trợ khác
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác để tìm hiểu nguyên nhân gây tinh trùng loãng:
- Xét nghiệm nội tiết tố: Kiểm tra nồng độ các hormone sinh dục nam như testosterone, FSH, LH...
- Siêu âm tinh hoàn: Kiểm tra hình ảnh tinh hoàn để phát hiện các bất thường như giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc nghẽn ống dẫn tinh...
- Sinh thiết tinh hoàn: Bác sĩ sẽ lấy mẫu mô tinh hoàn nhằm kiểm tra chính xác khả năng sản xuất tinh trùng.
Biện pháp điều trị
Tây y cải thiện nhanh triệu chứng bệnh
Điều trị nội khoa:
- Kháng sinh: Sử dụng khi có nhiễm trùng đường sinh dục như viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, nhiễm trùng lậu, chlamydia...
- Hormone: Áp dụng khi có rối loạn nội tiết tố nam như thiếu hụt testosterone, prolactin cao. Các thuốc như Clomiphene citrate, Tamoxifen, hormone gonadotropin có thể được sử dụng để kích thích sản xuất tinh trùng.
- Các loại thuốc khác: Các chất chống oxy hóa (vitamin C, E), coenzyme Q10, L-carnitine, kẽm, selen, hoặc các chất bổ sung vi chất khác có thể được cân nhắc sử dụng để cải thiện chất lượng tinh trùng.
Điều trị ngoại khoa:
- Phẫu thuật: Chỉ định trong trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc nghẽn ống dẫn tinh, hoặc các bất thường giải phẫu khác.
- Kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (ART): Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) có thể được xem xét nếu điều trị nội khoa không hiệu quả.
Sử dụng bài thuốc Đông y
Đông y xem tinh trùng loãng (thiểu tinh, tinh hàn) là hệ quả của sự mất cân bằng âm dương, khí huyết suy yếu, đặc biệt là chức năng thận kém.
Thận được xem là "gốc của tiên thiên", nguồn gốc của tinh khí, quyết định khả năng sinh sản. Khi thận hư, tinh không được nuôi dưỡng đầy đủ, dẫn đến tinh ít, loãng, yếu. Ngoài ra, các yếu tố như thấp nhiệt, ứ trệ, can uất cũng góp phần gây bệnh.
Nguyên tắc điều trị tinh trùng loãng theo Đông y:
- Bổ thận tráng dương: Tăng cường chức năng thận, thúc đẩy quá trình sinh tinh.
- Ích khí dưỡng huyết: Bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe tổng thể, nuôi dưỡng tinh hoàn.
- Sơ can lý khí: Điều hòa khí huyết, giải tỏa căng thẳng, giảm stress.
- Thanh nhiệt giải độc: Loại bỏ nhiệt độc, bảo vệ tinh hoàn.
- Lợi thấp hóa trệ: Thông kinh hoạt lạc, cải thiện tuần hoàn máu đến tinh hoàn.
Bài thuốc Bổ Thận Tố Nguyên Thang:
- Thành phần: Ba kích, kỷ tử, thục địa, sơn thù du, nhục thung dung, phụ tử chế (liều nhỏ), lộc nhung, đương quy, bạch thược.
- Cách dùng: Các vị thuốc trên sau khi được rửa sạch, bạn đem sắc nước. Nước thuốc thu được chia đều thành 2-3 phần và uống hết trong ngày.
- Công dụng: Bổ thận tráng dương, ích tinh, tăng cường sinh lực, cải thiện chất lượng và số lượng tinh trùng yếu.
Bài thuốc Tứ Quân Tử Thang:
- Thành phần: Cam thảo, phục linh, nhân sâm, bạch truật.
- Cách dùng: Các vị thuốc trên sau khi được rửa sạch, bạn đem sắc nước. Nước thuốc thu được chia đều thành 2-3 phần và uống hết trong ngày.
- Công dụng: Bổ khí kiện tỳ, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình sinh tinh.
Bài thuốc Tiểu Phục Linh Thang:
- Thành phần: Bạch truật, phục linh, trạch tả, ý dĩ nhân.
- Cách dùng: Các vị thuốc trên sau khi được rửa sạch, bạn đem sắc nước. Nước thuốc thu được chia đều thành 2-3 phần và uống hết trong ngày.
- Công dụng: Kiện tỳ thẩm thấp, lợi thủy tiêu trũng, cải thiện tình trạng tinh dịch loãng do thấp trệ.
Bài thuốc Gia Vị Quy Tỳ Thang:
- Thành phần: Đảng sâm, bạch truật, hoàng kỳ, đương quy, trần bì, bán hạ, cam thảo, đại táo, gừng tươi, mộc hương.
- Cách dùng: Các vị thuốc trên sau khi được rửa sạch, bạn đem sắc nước. Nước thuốc thu được chia đều thành 2-3 phần và uống hết trong ngày.
- Công dụng: Kiện tỳ ích khí, dưỡng huyết an thần, cải thiện tình trạng tinh trùng loãng do tỳ hư.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Nếu bệnh đang ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo dân gian chữa tinh trùng loãng như dưới đây:
Vừng đen
Vừng đen có vị ngọt, tính bình và có thể nâng cao chất lượng tinh trùng.
Cách làm:
- Rang chín một nắm mè rồi tán thành bột mịn.
- Mỗi ngày pha 2 thìa vừng với một lượng sữa tươi vừa đủ, khuấy đều rồi uống.
- Ngoài ra, nam giới cũng có thể trộn vừng đen nguyên hạt với salad để ăn.
Ngũ vị tử
Vị thuốc này rất tốt cho thận và có thể điều trị tinh trùng yếu ở nam giới.
Cách làm:
- Dùng một lượng ngũ vị tử vừa đủ, rang vàng rồi cho vào lọ dùng dần.
- Mỗi ngày lấy một lượng vừa đủ sắc với nước.
- Thuốc sau khi sắc, chắt lấy nước và uống hết trong ngày.
Thịt chim sẻ
Bài thuốc này rất dễ dùng và giàu chất dinh dưỡng, rất thích hợp với những quý ông tinh trùng loãng, ít và vón cục.
Cách làm:
- Chim sẻ làm sạch, để ráo nước.
- Sau đó, để nguyên con chiên với dầu lạc rồi ăn cùng cơm.
- Dùng đều đặn và kiên trì để cảm nhận thấy sự thay đổi.
Tinh trùng loãng có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản và có nguy cơ cao gây vô sinh ở nam giới. Chính vì vậy, nam giới nên chủ động phòng ngừa và thăm khám ngay khi có những dấu hiệu bất thường.
Đọc ngay:
- Chuyên gia
- Cơ sở