Tràn Dịch Khớp Gối
Tràn dịch khớp gối gây đau nhức khiến bạn gặp khó khăn trong việc vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Nếu không điều trị, bệnh sẽ chuyển biến nặng gây biến dạng khớp, làm gia tăng nguy cơ bại liệt. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối cũng như cách điều trị thì bạn hãy cùng tôi theo dõi bài viết bên dưới đây.
Định nghĩa
Khớp gối là một trong những khớp lớn trên cơ thể, chúng nắm giữ nhiều vai trò quan trọng như giúp cơ thể di chuyển, chịu áp lực từ trọng lượng của cơ thể,... Dịch khớp gối là thành phần không thể thiếu đối với khớp gối, dịch khớp chứa rất nhiều dưỡng chất dùng để nuôi dưỡng sụn khớp và bôi trơn giảm ma sát giữa các đầu xương mỗi khi chuyển động.
Khi dịch khớp gối tiết ra quá ít sẽ gây khô khớp và khiến quá trình thoái hóa khớp gối diễn ra ngày càng mạnh mẽ hơn. Nhưng nếu dịch này tiết ra quá nhiều sẽ không khiến khớp hoạt động linh hoạt hơn, ngược lại sẽ kích thích khởi phát bệnh tràn dịch khớp gối.
Tràn dịch khớp gối là hiện tượng dịch nhờn tại khớp tiết ra quá nhiều, dần tích tụ tại khe khớp gối kích thích phản ứng sưng viêm và phù nề. Khi bị tràn dịch khớp gối bạn sẽ có nguy cơ nhiễm trùng cao, gây đau nhức kéo dài ảnh hưởng đến khả năng vận động và làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Bệnh lý này thường khởi phát sau khi bị chấn thương khớp gối hoặc mắc một số bệnh lý tại khớp. Đây là bệnh lý tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, cần được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Nếu để lâu có thể dẫn đến bại liệt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động.
Hình ảnh
Triệu chứng
Khi bị tràn dịch khớp gối, hầu hết các trường hợp bệnh đều có triệu chứng sưng đau và ê buốt tại khớp gối. Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn vận động và giảm dần khi nghỉ ngơi. Nhiều người còn phải nhờ đến sự trợ giúp của người thân để đi tại khi bị đau nhức. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết bệnh tràn dịch khớp gối bạn có thể tham khảo:
- Đau nhức: Đây là triệu chứng điển hình và dễ nhận biết nhất. Lúc này, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức nặng nề ở khớp gối, cơn đau thường xuất hiện đột ngột và thuyên giảm dần chỉ trong thời gian ngắn. Theo thời gian, cơn đau nhức sẽ diễn ra kéo dài hơn, thậm chí là đau âm ỉ trong vài ngày liền. Nếu người bệnh nghỉ ngơi hoặc thư giãn vùng khớp gối thì cơn đau sẽ thuyên giảm đáng kể.
- Sưng khớp gối: Khi dịch khớp tích tụ quá nhiều sẽ gây ra tình trạng sưng đỏ, phù nề khoặc nóng rát. Nếu bệnh chỉ gây ảnh hưởng đến một bên khớp gối thì rất dễ nhận biết bằng cách so sánh với bên khớp còn lại.
- Nổi mẩn đỏ: Khi dịch khớp sản sinh ra quá nhiều cũng có thể gây ra tình trạng nổi mẩn đỏ ở vùng da bao quanh khớp. Tuy nhiên, không phải trường hợp này cũng có triệu chứng này, chúng còn phụ thuộc vào yếu tố cơ địa.
- Vận động khó khăn: Dịch khớp sản sinh ra quá nhiều sẽ gây chèn ép lên các cơ quan bên trong khớp gối. Điều này đã khiến bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện một số vận động tại khớp như duỗi chân, gấp chân,... Nếu để bệnh chuyển biến nặng, khả năng di chuyển của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Triệu chứng khác: Một số triệu chứng cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối là mất cảm giác, cứng khớp, tê bì chân tay,...
Ngay khi có các dấu hiệu của bệnh, bạn cần đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chẩn đoán bệnh. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể giúp nhanh chóng giải quyết triệu chứng của bệnh.
Nguyên Nhân
Trên cơ thể người, khớp gối phải hoạt động rất nhiều nên dễ bị tổn thương và kích thích khởi phát bệnh lý. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra bệnh tràn dịch khớp gối mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:
1. Tuổi tác: Tuổi tác cao sẽ khiến quá trình tái tạo tế bào xương mới bị trệ, không thể thay thế được cho các tế bào bị hỏng. Điều này đã làm cho hệ xương khớp ngày càng suy yếu,giòn hơn và dễ bị chấn thương chỉ với một tác động nhẹ. Lúc này, chức năng khớp sẽ hoạt động kém hiệu quả, tiết dịch bất thường và gây ra hiện tượng tràn dịch khớp gối.
2. Nhiễm khuẩn: Trong cơ thể người, các cơ quan luôn có mối liên hệ mật thiết với nhau. Nếu một cơ quan bị tổn thương cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan khác. Nếu bạn mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn, tác nhân gây hại cũng có thể đi đến khớp để tấn công gây hại. Màng dịch khớp có khả năng tự vệ rất kém nên dễ bị vi khuẩn tấn công vào bên trong và phát hủy các cơ quan bên trong. Điều này đã khiến cho quá trình tuần hoàn máu đến khớp gối bị hạn chế và kích thích dịch khớp tiết ra nhiều hơn. Khi dịch khớp tiết ra quá nhiều sẽ tràn ra khỏi màng dịch và gây ra bệnh tràn dịch khớp gối.
3. Chấn thương: Chấn thương là nguyên nhân gây ra bệnh tràn dịch khớp gối khá phổ biến. Khi bạn gặp phải một số chấn thương như gãy xương, hư dây chằng,... sẽ khiến dịch khớp tiết ra nhiều hơn bình thường. Lúc này, đầu gối sẽ sưng to và phù nề bất thường. Chấn thương khớp gối rất dễ xảy ra khi bạn chơi đá banh, chơi các bộ môn thể thao đối kháng tác động trực tiếp vào khớp gối hoặc bị tai nạn.
4. Tính chất công việc: Bệnh tràn dịch khớp gối rất dễ xảy ra ở những người có tính chất công việc phải thường xuyên mang vác vật nặng, vận động viên thể thao phải tập luyện quá mức,... Khi đầu gối bị tác động mạnh sẽ kích thích tiết dịch nhờn, tích tụ lại bên trong và hình thành nên bệnh.
5. Thừa cân, béo phì: Thừa cân béo phì sẽ khiến khớp gối phải chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể. Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ khiến khớp gối dần bị suy yếu, tổn thương và hình thành nên nhiều bệnh lý khác nhau. Tràn dịch khớp gối cũng là một trong những bệnh lý thường gặp ở đối tượng này. Nếu đang trong tình trạng thừa cân, bạn nên tiến hành giảm cân khoa học để bảo vệ sức khỏe xương khớp.
6. Bệnh lý: Một số bệnh lý làm gia tăng nguy cơ tràn dịch khớp gối có thể kể đến là thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm bao hoạt dịch khớp, gout, rối loạn đông máu,... Ở những trường hợp này, bạn cần điều trị chuyên khoa để kiểm soát tốt bệnh lý, tránh để bệnh gây ảnh hưởng đến khớp gối và kích thích khởi phát bệnh tràn dịch khớp gối.
Biện pháp chẩn đoán
Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh bằng cách thăm khám triệu chứng lâm sàng, hỏi về tiền sử bệnh lý và chấn thương trước đó,... Dựa vào biểu hiện của bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết giúp đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh lý. Cụ thể là:
- Chẩn đoán hình ảnh (Siêu âm, chụp x-quang, chụp CT, chụp MRI,...)
- Chọc hút dịch khớp làm sinh thiết
- Xét nghiệm máu
Sau khi đã có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh lý mà bạn đang mắc phải cũng như mức độ bệnh trạng. Sau đó, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh phương pháp điều trị phù hợp nhất giúp nhanh chóng cải thiện các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra và chữa lành tổn thương tại khớp.
Biện pháp điều trị
Bác sĩ chuyên khoa cho biết, việc điều trị bệnh tràn dịch khớp gối còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như nguyên nhân gây ra bệnh, mức độ bệnh trạng, tổn thương tại khớp,... Đây là bệnh lý có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm. Vì lúc này tổn thương tại khớp đang ở mức chưa quá nghiêm trọng nên có khả năng phục hồi rất cao. Dưới đây là các cách điều trị tràn dịch khớp gối mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:
Dùng thuốc Tây y
Hầu hết các trường hợp tràn dịch khớp gối đều được kê đơn điều trị bằng thuốc Tây y. Thành phần dược tính trong thuốc Tây có tác dụng giảm đau nhanh chóng và ngăn ngừa nhiễm trùng xảy ra. Tuy nhiên, dùng thuốc Tây y trị bệnh chỉ mang lại hiệu quả tốt với những trường hợp bệnh nhẹ. Các loại thuốc thường được sử dụng là:
- Thuốc giảm đau: Thuốc kê đơn điều trị nhằm mục đích giảm đau nhức và sưng viêm tại đầu gối. Được dùng phổ biến là Ibuprofen, Tylenol, acetaminophen…
- Thuốc kháng sinh: Được kê đơn điều trị với những trường hợp tràn dịch khớp gối có liên quan đến vấn đề nhiễm trùng. Kháng sinh có tác dụng ngăn chặn sự lây lan quá mức của vi khuẩn và dần loại bỏ chúng.
- Corticosteroids: Được kê đơn với những trường hợp không đáp ứng điều trị bằng thuốc giảm đau. Thuốc được sử dụng bằng cách tiêm trực tiếp vào khớp giúp giảm viêm đau một cách nhanh chóng. Việc tiêm thuốc cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn để tránh phát sinh rủi ro không mong muốn.
Dùng thuốc Tây y điều trị bệnh có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như buồn ngủ, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn,... Vì thế, khi dùng thuốc điều trị bạn nên dành thời gian để nghỉ ngơi, tránh vận hành máy móc hoặc lái xe. Với trường hợp dùng kháng sinh để trị bệnh, bạn không nên quá lạm dụng để tránh tình trạng kháng thuốc, khiến việc điều trị không mang lại hiệu quả. Đồng thời, bạn cần dùng thuốc trị bệnh theo đúng hướng dẫn mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, nếu dùng quá liều sẽ phát sinh tác dụng phụ gây hại đến gan thận
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu thường được chỉ định thực hiện kết hợp với việc dùng thuốc để hạn chế sự phát triển quá mức của bệnh lý này. Các liệu pháp vật lý trị liệu được áp dụng phổ biến là:
- Sóng xung kích Shockwave: Ở phương pháp trị bệnh này, bác sĩ sẽ sử dụng tia sóng có tần số cao chiếu trực tiếp vào vùng sụn khớp bị tổn thương. Cách này có tác dụng kích thích tái tạo tế bào mô mới, làm lành tổn thương tại đây và đẩy lùi tình trạng đau nhức. Cần tiến hành nhiều lần trong một liệu trình điều trị, cứ sau mỗi lần thực hiện thì cơn đau nhức cũng sẽ giảm dần.
- Tia laser cường độ cao thế hệ IV: Chiếu tia laser có tần số thích hợp vào mô xương để làm tăng tốc độ hồi phục mô và giảm viêm đau. Liệu pháp trị bệnh này còn có tác dụng kích thích tuần hoàn máu tại khớp và giảm cảm giác căng cứng khớp.
- Vận động trị liệu: Ở phương pháp này, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện một số bài tập phục hồi chức năng vận động. Việc tập luyện cần có sự giám sát của chuyên gia hoặc sử dụng các thiết bị hỗ trợ chuyên dụng để đảm bảo hiệu quả mang lại.
Phẫu thuật
Phẫu thuật thường được chỉ định điều trị cuối cùng khi mà bệnh đã chuyển biến nặng, không đáp ứng điều trị với phương pháp nội khoa. Sau phẫu thuật, khả năng vận động của người bệnh sẽ được phục hồi nhưng không đảm bảo 100%. Một số phương pháp can thiệp ngoại khoa thường được áp dụng để điều trị tràn dịch khớp gối là:
- Chọc hút dịch: Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên khoa để hút dịch khớp dư thừa ra bên ngoài, sau đó tiêm Steroid vào khớp giúp giảm viêm sưng. Sau khi chọc hút dịch khớp, nếu người bệnh không có biện pháp chăm sóc đúng cách thì bệnh vẫn có khả năng tái phát trở lại.
- Mổ nội soi khớp: Đây là phương pháp mổ ít xâm lấn nên ít gây đau đớn và có thời gian phục hồi nhanh. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ phẫu thuật vào mô sụn thông qua một vết thương nhỏ trên da và tiến hành phẫu thuật dựa trên hình ảnh camera thu được đang phản chiếu trên màn ảnh lớn.
- Thay khớp: Với những trường hợp bị tràn dịch khớp gối gây biến dạng khớp, bác sĩ sẽ yêu cầu thay khớp nhân tạo để cải thiện khả năng vận động, ngăn chặn nguy cơ bại liệt. Phẫu thuật thay khớp có chi phí khá cao nên không phải ai cũng có đủ điều kiện để thực hiện.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Sau khi điều trị tràn dịch khớp gối, bạn cần có các biện pháp chăm sóc sức khỏe đúng cách để đẩy nhanh tốc độ hồi phục tại khớp. Nếu bạn kiên trì thực hiện trong thời gian dài còn có khả năng bảo vệ xương khớp và phòng ngừa bệnh tái phát trở lại rất tốt. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi chăm sóc người bị tràn dịch khớp gối bạn có thể tham khảo:
- Điều chỉnh lại thói quen ăn uống hàng ngày sao cho phù hợp. Nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm giàu canxi, acid béo omega-3, vitamin,... vào trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Các loại thực phẩm được chuyên gia khuyên dùng là sữa đậu nành, xương heo hoặc xương bò, cá hồi, sữa tươi,...
- Cần hạn chế sử dụng các loại phẩm gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe nói chung và xương khớp nói riêng như nội tạng động vật, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm giàu tinh bột đã qua chế biến, thực phẩm chế biến từ nếp,...
- Với người già, sau chấn thương nên sử dụng thêm viên uống bổ sung canxi giúp quá trình phục hồi tổn thương diễn ra tốt hơn. Cẩn thận trong việc đi đứng để tránh bị vấp ngã và khiến khớp gối bị chấn thương.
- Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để hạn chế gây áp lực lên vùng khớp gối. Không nên mang vác vật nặng hoặc lao động mạnh trong suốt quá trình điều trị bệnh để tránh gây kích thích đến khớp gối. Cần đứng lên hoặc ngồi xương từ từ và chậm rãi.
- Duy trì cân nặng ở mức độ hợp lý, tiến hành giảm cân khoa học nếu đang bị thừa cân. Khi đi ngủ nên đặt một chiếc gối bên dưới chân để nâng gối cao hơn tim, từ đó quá trình lưu thông máu về tim sẽ diễn ra tốt hơn.
- Dành thời gian tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp cải thiện độ linh hoạt của xương khớp, kích thích tuần hoàn máu đến cơ quan này để chữa lành tổn thương. Nên lựa chọn thực hiện các bài tập phù hợp với tình trạng bệnh như tập dưỡng sinh, yoga,...
- Điều trị bệnh theo đúng phác đồ mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, không ngưng thuốc giữa chừng khi thấy triệu chứng của bệnh đã thuyên giảm. Tiến hành tái khám định kỳ giúp kiểm tra mức độ đáp ứng điều trị của cơ thể và sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường để có biện pháp xử lý đúng cách.
Trên đây là những thông tin cần biết về bệnh tràn dịch khớp gối mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Khi có dấu hiệu bất thường tại khớp gối, bạn nên thăm khám càng sớm càng tốt để có biện pháp can thiệp đúng cách và kịp thời. Nếu đang mắc các bệnh lý về xương khớp, cần điều trị dứt điểm để tránh biến chứng sang các cơ quan lân cận.
Câu hỏi thường gặp
- Người bị tràn dịch khớp gối nên ăn thực phẩm giàu canxi, giàu vitamin, giàu chất xơ, thực phẩm thực phẩm chứa nhiều glucosinolate và sulforaphane. Bổ sung cá béo và thực phẩm giàu omega-3, củ nghệ, gừng, tỏi, dầu ô liu, sữa và các sản phẩm từ sữa, quả mọng, cũng nên uống trà xanh.
- Người bệnh cần kiêng ăn muối và các món ăn mặn, bột ngọt, gia vị cay. Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, các món ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn chế biến sẵn, các món nếp và các chất kích thích.
- Chườm đá lạnh khi tràn dịch khớp gối mang đến rất nhiều công dụng tuyệt vời trong việc giảm đau tức thời, thậm chí không cần phải dùng thuốc.
- Tốt nhất người bệnh nên thực hiện ngay sau khi bị tràn dịch, để càng lâu hiệu quả sẽ càng giảm.
- Nếu có điều kiện thì sau khi chườm đá lần đầu nên di chuyển nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ.
Glucosamine là một chất hỗ trợ cải thiện sức khỏe cũng như các bệnh lý về xương khớp rất phổ biến. Điều này khiến nhiều người bệnh tự hỏi tràn dịch khớp có được dùng glucosamine hay không? Theo các bác sĩ, tràn dịch khớp gối có dùng được glucosamine nhưng cần đảm bảo đúng liều lượng, đúng phương pháp kết hợp.
Xem chi tiếtTràn dịch khớp gối có nên đi bộ không phụ thuộc vào mức độ thương tổn của người bệnh. Cụ thể:
- Nên đi bộ nếu: Mức độ tràn dịch khớp gối nhẹ, cần tăng cường phạm vi chuyển động và sức mạnh cơ bắp.
- Không nên đi bộ nếu: Mức độ tràn dịch khớp gối nặng, xuất hiện viêm nhiễm hoặc khớp gối vừa mới phẫu thuật.
Người bị tràn dịch khớp gối có thể cải thiện triệu chứng bệnh bằng cách xoa bóp tại nhà nếu bệnh ở mức độ nhẹ. Xoa bóp đúng cách sẽ giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm đau nhức khớp gối, đồng thời cải thiện khả năng vận động.
Trường hợp nhận thấy da có biểu hiện sưng tấy đỏ, nóng ấm, bạn tuyệt đối không nên xoa bóp, thay vào đó cần đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra.
Xem chi tiếtTràn dịch khớp gối không thể tự khỏi, cần được điều trị nếu muốn hết bệnh cũng như không làm phát sinh thêm nhiều biến chứng nguy hiểm khác như teo cơ, biến dạng khớp, bại liệt. Tùy vào mức độ bệnh lý mà thời gian hồi phục bệnh là khác nhau, thông thường sẽ thuyên giảm rõ rệt sau 2 tháng điều trị.
Xem chi tiết- Chuyên gia
- Cơ sở