Vảy Nến Thể Mảng
Bệnh vảy nến thể mảng chiếm hơn 80% số bệnh nhân mắc vảy nến. Tình trạng này gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy nên ngay khi nhận thấy những triệu chứng bất thường, bạn cần đi khám để được hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.
Định nghĩa
Bệnh vảy nến thể mảng thường là mãn tính và xuất hiện khi người bệnh bị vảy nến 2-3 năm trở lên. Bệnh đặc trưng bởi những tổn thương dạng mảng lớn trên da, nổi cộm hơn so với những thể khác. Những vùng như đầu gối, khuỷu tay, cẳng chân, lưng, ngực là những bộ phận dễ gặp phải tình trạng này nhất.
Mặc dù bệnh vảy nến thể mảng thường kéo dài dai dẳng, tuy nhiên đây là bệnh lành tính, chỉ gây tổn thương da, không làm nguy hiểm tính mạng. Những người trong độ tuổi từ 10-30 dễ mắc bệnh nhất.
Hình ảnh
Triệu chứng
Nhận biết những triệu chứng của bệnh là rất quan trọng bởi bệnh vảy nến thể mảng thường có những dấu hiệu giống với các thể vảy nến cũng như các bệnh ngoài da khác. Các triệu chứng của vảy nến thể mảng chủ yếu xuất hiện ở ngoài da, rất dễ nhận biết, cụ thể như sau:
- Trên da xuất hiện những mảng da đỏ, gồ ghề, cứng hơn những vùng da xung quanh.
- Vì mất nước nên da trở nên khô cứng, trời lạnh, hanh khô có thể gây nứt nẻ, chảy máu.
- Trên vùng da bị vảy nến có thể xuất hiện những lớp vảy màu trắng bạc phủ phía trên.
- Ngứa ngáy, khó chịu ở vùng da bị tổn thương, nếu nghiêm trọng có thể gây đau nhức.
- Bệnh vảy nến xuất hiện nhiều ở vùng khuỷu tay, đầu gối, da đầu,....
Những triệu chứng của bệnh có thể nặng hoặc nhẹ tùy vào giai đoạn phát triển của bệnh cũng như khả năng kiểm soát của người bệnh.
Nguyên Nhân
Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu, vảy nến thể mảng có mối liên hệ với yếu tố di truyền ở nhiễm sắc thể số 6. Yếu tố này sẽ khởi phát khi có tác động từ các tác nhân như stress, rối loạn nội tiết, dùng thuốc,... Cụ thể các nguyên nhân gây ra tình trạng vảy nến thể mảng như sau:
- Yếu tố di truyền: Như đã nói ở trên, bệnh nhân bị vảy nến nếu có gen di truyền ở nhiễm sắc thể số 6.
- Chấn thương cơ học: Có 14% trường hợp bị mắc bệnh có liên quan đến chấn thương như chà xát da, cào, gãi lên da....
- Nhiễm trùng: Vảy nến thể mảng có thể xuất hiện nếu người bệnh bị nhiễm khuẩn khu trú ở đường hô hấp trên. Nhiễm trùng do liên cầu và virus ARN là nguyên nhân phổ biến nhất.
- Rối loạn chuyển hóa trên da: Da bị vảy nến thường có chỉ số sử dụng oxy cao hơn 400%. Nhờ vậy, nó kích thích hoạt động gián phân cũng như tổng hợp ADN ở đáy gấp 8 lần gây rối loạn tạo sừng và biểu hiện bằng bệnh vảy nến.
- Căng thẳng thần kinh: Bệnh vảy nến thể mảng thuộc tuýp thần kinh, hay lo lắng và dễ bị kích thích, có thể làm tổn thương da nghiêm trọng và khiến bệnh bùng phát dữ dội.
Biến chứng
Bệnh vảy nến mặc dù chỉ gây ra những triệu chứng ngoài da, không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Tuy nhiên nếu không kiểm soát bệnh, điều trị bệnh đúng cách thì người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng như:
- Tưởng như không liên quan nhưng vảy nến thể mảng có thể gây suy giảm chức năng lọc của cầu thận và tăng nguy cơ mắc bệnh suy thận.
- Gây rối loạn chuyển hóa và làm tăng nguy cơ béo phì, đái tháo đường, tăng lipid máu, gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch,...
- Tăng nguy cơ cao huyết áp và dễ gặp những cơn đau tim, đột quỵ.
- Vảy nến thể mảng còn có thể gây viêm bờ mi, suy giảm thị lực, nhìn mờ, viêm kết mạc.
- Ngoài ra, người bệnh sẽ dễ bị tự ti, mặc cảm, ngại giao tiếp, thậm chí có những bệnh nhân còn bị kỳ thị từ những người xung quanh.
Biện pháp điều trị
Để xác định chính xác tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm và làm phương pháp cạo vảy Brocq. Đây là kỹ thuật cho hiệu quả chính xác nhất với những bệnh nhân bị vảy nến. Bác sĩ sẽ dùng thì nạo vảy bong liên tục từ 20-100 lần để quan sát những biểu hiện trên da.
Khi đã có kết quả, bác sĩ sẽ tiếp tục chẩn đoán phân biệt với một số bệnh lý có các triệu chứng tương tự như vảy nến thể mảng như: Á vảy nến, vảy nến phấn hồng, chàm khô, sẩn giang mai II, á sừng liên cầu,...
Tùy theo mức độ nặng nhẹ mà bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh chữa theo Đông y, Tây y hoặc dùng mẹo tại nhà.
Áp dụng mẹo dân gian chữa bệnh
Với những trường hợp bệnh vảy nến ở thể nhẹ, chưa có nhiều biểu hiện nghiêm trọng, người bệnh có thể dùng các mẹo dân gian. Phương pháp này dùng nguyên liệu tự nhiên, lành tính, an toàn với sức khỏe, không gây ra tác dụng phụ. Nếu kiên trì bạn sẽ thấy bệnh được cải thiện, sức khỏe tốt lên.
Một số mẹo dân gian chữa vảy nến thể mảng bao gồm:
Sử dụng lá trà xanh
Lá trà xanh có tính thanh nhiệt, giải độc và thường được chỉ định dùng để chữa viêm da, vảy nến do nóng trong. Trong lá trà có chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh giúp chống viêm, loại bỏ gốc tự do trong cơ thể. Bạn có thể dùng nguyên liệu này để chữa vảy nến thể mảng theo hướng dẫn dưới đây.
Cách thực hiện
- Lấy 2 - 3 nắm lá trà xanh rửa sạch hết bụi bẩn và ngâm cùng nước muối 20 phút.
- Vò nát lá trà rồi đun cùng một nồi nước.
- Nước thu được để nguội và dùng để tắm sẽ giúp dưỡng ẩm da, loại bỏ da chết.
- Mỗi tuần áp dụng 2 - 3 lần.
Dùng lá lốt chữa bệnh
Lá lốt từ xưa đã được ông cha ta sử dụng để chữa các bệnh ngoài da, trong đó có bệnh vảy nến. Y học cổ truyền có vị cay, tính ấm và được dùng để sát khuẩn, làm ấm cơ thể rất tốt. Trong khi đó, Y học hiện đại tìm thấy trong lá lốt có nhiều ancaloit giúp ngăn ngừa viêm nhiễm và phục hồi những tổn thương do bệnh vảy nến gây ra nhanh chóng.
Cách thực hiện
- Lấy 1 nắm lá lốt rửa sạch hết bụi bẩn và đun sôi cùng 2 - 3 lít nước.
- Để nước bớt nguội thì dùng để tắm, kết hợp dùng bã lá lốt chà xát lên vùng da bị vảy nến.
- Sử dụng nước lá lốt tắm mỗi ngày để thấy những triệu chứng của bệnh được đẩy lùi.
Sử dụng sữa chua chữa vảy nến thể mảng
Sữa chua có nhiều công dụng đối với hệ tiêu hóa, bên cạnh đó, nguyên liệu này cũng tốt cho làn da. Sữa chua sẽ giúp bổ sung những dưỡng chất để giúp da ẩm mịn, sáng khỏe và làm dịu những vùng da bị kích ứng. Do đó, bạn có thể dùng sữa chua nếu đang bị vảy nến thể mảng.
Cách thực hiện
- Làm sạch vùng da bị tổn thương và lấy một lượng sữa chua thoa đều.
- Giữa sữa chua trên da 15-20 phút sau đó rửa sạch lại da cùng nước mát.
- Mỗi tuần áp dụng cách này 3-4 lần để thấy da có sự thay đổi tích cực.
- Bạn cũng có thể ăn sữa chua mỗi ngày để tăng cường sức khỏe tổng thể, tăng hiệu quả điều trị.
Chữa trị vảy nến thể mảng bằng y học hiện đại
Y học hiện đại có nhiều phương pháp giúp đẩy lùi bệnh vảy nến thể mảng như dùng thuốc uống, thuốc bôi ngoài da hoặc dùng quang hóa trị liệu. Thông thường, bác sĩ sẽ đánh giá chính xác tình trạng bệnh, khả năng đáp ứng thuốc của người bệnh và kê đơn thuốc phù hợp nhất.
Sử dụng thuốc uống
Một số thuốc uống được sử dụng trong chữa vảy nến thể mảng gồm:
- Methotrexate: Thuốc giúp ức chế tổng hợp axit nucleic và gây ra tình trạng ức chế tăng sinh tế bào sừng, giảm dày sừng ở vùng da bị vảy nến. Thuốc được chỉ định dùng cho những người bị bệnh nặng, diễn biến phức tạp.
- Retinoid: Đây là dẫn xuất tổng hợp của vitamin A giúp làm chậm quá trình tăng sản biểu bì. Khi dùng đúng liều, thuốc giúp làm giảm những tổn thương ở trên da do bệnh vảy nến gây ra, đồng thời phòng ngừa bệnh trở nặng.
Thuốc bôi chữa bệnh
Các loại thuốc bôi vảy nến giúp nhanh chóng giảm ngứa và làm bong vảy, loại bỏ phần da chết tại vùng da bị tổn thương.
- Thuốc Goudron: Thuốc giúp khử oxy và làm giảm vảy bong, tan nhiễm cộm, ngứa ngáy. Thuốc có thể được lấy từ than đá hoặc nhựa cây thông và nếu dùng lâu ngày sẽ có nguy cơ bị viêm nang lông.
- Thuốc mỡ corticoid: Thuốc hoạt động bằng cách ức chế bạch cầu đa nhân, giảm hiện tượng viêm và chống gián phân. Sản phẩm này cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ cho da nên chỉ dùng trong thời gian ngắn và có sự chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc bôi chứa axit salicylic: Thành phần này giúp bong vảy, bạt sừng nên được dùng nhiều trong các kem bôi chữa vảy nến thể mảng. Khi dùng cần tuân thủ theo đúng liều lượng, đúng hướng dẫn để đảm bảo an toàn cho da.
- Thuốc bôi chứa calcipotriol: Đây là một chất đồng đẳng với vitamin D3 giúp ức chế quá trình tăng tế bào thượng bì và biệt hóa tế bào sừng. Nhờ vậy, thuốc giúp giảm viêm, bong vảy ở bệnh nhân bị vảy nến.
Sử dụng quang hóa trị liệu
Quang hóa trị liệu dùng tia UV nhân tạo để giảm những tổn thương trên da và cải thiện các triệu chứng cơ năng. Bệnh nhân bị vảy nến thể mảng đa số sẽ dùng PUVA để trị liệu.
Phương pháp này dùng tia UVA với bước sóng 320-400mm chiếu trong 2 giờ. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ kết hợp dùng thuốc cảm ứng ánh sáng. Nếu trong trường hợp bệnh nặng, quang trị liệu có thể được thực hiện 3 lần/tuần liên tục trong 30 ngày.
Đây là kỹ thuật hiện đại giúp chống phân bào, giảm hoạt hóa và giảm lympho T, ức chế tổng hợp ADN và giảm tình trạng gián phân xảy ra ở bệnh nhân vảy nến. Tuy nhiên, thực hiện liệu pháp này có thể khiến da bị đỏ, ngứa, nếu lạm dujg nhiều có thể tăng nguy cơ da bị lão hóa và ung thư.
Phương pháp chữa bệnh an toàn, hiệu quả bằng Đông y
Đông y quan niệm bệnh vảy nến thể mảng là bệnh mãn tính, khó chữa, xảy ra do huyết nhiệt, phong hàn, làm phế, can, thận hư yếu, khí huyết bị ngưng trệ,... Từ đó, phương pháp Y học cổ truyền sẽ điều trị bệnh dựa vào gốc, tức là chữa bệnh từ trong ra ngoài, xử lý dứt điểm nguyên nhân rồi mới tập trung vào việc bồi bổ chính khí, nâng cao sức khỏe. Phương pháp này giúp bệnh khỏi tận gốc, bệnh không tái phát, đồng thời giúp các tạng phủ khỏe mạnh hơn.
Một số bài thuốc Đông y giúp chữa vảy nến thể mảng bao gồm:
Bài thuốc số 1
- Nguyên liệu: Hoa hòe, thổ phục linh, sinh địa, hy thiêm, ké đầu ngựa, thạch cao, hoa ngũ sắc.
- Cách thực hiện: Tất cả nguyên liệu rửa sạch hết bụi bẩn và sắc mỗi ngày 1 thang, chia thành 3 lần uống hết trong ngày.
Bài thuốc số 2
- Nguyên liệu: Hà thủ ô, đương quy, thổ phục linh, ké đầu ngựa, khương hoạt, sinh địa, oai linh tiên, huyền sâm.
- Cách thực hiện: Tất cả nguyên liệu rửa sạch và cho vào ấm sắc cùng nước. Chia 1 thang thành 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc số 3
- Nguyên liệu: Hỏa tiêu, phác tiêu, dã cúc hoa, khô phàn.
- Cách thực hiện: Tất cả nguyên liệu cho vào ấm đun trong 1 tiếng. Sau đó nước thu được pha cùng nước mát để tắm mỗi ngày.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Bệnh vảy nến thể mảng gây ra nhiều ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người bệnh. Do đó, trong quá trình "chung sống" cũng như điều trị bệnh, bạn cần lưu ý một số vấn đề như sau để giúp bệnh không tiến triển nặng, đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Áp dụng các cách chữa theo đúng chỉ định từ bác sĩ. Đặc biệt là với các loại thuốc Tây thì cần dùng đúng liều lượng để không gặp phải tác dụng phụ.
- Ăn uống khoa học, lành mạnh và đủ chất, hãy bổ sung trong bữa ăn hàng ngày nhóm chất xơ, omega 3, kẽm, ăn nhiều rau và hoa quả.
- Không dùng nhiều chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, thực phẩm gây dị ứng bởi chúng có thể khiến vảy nến khó chữa hơn.
- Uống nhiều nước để giữ da luôn mềm mại, mịn màng, hạn chế tình trạng da khô, bong tróc.
- Bạn cũng nên dùng kem dưỡng ẩm cho da mỗi ngày, đây là sản phẩm giúp nuôi dưỡng da tuyệt vời.
- Tập thể dục mỗi ngày, hạn chế tình trạng stress, căng thẳng và lo âu kéo dài trong nhiều ngày, ngủ đủ giấc và nên ngủ sớm.
- Tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày, đặc biệt là vào mùa nóng, mồ hôi tiết ra nhiều và dễ gây nhiễm trùng da.
- Ngay khi có những bất thường trên da thì cần đi khám tại bệnh viện da liễu uy tín để được bác sĩ chẩn đoán, kiểm tra, đưa ra hướng chữa trị phù hợp.
Bệnh vảy nến thể mảng là tình trạng phổ biến, gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống của người bệnh. Do đó bạn cần thực hiện điều trị theo đúng hướng dẫn của bác sĩ kết hợp cùng lối sống khoa học và lành mạnh để giúp bệnh nhanh chóng được đẩy lùi, hạn chế bệnh tiến triển nặng hơn.
- Chuyên gia
- Cơ sở