Thở khò khè
Thở khò khè nghe tương tự như tiếng huýt sáo chói tai hoặc tiếng lạch cạch thô ráp mà bạn nghe thấy khi đường thở bị tắc nghẽn một phần. Nó có thể bị chặn do phản ứng dị ứng, cảm lạnh, viêm phế quản hoặc dị ứng. Khò khè cũng là triệu chứng của bệnh hen suyễn, viêm phổi, suy tim và nhiều bệnh khác. Nó có thể tự biến mất hoặc có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng.
Định nghĩa
Khò khè là một âm thanh huýt sáo the thé được tạo ra trong khi thở. Nó thường liên quan đến khó thở. Khò khè có thể xảy ra khi thở ra (thở ra) hoặc hít vào (hít vào).
Nguyên nhân
Viêm và hẹp đường thở ở bất kỳ vị trí nào, từ cổ họng đến phổi, đều có thể dẫn đến thở khò khè.
Nguyên nhân phổ biến nhất của thở khò khè tái phát là hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), cả hai đều gây ra tình trạng thu hẹp và co thắt (co thắt phế quản) trong các đường dẫn khí nhỏ trong phổi của bạn.
Tuy nhiên, bất kỳ tình trạng viêm nào ở cổ họng hoặc đường hô hấp lớn hơn đều có thể gây ra thở khò khè. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm nhiễm trùng, phản ứng dị ứng hoặc tắc nghẽn vật lý, chẳng hạn như khối u hoặc dị vật bị hít phải.
Tất cả các tình trạng sau đây có thể dẫn đến thở khò khè:
- Dị ứng.
- Sốc phản vệ.
- Hen suyễn - một tình trạng lâu dài ảnh hưởng đến đường thở trong phổi.
- Giãn phế quản (một tình trạng phổi mãn tính trong đó ống phế quản giãn nở bất thường sẽ ức chế quá trình làm sạch chất nhầy).
- Viêm tiểu phế quản (đặc biệt ở trẻ nhỏ).
- Viêm phế quản.
- Hen suyễn ở trẻ em.
- COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính) - thuật ngữ chung cho một nhóm bệnh ngăn chặn luồng không khí từ phổi - bao gồm cả khí thũng.
- Khí phổi thủng.
- Viêm nắp thanh quản (sưng “nắp” khí quản của bạn).
- Hít phải vật lạ: Sơ cứu.
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
- Suy tim.
- Ung thư phổi.
- Thuốc (đặc biệt là aspirin).
- Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (tình trạng hơi thở ngừng và bắt đầu trong khi ngủ)
- Viêm phổi – nhiễm trùng ở một hoặc cả hai phổi.
- Virus hợp bào hô hấp (RSV) - đặc biệt ở trẻ nhỏ.
- Nhiễm trùng đường hô hấp (đặc biệt ở trẻ dưới 2 tuổi).
- Hút thuốc.
- Rối loạn chức năng dây thanh âm (một tình trạng ảnh hưởng đến chuyển động của dây thanh âm). 1
Chăm sóc tại nhà
Để giảm bớt tình trạng thở khò khè nhẹ liên quan đến cảm lạnh hoặc URI, hãy thử những mẹo sau:
- Làm ẩm không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm, tắm nước nóng hoặc ngồi trong phòng tắm đóng cửa trong khi tắm nước nóng. Không khí ẩm có thể giúp giảm bớt tình trạng thở khò khè nhẹ trong một số trường hợp.
- Dịch uống: Chất lỏng ấm có thể làm thư giãn đường thở và làm lỏng chất nhầy dính trong cổ họng của bạn.
- Tránh khói thuốc lá: Việc hút thuốc chủ động hoặc thụ động có thể làm tình trạng thở khò khè trở nên trầm trọng hơn.
- Dùng tất cả các loại thuốc theo quy định: Làm theo hướng dẫn của bác sĩ.
Khi nào đi khám bác sĩ?
Thở khò khè nhẹ xảy ra cùng với các triệu chứng cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên (URI), không phải lúc nào cũng cần điều trị.
Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn bị thở khò khè không rõ nguyên nhân, tái phát hoặc kèm theo bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào sau đây:
- Khó thở.
- Thở nhanh.
- Màu da hơi xanh trong thời gian ngắn.
Tìm kiếm sự chăm sóc khẩn cấp nếu thở khò khè:
- Có những triệu chứng đột ngột sau khi bị ong đốt, uống thuốc hoặc ăn thực phẩm gây dị ứng.
- Kèm theo khó thở nghiêm trọng hoặc da xanh tái.
- Xảy ra sau khi bị nghẹn một vật nhỏ hoặc thức ăn.
Trong một số trường hợp, thở khò khè có thể thuyên giảm bằng một số loại thuốc hoặc sử dụng ống hít. Ở những người khác, bạn có thể cần điều trị khẩn cấp. 2
Câu hỏi thường gặp
Thở khò khè có nguy hiểm không?
- Làm cản trở không khí ra - vào đường thở và gây nên những âm thanh lạ.
- Cảnh báo bệnh lý về đường thở như viêm thanh khí phế quản., viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn,...
Cần làm gì khi trẻ bị khò khè?
- Cha mẹ có thể dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi cho bé rồi hút sạch nước mũi cho bé. Trường hợp trẻ bị khò khè khó thở do nghẹt mũi, bé sẽ thở dễ hơn, vui chơi, bú được, ngủ được và lên cân đều đặn.
- Nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi bị khò khè thì cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay vì đây là triệu chứng bệnh nặng ở lứa tuổi này.
- Khi các bé thở khò khè, khó thở kéo dài, dai dẳng (trên 4 tuần) cần cho trẻ đến khám bệnh viện chuyên khoa vì nhiều trường hợp cần phải làm nhiều xét nghiệm chuyên sâu để xác định chẩn đoán (chụp X quang, siêu âm, đo hô hấp ký, chụp CT ngực, nội soi đường hô hấp, ...).
- Cha mẹ không nên tự ý dùng thuốc, kể cả các loại thuốc kháng sinh, long đờm, kháng viêm,... để điều trị bệnh cho trẻ. Vì điều này có thể sẽ không đạt hiệu quả tốt mà có khi còn làm trẻ bị khò khè khó thở, bệnh nặng hơn.
- Ngoài ra nếu trẻ bị khò khè khó thở có kèm sốt, ho hoặc thở nhanh bạn cần cho cháu đi khám bệnh.