Dị Ứng Thời Tiết Ở Trẻ Em

Da trẻ nhỏ thường rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng. Vì vậy trẻ rất dễ bị dị ứng, đặc biệt vào thời điểm thời tiết giao mùa. Tình trạng này là biểu hiện cơ thể phản ứng quá mức khi gặp phải sự thay đổi đột ngột của thời tiết. Các yếu tố gây ra dị ứng như: Độ ẩm, không khí, ánh sáng hoặc phấn hoa, bụi, vi khuẩn….

Biểu hiện thường gặp nhất của trẻ bị dị ứng thời tiết là nổi mẩn ngứa. Các nốt mẩn này có thể xuất hiện thành từng mảng lớn hoặc li ti, thường có màu đỏ hồng, gây cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Trẻ có thể quấy khóc, gãi nhiều dẫn đến trầy xước da, nguy cơ nhiễm trùng.

Ngoài ra, trẻ có thể gặp một số triệu chứng khác tùy thuộc vào cơ địa và tác nhân gây dị ứng, chẳng hạn như:

• Da khô, bong tróc: Thời tiết hanh khô khiến da trẻ mất nước, dễ nứt nẻ, bong tróc thành từng mảng nhỏ.
• Mắt đỏ, ngứa: Trẻ có thể bị kích ứng mắt, biểu hiện qua tình trạng mắt đỏ, ngứa, chảy nước mắt.
• Hắt hơi, sổ mũi: Trong một số trường hợp, trẻ nhạy cảm với thời tiết lạnh hoặc gió có thể gặp triệu chứng hắt hơi, sổ mũi nhẹ.

• Ho Gió
• Nổi Mẩn Đỏ Ở Lưng Không Ngứa
• Thở khò khè

Dị ứng thời tiết là một phản ứng quá mức của hệ miễn dịch của cơ thể đối với các yếu tố môi trường thay đổi theo mùa hoặc thời tiết. Các nguyên nhân chính gây ra dị ứng thời tiết bao gồm:

• Phấn hoa: Là một trong những nguyên nhân phổ biến gây dị ứng vào mùa xuân. Các hạt phấn hoa được gió thổi đi khắp nơi và khiến cho những người dễ dàng bị dị ứng hơn.
• Bụi và vi khuẩn trong không khí: Những chất này có thể gây ra dị ứng nặng hơn vào mùa khô và hanh khô. Bụi bẩn có thể chứa đựng các hạt nhỏ gây dị ứng khi hít vào phổi.
• Thay đổi nhiệt độ và độ ẩm: Sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm trong không khí cũng có thể làm gia tăng các triệu chứng dị ứng. Đặc biệt là vào mùa thu và mùa đông, khi thời tiết thay đổi nhanh, cơ thể khó thích nghi và dễ bị dị ứng.
• Môi trường sống và vệ sinh cá nhân: Môi trường sống bẩn thỉu và thiếu vệ sinh cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ bị dị ứng. Những người sống trong môi trường không sạch sẽ, tiếp xúc với các chất gây dị ứng sẽ dễ dàng bị bệnh.
• Yếu tố di truyền: Dị ứng thời tiết có thể được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những người có người thân trong gia đình bị dị ứng có nguy cơ cao hơn để mắc bệnh.
• Tiếp xúc với các chất gây dị ứng khác: Ngoài các nguyên nhân đã nêu, tiếp xúc với các chất hóa học, thuốc trừ sâu, hoá chất trong môi trường công nghiệp cũng có thể gây ra dị ứng thời tiết.

Các nguyên nhân trên khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể không thể nhận diện đúng và phản ứng quá mức, dẫn đến các triệu chứng dị ứng như hắt hơi, sổ mũi, da ngứa và khó thở. Việc nhận diện và hạn chế tiếp xúc với các nguyên nhân này là rất quan trọng để phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết hiệu quả.

Dị ứng thời tiết không phải bệnh truyền nhiễm. Do đó, bạn không cần lo lắng về việc trẻ em có thể lây bệnh cho nhau.

Trong đa số trường hợp, dị ứng thời tiết ở trẻ em thường nhẹ và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, trẻ có thể gặp phải các biến chứng như:

• Nhiễm trùng da: Gãi nhiều trên vùng da bị dị ứng có thể làm da trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng.
• Mất thẩm mỹ: Các vết thâm do mẩn đỏ, nứt nẻ kéo dài không điều trị có thể gây mất thẩm mỹ cho trẻ.

Phòng ngừa là cách hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi tình trạng dị ứng thời tiết. Cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Mặc quần áo phù hợp: Chọn cho trẻ trang phục thoáng mát, chất liệu cotton mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt. Điều chỉnh trang phục theo thời tiết, tránh cho trẻ mặc quá nóng hoặc quá lạnh.
• Dưỡng ẩm da thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không mùi để giúp da trẻ mềm mại, mịn màng, hạn chế tình trạng khô ráp, bong tróc.
• Tắm rửa vệ sinh đúng cách: Tắm cho trẻ bằng nước ấm, sữa tắm dị nhẹ nhàng. Hạn chế tắm quá nhiều lần trong ngày khiến da mất độ ẩm tự nhiên.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát: Thường xuyên lau dọn nhà cửa, giặt chăn gối, mền màn để hạn chế bụi bẩn, vi khuẩn gây kích ứng da.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Xây dựng chế độ ăn giàu vitamin, khoáng chất và chất béo lành mạnh để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Trong nhiều trường hợp, việc chẩn đoán trẻ bị dị ứng thời tiết thường dựa vào tiền sử bệnh lý và thăm khám lâm sàng bởi bác sĩ nhi khoa. Bác sĩ sẽ tiến hành các bước như sau:

• Thăm hỏi chi tiết về tiền sử bệnh lý: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử dị ứng của trẻ và gia đình, thời gian xuất hiện triệu chứng, các yếu tố môi trường liên quan (nắng, gió, lạnh...). Bên cạnh đó, bác sĩ cũng cần nắm các thông tin về chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày của trẻ để đánh giá tổng thể.
• Thăm khám da liễu: Bác sĩ sẽ kiểm tra trực tiếp các tổn thương trên da trẻ, đặc điểm của nốt mẩn, phân bố của tổn thương để đưa ra chẩn đoán sơ bộ.
• Các xét nghiệm cận lâm sàng (nếu cần thiết): Trong một số trường hợp, để loại trừ các bệnh lý về da có biểu hiện tương tự dị ứng thời tiết, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu hoặc test da.

Lưu ý, việc chẩn đoán dị ứng thời tiết chủ yếu dựa vào các yếu tố lâm sàng và tiền sử bệnh. Các xét nghiệm cận lâm sàng chỉ mang tính chất hỗ trợ, bác sĩ sẽ dựa vào tổng hợp các thông tin để đưa ra kết luận chính xác.

Ngoài ra, cần phân biệt dị ứng thời tiết với các bệnh lý về da có biểu hiện tương tự như:

• Mày đay cấp tính: Mày đay cấp tính thường xuất hiện đột ngột, các nốt mẩn ngứa có thể thay đổi vị trí liên tục, thường tự hết trong vài ngày.
• Chàm: Chàm thường gây ra các mảng da khô, bong tróc, kèm theo mụn nước nhỏ li ti. Triệu chứng của chàm thường dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần.
• Viêm da cơ địa: Đây là bệnh lý viêm da dị ứng mạn tính thường gặp ở trẻ em. Biểu hiện của viêm da cơ địa thường nặng nề hơn dị ứng thời tiết, có thể kèm theo các triệu chứng hô hấp như viêm mũi dị ứng.

Chẩn đoán phân biệt chính xác giữa dị ứng thời tiết và các bệnh lý da liễu khác giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả.

Mặc dù dị ứng thời tiết không phải bệnh lý nghiêm trọng, phụ huynh vẫn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng da của trẻ, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tiền sử bệnh lý để đưa ra phác đồ điều trị.

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc tùy theo triệu chứng của trẻ, bao gồm:

Thuốc bôi corticosteroid

Đây là thuốc chống viêm tại chỗ, thường được lựa chọn để điều trị các trường hợp dị ứng thời tiết nhẹ đến trung bình. Corticosteroid giúp giảm viêm da, giảm nhanh tình trạng ngứa ngáy khó chịu. Tuy nhiên, thuốc này cần sử dụng đúng theo hướng dẫn của bác sĩ và không nên dùng kéo dài để tránh tác dụng phụ. Bác sĩ sẽ cân nhắc loại corticosteroid phù hợp, liều lượng và thời gian điều trị tùy thuộc vào mức độ viêm và tuổi của trẻ.

Lưu ý: Không nên tự ý mua và sử dụng thuốc corticosteroid cho trẻ vì có thể gây ra các tác dụng phụ như teo da, rạn da, nhiễm trùng da nếu dùng không đúng cách.

Thuốc kháng histamine đường uống hoặc đường bôi

Histamine là một chất do cơ thể giải phóng ra trong quá trình dị ứng, gây ra các triệu chứng như nổi mẩn ngứa, sổ mũi, hắt hơi. Thuốc kháng histamine giúp cạnh tranh với histamine tại các thụ thể, ngăn chặn các tác động gây dị ứng, từ đó làm giảm ngứa, giảm sổ mũi, giảm phù nề.

• Thuốc kháng histamine đường uống thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng dị ứng toàn thân như nổi mẩn ngứa nhiều nơi, sổ mũi, hắt hơi.
• Thuốc kháng histamine dạng bôi có thể được sử dụng kết hợp với thuốc bôi corticosteroid để tăng hiệu quả giảm ngứa tại chỗ, đặc biệt phù hợp với các trường hợp trẻ chỉ bị nổi mẩn ngứa ở một vài vùng da nhất định.

Thuốc dưỡng ẩm dạng kem hoặc mỡ

Sản phẩm giúp làm mềm da, cải thiện tình trạng khô ráp, bong tróc, đồng thời duy trì độ ẩm cần thiết cho da, tạo lớp màng bảo vệ da khỏi các tác nhân kích ứng từ môi trường. Bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên là một trong những bước chăm sóc da quan trọng giúp ngăn ngừa và làm giảm nhẹ triệu chứng dị ứng thời tiết.

Thuốc bổ sung vitamin

Bổ sung vitamin C, vitamin nhóm B và khoáng chất kẽm có thể giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cải thiện tình trạng da và giảm nguy cơ tái phát dị ứng thời tiết. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh dùng thừa gây ra tác dụng không mong muốn.

Các thuốc khác

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc khác tùy theo tình trạng cụ thể của trẻ, chẳng hạn như:

• Thuốc bổ sung vitamin D: Vitamin D có vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng hàng rào bảo vệ da. Trẻ bị thiếu vitamin D có thể dễ mắc các bệnh về da, bao gồm cả viêm da dị ứng.
• Thuốc an thần nhẹ: Nếu trẻ quấy khóc nhiều do ngứa ngáy khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ, bác sĩ có thể kê thêm thuốc an thần nhẹ giúp trẻ ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc an thần cần tuân theo theo hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ và chỉ nên dùng trong thời gian ngắn.
  

Lưu ý:

• Cha mẹ cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc hoặc tăng giảm liều lượng.
• Khi trẻ gặp bất kỳ tác dụng phụ nghi ngờ do thuốc gây ra, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được xử trí kịp thời.

Các mẹo dân gian dưới đây có thể hỗ trợ làm dịu da, giảm ngứa ngáy cho trẻ bị dị ứng thời tiết nhẹ. Tuy nhiên, cần lưu ý đây không phải phương pháp điều trị chính và hiệu quả có thể thay đổi tùy theo cơ địa của trẻ. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng các phương pháp này, đặc biệt với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Tắm nước lá: Sử dụng một số loại lá tắm có tính mát và sát khuẩn nhẹ như:

• Lá khế: Chứa acid citric có tác dụng sát khuẩn nhẹ, giúp giảm ngứa. Lưu ý chọn lá khế bánh tẻ, rửa sạch, đun sôi với nước để lấy nước tắm cho trẻ. Pha loãng nước tắm với nước ấm để tránh kích ứng da nhạy cảm của trẻ.
• Lá trà xanh: Có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm nhẹ. Sử dụng lá trà xanh tươi hoặc khô đun sôi với nước để lấy nước tắm. Tuy nhiên, cần lưu ý trẻ có thể bị kích ứng với tannin trong lá trà xanh. Nên thử tắm với nước lá trà pha loãng trên một vùng da nhỏ trước khi tắm toàn thân cho trẻ.
• Lá mimosa: Có tác dụng làm dịu da, giảm ngứa. Sử dụng lá mimosa tươi hoặc khô đun sôi với nước để lấy nước tắm. Tuy nhiên, một số trẻ có thể bị kích ứng với lông tơ trên lá mimosa. Nên loại bỏ lông tơ trước khi sử dụng và chỉ sử dụng nước lá mimosa pha loãng.

Lưu ý: Chỉ sử dụng nước lá tắm đã đun sôi và pha loãng với nước ấm. Không nên tắm quá lâu vì có thể làm mất độ ẩm tự nhiên của da trẻ. Quan sát da trẻ sau khi tắm. Nếu trẻ có biểu hiện kích ứng, nổi mẩn đỏ nhiều hơn thì cần ngưng sử dụng và theo dõi.

• Chườm mát: Sử dụng khăn mềm thấm nước mát để chườm lên vùng da bị ngứa. Cách này giúp giảm ngứa tạm thời và hạn chế trẻ gãi nhiều, tránh trầy xước da. Lưu ý không nên chườm đá lạnh trực tiếp lên da trẻ vì có thể gây bỏng lạnh.
• Mặc quần áo cotton thoáng mát: Chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt, giúp da trẻ thông thoáng, hạn chế kích ứng.
• Yến mạch: Yến mạch dạng bột mịn có thể hòa với nước ấm để tắm cho trẻ. Yến mạch có đặc tính làm dịu da, giảm ngứa. Tuy nhiên, cần lưu ý thử phản ứng trên một vùng da nhỏ trước khi tắm toàn thân cho trẻ.
• Sữa chua không đường: Thoa một lớp sữa chua không đường mỏng lên vùng da bị ngứa. Sữa chua có chứa vi khuẩn có lợi Probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh trên da, hỗ trợ làm dịu da. Tuy nhiên, cần rửa sạch vùng da sau 15-20 phút và theo dõi phản ứng của trẻ.

Lưu ý: Các mẹo dân gian này cần được thực hiện thận trọng, liều lượng phù hợp và theo dõi chặt chẽ phản ứng của trẻ. Trường hợp trẻ có biểu hiện kích ứng, nổi mẩn đỏ nhiều hơn, cần ngưng sử dụng và đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Khi chuẩn bị đưa trẻ đi khám bệnh vì dị ứng thời tiết, các bậc phụ huynh nên chú ý đến một số điểm quan trọng để giúp bác sĩ có thể đưa ra đánh giá và điều trị hiệu quả hơn:

• Thông tin lịch sử sức khỏe: Cung cấp thông tin chi tiết về lịch sử sức khỏe của trẻ, bao gồm các triệu chứng dị ứng đã từng xảy ra, thời gian và môi trường mà trẻ thường xuyên tiếp xúc.
• Ghi chép các triệu chứng cụ thể: Trước khi đi khám, nên ghi lại các triệu chứng cụ thể mà trẻ đã gặp phải như sốt, sổ mũi, ngứa da, hoặc khó thở. Đây là thông tin quan trọng giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác.
• Kết quả các xét nghiệm trước đó: Nếu trẻ đã từng được thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm da dị ứng, xét nghiệm hô hấp, nên mang kết quả này đến để bác sĩ có thể xem xét và đưa ra điều trị phù hợp.
• Các thuốc đang sử dụng: Nêu rõ các loại thuốc, thực phẩm bổ sung hoặc sản phẩm y tế mà trẻ đang sử dụng để bác sĩ có thể đánh giá tác dụng phụ có thể gây ra.

Bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi đưa trẻ đi khám bệnh, các bậc phụ huynh sẽ giúp cho quá trình chẩn đoán và điều trị dị ứng thời tiết của trẻ diễn ra hiệu quả và nhanh chóng hơn, đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho sức khỏe của con em mình.