Thoát Vị Đĩa Đệm Chèn Dây Thần Kinh

Thoát vị đĩa đệm là hiện tượng nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống trượt ra khỏi bao xơ gây đau nhức tại cột sống. Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là một trong những biến chứng của bệnh lý này. Lúc này, đĩa đệm tổn thương bị thoát ra khỏi vị trí ban đầu, gây chèn ép lên ống sống và rễ thần kinh xung quanh cột sống.

Dựa vào vị trí đĩa đệm bị thoát vị mà biểu hiện của bệnh ra bên ngoài sẽ có sự khác nhau giữa từng người bệnh. Hai trường hợp xảy ra phổ biến là:

• Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh cổ: Xuất hiện cơn đau nhức âm ỉ ở vùng cổ vai gáy. Cơn đau ban đầu sẽ khởi phát ở vùng cổ rồi lan rộng đến bả vai, cánh tay và ngón tay. Khi người bệnh vận động cổ, cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn kèm theo cảm giác nhói như kim châm, tê bì chân tay, ngứa râm ran,...
• Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh tọa: Đây là hiện tượng tổn thương diễn ra tại vùng đĩa đệm cột sống thắt lưng. Lúc này, cơn đau sẽ khởi phát ở vùng thắt lưng rồi lan rộng xuống mông đùi và hai chi dưới theo đường đi của dây thần kinh tọa. Cơn đau thường diễn ra với tính chất dữ dội kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Ở trường hợp này, người bệnh sẽ gặp khó khăn khi vận động thân dưới hoặc duỗi thẳng chân.

Ban đầu, các triệu chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh chỉ diễn ra với mức độ nhẹ khiến người bệnh chủ quan trong việc thăm khám và điều trị. Theo thời gian, tổn thương tại đĩa đệm sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và gây ảnh hưởng nặng nề đến chức năng của dây thần kinh. Lúc này, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn và làm gia tăng nguy cơ phát sinh rủi ro.

Vì thế, ngay khi có các dấu hiệu ban đầu của bệnh bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và hướng dẫn điều trị đúng cách. Bạn có thể nhận biết bệnh ngay từ sớm thông qua các dấu hiệu ban đầu sau đây:

• Xuất hiện cơn đau nhức âm ỉ ở vùng cột sống bị tổn thương, dựa vào mức độ chèn ép mà cơn đau sẽ có tính chất nặng hoặc nhẹ. Thông thường, triệu chứng đau sẽ thuyên giảm khi người bệnh nghĩ ngơi và tái phát trở lại với mức độ nghiêm trọng hơn khi vận động nhiều hoặc làm việc quá sức.
• Ngoài triệu chứng đau nhức ngay tại vị trí bị tổn thương, người bệnh còn phải đối mặt với một số triệu chứng đi kèm khác như ngứa râm ran, châm chích như kim châm, thậm chí là đau nhức đột ngột như điện giật
• Khả năng vận động của xương khớp bị suy giảm đáng kể. Theo thời gian, hệ thống cơ bắp sẽ yếu dần gây khó di chuyển và làm gia tăng nguy cơ bại liệt.

Nắm rõ các nguyên nhân gây ra bệnh thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh sẽ giúp bạn có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa và ngăn ngừa bệnh tiếp tục chuyển biến nặng. Dưới đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh bạn có thể tham khảo:

+ Thói quen sinh hoạt: Nếu bạn có các thói quen sinh hoạt xấu trong đời sống hàng ngày sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến cột sống và làm gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh thoát vị đĩa đệm chèn ép lên dây thần kinh. Ví dụ như kê đầu quá cao khi ngủ, thay đổi tư thế vận động đột ngột, lười vận động,...

+ Vận động sai tư thế: Một số tư thế vận động xấu làm gia tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm là đứng hoặc ngồi quá lâu, làm việc sai tư thế,... Nếu bạn duy trì các tư thế xấu này trong thời gian dài sẽ khiến tình trạng thoát vị trở nên nghiêm trọng hơn và chèn ép lên dây thần kinh.

+ Thừa cân béo phì: Thừa cân hoặc tăng cân nhanh chóng chỉ trong thời gian ngắn sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về xương khớp, điển hình là thoát vị đĩa đệm. Lúc này, trọng lượng cơ thể sẽ gây áp lực lên cột sống và khiến cho nhân nhầy trợt ra khỏi vị trí ban đầu. Lâu dần, chúng sẽ bị sưng phồng và chèn ép lên dây thần kinh xung quanh gây đau nhức rất khó chịu.

+ Chấn thương: Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh cũng có thể khởi phát khi bạn gặp phải chấn thương ở vùng cột sống. Một số vấn đề thường gặp khi bị chấn thương cột sống là nứt bao đĩa đệm, phồng lồi đĩa đệm, nhân nhầy thoát khỏi vòng sợi,...

+ Mắc bệnh lý xương khớp: Mắc các bệnh lý về xương khớp cũng là một trong những yếu tố làm gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh. Cụ thể là thoái hóa cột sống, cong vẹo cột sống, gai cột sống,...

+ Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Nếu người bệnh có thói quen ăn uống nghèo nàn dưỡng chất sẽ rất dễ mắc các bệnh lý về xương khớp như loãng xương, thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm,... Đặc biệt là những người lười bổ sung canxi và vitamin D cho cơ thể.

+ Nguyên nhân khác: Bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh cũng có thể xảy ra do tác động của một số yếu tố ít gặp khác như di truyền từ người thân trong gia đình, dị tật bẩm sinh từ khi còn là thai nhi trong bụng mẹ,...

Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là dấu hiệu cho thấy bệnh thoát vị đĩa đệm đã chuyển biến sang giai đoạn nặng. Nếu không điều trị đúng cách sẽ khiến triệu chứng đau nhức diễn ra kéo dài. Theo thời gian, cơn đau sẽ trở nên ngày càng tồi tệ hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Lúc này, cơn đau có thể xuất hiện cả ngày lẫn đêm khiến người bệnh bị mất ngủ, gây mệt mỏi kéo dài và dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể. Đồng thời, đau nhức còn khiến người bệnh ngại vận động và dẫn đến tình trạng co cứng cơ, máu huyết trì trệ,... Nếu bạn chủ quan trong việc điều trị, bệnh sẽ nhanh chóng chuyển biến nặng và phát sinh ra nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Cụ thể là:

• Rối loạn đại tiểu tiện: Trường hợp thoát vị đĩa đệm chèn ép lên thần kinh tọa nếu không được can thiệp đúng cách sẽ biến chứng sang hội chứng chùm đuôi ngựa. Lúc này, chức năng của dây thần kinh điều khiển cơ vòng hậu môn hoặc cơ thắt bàng quang sẽ bị rối loạn. Khi gặp phải tình trạng này, bạn không thể kiểm soát được hoạt động của các cơ này, gây ra tình trạng rối loạn đại tiểu tiện với triệu chứng đại tiểu tiện mất tự chủ.
• Rối loạn cảm giác: Rễ thần kinh bị chèn ép còn khiến bạn bị rối loạn cảm giác ở khu vực bị ảnh hưởng. Lúc này, người bệnh sẽ có cảm giác nóng lạnh thất thường hoặc tê bì chân tay. Đồng thời, người bệnh còn gặp khó khăn khi thực hiện các vận động ở chân tay.
• Teo cơ, bại liệt: Thoát vị đĩa đệm chèn ép lên dây thần kinh sẽ khiến khả năng vận động của người bệnh bị ảnh hưởng đáng kể. Nếu người bệnh không cố gắng vận động sẽ gây ra tình trạng co cứng xơ cương. Đồng thời, lười vận động còn khiến tuần hoàn máu đến cơ kém hơn bình thường, điều này đã khiến cho cơ không được cung cấp đủ dưỡng chất để phát triển. Theo thời gian, cơ bắp sẽ trở nên suy yếu và teo nhỏ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, thậm chí là bại liệt.
• Tàn phế: Khi bệnh đã biến chứng sang teo cơ và bại liệt, người bệnh sẽ mất hoàn toàn khả năng vận động và gây tàn phế vĩnh viễn. Lúc này, mọi hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người bệnh đều phụ thuộc hoàn toàn vào người thân trong gia đình.

Thoát vị đĩa đệm chèn lên dây thần kinh sẽ gây ra triệu chứng đau nhức và tê bì kéo dài rất khó chịu. Điều này đã khiến cho chất lượng cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng đáng kể. Về lâu dài, bệnh còn có thể chuyển biến nặng và phát sinh ra nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Để phòng ngừa bệnh lý này bạn cần phải lưu ý những điều sau đây:

• Sử dụng thuốc điều trị bệnh theo đúng hướng dẫn mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra. Không tự ý mua thuốc về dùng tại nhà, tránh tình trạng dùng quá liều gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

• Vận động cơ thể nhẹ nhàng giúp duy trì độ linh hoạt và dẻo dai của xương khớp, điều này sẽ giúp quá trình điều trị bệnh nhanh chóng mang lại hiệu quả.  Nên thực hiện các bộ môn thể dục thể thao nhẹ nhàng và vừa sức, khởi động kỹ trước khi tập luyện để tránh chấn thương.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý và giảm cân khi cần thiết. Tránh tình trạng tăng cân nhanh chóng trong thời gian ngắn, điều này sẽ gây áp lực không tốt lên hệ xương khớp.
• Cần tránh thực hiện các vận động gây ảnh hưởng không tốt đến cột sống như lao động quá sức, mang vác vật quá nặng. xoay chuyển khớp đột ngột,... Nên điều chỉnh thời gian làm việc và nghĩ ngơi sao cho hợp lý giúp đĩa đệm có thời gian phục hồi, tránh gây áp lực quá mức lên cơ quan này.
• Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học trong suốt quá trình điều trị bệnh, giúp nâng cao sức đề kháng cơ thể và bổ sung dưỡng chất để phục hồi tổn thương tại cột sống. Cần loại bỏ các nhóm thực phẩm có hại ra khỏi thực đơn ăn uống hàng ngày. Thay vào đó, bạn nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm có tác dụng điều trị thoát vị đĩa đệm.

Như được nhắc đến ở trên, thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là bệnh lý nguy hiểm cần được can thiệp đúng cách ngay từ sớm. Ngay khi thấy vùng cột sống có dấu hiệu bất thường, bạn cần chủ động đến bệnh viện để thăm khám và điều trị, phòng ngừa biến chứng không mong muốn.

Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh thông qua việc kiểm tra triệu chứng lâm sàng và làm xét nghiệm hình ảnh. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận chính xác về bệnh lý mà bạn đang mắc phải và tổn thương tại cột sống rồi lên phác đồ điều trị cho phù hợp. Một số phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh được áp dụng phổ biến hiện nay là:

Điều trị y tế

Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh thường được điều trị bằng cách dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Dựa vào tình trạng bệnh ở từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh phương pháp điều trị phù hợp nhất để có thể mang lại hiệu quả tối ưu. Cụ thể là:

+ Dùng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây y là phương pháp điều trị bệnh được áp dụng khá phổ biến trong y khoa. Thuốc có tác dụng kiểm soát nhanh các triệu chứng của bệnh ở mức độ nhẹ, trung bình và nặng. Các loại thuốc thường được kê đơn để điều trị thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là thuốc giảm đau thông thường, thuốc chống viêm không steroid, thuốc giãn cơ, thuốc giảm đau thần kinh, thuốc giảm đau gây nghiện và viên uống bổ sung vitamin B.

Tuy nhiên, thuốc Tây y có hàm lượng dược tính rất cao nên dễ phát sinh tác dụng phụ nếu dùng sai cách. Vì thế, trong suốt quá trình điều trị bạn cần tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, không tự ý kết hợp thuốc điều trị một cách bừa bãi. Đồng thời, nếu thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường khi dùng thuốc, bạn cần thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn cách xử lý.

+ Phẫu thuật

Còn với những trường hợp thoát vị đĩa đệm chèn ép lên dây thần kinh ở mức độ nghiêm trọng, bắt buộc bạn phải tiến hành phẫu thuật để trị bệnh. Dựa vào mức độ bệnh trạng, bác sĩ sẽ yêu cầu mổ hở hoặc mổ nội soi. Mục đích của việc mổ thoát vị đĩa đệm là sửa chữa tổn thương, ngăn ngừa bệnh phát sinh biến chứng và cải thiện khả năng vận động. Các liệu pháp phẫu thuật thường được áp dụng là thay thế đĩa đệm nhân tạo, nắn chỉnh cột sống, cắt bỏ gai xương, loại bỏ nhân thoát vị,...

Phẫu thuật có tác dụng giải quyết dứt điểm nguyên nhân gây ra bệnh nhưng có chi phí cao và dễ phát sinh rủi ro. Vì thế, người bệnh chỉ nên tiến hành phẫu thuật điều trị khi thực sự cần thiết hoặc khi có chỉ định của bác sĩ. Sau phẫu thuật, bạn cần chăm sóc đúng cách để quá trình phục hồi có thể diễn ra tốt nhất. Bên cạnh đó, bạn cũng cần tiến hành tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra mức độ phục hồi tổn thương, sớm phát hiện ra bất thường và có các biện pháp can thiệp kịp thời.

Việc lạm dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng lờn thuốc và phát sinh tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Để hạn chế tình trạng này xảy ra, bạn nên áp dụng các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà thay cho việc dùng thuốc khi bị đau nhức không quá nghiêm trọng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện bạn có thể tham khảo:

• Tiến hành chườm nóng hoặc chườm lạnh để cải thiện triệu chứng đau nhức. Bạn chỉ cần cho đá lạnh hoặc nước ấm vào túi chườm rồi đắp trực tiếp lên vùng cột sống bị đau nhức trong khoảng 15 phút là được. Để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp chườm lạnh trước và chườm nóng sau.
• Tắm nước ấm cũng là một trong những cách hỗ trợ giảm đau khá hiệu quả. Nhiệt độ ấm nóng từ nước sẽ kích thích lưu thông khí huyết đi đến các cơ quan trên cơ thể và tạo ra cảm giác thoải mái cho người bệnh. Để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp massage nhẹ nhàng khi tắm.
• Tận dụng các loại thảo dược lành tính trong tự nhiên để trị bệnh theo mẹo dân gian. Đây cũng là phương pháp hỗ trợ điều trị khá an toàn và hiệu quả. Được áp dụng phổ biến là xương rồng bẹ rang muối, uống nước cốt lá mật gấu, uống nước ngải cứu pha mật ong,...
• Tiến hành vận động trị liệu giúp thư giãn cột sống, hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng đau nhức và phòng ngừa tình trạng co cứng cơ. Bạn nên ưu tiên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng tại nhà như đi bộ, yoga,... hoặc thực hiện các bài tập điều trị thoát vị đĩa đệm dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Chỉ nên tập luyện với cường độ vừa phải và nghỉ ngơi ngay khi thấy mệt mỏi để tránh gây phản tác dụng.

• Phác Đồ Điều Trị Đau Thần Kinh Tọa