Da Xỉn Màu
Sở hữu một làn da trắng sáng, mịn màng là mơ ước của tất cả chị em phụ nữ. Thế nhưng, có rất nhiều chị em dù đã chăm chỉ skincare nhưng làn da vẫn chẳng đẹp lên, thậm chí da xỉn màu vô cùng khó coi. Nếu đang gặp phải tình trạng này, đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé!
Định nghĩa
Da xỉn màu là tình trạng bề mặt da không đều màu, tông da tối hoặc nhợt nhạt. Ngoài ra, bề mặt da có thể bị thô ráp, lỗ chân lông thường khá to, thậm chí còn xuất hiện cả nếp nhăn, đốm đen và nám sạm. Về tổng thể, làn da xỉn màu khiến bạn lúc nào cũng có vẻ mệt mỏi, thiếu sức sống, ảnh hưởng nghiêm trọng tới thẩm mỹ và tinh thần.
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân khiến làn da của bạn bị xỉn màu, cụ thể:
Da xỉn màu do sắc tố melanin
Yếu tố quyết định màu da của mỗi người là sắc tố melanin. Sắc tố này được tạo ra bởi tế bào melanocytes, nằm ở lớp đáy của thượng bì. Số lượng tế bào melanocytes ở mỗi người là gần như nhau. Nhưng tùy vào môi trường sống và chủng tộc, tế bào này có thể tạo ra ít hay nhiều melanin.
Melanin tồn tại dưới 2 dạng là pheomelanin (hay còn gọi là melanin sáng màu) và eumelanin (hay còn gọi là melanin tối màu). Theo đó, người có tỷ lệ melanin tối màu cao sẽ có làn da không đều, xỉn màu và có thể xuất hiện các vết thâm nám, tàn nhang.
Ánh nắng mặt trời làm da xỉn màu
Khi ánh nắng mặt trời tác động trên da, các tế bào da sẽ phản ứng lại bằng cách tăng sản sinh melanin để bảo vệ da, nhưng chính điều này lại khiến da trở nên xỉn màu, sạm nám. Không những thế, tia UV (UVA và UVB) trong tia nắng mặt trời còn có thể phá hủy lớp collagen trên da và làm đẩy nhanh quá trình lão hóa. Cùng với đó, tia UV còn khiến các tế bào trong da sản sinh nhiều enzyme phá hủy cấu trúc nền MMPs (Matrix Metalloproteinases) dẫn tới đứt gãy, tiêu hủy các protein dạng sợi và các phân tử proteoglycan khiến da mất đi độ căng bóng.
Da xỉn màu do tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm, khói bụi
Môi trường bị ô nhiễm có chứa rất nhiều các chất độc hại và bụi bẩn siêu nhỏ được thải ra từ các phương tiện giao thông, rác thải sinh hoạt, nhà máy công nghiệp… mắt thường không nhìn thấy được. Khi tiếp xúc với những chất này và không được làm sạch đúng cách, da sẽ xuất hiện mụn, dễ bị viêm, kích ứng, tích tụ hắc tố gây xỉn màu da.
Thay đổi nội tiết tố
Khi chị em đến chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, sau sinh hoặc bước vào giai đoạn mãn kinh – tiền mãn kinh, nội tiết tố trong cơ thể sẽ có biến động mạnh mẽ. Chính sự thay đổi này gây rối loạn các hoạt động bình thường của có thể và ảnh hưởng sâu sắc tới làn da.
Da thiếu độ ẩm, bị mất nước
Khi làn da bị mất nước, thiếu ẩm, các tế bào da sẽ không đủ khỏe để bảo vệ da trước sự tấn công của các tác nhân có hại, như tia UV, mỹ phẩm, thời tiết… nên dễ khiến da bị xỉn màu, thiếu sức sống.
Bên cạnh đó, khi da bị thiếu ẩm sẽ tăng tiết dầu để bù vào lượng ẩm bị thiếu. Điều này khiến da trở nên bóng nhờn, dễ tích tụ bụi bẩn vi khuẩn gây mụn, viêm nhiễm.
Chăm sóc da không đúng cách
Không tẩy da chết thường xuyên, không làm sạch da trước khi đi ngủ, lười thoa kem dưỡng… sẽ khiến da nhanh bị xỉn màu và lão hóa. Khi sức đề kháng của da giảm, các tác nhân từ môi trường sẽ dễ dàng tấn công và gây hại cho da. Hơn nữa, nếu không làm sạch da trước khi đi ngủ, lớp trang điểm, bụi bẩn và bã nhờn tích tụ trên da có thể gây bít tắc lỗ chân lông, gây mụn.
Lạm dụng mỹ phẩm
Việc lạm dụng, sử dụng quá nhiều mỹ phẩm, sử dụng trong một thời gian dài… sẽ làm bị tổn thương, xỉn màu. Do các hóa chất trong mỹ phẩm tích tụ trên da kích thích sự hình thành các sắc tố tối màu.
Ngoài ra, việc lạm dụng các sản phẩm dưỡng da cũng sẽ tạo gánh nặng cho da. Làn da chỉ hấp thụ được một lượng dưỡng chất nhất định, các dưỡng chất dư thừa trên da sẽ gây tắc lỗ chân lông, lâu ngày hình thành mụn.
Lối sống không khoa học
Thức quá khuya, sử dụng nhiều điện thoại, ngủ không đủ giấc… không chỉ khiến cho cơ thể mệt mỏi mà còn làm da xấu đi. Giấc ngủ ban đêm giúp cơ thể được nghỉ ngơi, làn da cũng nhờ đó mà được phục hồi và tái tạo lại.
Stress căng thẳng
Thường xuyên bị căng thẳng, mệt mỏi, áp lực trong công việc hoặc cuộc sống sẽ kích thích cơ thể sản xuất ra nhiều hormone cortisol và androgen. Hormone cortisol thúc đẩy tích tụ melanin khiến da xỉn màu, trong khi đó androgen làm tăng hoạt động của tuyến bã nhờn trên da và gây tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến hình thành mụn trứng cá.
Chế độ ăn không lành mạnh
Chế độ ăn uống mỗi ngày có vai trò vô cùng quan trọng đối với làn da của bạn. Một chế độ ăn thiếu dưỡng chất khiến da không được cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết, từ đó trở nên tối màu, thiếu sức sống.
Chăm sóc tại nhà
Dựa trên từng nguyên nhân mà chị em sẽ có cách cải thiện da xỉn màu tương ứng. Dưới đây là một số chỉ dẫn:
Thay đổi thói quen chăm sóc, làm sạch da hàng ngày
Xây dựng một thói quen chăm sóc da tốt là biện pháp không thể thiếu giúp nuôi dưỡng da, loại bỏ da tối màu, thiếu sức sống.
- Tẩy tế bào chết định kỳ
Bạn nên thường xuyên tẩy tế bào chết trên da định kỳ 2 lần/tuần bằng phương pháp vật lý hoặc hóa học để loại bỏ các tế bào da cũ tối màu, đồng thời kích thích da sản sinh các tế bào mới. Chỉ cần tẩy da chết đúng cách và đều đặn, bạn sẽ cảm nhận được làn da mềm mại, sáng mịn hơn. Không những thế còn giúp các bước chăm sóc da tiếp theo cũng phát huy được tác dụng tối ưu hơn.
- Làm sạch da
Muốn có được làn da khỏe mạnh thì làm sạch da là một bước không thể bỏ qua. Dù bạn không trang điểm thì cũng không nên bỏ qua bước tẩy trang, vì nó giúp loại bỏ dầu thừa, bụi bẩn trên da, giúp cho lỗ chân lông sạch sẽ, thông thoáng. Hiện nay có rất nhiều loại tẩy trang như tẩy trang dạng nước, dầu, sáp… Mỗi loại sẽ phù hợp với từng loại da khác nhau nên bạn cần tìm hiểu da của mình thuộc loại da nào để lựa chọn sản phẩm tẩy trang phù hợp.
Sau khi tẩy trang, nên rửa sạch mặt với sữa rửa mặt. Với làn da bị xỉn màu, bạn có thể sử dụng loại sữa rửa mặt dưỡng trắng da, độ pH dưới 7 và không nên có cồn để hạn chế gây kích ứng da.
- Dưỡng ẩm cho da
Cung cấp đủ độ ẩm cho da giúp làn da luôn căng mịn, hạn chế đổ dầu và hỗ trợ cải thiện làn da xỉn màu hiệu quả. Khi mua kem dưỡng ẩm bạn nên ưu tiên lựa chọn những sản phẩm có chứa những thành phần thiên nhiên, lành tính như axit hyaluronic, vitamin E, glycerin, chiết xuất lô hội…
- Sử dụng mặt nạ dưỡng trắng da
Cùng với các bước chăm sóc da hàng ngày, bạn nên kết hợp với đắp mặt nạ 2 – 3 lần một tuần. Bạn có thể sử dụng các loại mặt nạ giấy đã có sẵn trên thị trường hoặc tận dụng từ các nguyên liệu tự nhiên xung quanh để làm mặt nạ như dưa leo, cà chua, canh, mật ong, lòng đỏ trứng gà, yến mạch…
- Chống nắng đúng cách
Thoa kem chống nắng là bước chăm sóc ra không thể thiếu ngay cả khi bạn không ra ngoài nắng. Bởi điều này giúp bảo vệ da dưới tác động của tia UV từ ánh nắng mặt trời. Nên chọn kem chống nắng phổ rộng với chỉ số SPF từ 30 trở lên.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên che chắn, bảo vệ da kỹ lưỡng trước khi ra ngoài nắng bằng cách đội mũ rộng vành, mặc quần áo chống nắng, đeo kính râm… Và tốt nhất không nên đi ra ngoài trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 16 giờ chiều.
Điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống khoa học để phục hồi da xỉn màu
Một chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh giúp làn da của bạn tươi sáng, khỏe đẹp ngay từ bên trong.
- Thư giãn
Như đã chia sẻ, stress khiến bạn mệt mỏi, mất ngủ và làm da xấu đi. Để bảo vệ sức khỏe cũng như vẻ đẹp làn da, hãy học cách quản lý căng thẳng, nên nghỉ ngơi thư giãn kết hợp với massage mặt nhẹ nhàng để tăng tuần hoàn máu và giúp da trở nên hồng hào hơn.
- Chế độ dinh dưỡng khoa học
Một số loại vitamin và khoáng chất như vitamin E, vitamin C, vitamin nhóm B, kẽm, axit lactic, axit béo… ngoài tác dụng thúc đẩy quá trình trao đổi chất, còn giúp chống gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa, giúp làn da khỏe mạnh, trắng sáng từ bên trong. Chị em nên tích cực ăn nhiều rau củ quả, đặc biệt là rau lá xanh đậm, các loại quả có màu sắc sặc sỡ, một số loại hạt…
- Sinh hoạt hợp lý
Xây dựng chế độ độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đúng giờ, đủ giấc – không nên thức quá khuya, nên ngủ trước 23 giờ để đảm bảo thời gian cho da được nghỉ ngơi và tái tạo.
- Uống đủ nước mỗi ngày
Đây là biện pháp đơn giản và hiệu quả giúp duy trì độ ẩm cho làn da, tránh tình trạng da bị khô ráp, bong tróc. Theo lời khuyên từ các chuyên gia, mỗi ngày, cơ thể chúng ta cần bổ sung ít nhất 1,5 – 2 lít nước. Ngoài nước lọc, bạn cũng có thể bổ sung thêm một số loại nước ép trái cây, trà, nước canh…
Khi nào đi khám bác sĩ?
Thay đổi màu sắc da có thể báo hiệu nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Để phát hiện và điều trị kịp thời, hãy đi khám bác sĩ da liễu nếu gặp các trường hợp sau:
- Xuất hiện các mảng da đổi màu mới, không rõ nguyên nhân.
- Thay đổi màu sắc da lan rộng hoặc đột ngột.
- Đau, ngứa hoặc khó chịu tại vùng da đổi màu.
- Thay đổi màu sắc da kèm theo các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Nốt ruồi thay đổi màu sắc, kích thước hoặc hình dạng.
- Da xỉn màu không cải thiện sau khi điều trị tại nhà.
Phương pháp điều trị hiệu quả da xỉn màu
Tây y giúp cải thiện da xỉn màu?
Điều trị tại chỗ:
- Retinoids: Retinoids (như tretinoin, adapalene, tazarotene) là dẫn xuất của vitamin A, có tác dụng kích thích tái tạo tế bào da, giảm sự tích tụ melanin, làm đều màu da và cải thiện kết cấu da.
- Hydroquinone: Hydroquinone là chất ức chế sản xuất melanin, giúp làm sáng các vùng da sẫm màu, nám, tàn nhang.
- Axit azelaic: Axit azelaic có tác dụng kháng viêm, giảm sản xuất melanin và tiêu sừng nhẹ, giúp cải thiện tình trạng da xỉn màu, đặc biệt ở những người có mụn trứng cá.
- Axit kojic: Axit kojic ức chế enzym tyrosinase tham gia vào quá trình sản xuất melanin, làm sáng da.
- Vitamin C: Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa gốc tự do, giảm sản xuất melanin và làm sáng da.
Thủ thuật xâm lấn tối thiểu:
- Lột da hóa học: Lột da hóa học sử dụng các dung dịch axit (như axit glycolic, axit salicylic, axit trichloroacetic) để loại bỏ lớp da chết, kích thích tái tạo da mới, làm đều màu da và cải thiện kết cấu da.
- Vi điểm (Microdermabrasion): Vi điểm sử dụng đầu mài kim cương hoặc các hạt tinh thể nhỏ để loại bỏ lớp da chết trên bề mặt, giúp làm sáng da, cải thiện kết cấu da và giảm sự xuất hiện của các đốm nâu.
- Laser: Các loại laser khác nhau (như laser Q-switched, laser Fractional CO2) có thể được sử dụng để phá hủy các tế bào melanin dư thừa, làm sáng da và cải thiện sắc tố da.
- Liệu pháp ánh sáng (IPL): IPL sử dụng ánh sáng cường độ cao để kích thích sản xuất collagen, cải thiện kết cấu da và làm đều màu da.
- Tiêm meso: Tiêm các dưỡng chất vào da để cung cấp dưỡng ẩm, làm sáng da và cải thiện độ đàn hồi.
Thuốc uống:
- Tranexamic acid: Tranexamic acid ức chế hoạt động của plasmin, một enzym liên quan đến quá trình sản xuất melanin, giúp làm sáng da.
- Glutathione: Glutathione là chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào da và làm sáng da.
Bài thuốc Đông y điều trị tình trạng da xỉn màu
Đông y quan niệm rằng, làn da là tấm gương phản chiếu sức khỏe bên trong cơ thể. Do đó, điều trị da xỉn màu không chỉ đơn thuần là tác động từ bên ngoài mà cần phải giải quyết tận gốc nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Nguyên tắc điều trị da xỉn màu bằng Đông y dựa trên việc cân bằng âm dương, điều hòa khí huyết và tăng cường chức năng tạng phủ liên quan. Việc sử dụng các bài thuốc Đông y kết hợp với các phương pháp tác động khác như châm cứu, bấm huyệt sẽ mang lại hiệu quả toàn diện và lâu dài.
Thuốc uống:
- Bổ khí huyết: Đương quy, Bạch thược, Xuyên khung, Thục địa giúp tăng cường lưu thông máu, nuôi dưỡng da từ sâu bên trong.
- Thanh nhiệt giải độc: Kim ngân hoa, Hạ khô thảo, Liên kiều, Ké đầu ngựa làm mát gan, giải độc cơ thể, giảm nóng trong.
- Bổ tỳ vị: Bạch truật, Đảng sâm, Phục linh, Cam thảo tăng cường tiêu hóa, hấp thu dưỡng chất.
- Bổ thận âm: Thục địa, Sơn thù du, Hoài sơn, Sơn dược bổ sung âm dịch, dưỡng ẩm cho da.
Châm cứu:
Các huyệt thường được sử dụng trong điều trị da xỉn màu bao gồm: Huyệt Nội quan, Huyệt Tam âm giao, Huyệt Túc tam lý, Huyệt Thái xung. Châm cứu vào các huyệt này giúp tăng cường lưu thông khí huyết, điều hòa chức năng tạng phủ, làm da hồng hào, tươi sáng hơn.
Bấm huyệt:
Các điểm huyệt thường được bấm để cải thiện da xỉn màu bao gồm: Ấn đường, Nghinh hương , Toản trúc, Tứ bạch. Bấm huyệt giúp tăng cường tuần hoàn máu, thải độc tố, làm da sáng mịn.
Thảo dược đắp mặt:
Các loại thảo dược thường được sử dụng để đắp mặt như: Bạch phục linh, Mộc hương, Bạch chỉ, Cam thảo.
Các loại thảo dược này có thể được nghiền thành bột mịn, trộn với nước hoặc sữa chua để tạo thành hỗn hợp đắp mặt. Đắp mặt nạ thảo dược giúp cải thiện sắc tố da, làm mờ vết thâm nám, cho làn da trắng sáng tự nhiên.
Mẹo dân gian hỗ trợ cải thiện làn da
Bên cạnh các phương pháp điều trị chuyên sâu, y học cổ truyền cũng ghi nhận nhiều mẹo dân gian sử dụng nguyên liệu tự nhiên, dễ tìm, có tác dụng hỗ trợ cải thiện làn da xỉn màu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả có thể khác nhau tùy theo cơ địa và tình trạng da của mỗi người.
Một số loại mặt nạ dưỡng da từ thiên nhiên:
- Nghệ: Curcumin trong nghệ có tính kháng viêm, chống oxy hóa mạnh, giúp làm sáng da, mờ thâm nám. Trộn bột nghệ với mật ong, sữa chua hoặc sữa tươi không đường tạo thành hỗn hợp sền sệt, đắp lên mặt 15-20 phút rồi rửa sạch.
- Mật ong: Giúp dưỡng ẩm, chống khuẩn, làm dịu da. Thoa trực tiếp mật ong lên mặt hoặc kết hợp với các nguyên liệu khác như chanh, yến mạch, lòng đỏ trứng gà...
- Chanh: Giàu vitamin C, có tác dụng tẩy tế bào chết nhẹ nhàng, làm sáng da. Tuy nhiên, cần pha loãng nước cốt chanh trước khi sử dụng và không nên đắp quá lâu để tránh kích ứng.
- Sữa chua: Thành phần chứa axit lactic có khả năng tẩy tế bào chết, làm mềm da. Trộn sữa chua không đường với mật ong, bột yến mạch, hoặc trái cây nghiền nhuyễn (như đu đủ, dâu tây...) để tăng hiệu quả dưỡng da.
- Nha đam: Có tính mát, cấp ẩm, làm dịu da. Lấy phần gel trong suốt của lá nha đam, thoa trực tiếp lên mặt hoặc xay nhuyễn rồi đắp mặt nạ.
- Trà xanh: Chứa chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa, làm sáng da. Dùng nước trà xanh nguội để rửa mặt hoặc đắp mặt nạ bằng bã trà xanh.
Da xỉn màu không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc kết hợp hài hòa giữa các phương pháp điều trị chuyên sâu, biện pháp dân gian và lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn lấy lại làn da tươi sáng, rạng rỡ và tự tin hơn.
Câu hỏi thường gặp
Tùy tình trạng mãn kinh ở mỗi người bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng các loại thuốc như:
- Thuốc chống trầm cảm.
- Thuốc Gabapentin.
- Liệu pháp Estrogen.
- Thuốc ngăn ngừa loãng xương.
- Thuốc đặt/bơm Estrogen tại chỗ (âm đạo).
- Thuốc Clonidine (Catapres, Kapvay).
- Thuốc Fezolinetant (Veozah).
- Thuốc Đông y.
Sau khi đốt tàn nhang bạn nên kiêng ăn thịt gà trong khoảng 30 ngày. Lý do là vì thịt gà giàu protein, chúng có thể kích thích sự sản sinh melanin, làm tăng nguy cơ khiến da bị thâm nám và tàn nhang trở lại.
Ngoài thịt gà, bạn cũng nên kiêng các thực phẩm giàu protein khác như: Thịt bò, thịt lợn, trứng, hải sản các loại, rau muống, đậu nành. Thay vào đó nên ăn nhiều rau xanh, cam, bưởi, dâu tây, kiwi, uống nhiều nước... để da mau chóng hồi phục.
Xem chi tiếtSau khi đốt tàn nhang bạn không nên rửa mặt ngay trong vòng 24 giờ đầu tiên. Lúc này, làn da của bạn rất yếu, nhạy cảm và đang trong quá trình phục hồi, việc rửa mặt có thể làm tổn thương da và khiến da dễ bị kích ứng.
Sau 24 giờ đầu tiên, bạn có thể bắt đầu rửa mặt nhẹ nhàng bằng nước ấm, nước muối sinh lý hoặc sữa rửa mặt dịu nhẹ nếu được bác sĩ chỉ định. Nên tránh sử dụng các sản phẩm tẩy rửa mạnh hoặc có chứa hạt vì chúng có thể làm tổn thương da, gây chảy máu.
Xem chi tiếtĐặt vòng tránh thai có thể gây nám da, tuy nhiên điều này phụ thuộc vào các yếu tố nguy cơ khác như:
- Loại vòng: Vòng tránh thai nội tiết tố (IUD) có khả năng gây ra nám da cao hơn so với vòng không nội tiết tố (vòng đồng).
- Cơ địa: Người có cơ địa dễ bị nám da hoặc có tiền sử nám da trong gia đình có nguy cơ cao hơn.
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của nám da.