Bệnh Vảy Nến
Bệnh vảy nến, tương tự như chàm và á sừng, là một chứng bệnh da liễu phổ biến mà ai cũng có thể gặp phải. Nó có thể xảy ra ở mọi đối tượng và gây khó chịu cũng như tự ti khi giao tiếp. Để điều trị bệnh một cách hiệu quả, việc hiểu rõ nguyên nhân và biểu hiện của bệnh, cũng như tìm hiểu về các loại thuốc có thể sử dụng, là rất quan trọng. Dưới đây là những thông tin hữu ích nhất về bệnh mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn.
Định nghĩa
Hiện nay, y học đang nhận định vảy nến là bệnh lý da liễu thuộc thể tự miễn. Quá trình khởi phát, diễn biến của bệnh diễn ra rất nhanh. Làn da sẽ nhanh chóng xuất hiện nhiều lớp, các mảng vảy hình thành trên da và tùy thuộc vào mức độ nặng hay nhẹ sẽ xuất hiện các triệu chứng ở vùng da rộng hay hẹp.
Mặc dù, các chuyên gia cho biết bệnh không gây nguy hại tới tính mạng nhưng lại làm sụt giảm chất lượng cuộc sống, khiến bệnh nhân chịu nhiều ảnh hưởng tâm lý tiêu cực.
Theo đó, có không ít người quan tâm tìm hiểu đưa ra thắc mắc rằng bệnh có lây từ người này qua người kia hay không. Lý giải cho câu hỏi, các bác sĩ cho biết đây không phải bệnh truyền nhiễm. Vì chúng không khởi phát bởi vi khuẩn hay virus như nhiều bệnh lý khác. Do đó, bạn hoàn toàn có thể thoải mái giao tiếp với những người không may mắc vảy nến.
Đặc biệt, đừng xa lánh hay kỳ thị người bệnh, điều đó chỉ làm họ thêm tổn thương. Sự đồng cảm và ủng hộ sẽ giúp họ tự tin hơn và có thêm động lực chiến đấu với bệnh tật.
Những thể vảy nến phổ biến:
Vảy nến là một bệnh lý da liễu phức tạp với nhiều biểu hiện khác nhau. Dưới đây là một số thể vảy nến phổ biến:
- Vảy nến thể giọt: Còn được gọi là thể chấm giọt, đặc trưng bởi các nốt vảy nến nhỏ li ti (1-2mm) rải rác khắp cơ thể.
- Vảy nến thể hồng: Hay còn gọi là vảy phấn hồng, gây ra các mảng phát ban màu hồng với kích thước đa dạng (2-10cm), dễ bị nhầm lẫn với bệnh lupus ban đỏ.
- Vảy nến thể mảng: Thể phổ biến nhất, với các mảng vảy nến lớn (5-10cm), có thể kéo dài dai dẳng trong nhiều năm.
- Vảy nến ở trẻ em: Xuất hiện đột ngột với các triệu chứng như vảy mỏng, nốt chấm hoặc dạng giọt.
- Vảy nến thể mủ: Chia thành hai dạng là mủ lòng bàn tay - chân và toàn thân, đặc trưng bởi sự xuất hiện của mụn mủ trên các tổn thương vảy nến.
Ngoài ra, còn có một số thể vảy nến khác như:
- Vảy nến thể khớp: Ảnh hưởng đến khớp, gây đau và hạn chế vận động.
- Vảy nến thể đảo ngược: Xuất hiện ở các nếp gấp da như nách, bẹn, dưới ngực.
- Vảy nến thể đồng tiền: Tổn thương hình tròn hoặc oval, giống như đồng tiền.
- Vảy nến đỏ da toàn thân: Thể hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gần như toàn bộ bề mặt da.
Hình ảnh
Triệu chứng
Vì là bệnh da liễu nên chúng ta hoàn toàn có thể phát hiện bệnh dễ dàng ngay từ khi mới khởi phát, theo đó, các dấu hiệu để cho thấy bệnh lý đó là vảy nến gồm:
- Làn da có các lớp vảy, phần vảy này giống như lớp nến bị cạo ra khỏi thân nến. Vì vậy nên bệnh được gọi là vảy nến.
- Phần vảy có màu trắng bạc, chúng hơi bong lên khỏi bề mặt da, phần rìa sẽ là màu hồng hoặc đỏ.
- Vùng da bị bệnh thường nứt nẻ, khô ráp và nặng nhất là bị chảy máu. Những vết nứt theo thời gian xuất hiện rõ ràng hơn. Với những người bị nứt da quá sâu sẽ thấy rỉ máu, chảy máu khá nguy hiểm.
- Ngứa da: Mắc vảy nến sẽ không thể tránh khỏi tình trạng bị ngứa ngáy. Những lớp vảy trên da cùng các vết nứt làm da khó chịu, khiến bệnh nhân muốn cho tay lên gãi. Nhưng càng gãi càng làm da bị nứt nặng hơn, lớp vảy bong tróc làm da ửng đỏ, tổn thương nặng hơn.
- Có thể bạn chưa biết, bệnh vảy nến hoàn toàn có khả năng dẫn tới lở loét. Nguyên do là bởi khi da xuất hiện các vết thương hở, mất đi hàng rào bảo vệ sẽ là điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, nấm xâm nhập và phá hủy tế bào.
- Khớp bị cứng và sưng: Nhiều người rất ngạc nhiên khi biết vảy nến có thể gây tác động tới khớp. Dựa vào các số liệu thống kê từ các tổ chức y tế, bệnh vảy nến gây ảnh hưởng không ít khớp xương. Cụ thể, bệnh nhân mắc thêm chứng viêm khớp vảy nến. Ngoài tình trạng da bị bong tróc, ngứa rát, các khớp xương của bệnh nhân cũng đau nhức hơn, khi vận động gặp khó khăn. Biểu hiện này thường thấy nhất ở khớp chân và tay.
Do đó, khi ngay thấy da có các dấu hiệu của bệnh vảy nến, bạn cần tới thăm khám sớm tại các cơ sở y tế để kịp thời có biện pháp xử lý ngay từ khi bệnh còn nhẹ. Tránh trường hợp tự ti, e ngại không điều trị sẽ khiến bệnh phát triển mạnh hơn, về sau sẽ rất khó để chữa trị hiệu quả.
Nguyên Nhân
Thực tế hiện nay y học vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác của bệnh da liễu này. Tuy nhiên, chúng ta có thể biết chắc chắn rằng bệnh có sự liên hệ tới vấn đề rối loạn đáp ứng miễn dịch. Cơ chế này tức là những tế bào lympho T ở trong cơ thể bị nhầm rằng những tế bào khỏe mạnh là những yếu tố gây hại, lympho sẽ nhanh chóng tấn công chúng khiến tế bào tổn thương, gây ra sự rối loạn trong miễn dịch.
Dưới đây là một số yếu tố có thể kích thích quá trình rối loạn miễn dịch, góp phần làm khởi phát hoặc trầm trọng thêm tình trạng vảy nến:
- Vấn đề di truyền: Những trường hợp bệnh nhân mắc vảy nến trong độ tuổi từ 16 - 22 thường được coi là khởi phát sớm, bệnh trực tiếp do yếu tố di truyền gây ra. Trong khi đó, những bệnh nhân cao tuổi, thường từ 57 tới 60 với những biểu hiện bệnh nhẹ hơn lại không thuộc về yếu tố di truyền.
- Tác dụng phụ từ thuốc: Một số loại thuốc, như Beta Blockers và Corticosteroid, có thể gây ra phản ứng phụ không mong muốn, trong đó bao gồm cả việc kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng vảy nến ở những người có cơ địa nhạy cảm.
- Tác động từ môi trường: Các yếu tố ngoại sinh gây tổn thương da như bỏng nắng, nhiễm trùng, chấn thương, hoặc phẫu thuật, có thể trở thành tác nhân kích hoạt bệnh vảy nến ở những người mang sẵn yếu tố di truyền.
Biến chứng
Thêm một vấn đề nữa cũng rất được người bệnh quan tâm đó là liệu vảy nến có gây ra biến chứng gì hay không. Cho tới thời điểm này, vảy nến không còn là căn bệnh xa lạ khi ngày càng có nhiều người mắc, thậm chí có bệnh nhân bị bệnh kéo dài suốt đời.
Các bác sĩ nhận định, đây là bệnh mãn tính, tức là người bệnh phải chấp nhận có thể bị bệnh suốt cuộc đời. Tuy vậy, không phải không có cách để kìm hãm sự phát triển của bệnh. Chúng ta cần tích cực thăm khám, áp dụng biện pháp điều trị đúng cách để không làm bệnh chuyển nặng hay có nguy cơ xảy ra biến chứng.
Nếu chủ quan trong việc điều trị, những biến chứng bệnh nhân có thể gặp phải là: Thận hư, suy thận, tăng nguy cơ bị huyết áp cao, tăng cholesterol, nguy cơ xơ vữa động mạch, hệ thống tim mạch bị trục trặc.
Biện pháp chẩn đoán
Để có quá trình chữa trị đạt kết quả tốt như mong đợi, bệnh nhân cần được chẩn đoán cụ thể tại những cơ sở y tế uy tín, đáng tin cậy. Hiện nay, bác sĩ sẽ nhận định bệnh theo những vấn đề sau:
- Phần đầu gối, khuỷu tay, da đầu, mặt, móng tay - chân, chân, tay,... xuất hiện những lớp vảy với nhiều kích thước.
- Da bị đỏ ửng, khi sờ thấy cộm cứng hơn và trên bề mặt cũng có các lớp vảy trắng.
- Những vị trí có hình xăm, bỏng da hay vết côn trùng cắn, trầy xước sau một thời gian hình thành vảy khác thường.
- Ngoài ra, các bác sĩ cũng có thể tiến hành cạo đi lớp vảy để thấy vảy bong ra hoàn toàn, ở bên trong sẽ là lớp màng mỏng có màu trắng, tiếp theo là về mặt da nhẵn bóng, đỏ ửng. Càng cạo sẽ càng thấy những đốm nhỏ li ti, đó chính là đốm máu.
- Bệnh nhân được yêu cầu soi mô bệnh học da, kết quả thu được sẽ cho biết bạn có phải đã mắc vảy nến hay không.
Biện pháp điều trị
Chúng ta cần biết rằng, vảy nến không thể điều trị dứt điểm, chỉ có cách kìm hãm bệnh và chấp nhận mắc bệnh cả đời. Hiện nay, y học đang có 3 hướng giúp bệnh nhân điều trị bệnh, giảm các triệu chứng cũng như hạn chế bệnh tái phát thường xuyên, cụ thể như sau:
Áp dụng mẹo chữa trong dân gian
Từ lâu cha ông ta đã có vô số những bài thuốc mẹo chữa nhiều bệnh lý với hiệu quả tốt, an toàn, lành tính và cũng tiết kiệm được không ít chi phí. Với chứng vảy nến, bệnh nhân cũng có thể sử dụng một số mẹo sau đây:
- Nha đam: Loại thực vật này có chứa nhiều nước và các vitamin dưỡng da rất tốt. Bạn có thể sử dụng phần gel của nha đam để đắp lên vùng da đang mắc bệnh. Sau 15 phút rửa lại với nước sạch là được.
- Lá lốt: Lá lốt giúp tiêu diệt các vi khuẩn, ngăn chặn viêm nhiễm cũng như hạn chế những tổn thương ở trên da. Cách sử dụng khá đơn giản, bạn chỉ cần rửa sạch lá lốt rồi nấu với nước sôi, nước dùng để rửa các vùng da bị bệnh và lấy luôn bã lá chà xát nhẹ lên da.
- Nghệ vàng: Nghệ có khả năng kháng viêm, làm lành những tổn thương trên da vô cùng nổi tiếng. Chính vì vậy, người bệnh mắc vảy nến có thể dùng nghệ để bôi lên những vết bong tróc da.
- Lá trầu không: Dân gian sử dụng lá trầu để trị chàm, á sừng, mẩn ngứa khá nhiều. Theo đó, bệnh lý vảy nến cũng có thể dùng trầu không bằng cách nấu nước tắm hàng ngày.
- Muồng trâu: Cũng thuộc vào nhóm nguyên liệu được tận dụng nhiều trong chữa bệnh da liễu, nhiều người đã dùng muồng trâu xay lấy nước cốt để thoa trực tiếp lên da. Kết quả cho thấy bệnh có sự thuyên giảm tốt.
- Lược vàng: Cây lược vàng cũng là vị thuốc tại gia có nhiều công dụng tuyệt vời. Bệnh nhân nên sử dụng nguyên liệu này bằng cách rửa sạch, xay nhuyễn rồi lấy nước cốt để bôi lên da.
Chúng ta còn rất nhiều mẹo dân gian khác để trị bệnh vảy nến, theo đó, người bệnh cần tìm hiểu các nguyên liệu sử dụng như thế nào cho đúng. Đồng thời, mẹo sẽ chỉ phù hợp với những bệnh nhân mới mắc, các lớp vảy chưa lan rộng và không quá nghiêm trọng. Nếu bệnh nặng hơn, bạn cần tới các biện pháp tích cực hơn.
Thuốc Tây điều trị bệnh vảy nến
Là một bệnh lý mãn tính nên các phương thuốc của Tây y cũng sẽ được sử dụng nhằm mục đích làm giảm những biểu hiện của bệnh. Trong đó, những loại thuốc được dùng nhiều nhất cho bệnh nhân gồm có:
- Thuốc có công dụng kháng viêm: Clobetasol, Betamethasone và một số thuốc khác giúp giảm hiệu quả cảm giác ngứa ngáy, ngăn chặn viêm nhiễm. Đồng thời thuốc cũng được sử dụng với mục đích ức chế quá trình tăng sinh các tế bào da.
- Nhóm thuốc dẫn vitamin D3: Thường là Calcipotriol, Calcitriol,...
- Thuốc Retinoid: Được chỉ định cho những bệnh nhân ở giai đoạn nặng.
Bên cạnh việc dùng thuốc, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện thêm một số liệu pháp can thiệp bằng máy móc, công nghệ quang hóa trị liệu dùng tia UV hay một số thuốc sinh học khác để nhanh chóng giúp bệnh được đẩy lùi.
Khi sử dụng thuốc Tây, bệnh nhân lưu ý phải tuân thủ tuyệt đối các hướng dẫn từ bác sĩ và nhân viên y tế. Việc dùng sai thuốc, lạm dụng thuốc sẽ dẫn tới nhờn thuốc, bệnh nhân không còn khả năng đáp ứng với các phương thuốc trị liệu. Đồng thời, bạn cũng nên thường xuyên tới các cơ sở y tế để thăm khám, theo dõi tiến triển của bệnh lý. Từ đó chúng ta sẽ có những thay đổi kịp thời trong việc chữa trị bệnh.
Chữa vảy nến bằng Đông y
Vảy nến là một bệnh lý mãn tính, có nguyên nhân chủ yếu từ sự rối loạn hệ miễn dịch. Khác với Tây y thường tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng bên ngoài, Đông y tiếp cận vấn đề một cách toàn diện hơn. Bằng cách sử dụng các bài thuốc thảo dược, Đông y tác động sâu vào cơ thể, điều hòa hệ miễn dịch, tăng cường chức năng gan thận, từ đó giải quyết tận gốc căn nguyên gây bệnh, hỗ trợ cơ thể tự chữa lành từ bên trong.
Một số bài thuốc Đông y tiêu biểu như:
Bài thuốc thanh nhiệt giải độc:
- Thành phần: Kim ngân hoa, Liên kiều, Ké đầu ngựa, Kinh giới mỗi vị 12g; Thuyền thoái 6g; Tri mẫu 8g; Thạch cao 20g.
- Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát.
- Chia làm 2 phần bằng nhau, uống vào buổi sáng và buổi tối.
- Ngoài ra, có thể dùng nước thuốc để rửa hoặc đắp lên vùng da bị vảy nến.
Bài thuốc dưỡng huyết nhuận táo:
- Thành phần: Sinh địa 16g, Huyền sâm, Bạch thược, Đương quy, Xích thược mỗi vị 12g; Đan bì, Kinh giới, Phòng phong mỗi vị 10g.
- Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát.
- Chia làm 2 phần bằng nhau, uống vào buổi sáng và buổi tối.
Bài thuốc hoạt huyết hóa ứ:
- Thành phần: Đào nhân 9g, Hồng hoa 9g, Xích thược 12g, Đan sâm 12g, Xuyên khung 9g, Ngưu tất 12g, Địa long 6g.
- Cách dùng:
- Sắc tất cả các vị thuốc với 3 bát nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 1 bát.
- Chia làm 2 phần bằng nhau, uống vào buổi sáng và buổi tối.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Vảy nến là căn bệnh cần phải kiên trì điều trị, chấp nhận mất nhiều thời gian để kìm hãm sự phát triển của bệnh cũng như phòng tránh các biến chứng. Theo đó, trong quá trình điều trị, sinh hoạt, bạn nên lưu ý những điều sau:
- Luôn thực hiện nghiêm túc những chỉ dẫn của bác sĩ, khi chưa có sự cho phép từ bác sĩ, bạn không tự thay đổi đơn thuốc, đổi liều hoặc uống ngắt quãng, bỏ dở liệu trình. Điều này càng khiến cho bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, về sau rất khó để hạn chế sự phát triển của vảy nến.
- Không nên mua các thuốc bôi trôi nổi trên mạng để tránh làm bệnh trở nặng cũng như gây ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể.
- Nên thăm khám định kỳ, thông báo với bác sĩ khi thấy cơ thể có những triệu chứng bất thường, bệnh trở nặng hoặc việc dùng thuốc gặp phải vấn đề.
- Bệnh nhân cần giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm gội đều đặn. Nơi sinh hoạt cần giữ sạch, thoáng mát, tránh để bụi bẩn, nấm mốc tiếp xúc với vùng da càng làm da bí bách, khô ráp, việc điều trị gặp khó khăn hơn.
- Sử dụng các thực phẩm cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể, ăn nhiều trái cây, rau xanh và uống đủ nước để cơ thể không bị thiếu nước, da không bị mất độ ẩm khiến bong tróc và nứt nặng hơn.
Mặc dù bệnh vảy nến không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng nó là một căn bệnh mãn tính, khó điều trị dứt điểm và có khả năng tái phát cao. Vì vậy, người bệnh cần đặc biệt chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe bản thân, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và sử dụng thuốc đúng cách để kiểm soát bệnh hiệu quả.
Nếu quá trình trị bệnh có những thắc mắc cần được giải đáp, hãy liên hệ với bác sĩ phụ trách, thông báo tình những triệu chứng bất thường và tái khám thường xuyên.
Câu hỏi thường gặp
Vảy nến không thể tự khỏi, bởi bệnh có liên quan mật thiết đến yếu tố di truyền, cơ địa cũng như những tác động từ bên ngoài môi trường.
Xem chi tiết- Chuyên gia
- Cơ sở